Η παλλαϊκή αντίθεση στη ΝΑΤΟική επιδρομή κατά της Γιουγκοσλαβίας, η συντριπτική καταδίκη του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του μαζικού κινήματος, η ενίσχυση του ΚΚΕ στις εκλογές είναι τα ελπιδοφόρα μηνύματα που δίνουν τα αποτελέσματα μιας δημοσκόπησης που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην περιοχή του Δήμου Λάρισας από την εταιρία ΔΗΜΕΛ και αρκετά στοιχεία της δημοσιεύτηκαν, ήδη, στην τοπική εφημερίδα "Ελευθερία".

Αν από μια δημοσκόπηση το ζητούμενο είναι η διαπίστωση των τάσεων και της δυναμικής της κοινής γνώμης, ή ενός τμήματός της, τότε από τη συγκεκριμένη δημοσκόπηση μπορούμε να βγάλουμε ορισμένα σημαντικά συμπεράσματα που αφορούν στην αλλαγή όχι μόνο των διαθέσεων, αλλά και των συνειδήσεων. Η σημασία της, μάλιστα, μεγαλώνει αν λάβουμε υπόψη ότι η πόλη της Λάρισας, εξαιτίας του μεγέθους της αλλά και της κοινωνικής της σύνθεσης, μπορεί να θεωρηθεί αντιπροσωπευτική για την περιφέρεια.

Τα ερωτήματα που τέθηκαν από την εταιρία ΔΗΜΕΛ σε 600 άτομα της περιοχής του Δήμου Λάρισας θα μπορούσαν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες. Σ' αυτά που αφορούσαν στον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, στα κοινωνικά προβλήματα και τέλος τις ευρωεκλογές και την πρόθεση ψήφου σ' αυτές, αλλά και στις βουλευτικές εκλογές. Σήμερα θα αναφερθούμε στις απαντήσεις στις δυο πρώτες κατηγορίες των ερωτημάτων.

Η πρώτη ερώτηση στην οποία κλήθηκαν να απαντήσουν αυτοί που πήραν μέρος στη δημοσκόπηση ήταν: "Ποιο είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα;". Η ερώτηση ήταν ανοιχτή, δηλαδή δεν περιλάμβανε κατάλογο απαντήσεων, επομένως η απάντηση αποτυπώνει την αβίαστη γνώμη των ερωτηθέντων για το πώς αξιολογούν και ιεραρχούν τα προβλήματα.

Το 55,08% απάντησε ότι είναι ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία, το 16,43% τα οικονομικά, το 15,68% η ανεργία. Με πολύ μικρότερα ποσοστά ακολουθούν τα ελληνοτουρκικά και τα κοινωνικά θέματα.

Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι απαντήσεις στα θέματα που αφορούν στο αντιπολεμικό, αντιΝΑΤΟικό κίνημα και την εμπλοκή της χώρας στην επιδρομή κατά της Γιουγκοσλαβίας. Το 86,36% συμφωνεί με τις αντιΝΑΤΟικές διαδηλώσεις, το 85,74% συμφωνεί με την άποψη "ούτε ένας φαντάρος στη Γιουγκοσλαβία" και το 81,6% συμφωνεί με το σταμάτημα των ΝΑΤΟικών αυτοκινήτων από τους διαδηλωτές στο Κιλκίς.

Οι ερωτηθέντες, όπως προκύπτει από τις απαντήσεις τους, δεν έχουν καμιά αμφιβολία για το ποιος είναι υπεύθυνος για τον πόλεμο. Είναι το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Είναι εντυπωσιακό ότι το 84,35% πιστεύει ότι το ΝΑΤΟ ευθύνεται αποκλειστικά, ενώ για την Ευρωπαϊκή Ενωση το αντίστοιχο ποσοστό είναι 69%.

