Στη Μοζαμβίκη πραγματοποιήθηκαν από τις 15 έως τις 18 του Δεκέμβρη οι εργασίες της Εκτελεστικής Γραμματείας της Παγκόσμιας Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών, με τη συμμετοχή 24 οργανώσεων από 21 χώρες. Αντιπροσωπεία της ΟΓΕ αποτελούμενη από τη Μαιρήνη Στεφανίδη και τη Χριστίνα Σκαλούμπακα βρέθηκε στο Μαπούτο της Μοζαμβίκης προκειμένου να πάρει μέρος στη συνάντηση. Ο «Ρ» συζήτησε με τα δύο μέλη του προεδρείου της ΟΓΕ σχετικά με τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη σύνοδο της Εκτελεστικής Γραμματείας, σχετικά με τη δράση της ΠΔΟΓ αλλά και για τις συνθήκες ζωής και τα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και γενικά ο λαός της Μοζαμβίκης.

-- Ποιο ήταν το αντικείμενο της συνάντησης, με ποια θέματα ασχολήθηκε στη σύνοδό της η Εκτελεστική Γραμματεία της ΠΔΟΓ;

-- Μαιρήνη Στεφανίδη: Η συγκεκριμένη συνάντηση είχε χαρακτήρα προπαρασκευαστικό μπροστά στο Συνέδριο της ΠΔΟΓ, έπρεπε να αποφασίσει το χρόνο και τον τόπο της διεξαγωγής του και να συζητήσει για τα θέματα που θα απασχολήσουν το Συνέδριο. Ορίστηκε ότι αυτό θα πραγματοποιηθεί από τις 25 έως τις 30 Νοέμβρη 2011 στη Βραζιλία και τέθηκε ένα πρώτο πλαίσιο αναφορικά με τη θεματολογία του, το οποίο περιλαμβάνει την οικονομική καπιταλιστική κρίση και τις επιπτώσεις της στις γυναίκες, την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα, ζητήματα ισότητας, ανάπτυξης και ειρήνης, κλιματικής αλλαγής και επισιτιστικής ασφάλειας. Στα πλαίσια της συνάντησης πραγματοποιήθηκαν δύο σεμινάρια, ένα σχετικά με τις διεθνείς εξελίξεις και ένα με θέμα το AIDS, πρόβλημα που μαστίζει τους λαούς και ιδιαίτερα τις γυναίκες της ηπείρου που μας φιλοξένησε.

Πραγματοποιήθηκαν επίσης συναντήσεις των Περιφερειακών Γραφείων κάθε ηπείρου, έγινε ένας απολογισμός της δράσης τους και παρουσιάστηκε τόσο ο απολογισμός αυτός όσο και οι προτάσεις των Γραφείων στην Ολομέλεια της Εκτελεστικής Γραμματείας. Η ΟΓΕ έχει την ευθύνη του συντονισμού των οργανώσεων στο Περιφερειακό Γραφείο της Ευρώπης. Αξίζει να σημειώσουμε ότι, εκτός από την ΟΓΕ, το παρόν στη συνάντηση έδωσαν μόνο η Πορτογαλία και η Αγγλία. Οι πολλές απουσίες από τις οργανώσεις της Ευρώπης οφείλονται σε ένα βαθμό και στις οικονομικές τους δυσκολίες που δεν τους επέτρεψαν να καλύψουν το κόστος του ταξιδιού. Δυσκολίες τέτοιες υπήρχαν και στο παρελθόν όμως σήμερα γίνονται πιο έντονες, με δεδομένη την καπιταλιστική οικονομική κρίση.

-- Χριστίνα Σκαλούμπακα: Η ΟΓΕ παρουσίασε στο Περιφερειακό Γραφείο πλούσιο απολογισμό δράσης για το σύνολο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων. Η δράση αυτή ξετυλίχθηκε και με αφορμή την επέτειο της συμπλήρωσης 100 χρόνων από την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας της Εργαζόμενης Γυναίκας. Ως συντονίστρια οργάνωση προτείναμε οι φετινές εκδηλώσεις για την 8η Μάρτη να έχουν κοινό θέμα την καπιταλιστική κρίση και να συντονιστούν με το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, πρόταση με την οποία συμφώνησαν οι οργανώσεις της Ευρώπης.

