ΠΟΛΙΤΙΚΗ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Το λαϊκό ΠΑΣΟΚ

Πολύς λόγος για το «παλιό ΠΑΣΟΚ» γίνεται τελευταία. Ειδικά, μετά την ορμητική είσοδο του λαϊκού παράγοντα στις πολιτικές εξελίξεις, που εκφράστηκε με τις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις στις 26 Απρίλη, την 1 Μάη και στις 17 Μάη, γίνεται μια συνειδητή, κατά την άποψή μας προσπάθεια, να εγκλωβιστεί το λαϊκό κίνημα, μέσα σε ενδοΠΑΣΟΚικά πεδία δράσης. Ετσι, με αρκετό γέλωτα αλήθεια, ακούμε τους ελάχιστους εκπροσώπους του ΠΑΣΟΚικού «εκσυγχρονιστικού» στρατοπέδου να δηλώσουν πως ό,τι συνέβη τελευταία με το Ασφαλιστικό, δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια ενδοΠΑΣΟΚική παρεξήγηση. «Εμείς είχαμε την ευαισθησία να πάρουμε πίσω τα μέτρα μόλις καταλάβαμε το λάθος μας» ισχυρίζονται οι γελωτοποιοί του εκσυγχρονισμού, χωρίς ίσως να κατανοούν πόσο αστείοι γίνονται με αυτά που υποστηρίζουν δημόσια.

Από την άλλη πλευρά, οι θεματοφύλακες του «παλιού παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ», αισθάνονται δικαιωμένοι από τις τελευταίες εξελίξεις, και δηλώνουν σε όλους τους τόνους, ότι οι τελευταίες, αρνητικές για το ΠΑΣΟΚ εξελίξεις, οφείλονται στην αποσύνδεση του κινήματος από τα παραδοσιακά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, που το έχουν στηρίξει πολιτικά από τη μεταπολίτευση και μετά... Με λίγα, δηλαδή, λόγια υποστηρίζουν έναν εκσυγχρονισμό, που, αντί τον Σημίτη - που χάνει συνεχώς ...λάδια και αξιοπιστία στην κοινή γνώμη - θα πρέπει να ξαναβάλει και πάλι τον Παπανδρέου στη μηχανή του. Ο τελευταίος, αν και απών ως φυσική παρουσία από τον μάταιο τούτο κόσμο, ως άλλος «Ελ Σιντ», καλείται να ηγηθεί της εκστρατείας κατά των... αραβικών στιφών και να σώσει το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα από το διαφαινόμενο Βατερλό του.

Το θέμα της συμμετοχής και δραστηριότητας του ΠΑΣΟΚ στο μεταπολιτευτικό σύστημα της χώρας, είναι τεράστιο, έχουν γραφεί γι' αυτό βιβλία επί βιβλίων, εκατοντάδες άρθρα και θα συνεχίζει να απασχολεί την κοινή γνώμη για πολλά χρόνια ακόμη. Και στα πλαίσια αυτού του άρθρου δεν είναι δυνατό να επεκταθούμε σε τόσο μεγάλα πεδία. Απλώς θα επιχειρήσουμε να εξετάσουμε αυτό που αποκαλείται σήμερα «λαϊκότητα του ΠΑΣΟΚ» ως προπαγανδιστικό ιδεολόγημα, αυτών που αυτοπροβάλλονται σήμερα, σαν οι γνήσιοι απόγονοι της παπανδρεϊκής κληρονομίας. Και φυσικά, η προσέγγιση αυτή θα επιχειρηθεί να γίνει με κριτήριο τα απτά αποτελέσματα που είχαν οι πολιτικές του ΠΑΣΟΚ, σε τρία αλληλένδετα επίπεδα: την εδραίωση του αστικού πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα, την επιχειρούμενη χειραγώγηση, με αισχρά και άθλια μέσα από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ των ριζοσπαστικών - επαναστατικών κοινωνικοπολιτικών δυνάμεων, πρώτα και κύρια του ΚΚΕ και τρίτο το διαβρωτικό ρόλο στο συνδικαλιστικό κίνημα της χώρας. Και παίρνουμε σαν βάση αναφοράς τα ήδη γνωστά αποτελέσματα, γιατί θέλουμε να σταθούμε στο έδαφος των αντικειμενικών γεγονότων και να αποφύγουμε την κριτική της πολιτικής δράσης, με κύριο γνώμονα το τι είχε στο μυαλό της η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ο Α. Παπανδρέου για την ακρίβεια. Για εμάς το κύριο είναι οι υλικές συνθήκες παραγωγής, το επίπεδο ανάπτυξης της ταξικής πάλης και είναι δευτερεύουσας σημασίας οι προθέσεις και οι σκέψεις που κρύβουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους οι πολιτικοί ηγέτες.

