«"Θα κάνατε τεράστιο λάθος να δοκιμάζατε να βγάλετε συμπέρασμα ότι μπορεί να γίνει κανείς κομμουνιστής, χωρίς να αφομοιώσει ό,τι έχει συσσωρεύσει η γνώση του ανθρώπου".

"Θα ήταν λάθος να νομίζετε ότι είναι αρκετό να αφομοιώσετε τα κομματικά συνθήματα, τα συμπεράσματα της κομμουνιστικής επιστήμης και δε χρειάζεται να αφομοιώσετε το σύνολο των γνώσεων, που επακόλουθό του είναι ο ίδιος ο κομμουνισμός".

Αυτά τα λόγια του μεγάλου επαναστάτη, που επιβεβαιώνουν τη δύναμη και την αξία της γνώσης, επέλεξε για να αρχίσει την ομιλία της η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, σε εκδήλωση που διοργάνωσε το ΚΣ της ΚΝΕ, χτες Σάββατο, στον Περισσό. Το θέμα της εκδήλωσης ήταν: «Η γνώση είναι δύναμη».

Αμέσως μετά, διευκρίνισε: «Ισως κάποιος σύντροφος ή συντρόφισσα σκεφθεί ότι το καθήκον αυτό παραπέμπει στη σοσιαλιστική κοινωνία. Οτι είναι δύσκολο οι νέοι κομμουνιστές να αφομοιώσουν τη σοσιαλιστική ιδεολογία, να αποκτήσουν μαρξιστική κατάρτιση στο αντικείμενο των μαθημάτων και των σπουδών τους, αφού το μερίδιο του λέοντος στο χρόνο που διαθέτουμε για γνώση το κατέχουν τα προγράμματα διδασκαλίας που επιβάλλει η αστική τάξη, από τα νηπιαγωγεία μέχρι και τα μεταπτυχιακά.

Από το 1920 έως σήμερα κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Η γνώση είναι ακόμα περισσότερο αναγκαία, καθώς ο καπιταλισμός έχει υποτάξει πλήρως την επιστήμη, και συνολικά τη γνώση, τον πολιτισμό, στις ορέξεις και την αδηφαγία του κέρδους και της συσσώρευσης κεφαλαίων. Αλλωστε, δε χωρίζουν στεγανά τον αγώνα στις συνθήκες του καπιταλισμού από τον αγώνα για το επαναστατικό πέρασμα στο σοσιαλισμό και την οικοδόμησή του. Δεν υπάρχουν καθήκοντα στις συνθήκες του καπιταλισμού στεγανοποιημένα από το καθήκον της πάλης για το σοσιαλισμό και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας».

«Μην ξεχνάτε - υπογράμμισε - ότι ο κομμουνιστής και η κομμουνίστρια δρα και παλεύει καθημερινά, αφουγκραζόμενος τις ανησυχίες και τις ανάγκες της νεολαίας. Εχει σκοπό και στόχο να βάλει το δικό του λιθαράκι στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της νεολαίας, στη μεγάλη υπόθεση του σοσιαλισμού.

Ακριβώς επειδή παλεύουμε για το σοσιαλισμό, για την κομμουνιστική κοινωνία, γι' αυτό εμείς οι κομμουνιστές και κομμουνίστριες είμαστε ευαίσθητοι σε όλα τα προβλήματα που απασχολούν σήμερα το λαό.

Γι' αυτό και εμφανίζουμε αντοχή, συνέπεια και σταθερότητα στις σημερινές δυσκολίες, είτε το κίνημα είναι σε άνοδο, είτε σε στασιμότητα, είτε κουφοβράζουν εξελίξεις που ακόμα δεν έχουν έλθει στην επιφάνεια.

Δεν αρκεί η ευαισθησία για τα βάσανα της νεολαίας, δεν αρκεί η διάθεση προσφοράς, δεν αρκεί η ετοιμότητα στη θυσία, αν όλα αυτά δεν ολοκληρώνονται με τη γνώση της κοσμοθεωρίας μας, της διεθνούς πείρας του κινήματος και της ιστορικής πείρας του κόμματός μας.