Με την ευκαιρία της συνάντησης αυτής τονίσαμε την αλληλεγγύη μας στη σοσιαλιστική Κούβα και επαναλάβαμε την απαίτηση να απελευθερωθούν οι 5 Κουβανοί πατριώτες που εξακολουθούν να κρατούνται στα κάτεργα των ΗΠΑ. Εκφράσαμε ακόμα τη συμπαράστασή μας στο δοκιμαζόμενο λαό της Αϊτής, εκδηλώσαμε την αλληλεγγύη μας και έμπρακτα, με τη συγκέντρωση οικονομικής βοήθειας, σε συνεργασία με την Ελληνική Επιτροπή Διεθνούς Δημοκρατικής Αλληλεγγύης, την οποία παραδώσαμε στην Ομοσπονδία Γυναικών Κούβας προκειμένου να φτάσει στις γυναίκες της Αϊτής. Ταχθήκαμε για μια ακόμη φορά στο πλάι του παλαιστινιακού λαού, στο πλευρό του αγώνα της Κύπρου για διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία.

Με την έναρξη των εργασιών καταθέσαμε ψήφισμα συμπαράστασης στην πανεργατική πανελλαδική απεργία που πραγματοποιούσε το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα στην Ελλάδα στις 15 Δεκέμβρη. Το ψήφισμα εγκρίθηκε από την Εκτελεστική Γραμματεία και το μήνυμα αλληλεγγύης της ΠΔΟΓ στους Ελληνες και τις Ελληνίδες εργαζόμενους και εργαζόμενες διαβάστηκε στην απεργιακή συγκέντρωση του ΠΑΜΕ στην Αθήνα.

Η αντιπροσωπεία μας κατέθεσε τρία ακόμα ψηφίσματα τα οποία και εγκρίθηκαν στο Περιφερειακό Γραφείο της Ευρώπης και στη συνέχεια στην Ολομέλεια: ένα για την οικονομική κρίση, ένα ενάντια στο ΝΑΤΟ και το νέο δόγμα του και ένα καταγγέλλοντας το ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για τον «εξτρεμισμό» με το οποίο προωθείται η ποινικοποίηση και η καταστολή του λαϊκού κινήματος. Καλέσαμε με αυτά τις γυναίκες σε όλο τον κόσμο να παλέψουν για την αποδέσμευση των χωρών τους από το ΝΑΤΟ, τον τρομοκρατικό μηχανισμό των ιμπεριαλιστών που αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τους λαούς, να ακυρώσουν στην πράξη το αντιδραστικό ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρώπης.

-- Είχατε την ευκαιρία να επισκεφθείτε τη Μοζαμβίκη, μια χώρα όπου ο λαός της και ιδιαίτερα οι γυναίκες και τα παιδιά αντιμετωπίζουν οξυμένα προβλήματα. Ποια είναι η εμπειρία που αποκομίσατε σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στη Μοζαμβίκη;

-- Μαιρήνη Στεφανίδη: Η αφρικανική ήπειρος βρίσκεται στο επίκεντρο ενός σκληρού ανταγωνισμού ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για το φυσικό της πλούτο και τους δρόμους μεταφοράς της Ενέργειας και των εμπορευμάτων. Η κατάσταση στη Μοζαμβίκη, όπως και σε μια σειρά αφρικανικές χώρες, φέρνει με τρόπο έντονο στο προσκήνιο την πραγματικότητα της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης. Ο λαός στις χώρες αυτές υποφέρει από την παρέμβαση των αναπτυγμένων καπιταλιστικών κρατών αλλά και των ανερχόμενων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στην οικονομία τους αλλά και γενικότερα σε όλους τους τομείς του πολιτικού συστήματος. Παρέμβαση που απομυζά τον πλούτο που παράγει ο λαός και τον καταδικάζει στις πιο απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης, στη φτώχεια και την εξαθλίωση. Στην περίπτωση της Μοζαμβίκης, κυρίαρχο ρόλο παίζει η κυβέρνηση της Βραζιλίας. Τα στοιχεία που δόθηκαν στα πλαίσια σεμιναρίου που οργανώθηκε, αποτυπώνουν μια πραγματικότητα εξαιρετικά δύσκολη για το λαό της Μοζαμβίκης. Το συγκεκριμένο σεμινάριο είχε ως θέμα το AIDS, πρόβλημα που πλήττει πλατιά τον πληθυσμό της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 20% των γυναικών είναι φορείς του ιού HIV.