Σημασία έχει, επίσης, να ορίσουμε το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, το οποίο επικρατούσε όταν το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας τον Οκτώβρη του 1981. Και έχει σημασία, γιατί βγαίνουν σήμερα μερικοί λογιστές με τη δημοσιονομική μεζούρα, όπως καλή ώρα το περιβάλλον Σημίτη και ο Γ. Παπαντωνίου και κατηγορούν τον Παπανδρέου ότι έκανε κοινωνική πολιτική με δανεικά και υπερχρέωσε τη χώρα. Αυτό βλέπουν μόνο από την πολιτική Παπανδρέου οι αλλήθωροι λογιστές του εκσυγχρονισμού. Οτι επιχείρησε να υπονομεύσει και να διαλύσει με τα πιο άθλια και ποταπά μέσα, ένα ολόκληρο ριζοσπαστικό κίνημα, αυτό της μεταπολίτευσης, κάνουν πως δεν το βλέπουν... Αυτοί δε γνωρίζουν τίποτα για το φόνο.

Είναι λίγα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, με νόμιμο - μετά από 27 χρόνια παρανομίας - το ΚΚΕ, όπου με κύριο σύνθημα την «Αλλαγή» - άσχετα πώς το εννοούσε ο καθένας- ανδρώνεται ένα λαϊκό κίνημα που αγκαλιάζει μεγάλα τμήματα του ελληνικού λαού και της νεολαίας. Αναπτύσσεται ένα κίνημα με αρκετά σαφείς αντιιμπεριαλιστικούς στόχους, με αιχμές το διώξιμο των ξένων βάσεων, την αποχώρηση από το ΝΑΤΟ και σε ό,τι αφορά το ΠΑΣΟΚ, με αρκετά θολούς στόχους, για τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις στην ελληνική κοινωνία. Η τότε κυβέρνηση της ΝΔ, παρά τον επιχειρούμενο από την πλευρά της αστικό εκσυγχρονισμό (δημοψήφισμα για τη βασιλεία, ενίσχυση της κρατικής παρέμβασης στην οικονομία με κρατικοποίηση επιχειρήσεων, τραπεζών κλπ.), δεν ήταν δυνατό να σταθεί στην κυβερνητική εξουσία.

Σήμερα, βέβαια, γνωρίζουμε ότι, μετά την ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ, το πρώτο μέλημα ήταν ο, με κάθε τρόπο, έλεγχος και χειραγώγηση του λαϊκού κινήματος, που είχε αναπτυχθεί μετά τη μεταπολίτευση. Αυτό ήταν και μια μεγάλη, μέγιστη υπηρεσία, που προσέφερε η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ προς την άρχουσα τάξη της χώρας. Το «πνίξιμο» με το βαμβάκι ενός, συνεχώς αναπτυσσόμενου μέχρι τότε, κινήματος με αντιιμπεριαλιστικά, αντιμονοπωλιακά χαρακτηριστικά που αγκάλιαζε όλο και μεγαλύτερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, και το οποίο, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να απειλήσει τις ίδιες τις βάσεις του αστικού οικοδομήματος, ήταν η μεγάλη υπηρεσία της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ προς την αστική τάξη της Ελλάδας. Από την άποψη αυτή, η τελευταία δούλεψε για τη μακροχρόνια θωράκιση και την εδραίωση του αστικού πολιτικοκοινωνικού συστήματος, ενσωματώνοντας μέσα σε αυτό και «αριστερά» χαρακτηριστικά. Η επιχείρηση ενσωμάτωσης στο αστικό πολιτικό σύστημα, ανθρώπων με αγωνιστική προσφορά και δράση, η επιχείρηση εξανδραποδισμού λαϊκών αγωνιστών έναντι αμοιβής, μόλις είχε αρχίσει... Αυτά οι όψιμοι «εκσυγχρονιστές» που καταγγέλλουν σήμερα τον... παπανδρεϊκό λαϊκισμό κάνουν πως τα ξεχνούν...