Δε φθάνει να ξέρουμε καλά τα συνθήματα, ακόμα και τα βασικά επιχειρήματα του αγώνα. Απαιτείται γνώση όλων των δεδομένων που συνθέτουν το καπιταλιστικό σύστημα, βεβαίως γνώση που κατακτιέται στο χρόνο. Απαιτείται και πολιτική και πολιτιστική καλλιέργεια».

«Ας δούμε - συνέχισε η Αλέκα Παπαρήγα - μερικά παραδείγματα από την καθημερινή μας πραγματικότητα. Τα αστικά κόμματα στην Ελλάδα και την Ευρώπη, παντού, είτε φιλελεύθερα είτε σοσιαλδημοκρατικά πίνοντας νερό στο όνομα της παγκοσμιοποίησης, ισχυρίζονται ότι η εθνοκρατική οργάνωση, το έθνος - κράτος, έχει ξεπεραστεί. Αναφέρονται στην ανταγωνιστικότητα και την "ελεύθερη οικονομία", τη "διά βίου μάθηση και κατάρτιση", την "ευέλικτη εργασία", τον "προσωπικό λογαριασμό" χρόνου του εργαζομένου, την "ευελφάλεια". Μιλάνε για τις ατομικές ελευθερίες και τα προσωπικά δεδομένα. Για την τρομοκρατία και τον προληπτικό πόλεμο. Για τον πληθωρισμό, τα ομόλογα, τις αποκρατικοποιήσεις και τις συγχωνεύσεις. Τα δημοσιονομικά ελλείμματα. Μιλάνε για τον πολυπολιτισμό, για τη λαϊκή παράδοση, τη διαμάχη των θρησκειών και τόσα άλλα. Εννοιες και όροι, που υπάρχουν σήμερα ακόμα και στα βιβλία των πρώτων τάξεων του δημοτικού.

Αναφέρονται σε διάφορα ρεύματα της φιλοσοφικής σκέψης, ανακατεύουν συχνά τον όρο πολιτική οικονομία και οικονομική πολιτική, μιλάνε για κρίση διαχείρισης, και κρίση του πολιτικού συστήματος.

Είναι δυνατόν σήμερα ο κομμουνιστής και η κομμουνίστρια να μη γνωρίζει ποια θεωρία και, κατά συνέπεια, ποια πολιτική πρακτική κρύβεται πίσω από τους βαρύγδουπους, παλιούς ή και νέους, όρους;

Ο Μαρξ παραστατικά έλεγε και έγραφε ότι στις συνθήκες της ταξικής κοινωνίας μαθαίνουν τον άνθρωπο να σκέπτεται με το κεφάλι κάτω και τα πόδια ψηλά.

Η γνώση, λοιπόν, είναι δύναμη για τον κομμουνιστή και την κομμουνίστρια, είναι δύναμη στον αγώνα και στην προσωπική ζωή.

Είναι δύναμη για να αντέχεις στις ανηφόρες και στις κατηφόρες, στις απότομες στροφές, ή στην περίοδο που μοιάζει κουραστική, καθώς δε φαίνονται άμεσα αποτελέσματα, κυριαρχεί η απάθεια ή η επιφανειακή αδιαφορία.

Είναι δύναμη, όταν στιγμές - στιγμές και κάτω από το βάρος αντιξοοτήτων, δυσκολιών στην προσωπική ζωή, να βρίσκεις απαντήσεις, να εξηγείς τα φαινόμενα, να αντλείς κουράγιο, να μην το βάζεις κάτω.

Κάθε βήμα του αγώνα προς τα εμπρός θέτει νέα καθήκοντα στη μόρφωση, ιδιαίτερα στην πολιτική και πολιτιστική.

Κάθε βήμα του αγώνα απαιτεί αδιάκοπη αναζήτηση νέων λύσεων, νέων εμπειριών, άρα η γνώση είναι εφόδιο.

Ισως αυτή τη στιγμή κάποιοι από εσάς σκεφθούν μήπως με τα λεγόμενα αυτά φθάνουμε στην άλλη άκρη, και αποδίδουμε στη γνώση μαγικές ή και υπερφυσικές δυνατότητες.

Οταν αναφερόμαστε στη γνώση, τη βλέπουμε αδιάσπαστα δεμένη με την αγωνιστική, την επαναστατική πράξη. Γνώση κλεισμένη σε τέσσερις τοίχους, μακριά από το λαό και το διεκδικητικό κίνημα, δε σε πάει πολύ μακριά, σε κρίσιμες μάλιστα στιγμές καταντάει άχρηστη».