Για τους κατοίκους της χώρας το προσδόκιμο ζωής δεν ξεπερνά τα 47,4 χρόνια. Ο λαός μαστίζεται από ασθένειες όπως η μαλάρια, έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό σε ποσοστό μόλις 43% ενώ το 35% πάσχει από χρόνιο υποσιτισμό. Το πρόβλημα του υποσιτισμού αγγίζει 1 στα 2 παιδιά και η βρεφική θνησιμότητα οδηγεί στο θάνατο το 5% των νεογέννητων πριν συμπληρώσουν τον πρώτο μήνα της ζωής τους. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τις γυναίκες, ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά καταγράφει η θνησιμότητα των εγκύων. Σημειώνονται 480 θάνατοι γυναικών για κάθε 100.000 γέννες, υπολογίζεται με άλλα λόγια ότι πεθαίνουν 11 γυναίκες κάθε μέρα από επιπλοκές στον τοκετό. Ο αναλφαβητισμός είναι μαζικό φαινόμενο και αφορά το 57% των γυναικών.

Ο λαός της Μοζαμβίκης είναι επιπλέον θύμα της προπαγάνδας που παρουσιάζει τη δράση των μονοπωλίων και των ιμπεριαλιστών και ιδιαίτερα της Βραζιλίας, ως «αλληλεγγύη» και «βοήθεια» στη χώρα. Τα λαϊκά στρώματα ωθούνται να επενδύσουν τις ελπίδες τους για βελτίωση της ζωής τους στην παρέμβαση της Βραζιλίας, να ταυτίσουν τα συμφέροντά τους με τα συμφέροντα της αστικής τάξης της Βραζιλίας. Εχει σήμερα μεγάλη σημασία να γίνεται κατανοητό πως η ανάπτυξη που υπηρετεί την κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου είναι διαμετρικά αντίθετη με τις ανάγκες και τα συμφέροντα των λαών. Η «ανάπτυξη» αυτή ευθύνεται για τη φτώχεια και την εξαθλίωση των λαών σε ολόκληρες ηπείρους, όπως στην Αφρική.

-- Διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία η καπιταλιστική οικονομική κρίση και οι συνέπειές της στους λαούς, κυρίως της Ευρώπης, βρίσκονται αντικειμενικά στο επίκεντρο της συζήτησης και του προβληματισμού. Εκφράστηκε ανάλογος προβληματισμός στις εργασίες της Εκτελεστικής Γραμματείας της ΠΔΟΓ;

-- Μαιρήνη Στεφανίδη: Το ζήτημα της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης βρέθηκε ασφαλώς στην ατζέντα της συνεδρίασης της Εκτελεστικής Γραμματείας. Δε θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού οι γυναίκες που ανήκουν στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα βρίσκονται πρώτες στο στόχαστρο της επίθεσης που εξαπολύει το κεφάλαιο με το πρόσχημα της κρίσης. Οι παρεμβάσεις των άλλων οργανώσεων αφορούσαν στην πλειοψηφία τους την οικονομική κρίση, χωρίς βέβαια να υπάρχει πλήρης ταύτιση στις απόψεις και τις θέσεις μας. Η ΟΓΕ υποστήριξε πως η καπιταλιστική οικονομική κρίση και η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα πρέπει να αποτελέσουν το κεντρικό θέμα του Συνεδρίου της ΠΔΟΓ.

Η εισήγηση που παρουσίασε η αντιπροσωπεία μας επικεντρώθηκε στις αιτίες της κρίσης, και στην έκφρασή της που είναι τα υπερσυσσωρευμένα κέρδη που δεν επενδύονται μέχρι να υπάρξουν οι προϋποθέσεις να αποφέρουν ακόμα μεγαλύτερα, η υπερσυσσώρευση των εμπορευμάτων που λόγω της αναρχίας στην καπιταλιστική παραγωγή η κοινωνία στη δοσμένη στιγμή δεν μπορεί να καταναλώσει. Η οικονομική κρίση σήμερα συνεχίζεται και βαθαίνει, χτυπάει όλα τα καπιταλιστικά κράτη με αυξομειούμενη ένταση. Τονίσαμε ότι τα μέτρα που παίρνει το κεφάλαιο έχουν στόχο να κάνουν την εργατική δύναμη ακόμα πιο φθηνή, ότι έχουν χαρακτήρα μόνιμο και θα παραμείνουν σε ισχύ και μετά την κρίση. Με τα μέτρα αυτά προετοιμάζουν για τις γυναίκες της εργατικής τάξης εργασιακό μεσαίωνα και παράλληλα ισοπεδώνουν και τις τελευταίες κατακτήσεις που παρέμεναν στους τομείς της Παιδείας, της Υγείας, της Πρόνοιας. Στο έδαφος της κρίσης οξύνεται το πρόβλημα της ανισοτιμίας των φύλων, μεταφέρονται περισσότερα βάρη στους ώμους των γυναικών, επιδεινώνεται περαιτέρω η ήδη ανισότιμη θέση τους.

