Ενα ακόμα δείγμα μιας πολιτικής ταξικής, που βρίσκεται πίσω από τις ανάγκες του λαού, αποτελεί το νομοσχέδιο για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση το οποίο κατατέθηκε στις αρχές του Αυγούστου από το υπουργείο Παιδείας. Παρά τις προσπάθειες να ενισχυθεί το κοινωνικό προφίλ μιας κυβέρνησης που έχει αναλάβει με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ να εντείνει την επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων, στην πραγματικότητα το νομοσχέδιο δεν ικανοποιεί ούτε αυτό που διακηρύσσει ο τίτλος του «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση για τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών σε άτομα με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες». Αντίθετα, επιχειρεί να καλλιεργήσει ψευδαισθήσεις για «ίσες ευκαιρίες» για να συγκαλύψει μια ταξική πολιτική.

Στην εισηγητική έκθεση γίνονται οι διαπιστώσεις ότι σήμερα δεν ικανοποιούνται οι πραγματικές ανάγκες για ειδική εκπαίδευση, χωρίς όμως να ορίζεται ο αριθμός των παιδιών που χρήζουν Ειδικής Αγωγής. Το νομοσχέδιο κινείται στην ίδια κατεύθυνση της επίθεσης στο δικαίωμα στην Ειδική Αγωγή, αφού δεν εξασφαλίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις ώστε να βρουν μια θέση σε σωστά οργανωμένα σχολεία τα 185.000 παιδιά με αναπηρίες και μαθησιακές δυσκολίες που χρήζουν ειδικής εκπαίδευσης και είναι εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας, πράγμα το οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ χρεώνεται στους γονείς αντί για την ανυπαρξία υποδομών. Σημειώνεται ότι σήμερα από τον παραπάνω αριθμό μόνο 13.500 παιδιά παρακολουθούν κάποια μορφή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ μόλις το 10% από αυτά συνεχίζει σε δευτεροβάθμια διαδικασία Ειδικής Αγωγής.

Ολα δείχνουν ότι η νομοθετική πρωτοβουλία για την Ειδική Αγωγή, τη συγκεκριμένη περίοδο που προωθείται για ψήφιση, έρχεται να εξυπηρετήσει μια σειρά στόχους απόλυτα σύμφωνους με τη γενικότερη πολιτική στην παιδεία και στην κοινωνία.

Ετσι, εντάσσει την Ειδική Αγωγή στους γενικότερους σχεδιασμούς του μεγάλου κεφαλαίου για συρρίκνωση του δημόσιου τομέα και με τη λογική της «ένταξης» στα κοινά σχολεία και ενίσχυση της επιχειρηματικής λειτουργίας και σε αυτό το χώρο. Ετσι, ενώ εισάγεται η υποχρεωτικότητα της Ειδικής Αγωγής, στην πραγματικότητα δεν εξασφαλίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την υλοποίηση κάτι τέτοιου. Το αποτέλεσμα είναι να ωθούνται οι οικογένειες ακόμα πιο επιτακτικά στους ιδιώτες οι οποίοι είναι και οι μόνοι που θα δουν πραγματικά οφέλη. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι η Ειδική Αγωγή δεν είναι ζήτημα μόνο εκπαίδευσης, αλλά θα πρέπει να εμπεριέχει και το χαρακτήρα της αποκατάστασης από ειδικούς. Αυτό έχει γίνει υπόθεση των ιδιωτικών κέντρων στα οποία οι γονείς ήδη καταφεύγουν παράλληλα με το σχολείο και τα οποία έχουν αρχίσει να γιγαντώνονται. Παράλληλα, και μέσα από το νομοσχέδιο νομιμοποιείται η απουσία της κρατικής μέριμνας για την παροχή των απαραίτητων τεχνικών βοηθημάτων για τις ανάγκες εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρίες. Αντίθετα, στις δομές Ειδικής Αγωγής ανατίθεται και ρόλος «πλασιέ» αφού αναλαμβάνουν να υποδεικνύουν τα τεχνικά βοηθήματα που είναι απαραίτητα και κοστίζουν. Αυτά τα ΑμΕΑ θα πρέπει να τα προμηθευτούν από το εμπόριο. Αλλωστε, είναι πολλοί εκείνοι που περιμένουν να κερδοσκοπήσουν πουλώντας τα επιτεύγματα της τεχνολογίας που θα συνέβαλαν σημαντικά στην ένταξη των ΑμΕΑ στην κοινωνία. Ηδη η ΕΕ έχει δηλώσει σε διάφορα κείμενά της ότι προσδοκά τόνωση της αγοράς τεχνικών βοηθημάτων για να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο της Λισαβόνα. Ολα για το κέρδος, δηλαδή.