«Μα, τι είναι, τελικά, η γνώση; Εχουμε το δικαίωμα να είμαστε υπερήφανοι για την ιστορική προσφορά του κομμουνιστικού κινήματος, ανεξάρτητα αν στους δύσβατους δρόμους έγιναν και λάθη, παραλείψεις. Είμαστε περήφανοι για τις θυσίες και την προσφορά εκατομμυρίων κομμουνιστών στη Γη, που βεβαίως και σήμερα συνεχίζονται σε πιο δύσκολες συνθήκες.

Οφείλουμε να νιώθουμε χαρά και περηφάνια και για ένα άλλο μεγάλο γεγονός, κοσμοϊστορικής σημασίας, ότι η κομμουνιστική θεωρία, ο κομμουνισμός, όπως έλεγε ο Λένιν, είναι επακόλουθο του συνόλου των γνώσεων που είχε κατακτήσει η ανθρωπότητα τη συγκεκριμένη στιγμή που άρχισε να διαμορφώνεται η μαρξιστική θεωρία, την οποία βεβαίως την ανέπτυξε στη συνέχεια ο Λένιν με βάση τις εμπειρίες και τις θεωρητικές ανάγκες που μπήκαν μπροστά στο επαναστατικό κίνημα. Η κοσμοθεωρία μας είναι επακόλουθο των προηγούμενων συσσωρευμένων γνώσεων, συνέχεια και τομή βεβαίως.

Για άλλη μια φορά, θα επικαλεστώ τον Λένιν, που τόνισε ότι ο μαρξισμός είναι η απόδειξη ότι ο κομμουνισμός βγήκε από το σύνολο των ανθρώπινων γνώσεων που αναπτύχθηκαν μέσα στον καπιταλισμό.

Ο Μαρξ στηρίχτηκε στις γνώσεις που παρήχθησαν στην αστική κοινωνία, έχοντας επίγνωση, ταυτόχρονα, ότι δεν υπάρχει αντικειμενική, δηλαδή αμερόληπτη επιστήμη, ιδιαίτερα οικονομική, πολιτική και κοινωνική, στην ταξική κοινωνία. Η επιστήμη που κυριαρχούσε είχε μια αποστολή, να υπερασπίζεται το ταξικό εκμεταλλευτικό σύστημα, να χρησιμοποιείται για την ενίσχυση του συστήματος. Οι επιστήμες αναπτύσσονταν ραγδαία, σε κάθε τομέα που μπορούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κερδοφορίας. Εξ ου και η επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής.

Ο Μαρξ έκανε την πιο βαθιά επιστημονική μελέτη της καπιταλιστικής κοινωνίας, την επεξεργάστηκε στο εργαστήριο του αγώνα, δούλεψε τα δεδομένα και τα έλεγξε μέσα στο εργατικό κίνημα.

Η επιστημονική γνώση που στηρίχτηκε ο Μαρξ είχε πολλά και πολύτιμα στοιχεία, είχε και χρυσάφι, μα δεν ήταν ατόφιο, ήταν καλυμμένο από τη σκουριά της αντιδραστικής ιδεολογίας. Είχε αναπτυχθεί κάτω από το ζυγό, τις αντιδραστικές αντιλήψεις, τις προλήψεις και τις προκαταλήψεις της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.

Ο Μαρξ, ο Ενγκελς, ο Λένιν έδωσαν περιεχόμενο και πραγματικό νόημα στην επιστημονική επαναστατική θεωρία και γιατί ήταν δραστήριοι επαναστάτες και γιατί κάθε φορά προσπαθούσαν να αναλύσουν και να δώσουν λύσεις, μελετώντας τα ερωτήματα που έθετε η πρωτοπόρα σκέψη της ανθρωπότητας στα ζητήματα της φύσης και της κοινωνίας.

Δεν μπορεί να είσαι σήμερα σοβαρός επιστήμονας, συνεπής με την επιστήμη και το νόημά της, αν δεν παραδέχεσαι ότι η κοινωνική γνώση αντανακλά τις οικονομικές αντιθέσεις της κοινωνίας, και ότι οι πολιτικοί θεσμοί είναι το πολιτικό εποικοδόμημα πάνω στην οικονομία.