Επισημάναμε τέλος, ότι οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί που προϋπήρχαν της κρίσης οξύνονται καθώς τα μονοπώλια κονταροχτυπιούνται για το ποια θα παραμείνουν στο παιχνίδι και δε θα βρεθούν σε μειονεκτική θέση στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Υπογραμμίσαμε τους κινδύνους που συνεπάγεται η όξυνση των ανταγωνισμών για τους λαούς και την αναγκαιότητα να συμβάλουν οι γυναίκες στην πάλη ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα.

-- Πώς βλέπει η ΟΓΕ το ρόλο και την ευθύνη της ΠΔΟΓ στις σημερινές συνθήκες;

-- Χριστίνα Σκαλούμπακα: Τα καθήκοντα και οι ευθύνες της ΠΔΟΓ απορρέουν από τον ίδιο το χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία της. Η ΠΔΟΓ αποτελεί τη μοναδική παγκόσμια γυναικεία οργάνωση με διακηρυγμένο αντιιμπεριαλιστικό προσανατολισμό. Στις σημερινές συνθήκες που η κρίση του καπιταλισμού βαθαίνει και οι αντιθέσεις ανάμεσα στους ιμπεριαλιστές οξύνονται, οι ευθύνες της ΠΔΟΓ πολλαπλασιάζονται, γίνονται πιο βαριές. Η ΠΔΟΓ έχει καθήκον να συμβάλει ώστε οι γυναίκες που ανήκουν στα λαϊκά στρώματα να αναγνωρίσουν πως εχθρός τους είναι τα μονοπώλια και ο ιμπεριαλισμός, να οργανώσουν την πάλη ενάντιά τους. Πρέπει να παίξει ρόλο ώστε στην κάθε χώρα ξεχωριστά, να παλέψουν οι γυναίκες μαζί με το εργατικό κίνημα και όλο το λαό, με στόχο να πληρώσει το κεφάλαιο την κρίση που το ίδιο δημιούργησε. Να αγωνιστούν ώστε να ανοίξει ο δρόμος για αποδέσμευση από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, από την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τις άλλες ενώσεις του κεφαλαίου, για την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων και την εγκαθίδρυση της δικής τους λαϊκής εξουσίας, να ανοίξει ο δρόμος για να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, για να κατακτήσουν οι γυναίκες του καθημερινού μόχθου τη χειραφέτηση και την ισοτιμία τους.

Η ΟΓΕ προσπαθεί με την παρέμβασή της στην ΠΔΟΓ να συμβάλει ώστε να εδραιώνεται και να βαθαίνει ο προσανατολισμός αυτός.

Ως συντονίστρια οργάνωση του Περιφερειακού Γραφείου της Ευρώπης προγραμματίζουμε για την άνοιξη συνάντηση, με θέμα την καπιταλιστική οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της στις γυναίκες αλλά και το νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ, το ζήτημα της αντιπυραυλικής ασπίδας, τα σχέδια των ιμπεριαλιστών για το Αιγαίο. Ολα αυτά είναι ζητήματα που απασχολούν τους λαούς της Ευρώπης, ιδιαίτερα των χωρών της νοτιο-ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων αλλά και της Μέσης Ανατολής, ζητήματα για τα οποία οι οργανώσεις της ΠΔΟΓ πρέπει να συζητήσουν και να αναλάβουν πρωτοβουλίες δράσης. Θεωρούμε σημαντικό να λάβουν μέρος, εκτός από τις οργανώσεις της ΠΔΟΓ στην Ευρώπη και άλλες οργανώσεις της περιοχής αυτής, της Τουρκίας και της Μέσης Ανατολής, που δραστηριοποιούνται για αυτά τα ζητήματα.

-- Πώς θα ανταποκριθεί η ΠΔΟΓ στα καθήκοντα και τις ευθύνες αυτές, ποιες προϋποθέσεις, ποιες δυσκολίες και ποια εμπόδια υπάρχουν;