Σχετικά με τα συγκεκριμένα θέματα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι τα συντριπτικά ποσοστά δεν αφήνουν περιθώρια για διαφορετικές εκτιμήσεις. Δηλαδή ότι είναι εδραιωμένη πεποίθηση για την ευθύνη αυτών των δυο οργανισμών για τον πόλεμο. Με δυο λόγια αυτή η θέση δεν είναι αποτέλεσμα μιας πρόσκαιρης διάθεσης, αλλά απόσταγμα μιας εμπειρίας και μιας πολιτικής στάσης για το χαρακτήρα του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπου συμμετέχει η χώρα. Αντανακλά επομένως μια ενδιαφέρουσα αλλαγή στη συνείδηση της λεγόμενης κοινής γνώμης, που επί χρόνια βομβαρδίζεται από τη φιλοΝΑΤΟική και φιλοκοινοτική προπαγάνδα. Ενα επιπλέον στοιχείο που επικυρώνει αυτή την εκτίμηση είναι ότι ακόμη και αυτοί που δηλώνουν ότι υποστηρίζουν το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία δίνουν τις ίδιες απαντήσεις με υψηλότατα ποσοστά.

Στα 600 άτομα που πήραν μέρος στη δημοσκόπηση τέθηκε το ερώτημα για το πώς μπορεί να εξελιχθεί ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία με τρεις εκδοχές. Στη μια εκδοχή το 88% απαντά ότι μπορεί να εξελιχθεί σε βαλκανικό πόλεμο, στη δεύτερη 66% θεωρεί πιθανή την εξέλιξη σε παγκόσμιο πόλεμο και στην τρίτη εκδοχή το 73% θεωρεί πιθανή την εξέλιξη σε ένα νέο Βιετνάμ.

Οι απαντήσεις αποτυπώνουν την ανησυχία για τις επιπτώσεις του συνεχιζόμενου πολέμου, ενώ και στις τρεις εκδοχές εμφανίζεται η γνώση των δεδομένων και των κινδύνων από την ανάπτυξη της στρατηγικής των δυνάμεων της "νέας τάξης" στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Το βέβαιο είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία, εκτός ενός πολύ μικρού ποσοστού, δεν έχει αμφιβολία ότι η επίθεση κατά της Γιουγκοσλαβίας είναι μέρος ενός ευρύτερου στρατηγικού σχεδίου, με στόχο τη συνολική αποσταθεροποίηση των Βαλκανίων.

Αν κρίνει κανείς από τις απαντήσεις που δόθηκαν από τους ερωτηθέντες για την οικονομική τους κατάσταση το 1999 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά μπορεί να καταλάβει ότι οι ισχυρισμοί της κυβερνητικής προπαγάνδας για βελτίωση όχι μόνο στερούνται κάθε βάσης, αλλά και επιχειρούν τη μετατροπή του άσπρου σε μαύρο. Το 86% δηλώνει ότι η οικονομική του κατάσταση είναι ίδια και χειρότερη με πέρσι. Σ' αυτό συμφωνούν με μικρές αποκλίσεις οι ψηφοφόροι όλων των κομμάτων.

Ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζουν και οι απαντήσεις για την οικονομική κατάσταση το πρώτο τρίμηνο του '99. Την περίοδο, δηλαδή, που η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι ένας πακτωλός χρήματος ρέει σ' ολόκληρη τη χώρα, επικαλούμενη και την πορεία του Χρηματιστηρίου. Στην περίοδο αυτή, λοιπόν, το 35% απαντά ότι χρεώθηκε, ενώ μόλις το 17% δηλώνει ότι έκανε αποταμιεύσεις.

Η ανεργία και τα ναρκωτικά είναι τα δυο σημαντικότερα προβλήματα, εκτός των οικονομικών, όπως τα ιεραρχούν οι ερωτηθέντες. Το 35% θεωρεί την ανεργία σαν το πιο σοβαρό πρόβλημα, ενώ τα ναρκωτικά θεωρούνται το πιο σοβαρό πρόβλημα από το 28,5%.Με μικρότερα ποσοστά ακολουθούν η παιδεία, η υγεία, το περιβάλλον και η εγκληματικότητα.