Αν δεν βλέπεις ότι οι κοινωνικές ανισότητες πρέπει να κατανοούνται ως αντιθέσεις στο πεδίο της οικονομίας».

Στη συνέχεια, η ομιλήτρια τόνισε: «Συχνά ακούμε ότι το παν για την ανθρώπινη προσωπικότητα είναι η παιδεία. Οτι η γνώση είναι το φάρμακο για όλα. Πολλά μάλιστα από τα βάσανα του λαού, πολλά φαινόμενα, όπως της κοινωνικής εγκληματικότητας, ακόμα και των πολέμων, ερμηνεύονται ως ζητήματα γνώσης, μόρφωσης, παιδείας.

Η γνώση, το εκπαιδευτικό σύστημα, συνολικά η μόρφωση, δεν είναι κάτι το αμερόληπτο, υπεράνω ιδεολογίας και πολιτικής, ούτε βεβαίως έξω από το χαρακτήρα των οικονομικών σχέσεων, έξω από το πεδίο της οικονομίας, της παραγωγής.

Το θέμα είναι παιδεία, γνώση, μόρφωση από ποιον και για ποιο σκοπό.

Η γνώση μπορεί να είναι ωφέλιμη στη σωματική και ψυχική υγεία του ανθρώπου, ωφέλιμη στη διαμόρφωση των συναισθημάτων, των ευαισθησιών, μόνον όταν αντανακλά την αντικειμενική αλήθεια, που υπάρχει βεβαίως, ανεξάρτητα της ικανότητας ή της δυνατότητας του ανθρώπου να την προσεγγίζει, να τη γνωρίζει.

Κάτω από αυτό το πρίσμα αν δούμε τα πράγματα, τότε σωστά το ΚΚΕ και η ΚΝΕ αγωνιζόμαστε, ώστε τα αναλυτικά προγράμματα, τα βιβλία σε όλη την κλίμακα της εκπαίδευσης να απαλλαγούν από θεολογικές και άλλες αντιεπιστημονικές θεωρίες.

Βιβλία που βεβαίως στις συνθήκες του καπιταλισμού δε θα είναι απαλλαγμένα από την κυρίαρχη ιδεολογία, από τη μεταφυσική μέθοδο και λογική, αλλά τουλάχιστον να επιτρέπουν να αναδεικνύονται όλα τα βασικά ρεύματα των φιλοσοφικών και πολιτικών απόψεων. Να επιτρέπεται ο διάλογος και ο αντίλογος, να βοηθούν όσο γίνεται στο να καταλαβαίνει ο μαθητής και ο σπουδαστής βασικά πράγματα που αφορούν τη φύση και την κοινωνία, την εξέλιξη.

Γι' αυτό και αντιδρούμε στην ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση και εμβάθυνση της επιχειρηματικής δράσης στη λειτουργία της παιδείας, στην εκπαιδευτική διαδικασία και, βεβαίως, στην πιστοποίηση των πτυχίων.

Γι' αυτό και η πολιτική μας δράση δεν περιορίζεται στο πεδίο της μάχης για τα νεανικά προβλήματα, για τα προβλήματα του λαού, αλλά ολοκληρώνεται στο πεδίο της ιδεολογίας, του πολιτισμού, της επιστήμης, της γνώσης, της έρευνας.

Παλεύουμε για παιδεία και έρευνα στην υπηρεσία των σύγχρονων λαϊκών αναγκών, που θα ανοίγουν τους ορίζοντες της σκέψης και σε αδιάρρηκτη συμμαχία με τον εργατικό και γενικότερο λαϊκό πολιτικό αγώνα, θα δημιουργούνται προϋποθέσεις για την απαλλαγή της ανθρώπινης ζωής από το μόχθο, τη στέρηση και την αμάθεια, αντί να χρησιμοποιούνται για τη διαιώνιση της κοινωνικής αδικίας και της εκμετάλλευσης, υλικής και πνευματικής».

«Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες, βεβαίως πολλά πράγματα έχουν αλλάξει, στην Ευρώπη προ πολλού και στην Ελλάδα ιδιαίτερα μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο. Το μορφωτικό επίπεδο του λαού, των λαών, έχει ανεβεί, ο αναλφαβητισμός αφορά πλέον τους πολύ ηλικιωμένους, ιδιαίτερα στην ύπαιθρο. Η Ελλάδα έχει υψηλό ποσοστό συμμετοχής στους πτυχιούχους ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Αν περιοριστεί κανείς στους αριθμούς, μπορεί να αισθανθεί ικανοποίηση. Κι όμως, ο δείκτης αυτός συγκαλύπτει πολλά. Δεν αναδεικνύει, π.χ., το οικονομικό βάρος που σηκώνει η λαϊκή οικογένεια για να οδηγήσει τα παιδιά της μέχρι τα ΑΕΙ ή τα ΤΕΙ. Δε δείχνει την αντιπαιδαγωγική, απάνθρωπη διπλή βάρδια εκατοντάδων χιλιάδων παιδιών, που έζησαν δύο και τρία, ίσως και τέσσερα χρόνια της ζωής τους ανάμεσα στο σχολείο, στο φροντιστήριο, στην ξένη γλώσσα.

Τα υψηλά ποσοστά δε δείχνουν ούτε το πραγματικό επίπεδο της πανεπιστημιακής μόρφωσης, ούτε την αξία και το αντίκρισμα των γνώσεων.

Τι αποδείχνουν μόνον οι δείκτες: Την αντικειμενικά προοδευτική τάση για μόρφωση και γνώση, τη συνείδηση της ευθύνης που νιώθει η λαϊκή οικογένεια για να μορφώσει αβοήθητη τα παιδιά της. Μαρτυρούν, ακόμα, ότι ο καπιταλισμός, προκειμένου να αποσπάει όλο και μεγαλύτερη υπεραξία, παρέχει μια ορισμένη μόρφωση, προκειμένου να κερδοφορήσει από την άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας.

Βεβαίως, σήμερα όταν μιλάμε για γνώση, δεν έχουμε καθόλου στο νου μας τη γνώση γραφής και ανάγνωσης, ούτε βεβαίως την απόκτηση ορισμένων απλών και στοιχειωδών γνώσεων. Σήμερα ένα τέτοιο επίπεδο γνώσης μπορεί να ταυτιστεί με τον σύγχρονο αναλφαβητισμό, καθώς η εποχή μας απαιτεί πολύ μεγαλύτερη ευρύτητα και ύψος γνώσεων.

Ο σύγχρονος αναλφαβητισμός ή υποβαθμισμένη μόρφωση οδηγεί στην έλλειψη ικανότητας εμβάθυνσης και χρησιμοποίησης της γνώσης προς όφελος των λαϊκών αναγκών και συμφερόντων, προς όφελος της χειραφέτησης από τη μοιρολατρία και την ηττοπάθεια, την προκατάληψη και την πρόληψη. Ιδιαίτερα τα δύο τελευταία φαινόμενα της προκατάληψης και της πρόληψης εμφανίζονται και στο λεγόμενο μορφωμένο πληθυσμό με πτυχία και υψηλούς βαθμούς. Είναι επιζήμιος, εκτός των άλλων, στη διαμόρφωση της ολοκληρωμένης προσωπικότητας, ακόμα στο συναισθηματικό και ψυχικό κόσμο των νέων ανθρώπων.

Σήμερα που κατατίθενται νόμοι για τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, σήμερα που το στόμα των αστικών κομμάτων στάζει μέλι για μεταρρυθμίσεις στην παιδεία, σήμερα τίθεται το ερώτημα: ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΣΚΟΠΟ;

Αυτό είναι που καθορίζει και τη στάση του κάθε κόμματος στο τι είδους αλλαγές χρειάζονται στο εκπαιδευτικό σύστημα, αντιδραστικές ή ριζοσπαστικές επαναστατικές.

Οπως στο πολιτικό πεδίο, τελικά, συγκρούονται δύο γραμμές ανάπτυξης και εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας, η γραμμή υπέρ του κεφαλαίου και η γραμμή υπέρ της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, έτσι και στο πεδίο της γνώσης τελικά αναμετρώνται δύο βασικά συστήματα απόψεων, δύο φιλοσοφικές σχολές, η μία του ιδεαλισμού και η άλλη του υλισμού. Ολες οι άλλες θεωρίες, ενδιάμεσες των δύο, τελικά, κλίνουν είτε στη μια πλευρά είτε στην άλλη ανάλογα με τις εξελίξεις, ανάλογα, σε πολλές περιπτώσεις, πού φυσάει ο άνεμος.

