Το πρόβλημα της σχολικής στέγης στη Θεσσαλονίκη απασχολεί όλο και πιο έντονα τα τελευταία χρόνια τους γονείς, τους καθηγητές και τους μαθητές του νομού. Καθώς το πρόβλημα οξύνεται χρόνο με το χρόνο, γονείς, μαθητές, εκπαιδευτικοί από διάφορες σχολικές μονάδες κινητοποιούνται, με αποφάσεις των αντίστοιχων συνδικαλιστικών τους φορέων, απαιτώντας επίλυση. Σε αυτούς τους συνδικαλιστικούς φορείς, σε αυτή τη φάση, πλειοψηφούν οι δυνάμεις του συμβιβασμού και της συναίνεσης και η όποια δράση αναπτύσσεται είναι αποτέλεσμα της πίεσης των ταξικών δυνάμεων.

Το συγκεκριμένο πρόβλημα απεικονίζεται στη Θεσσαλονίκη με διάφορες μορφές (π.χ., ελλείψεις αιθουσών, εκπαιδευτικού υλικού, εξοπλισμού, παλαιότητα κτιρίων, κατασκευές αμιάντου, έλλειψη προαύλιων χώρων για παιχνίδι και αθλητισμό, μάθημα σε προκάτ, μισθωμένα κτίρια, διπλοβάρδιες, συμπτύξεις τμημάτων, υποβαθμίσεις, συγχωνεύσεις, υπεράριθμα τμήματα κλπ.) και βρίσκεται σε αλληλεπίδραση με γενικότερα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα της περιοχής, όπως, λόγου χάρη, η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού στη βιομηχανική περιοχή των δυτικών συνοικιών ή η δικαιολογημένη τάση των κατοίκων του κέντρου να προσπαθούν να μετακινηθούν οικιστικά προς την ύπαιθρο της Θεσσαλονίκης, εξαιτίας της συμφόρησης του κέντρου ή, ακόμα, η έλλειψη πρωινών σχολείων, που δεν εξυπηρετεί τους εργαζόμενους γονείς και τους αναγκάζει να κάνουν μετεγγραφές των παιδιών τους σε άλλες περιοχές. Συνδέεται, επίσης, με το συνολικό πρόβλημα της Παιδείας και τα γενικότερα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, που γεννά η αντιεκπαιδευτική και αντιλαϊκή πολιτική Παιδείας των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στα πλαίσια της ΕΕ.

Με δεδομένη αυτήν την πολιτική - οικονομική - κοινωνική κατάσταση, τα πράγματα στη Θεσσαλονίκη, σε σχέση με το πρόβλημα, είναι ιδιαίτερα δύσκολα και θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο, οδηγώντας σε επικίνδυνες ατραπούς. Οι ντιρεκτίβες της ΕΕ και οι πολιτικές που χαράσσουν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, με την ευρωενωσιακή σύμπνοια του ΣΥΝ, οδηγούν σε συρρίκνωση των δημόσιων δαπανών για την Παιδεία, με παράλληλο «άνοιγμα» του εκπαιδευτικού συστήματος στις επιχειρήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την ευρωενωσιακή πολιτική αποτελεί «πολιτική πρόκληση» η απαλλαγή του προϋπολογισμού των κρατών - μελών από τις δημόσιες δαπάνες για τα σχολεία, καθώς και το «άνοιγμα» του δημόσιου σχολείου στις επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση της ΝΔ, ήδη, ακολουθώντας πιστά τη στρατηγική της Λισαβόνας προσφέρει μεγαλύτερο ζωτικό χώρο στο ιδιωτικό κεφάλαιο, νομοθετώντας τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αλλά και προωθώντας εκπαιδευτικά μοντέλα επιχειρηματικού χαρακτήρα.

Επομένως, γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να τρέφουν ελπίδες οριστικής λύσης του προβλήματος με αυτά τα δεδομένα. Και ούτε να πείθονται από την άποψη της διοίκησης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης (ΝΑΘ), ότι, δηλαδή, αιτία του προβλήματος της σχολικής στέγης στη Θεσσαλονίκη είναι η «κακιά» υπουργός, που δίνει πιο πολλά στον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ) και πιο λίγα στη ΝΑΘ. Ούτε, βέβαια, να θεωρούν ότι με τις δηλώσεις, δήθεν, διεκδίκησης, του νομάρχη, θα λυθεί το πρόβλημα, αφού ο ίδιος ο νομάρχης δηλώνει πίστη και ελπίδα στην πολιτική της ΝΔ και του Κ. Καραμανλή, που καταστρέφει το δικαίωμα στη δημόσια και δωρεάν Παιδεία. Αλλωστε, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) για το οποίο γίνεται λόγος, εντάσσεται, ουσιαστικά, στη στρατηγική του Γ` ΚΠΣ, δηλαδή στην κοινοτική ενίσχυση για έργα υποδομής που θα εξυπηρετήσουν την απελευθέρωση της αγοράς. Είναι, ουσιαστικά, όχημα προώθησης των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων σε διάφορους τομείς (π.χ. εκπαίδευση), με στόχο τη λεγόμενη «σύγκλιση» των οικονομιών, ενώ ο ίδιος ο χαρακτήρας του είναι ασυμβίβαστος με εναλλακτική πρόταση φιλολαϊκής αξιοποίησης.