Για την επίτευξη του σκοπού της, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ χρησιμοποίησε τη δοκιμασμένη για τότε, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σοσιαλδημοκρατική συνταγή. Η οποία επιχειρούσε, με επιτυχία θα λέγαμε, την ενσωμάτωση των λαϊκών στρωμάτων στο καπιταλιστικό σύστημα, με λάδωμα... με τη δημιουργία του «κράτους πρόνοιας» πιο κομψά, σε μια περίοδο που η αστική τάξη της Ευρώπης, για να σώσει τη βασιλεία της, - το αστικό σύστημα από το φάντασμα της κομμουνιστικής επανάστασης - έβαλε βαθύτερα το χέρι στην τσέπη, προκειμένου να πείσει τους εργαζόμενους της Ευρώπης ότι και ο καπιταλισμός έχει κοινωνικό πρόσωπο... Ετσι και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ τα πρώτα χρόνια, επιχείρησε να δημιουργήσει ένα κακέκτυπο «κράτους πρόνοιας» στα πρότυπα των ομογάλακτων Ευρωπαίων σοσιαλδημοκρατών αδελφών... Στην αρχή κάτι δώσανε σε μισθούς - συντάξεις. Το βασικό ημερομίσθιο του ανειδικεύτου εργάτη το 1982 αυξήθηκε σε ονομαστικούς όρους κατά 48%, και οι κατώτατες αποδοχές εργατοϋπαλλήλων κατά 46,5%. Αυξήσεις δόθηκαν και στις συντάξεις. Αυτά, βέβαια, παραχωρήθηκαν πρόσκαιρα τότε με στόχο την εδραίωση του ΠΑΣΟΚ στη συνείδηση των λαϊκών μαζών. Με την εφαρμογή όμως του «σταθεροποιητικού» προγράμματος του 1986 τα πήραν πίσω. Η εδραίωση μέσα στον κρατικό μηχανισμό, ο οποίος μέχρι τότε θεωρούνταν «φέουδο της Δεξιάς...», έγινε στο όνομα του εκδημοκρατισμού της κρατικής μηχανής. Ηταν η εποχή της παντοδυναμίας των Κλαδικών... που έλυναν και έδεναν με τους διορισμούς... αγωνιστών, κάτι βέβαια που συνεχίζεται και στις μέρες μας.

Βαθιά ανήθικη ήταν η στάση του ΠΑΣΟΚ απέναντι στο ΚΚΕ που αντιτάχθηκε στις πολιτικές του υπαναχωρήσεις, ενώ εξέφραζε τις πιο ριζοσπαστικές κοινωνικές δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας που ήθελαν να την τραβήξουν μπροστά. Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ θεωρούσε το ΚΚΕ σαν κίνδυνο για παραμονή της στην εξουσία και γι' αυτό το πολέμησε με χτυπήματα κάτω από τη μέση. Τα στελέχη του εισέβαλαν σε μαζική κλίμακα σε γνωστές αριστερές οικογένειες, όχι για να τις πείσουν πολιτικά, αλλά για να τις εξαγοράσουν. Οι διορισμοί στο δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, η χορήγηση συντάξεων σε αντιστασιακούς ήταν στην ημερήσια διάταξη. Ετσι εκεί που απέτυχαν να κάμψουν το αγωνιστικό φρόνημα ανθρώπων που υπέφεραν τα πιο φοβερά βασανιστήρια από τις μετεμφυλιακές κυβερνήσεις, εκεί που απέτυχαν οι δυνάμεις της πιο μαύρης αντίδρασης να ξεριζώσουν με δολοφονίες, εξανδραποδισμούς και απηνή διωγμό το κομμουνιστικό κίνημα, επιχείρησε να πετύχει το ΠΑΣΟΚ με τον εκμαυλισμό συνειδήσεων. Ούτε ξύλο, ούτε περνάτε από την αστυνομία για υπόθεσή σας, ούτε διαγγέλματα περί κομμουνιστικού μιάσματος και των συνοδοιπόρων αυτού, ούτε τίποτα. Η σύγχρονη δήλωση αποκήρυξης περιείχε μόνο όρους οικονομικής συναλλαγής. Ελα σε εμάς και θα διορίσουμε την κόρη σου στη ΔΕΗ, θα δώσουμε σύνταξη στον πατέρα σου, θα προσλάβουμε το γιο σου στο πολιτικό γραφείο του δείνα βουλευτή. Ολες αυτές οι μικρές και μεγάλες ιστορίες σύγχρονου αντικομμουνισμού, είναι σήμερα γνωστές στην ελληνική κοινωνία. Οπως γνωστοί είναι και οι ριψάσπιδες που εγκατέλειψαν την ιδεολογία τους για μερικά δηνάρια, καθώς και εκείνοι που αντιστάθηκαν στο πολιτικό δουλεμπόριο που επέβαλε το ΠΑΣΟΚ.