Ο μαρξισμός αποδείχτηκε η θεωρία εκείνη που μπόρεσε και μπορεί να αντιμετωπίσει με επιστημονικό τρόπο όλες τις αναχρονιστικές, θεολογικές αντιλήψεις και προκαταλήψεις.

Η ιδεαλιστική αντίληψη ότι είναι άλλο πράγμα η πράξη και άλλο η θεωρία καλλιεργεί τη συμφιλίωση με τον ταξικό αντίπαλο, τη μοιρολατρία και την παραίτηση, διαβρώνει προοδευτικές συνειδήσεις που αναπτύχθηκαν μέσα από την πρακτική πείρα της πάλης».

Στο σημείο αυτό, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, αναφερόμενη στον πόλεμο που δέχτηκε και δέχεται ο μαρξισμός, σημείωσε: «Ασφαλώς, θα ξέρετε και αξίζει να μάθετε πολύ περισσότερο πόσο σκληρά και απόλυτα πάλεψε η αστική τάξη τον μαρξισμό από τις απαρχές της διαμόρφωσής του. Ο ταξικός αντίπαλος είδε καθαρά αυτό που έγινε στην πορεία. Η επαναστατική θεωρία, από έργο ελάχιστων αριθμητικά διανοητών, έγινε θεωρία εκατοντάδων εκατομμυρίων εργατών, λαϊκών μαζών. Ακόμα και σήμερα, παρά το αρνητικό κλίμα που διαμόρφωσαν οι αντεπαναστατικές ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες ιδιαίτερα της Ευρώπης, ο μαρξισμός παραμένει μια ελκτική δυναμική θεωρία, γι' αυτό και μέχρι σήμερα συναντά τα πυρά κάθε λογής αντιπάλων.

Ο μαρξισμός έδωσε τη μάχη του και τη δίνει μέχρι σήμερα με ανοιχτά και καθαρά χαρτιά προς τον ταξικό αντίπαλο. Δοκιμάστηκε, όμως, και δοκιμάζεται ακόμα και σήμερα στη μάχη του με έναν άλλο αντίπαλο, που εμφανίστηκε από τα μέσα, τον αναθεωρητισμό. Ο Μπερνστάιν ήταν και παραμένει έως σήμερα ο θεωρητικός πατέρας του αναθεωρητισμού, που αντιπάλεψε τον μαρξισμό με τον δικό του ύπουλο τρόπο, όχι ως ανοιχτός εχθρός, αλλά στο έδαφος του μαρξισμού με κύριο στόχο την αλλοίωσή του μέσω αναθεώρησης. Η τακτική αυτή βρήκε μιμητές σε όλη τη δύσβατη και ανηφορική πορεία του κομμουνιστικού κινήματος. Παρά το γεγονός ότι ορισμένοι αναθεωρητές πήραν επαίνους, και διαφημίστηκαν από τους συναδέλφους αστούς ιδεολόγους, παρ' όλα αυτά δεν μπόρεσαν να προσθέσουν τίποτε το σοβαρό στις αρχικές ιδέες και θέσεις του Μπερνστάιν και του Κάουτσκι. Ο αναθεωρητισμός δεν έχει καμία ελπίδα ανανέωσης, πέρα από την καλή ή κακή μίμηση των ιδεών του. Μήπως και αυτό δεν είναι ένα παράδειγμα ότι ο αναθεωρητισμός δεν πατάει στα πόδια του, δεν αντανακλά την αντικειμενική πραγματικότητα; Το παρελθόν και το παρόν μας εφοδιάζουν με ένα κατηγορηματικό ναι».