-- Χριστίνα Σκαλούμπακα: Για να σταθεί η ΠΔΟΓ στο ύψος των περιστάσεων, για να ανταποκριθεί στα καθήκοντα και τις ευθύνες αυτές, είναι όρος και προϋπόθεση να αποκτήσουν οι οργανώσεις της γνώση και ενιαία αντίληψη για τις αντικειμενικές εξελίξεις στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, τις ανακατατάξεις που γίνονται, τους ανταγωνισμούς που υπάρχουν μεταξύ παλιών αλλά και ανερχόμενων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, για το ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας και των δυνάμεων του συμβιβασμού που δρουν στις ανερχόμενες καπιταλιστικές οικονομίες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας. Η ιστορία και η οικονομία έχει αποδείξει ότι σε συνθήκες καπιταλισμού οι γυναίκες με τους αγώνες τους μόνο προσωρινές και επισφαλείς κατακτήσεις και παραχωρήσεις μπορεί να έχουν. Μάλιστα τώρα, σε περίοδο κρίσης, ακόμα και αυτές οι κατακτήσεις παίρνονται πίσω. Μπορούν όμως σήμερα, μέσα από την πάλη τους σε συνεργασία με το εργατικό, λαϊκό κίνημα με αντιμονοπωλιακό - αντιιμπεριαλιστικό προσανατολισμό, να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για φιλολαϊκή διέξοδο και άρση όλων των ανισοτήτων. Τα μονοπώλια θα βγαίνουν κερδισμένα όσο δε σπάει ο φαύλος κύκλος της κυριαρχίας και της εξουσίας τους. Ο καπιταλισμός δε διορθώνεται αλλά μόνο ανατρέπεται.

Η ΠΔΟΓ πρέπει να θέσει ψηλά τον πήχη του αγώνα ενάντια στα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό. Αγώνας που θα ανοίξει το δρόμο για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι να ενισχύεται η ιδεολογική και πολιτική διαπάλη που αναπόφευκτα διεξάγεται και στο εσωτερικό της ΠΔΟΓ. Μεγαλύτερη ευθύνη για τον προσανατολισμό αυτής της πάλης των ιδεών έχουν οι δυνάμεις εκείνες που παλεύουν με στόχο την ανατροπή του σημερινού εκμεταλλευτικού συστήματος και την κοινωνική ισοτιμία των γυναικών και δεν επιδιώκουν να το εξωραΐσουν, να το εξανθρωπίσουν, δεν καλλιεργούν αυταπάτες ότι μπορεί να υπάρχει καπιταλισμός και εκμετάλλευση με ανθρώπινο πρόσωπο και ισότητα μεταξύ των φύλων. Ενδεικτικό των αποτελεσμάτων του διαλόγου που γίνεται είναι το γεγονός ότι υποχωρούν οι απόψεις που διατυπώνονταν στα πλαίσια της ΠΔΟΓ και θεωρούσαν ιμπεριαλιστική δύναμη μόνο τις ΗΠΑ και ότι θεωρείται και χαρακτηρίζεται πλέον και η ΕΕ ως ιμπεριαλιστική δύναμη. Δεν ισχύει βέβαια το ίδιο για τις ανερχόμενες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, όπως τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Κίνα, την Ινδία, για τις οποίες διατηρούνται ακόμα αυταπάτες για το χαρακτήρα και το ρόλο τους.

-- Μαιρήνη Στεφανίδη: Οι συνθήκες απαιτούν να συντονίσουν οι οργανώσεις της ΠΔΟΓ σε όλες τις ηπείρους το βηματισμό τους σε αυτή την κατεύθυνση και να πρωτοστατήσουν στις χώρες τους στην οργάνωση και την ένταξη των γυναικών στο κίνημα, όχι μόνο στο γυναικείο αλλά και στο εργατικό, στη συμμετοχή των εργαζόμενων, των αυτοαπασχολούμενων γυναικών, των φτωχών αγροτισσών στους αγώνες. Ενα κρίσιμο ζήτημα κατά την άποψη της ΟΓΕ όσον αφορά την ΠΔΟΓ, είναι να προχωρήσει ο συντονισμός, η συνεργασία και ο κοινός βηματισμός με τις άλλες παγκόσμιες οργανώσεις που παλεύουν στην ίδια κατεύθυνση. Δηλαδή, ο συντονισμός της δράσης της ΠΔΟΓ με την Παγκόσμια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης, την Παγκόσμια Ομοσπονδία Δημοκρατικών Νεολαιών, που μπορεί να δώσει ώθηση και δυναμική, να συμβάλει στην ανάπτυξη αξιόμαχου κινήματος με αντιμονοπωλιακό - αντιιμπεριαλιστικό προσανατολισμό. Να δώσει στην πάλη των γυναικών και γενικότερα των λαών διάρκεια και αντοχή στις δυσκολίες και πάνω απ' όλα την προοπτική της κατάργησης της εκμετάλλευσης και της ανισοτιμίας των γυναικών.