Οπως έχουν ήδη καταγγείλει φορείς των ΑμΕΑ και το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα που εκφράζεται από το ΠΑΜΕ, ανάμεσα στα αποτελέσματα που θα έχει η ψήφιση του νομοσχεδίου είναι και ένας νέος κύκλος «ρεμούλας» με τα διάφορα προγράμματα, σεμινάρια, φορείς πιστοποίησης και μελέτης με το 4ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Οπως έχει δηλώσει το υπουργείο Παιδείας, παράλληλα με το νομοσχέδιο κινείται και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» της τέταρτης προγραμματικής περιόδου 2007-2013, μέσω του οποίου θα υλοποιηθούν πολλές από τις δράσεις που θεσμοθετούνται με το νέο νομοσχέδιο για την Ειδική Αγωγή. Αναλυτικά, σύμφωνα με όσα έχει ανακοινώσει το υπουργείο Παιδείας, για την ενίσχυση της πρόσβασης και της συμμετοχής όλων στο εκπαιδευτικό σύστημα με έμφαση στα άτομα με αναπηρία υπάρχει συνολικός δεσμευμένος προϋπολογισμός 169,9 εκατ. ευρώ, ενώ μεγάλα ποσά έχουν δεσμευτεί για την ένταξη των νέων τεχνολογιών και την επιμόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού. Βέβαια, όλα στα μέτρα τελικά της παιδείας του λιγότερου κόστους, αφού, σύμφωνα με όσα προβλέπονται, η αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των παιδιών που χρειάζονται κάποιας μορφής Ειδική Αγωγή θα είναι υπόθεση σεμιναρίων 400 ωρών.

Την ίδια στιγμή, ιδιαίτερη σπουδή δείχνει η κυβέρνηση να εντάξει στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο ρύθμιση με την οποία αναγνωρίζεται κατηγορία μαθητών με ειδικές νοητικές ικανότητες και ταλέντα, προβλέποντας ειδικούς τρόπους αξιολόγησης και ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα που θα απευθύνονται σε αυτούς. Πρόκειται για ακόμα πιο αποφασιστική προώθηση της κατηγοριοποίησης σχολείων και μαθητών και με δεδομένο ότι οι επιδόσεις των μαθητών δεν είναι ανεξάρτητες από τον κοινωνικό τους περίγυρο, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα φτιαγμένο με συνταγές της αστικής τάξης, οδηγούμαστε ακόμα πιο γοργά - σε συνδυασμό και με μια σειρά μέτρα όπως η «αποκέντρωση» και η «ευελιξία» στο περιεχόμενο του σχολείου - στη δημιουργία σχολείων ελίτ και σχολείων υποβαθμισμένων για τη μεγάλη μάζα των παιδιών της εργατικής τάξης.

Ιδιαίτερα αξίζει να σταθεί κανείς και σε όσα δε λέει η κυβέρνηση μέσα από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Ετσι, δε μιλά για την επιχειρηματική λειτουργία της Ειδικής Αγωγής και αντίθετα στέλνει ακόμα περισσότερους πελάτες στα διάφορα ιδιωτικά κέντρα αποκατάστασης. Δε μιλά για την απαραίτητη και εφικτή έγκαιρη διάγνωση των διαφόρων προβλημάτων από βρέφη και την αντιμετώπισή τους. Για την ουσιαστική ανάγκη συνέχισης της διαδικασίας αποκατάστασης των ΑμΕΑ και μετά το σχολείο, προκειμένου να μην καταλήγουν στο περιθώριο προσπαθώντας να επιβιώσουν με ένα «επιδοματάκι». Για την ανάγκη ουσιαστικής επαγγελματικής αποκατάστασής τους, ώστε να μην οδηγείται σε υποχώρηση η όποια πρόοδος σημειώθηκε μέσα από την Ειδική Αγωγή. Διαιωνίζει τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις στο χώρο της Ειδικής Αγωγής, στον οποίο, για πολλούς λόγους, είναι απαράδεκτος ο θεσμός του αναπληρωτή, του ωρομίσθιου, του συμβασιούχου ορισμένου χρόνου, καθώς η δουλειά με τα παιδιά με ειδικές ανάγκες απαιτεί μια μακρόχρονη καλλιέργεια σχέσης εμπιστοσύνης, την οποία δυναμιτίζει η έλλειψη μόνιμου προσωπικού στα ειδικά σχολεία. «Σύμμαχοι» στην πολιτική αυτή έχουν αποδειχτεί και οι δυνάμεις του ευρωμονόδρομου μέσα από την πολιτική και συνδικαλιστική τους έκφραση. Είτε με τη σιωπή τους, είτε με την ανοιχτή συμφωνία τους, είτε με την αθώωση της πολιτικής που ακολουθείται στην Ειδική Αγωγή και τις προσπάθειες ενοχοποίησης της «κοινωνίας» και των γονέων για την κατάσταση στην Ειδική Αγωγή, οι δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΝ, του ΛΑ.Ο.Σ. και της ΝΔ ρίχνουν νερό στο μύλο της διαιώνισης της μιζέριας στο χώρο της Ειδικής Αγωγής.