Μια μικρή οφειλόμενη αναφορά στην τέχνη και την πολιτιστική καλλιέργεια έκανε σ' αυτό το σημείο της ομιλίας της η Αλ. Παπαρήγα, υπογραμμίζοντας: «Ας σκεφτούμε λίγο και πάνω σε μια άλλη πλευρά, ότι η γνώση, η επιστήμη, δε χωρίζεται με σινικά τείχη από την τέχνη, την πολιτιστική καλλιέργεια. Η τέχνη ενισχύει τις ικανότητες των κομμουνιστών και κομμουνιστριών, ενισχύει την ευαισθησία, το αίσθημα αλληλεγγύης. Είναι θέμα τιμής να αντιδράσουμε σε όλους εκείνους, που τους ξέρουμε ποιοι είναι, που μετατρέπουν τον πολιτισμό, την τέχνη, σε παραμάγαζο των επιχειρηματιών. Σ' αυτούς που διασπούν την πολιτιστική δημιουργία και τα έργα του πολιτισμού σε αυτά που μπορούν να τα καταλάβουν μόνον οι αστοί, οι πλούσιοι, και σ' αυτά, που, τάχα, δεν μπορούν να καταλάβουν οι εργάτες, οι άνθρωποι του μόχθου και τα παιδιά τους».

Καταλήγοντας, η Αλ. Παπαρήγα παρότρυνε τους νέους, μέλη και φίλους της ΚΝΕ: «Βρείτε το χρόνο, αξιοποιήστε το χρόνο όσο σας αφήνουν οι υποχρεώσεις σας, απαιτήστε από την οργάνωσή σας, από την ΚΝΕ, αλλά και από το Κόμμα, να στηρίξουν την προσπάθειά σας να γνωρίσετε τη θεωρία μας. Τότε θα αγαπήσετε τη γνώση, τότε θα αποκτήσετε νέα ενδιαφέροντα, θα δείτε τον ίδιο τον αγώνα με μια καλύτερη, βαθύτερη ματιά. Για να τεθεί η επιστήμη στην υπηρεσία του λαού, πρέπει οι επιστήμονες, αυτοί που προέρχονται από την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, να θέσουν τον εαυτό τους στην υπηρεσία του λαού, του κινήματος, του σοσιαλισμού, με τη δράση τους και με τη γνώση τους.

Ας πάρουμε μάθημα, από τον ταξικό αντίπαλο, από αυτό που κάνουν οι αστοί, που προσπαθούν να καθορίσουν τις πνευματικές ικανότητες του νέου και της νέας όσο γίνεται νωρίτερα, από το νηπιαγωγείο ακόμα. Μια τέτοια επίθεση δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη, πέφτει μεγάλο βάρος στους ώμους της ΚΝΕ.

Αυτό που κάνει ξεχωριστό τον κομμουνιστή και την κομμουνίστρια δεν είναι μόνο το πάθος για αγώνα, η θυσία, ο ηρωισμός, αυτά τα χαρακτηριστικά τα διαθέτουν και άλλοι εκτός από εμάς, που αναφέρονται στο σοσιαλισμό, ανεξάρτητα αν έχουν ιδιαίτερες ή παραπλήσιες απόψεις με τις δικές μας. Αυτό που μας κάνει ξεχωριστούς, είναι ότι ξέρουμε πού πάμε, ότι δεν παίρνουμε υπόψη μόνο τη δοσμένη κατάσταση που ζούμε. Ξέρουμε για ποιο λόγο ο σημερινός αγώνας πρέπει να προετοιμάζει το αύριο, να ανεβάζει την πολιτική πείρα. Οτι ο σοσιαλισμός δεν είναι ένα έτοιμο σύστημα, που πρέπει να το εφαρμόσει η ανθρωπότητα. Είναι η ταξική πάλη, που πρέπει να βαδίζει συνειδητά προς το σοσιαλισμό, να υπάρχει ετοιμότητα όταν δημιουργηθούν οι αντικειμενικές προϋποθέσεις.

Μέσω της γνώσης της θεωρίας μας και με την κατάκτηση της πείρας που συνεχώς ανανεώνεται, θα κατανοήσουμε γιατί δεν πρέπει να χανόμαστε στα καθήκοντα της στιγμής, να βλέπουμε το δρόμο ίσια μπροστά μας, να μη χανόμαστε στις στροφές και στα παράπλευρα μονοπάτια. Η Ιστορία δεν προχωρά ευθύγραμμα, ο δρόμος προς το σοσιαλισμό είναι, από πολιτική άποψη, από στρατηγική, πάντα ίσιος. Αξίζει και με τη γνώση και με την αγωνιστική πράξη να αποδείξουμε την ανωτερότητα της θεωρίας μας, του σκοπού μας».