Ολέθριες ήταν και οι παρεμβάσεις στο συνδικαλιστικό κίνημα. Σε μια προσπάθεια ασφυκτικού ελέγχου του - ας μην ξεχνάμε ότι ο έλεγχος του συνδικαλιστικού κινήματος ήταν το βασικό επιχείρημα προς την άρχουσα τάξη να προτιμηθεί το ΠΑΣΟΚ και όχι η ΝΔ για τη διακυβέρνηση της χώρας - η ηγετική ομάδα περί τον Παπανδρέου προώθησε σχέδιο άλωσής του μέσω των ΔΕΚΟ. Πιο συγκεκριμένα επιλέχθηκε ο χώρος των ΔΕΚΟ - Τραπεζών σαν απόλυτα ελεγχόμενος, αφού με τις μαζικές προσλήψεις... δημοκρατών, άρχισε να αλλάζει ο συσχετισμός δυνάμεων υπέρ της ΠΑΣΚΕ. Οι εργαζόμενοι στους χώρους αυτούς διαφοροποιούνται αισθητά από την υπόλοιπη εργατική τάξη, στο ύψος των αμοιβών, των συντάξεων, των κοινωνικών παροχών, των συνθηκών εργασίας κλπ. Δημιουργούνται επίσης οι «πράσινοι» συνδικαλιστές - συνδιαχειριστές των επιχειρήσεων, ένα σώμα πραιτοριανών, το οποίο χρόνο με το χρόνο βυθίζεται σε μια απύθμενη διαφθορά. Είναι ακριβώς οι άνθρωποι που το 1996 θα πρωτοστατήσουν υπέρ της εφαρμογής άγριων νεοφιλελεύθερων πολιτικών, υπερψηφίζοντας στο κομματικό συνέδριο τον πιο συνεπή εκφραστή των πολιτικών αυτών, το σημερινό πρωθυπουργό. Γύρω τους δημιουργείται μια εργατική αριστοκρατία, βαθιά διεφθαρμένη και βολεμένη και αυτή, που απλώνει τα πλοκάμια της πάνω από την υπόλοιπη εργατική τάξη, με στόχο να καταπνίξει κάθε φωνή εξέγερσης και διαμαρτυρίας, ενώ πολλές φορές λειτουργούν σαν απεργοσπαστικός μηχανισμός κατά των λαϊκών αγώνων. Οι εκπρόσωποι του διεφθαρμένου αυτού σώματος, γνωστοί και μη εξαιρετέοι Πρωτόπαππας, Κανελλόπουλος, Πολυζωγόπουλος, Κουσελάς, Μακρυπίδης, Μανιάτης, Κουτσούκος, Σπυρόπουλος κλπ. κλπ.

Βλέπουμε, δηλαδή, ότι το «λαϊκό ΠΑΣΟΚ» δεν ήταν και τόσο λαϊκό. Ηταν και αυτό ένας στυγνός διαχειριστής του καπιταλιστικού συστήματος, σε ένα κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον όμως κάπως διαφορετικό από το σημερινό...

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