Την άλλη αντίληψη, για υψηλής ποιότητας Ειδική Αγωγή για όσους την έχουν ανάγκη, δημόσια και δωρεάν, την ανάγκη για πολιτική πρόληψης, την απαίτηση για κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δράσης στο χώρο και για δωρεάν παροχή από το κράτος όλων των απαραίτητων τεχνικών βοηθημάτων, για ολόπλευρη στήριξη των νέων ζευγαριών που αποκτούν παιδί με αναπηρίες, προβάλλουν επιτακτικά οι ταξικές δυνάμεις στο αναπηρικό και συνδικαλιστικό κίνημα. Στη σύσκεψη που πραγματοποίησαν η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Αναπήρων, το ΠΑΜΕ και το ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών, ο Ενιαίος Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων ΑμΕΑ Αττικής και Νήσων, ταξικά συνδικάτα, εκπαιδευτικοί και εργαζόμενοι, διακήρυξαν ότι αυτή η πολιτική της συντήρησης της βαρβαρότητας και προώθησης της εμπορευματοποίησης δε σηκώνει διορθώσεις αλλά χρειάζεται η ανατροπή της και γι' αυτό απαραίτητη είναι η ενημέρωση και κινητοποίηση όλων στη βάση διεκδίκησης των πραγματικών αναγκών.

Περισσότερο προκλητικό ακόμα και από τις διακηρύξεις για αντιμετώπιση του ζητήματος της Ειδικής Αγωγής, μέσα από το νομοσχέδιο που διαιωνίζει την εκμετάλλευση, είναι το γεγονός ότι ενώ το ζήτημα της εκπαίδευσης και αποκατάστασης των παιδιών με ειδικές ανάγκες μετρά πολλά χρόνια, εμφανίζεται σαν να αναζητείται τώρα ο τρόπος επίλυσής του. Ετσι ενώ ήδη υπάρχει εμπειρία από την εφαρμογή προγραμμάτων για την ουσιαστική κοινωνική ένταξη των ΑμΕΑ, την έγκαιρη διάγνωση, εκπαίδευση και αποκατάσταση και επαγγελματική πορεία τους, γίνεται φανερό ότι η πολιτική που ακολουθείται, ενώ διαθέτει και τη γνώση και τα τεχνικά μέσα, δε θέλει και δεν προχωρά στην ικανοποίηση των πραγματικών αναγκών τους.

Για παράδειγμα, στην ΕΣΣΔ, η ύπαρξη και λειτουργία προστατευόμενων εργαστηρίων συνοδευόταν από τη δέσμευση του κράτους να απορροφά τα προϊόντα που παράγονταν εκεί, εξασφαλίζοντας και επαγγελματική ένταξη και κοινωνικά οφέλη. Στην Κούβα σήμερα λειτουργούν περισσότερα από 100 τέτοια κέντρα και ειδικά σχολεία σε όλες τις επαρχίες. Για να πάει κανείς και πιο παλιά, αξίζει να αναφερθεί ότι υπάρχουν μαρτυρίες ότι στην εξορία της Χίου οι εξόριστες παιδαγωγοί συμμετείχαν σε προγράμματα επιμόρφωσης στην Ειδική Αγωγή, σαράντα χρόνια πριν εφαρμοστούν ανάλογα προγράμματα από την επίσημη πολιτεία. Η μεγάλη παιδαγωγός Ρόζα Ιμβριώτη είχε αναπτύξει σημαντικό εκπαιδευτικό και επιστημονικό έργο, πρωτοστάτησε στη λειτουργία του σχολείου για παιδιά με νοητική στέρηση στην Καισαριανή και οι πρωτοποριακές μελέτες της καταστράφηκαν από το μεταξικό καθεστώς. Αποδεικνύεται δηλαδή και από την ιστορία ότι μια αντίληψη που στο επίκεντρο έχει την πραγματική πρόοδο του ανθρώπου αναζητεί διαρκώς τρόπους να την προωθήσει ακόμα και σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. Αντίθετα με τη «λογική» του βάρβαρου εκμεταλλευτικού συστήματος που βλέπει τα πάντα μέσα από το πρίσμα του κέρδους, στερώντας τα μέσα, την επιστήμη, τα επιτεύγματά της από την κοινωνία.