Θα πρέπει να πάρουμε υπόψη τον τόπο, αλλά και το χρόνο που έγινε η δημοσκόπηση στην οποία αναφερόμαστε. Μιλάμε για τη Λάρισα, για μια περιοχή που συγκλονίστηκε τα τελευταία χρόνια από τις αγροτικές κινητοποιήσεις, αλλά και για μια περίοδο που ολόκληρη η Ελλάδα συγκλονίζεται από τις αντιπολεμικές, αντιΝΑΤΟικές διαδηλώσεις. Επομένως υπ' αυτό το πρίσμα θα πρέπει να εκτιμήσουμε και τις απαντήσεις που αφορούν στην ανάγκη της συγκρότησης ενός κοινωνικού μετώπου, αλλά και στις δυνατότητες του μαζικού κινήματος να προωθήσει καλύτερα τη λύση των προβλημάτων.

Ιδιαίτερη λοιπόν αξία έχει η διαπίστωση ότι οι περισσότεροι υποστηρίζουν πως η ανάπτυξη του μαζικού κινήματος μπορεί να προωθήσει καλύτερα τη λύση των προβλημάτων. Αυτή είναι η γνώμη του 38% των ερωτηθέντων, ενώ το 24% πιστεύει ότι η λύση των προβλημάτων μπορεί να δοθεί με μια κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας και το 22% με μια κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Αξίζει επίσης να σημειώσουμε ότι υψηλή είναι η εκτίμηση για τις δυνατότητες του μαζικού κινήματος και στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, αλλά λιγότερο της ΝΔ. Συγκεκριμένα το 33,5% όσων δήλωσαν ότι ψήφισαν το ΠΑΣΟΚ πιστεύουν ότι το μαζικό κίνημα μπορεί να προωθήσει καλύτερα τη λύση των προβλημάτων, ενώ το ίδιο πιστεύει και το 27% όσων δήλωσαν ότι ψήφισαν τη Νέα Δημοκρατία.

Η "ψήφος εμπιστοσύνης" στο μαζικό κίνημα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία αυτής της δημοσκόπησης και ασφαλώς πρέπει να εκτιμηθεί σαν το αποκρυστάλλωμα των αγροτικών και άλλων κινητοποιήσεων που προηγήθηκαν, αλλά και της εμπιστοσύνης στις δυνατότητες του κινήματος που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια αυτών των κινητοποιήσεων. Είναι ένα στοιχείο που αφορά κυρίως σε μια αμφισβήτηση ή και μια ανατροπή της μέχρι τώρα κυρίαρχης άποψης ότι η λύση των προβλημάτων είναι θέμα της "υψηλής πολιτικής", της εκάστοτε κυβερνητικής πολιτικής.

Μετά από αυτή την άποψη θα πρέπει να θεωρείται λογική και η απάντηση που δόθηκε στην ερώτηση: Ποιο κόμμα μπορεί να εκφράσει καλύτερα ένα κοινωνικό μέτωπο;

Το 24,02% απαντά ότι το ΚΚΕ είναι το κόμμα που μπορεί να εκφράσει καλύτερα ένα κοινωνικό μέτωπο. Ακολουθεί το ΠΑΣΟΚ με 23,84% και η Νέα Δημοκρατία με 20,74%.

Οι απαντήσεις αυτές θα πρέπει να συνεκτιμηθούν με αυτές που δόθηκαν για το μαζικό κίνημα. Είναι λοιπόν αξιοσημείωτο ότι η εμπιστοσύνη στο μαζικό κίνημα αυξάνεται μαζί με την εμπιστοσύνη στο ΚΚΕ. Αυτό δείχνει και το βαθμό της απήχησης της κεντρικής πολιτικής πρότασης του ΚΚΕ για την αναγκαιότητα συγκρότησης ενός αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού, δημοκρατικού μετώπου. Και το σημαντικότερο, ότι αυτή η εξέλιξη σημειώνεται σε ένα περιβάλλον αγώνων, προηγούμενων και σημερινών.

Στο φύλλο του "Ριζοσπάστη" την Τρίτη θα επανέλθουμε στα αποτελέσματα της δημοσκόπησης της ΔΗΜΕΛ στη Λάρισα για τα ερωτήματα που αφορούν στην πρόθεση ψήφου για τις ευρωεκλογές και τις βουλευτικές εκλογές.