Για την ιστορία σημειώνεται ότι μετά την αποκέντρωση των Προγραμμάτων Δημοσίων Επενδύσεων και σε πλήρη εφαρμογή σχετικών διατάξεων (Ν. 2218/94, Ν. 2240/94 και ΠΔ 30/1996), οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις έχουν την αρμοδιότητα για την επιλογή και απόκτηση οικοπεδικών εκτάσεων, τον προγραμματισμό, τη μελέτη, την κατασκευή και την επίβλεψη των έργων σχολικής στέγης, μαζί με μια σειρά άλλες αρμοδιότητες, όπως είναι η μεταφορά μαθητών. κλπ. Μέσα από την Πρωτοβάθμια και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, επιχειρείται η ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης και η ανάπτυξη επιχειρηματικής δράσης και στον τομέα αυτό με τη διάσπαση του ενιαίου δημόσιου χαρακτήρα της. Ετσι, βασικός φορέας υλοποίησης καθίσταται στο νομό της Θεσσαλονίκης η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης, όμως, με ειδική νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Παιδείας, το Νοέμβρη του 2003, η ΟΣΚ ΑΕ αναλαμβάνει μόνο για το νομό της Θεσσαλονίκης ένα παράλληλο πρόγραμμα σχολικής στέγης.

Ετσι, στο νομό Θεσσαλονίκης, αυτή τη στιγμή, τρέχουν δύο παράλληλα προγράμματα για το πρόβλημα της σχολικής στέγης: Το ένα είναι της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης, που παίζει το ρόλο του «μάνατζερ» της σχολικής στέγης, και το άλλο του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ ΑΕ), που, ως ανώνυμη εταιρία ανοίγει τις δικές της παρτίδες και με τους δήμους, που «συνεπικουρούν» για τη σχολική στέγη.

Το πρόγραμμα της ΝΑΘ 2001 - 2006 για τη σχολική στέγη καταρτίστηκε, υποτίθεται, για να καταργήσει τη διπλοβάρδια που δημιουργεί έντονη δυσαρέσκεια σε γονείς και μαθητές, εκτιμώντας τις ανάγκες που κατέγραψαν οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης του νομού σε συνεργασία με τους δήμους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΝΑΘ, χρειάζονται 2.000 κύριες αίθουσες για να εξαλειφθεί η διπλοβάρδια και να αντικατασταθούν τα ακατάλληλα σχολεία. Από το 2001 έως το 2004, έχουν παραδοθεί 514 αίθουσες (κύριες κι ειδικές) και προς ολοκλήρωση είναι άλλες 794 (κύριες κι ειδικές). Επίσης, σήμερα, από τα 397 σχολεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, τα 104 είναι σε βάρδια και από τα 285 της Δευτεροβάθμιας τα 55. Χρηματοδοτείται με 70 δισ. δραχμές (18 δισ. δρχ. από το Γ' ΚΠΣ, και 52 δισ. από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων). Ενώ το πρόγραμμα του ΟΣΚ ΑΕ για το διάστημα 2004 - 2007 χρηματοδοτείται από το ΠΔΕ με 95 εκατομμύρια ευρώ και στοχεύει στην εκτόνωση της διπλοβάρδιας, των μισθωμένων σχολείων και για αναβαθμίσεις σε κάποιες περιοχές με τη δημιουργία 99 νέων σχολικών μονάδων.

Ο «καβγάς», λοιπόν, γίνεται για τη ροή της χρηματοδότησης του ΠΔΕ, καθώς η ΝΑΘ έχει λάβει μόνο το 1/3 από τα 52 δισ. του ΠΔΕ, ενώ ο ΟΣΚ τα λαμβάνει κανονικά. Ωστόσο, ακόμα και γι' αυτό το πρόγραμμα, που καρκινοβατεί και δε λύνει το πρόβλημα της σχολικής στέγης, η διοίκηση της ΝΑΘ και προσωπικά ο νομάρχης Π. Ψωμιάδης δηλώνει ότι θα πάρει δάνειο ύψους 15 εκατομμυρίων ευρώ για να συνεχίσει, μια και το υπουργείο Παιδείας ισχυρίζεται ότι «είναι άδεια τα ταμεία»(!). Ισχυρισμό που ενίσχυσε ο υφυπουργός Γ. Καλός με δήλωσή του από τη Θεσσαλονίκη, πρόσφατα, λέγοντας ότι κατανεμήθηκε ένα ποσό σε όλες τις Νομαρχίες και μέσα από αυτήν την κατανομή έδωσαν 6 εκατ. ευρώ γι' αυτήν τη σχολική χρονιά στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης, δίνοντας «ό,τι είχαν να δώσουν»...

Επομένως, κρίνεται αναγκαίο οι αγώνες, που σήμερα παρουσιάζονται με τη μορφή των αποσπασματικών αντιδράσεων, να αποκτήσουν εκείνη τη συνέχεια και την αγωνιστική προοπτική, που θα αναδεικνύει τις λαϊκές απαιτήσεις, τις κοινωνικές και εκπαιδευτικές ανάγκες, τις οποίες δημιουργούν οι αντικειμενικές υλικές προϋποθέσεις γύρω από το ζήτημα αυτό, συνδέοντάς το με τα γενικότερα οικονομικά, εκπαιδευτικά και κοινωνικά αιτήματα ενός ενιαίου κινήματος για την Παιδεία. Αποδεικνύεται, για άλλη μια φορά, ότι το πάγιο αίτημα για αύξηση του κρατικού προϋπολογισμού για την Παιδεία στο 15% παραμένει επίκαιρο για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των μικρομεσαίων λαϊκών στρωμάτων.