ΜΠΑΑΛΜΠΕΚ .-

Ευτυχώς δηλαδή που το Ισραήλ "δεν ήθελε να κλιμακώσει τη σύγκρουση" στη μεθόριο με το Λίβανο, κι έτσι οι αεροπορικές του δυνάμεις έκαναν... μόλις τρεις πυραυλικές επιθέσεις από τη μια άκρη του Λιβάνου ως την άλλη. Ευτυχώς...

"Προφανώς δεν επιδιώκουμε κλιμάκωση", έλεγε προχτές ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Μόνο που χτες τα γεγονότα άλλα έδειξαν: το Ισραήλ έστειλε μαχητικά αεροσκάφη του βαθιά μέσα στο λιβανέζικο έδαφος, χτυπώντας βάσεις της "Χεζμπολάχ" αλλά και το σύστημα ηλεκτροδότησης της χώρας, σε αντίποινα για τις επιθέσεις με ρουκέτες "Κατιούσα" στις βόρειες περιοχές του.

Δύο παιδιά τραυματίστηκαν όταν η οροφή του σπιτιού τους κατέρρευσε, μετά το βομβαρδισμό ισραηλινών μαχητικών στον Ανατολικό Λίβανο, σύμφωνα με το Ασοσιέτεντ Πρες, που επικαλέστηκε νοσοκομειακές πηγές. Δύο ενήλικες εισήχθησαν σε νοσοκομείο με σοκ από το ωστικό κύμα των εκρήξεων.

Οι επιθέσεις δεν κλιμακώνουν απλώς την κρίση, αλλά απειλούν να τινάξουν στον αέρα την 16μηνης διάρκειας συμφωνία να μην πλήττονται άμαχοι. Η επιτροπή που επιβλέπει τη συμφωνία, για την οποία πίεσαν οι ΗΠΑ το 1996 - μετά τη σφαγή στην Κανά - συνεδρίασε χτες επειγόντως στην πόλη Νακούρα του Λιβάνου, κι αναμενόταν να επαναλάβει τα... ευγενικά της ευχολόγια για "αυτοσυγκράτηση". Στην επιτροπή συμμετέχουν αξιωματούχοι από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, το Λίβανο, τη Συρία και το Ισραήλ.

Μόνο που το Ισραήλ το ξεκαθάρισε - οι χτεσινές επιθέσεις της αεροπορίας του είχαν σκοπό να τιμωρήσουν το Λίβανο. Ο ισραηλινός στρατός είπε, λίγο έως πολύ, ότι έχει... κουραστεί να τηρεί "μονομερώς" τη συμφωνία του 1996, και ότι μια κατάσταση στην οποία "ενώ οι Ισραηλινοί πολίτες δεν μπορούν να ζήσουν ειρηνικά, οι Λιβανέζοι συνεχίζουν κανονικά τη ζωή τους", δε θα γίνει ανεκτή.

Η βδομάδα αυτή δείχνει να επαναφέρει την περιοχή σε εμπόλεμη κατάσταση: τη Δευτέρα ήταν ο στρατός του Νοτίου Λιβάνου (τον οποίο το Ισραήλ εκπαιδεύει, οπλίζει και χρηματοδοτεί) που αιματοκύλιζε τη Σιδώνα, μ' έναβομβαρδισμό που σκότωσε έξι άτομα. Οι μαχητές της "Χεζμπολάχ" απάντησαν, όπως και ο στρατός του Λιβάνου, με βομβαρδισμούς κατά του ΣΝΛ (Στρατός Νοτίου Λιβάνου). Την Τρίτη, η "Χεζμπολάχ" σε αντίποινα για τη Σιδώνα έστειλε 45 ρουκέτες "Κατιούσα" να προσγειωθούν σε ισραηλινό έδαφος, τραυματίζοντας τρεις πολίτες. Και χτες, Τετάρτη, μέσα σε μερικές ώρες, τα ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη πήραν το λόγο.

Ο πρώτος στόχος: μια περιοχή όπου - υποψιάζονταν οι Ισραηλινοί - υπάρχουν βάσεις της "Χεζμπολάχ". Εξι πύραυλοι χτύπησαν κτίρια κοντά στο χωριό Τζάντα, 65 χιλιόμετρα ανατολικά της Βηρυτού. Ο δεύτερος στόχος: το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας στην Τζίγιε, 25 χιλιόμετρα νότια της Βηρυτού. Ενας πύραυλος κατέστρεψε σημαντικό μέρος των εγκαταστάσεων. Η ηλεκτροδότηση διακόπηκε σ' ολόκληρη την περιοχή. Ο τρίτος στόχος: μια συστοιχία του λιβανέζικου πυροβολικού, κοντά στη Σιδώνα, η οποία "είχε λάβει μέρος στις μάχες" τις προηγούμενες μέρες. Οι πύραυλοι δε χτύπησαν τη συστοιχία, αλλά έπεσαν δίπλα - ως "προειδοποίηση".

Η ανακοίνωση του ισραηλινού στρατού ανέφερε ότι "θέλουμε να κάνουμε σαφές στη λιβανέζικη κυβέρνηση ότι πρέπει να πατάξει τις επιθέσεις της "Χεζμπολάχ" εναντίον ισραηλινών κατοικιών".

Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου, Ραφίκ Χαρίρι, ο οποίος επισκέφθηκε νοσοκομεία όπου νοσηλεύονται θύματα της επίθεσης στη Σιδώνα, είπε χτες ότι οι ισραηλινές επιθέσεις εναντίον του ενεργειακού συστήματος της χώρας του καταδεικνύουν "το εγκληματικό πνεύμα που κυριαρχεί στο Ισραήλ".

Η ισραηλινή αεροπορική επίθεση σε δύο ενεργειακούς σταθμούς το 1996 κόστισε 80 εκατομμύρια δολάρια στο Λίβανο, ενώ η Βηρυτός έμεινε στο σκοτάδι για βδομάδες.

Χτες ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας, Γιτζάκ Μορντεχάι, ήταν πιο σκληρός από ποτέ. "Εχουμε την ισχύ και κάθε δικαίωμα να κάνουμε τα αναγκαία" ώστε να σταματήσουν οι επιθέσεις, είπε. Φάνηκε όμως και... γενναιόδωρος: σύμφωνα με το ισραηλινό ραδιόφωνο, αρνήθηκε να επεκτείνει την κατεχόμενη ζώνη στο Νότιο Λίβανο...

Στις ισραηλινο-παλαιστινιακές σχέσεις, τα πράγματα δεν έδειξαν να πηγαίνουν πολύ καλύτερα χτες, καθώς ο Γιασέρ Αραφάτ ξεκινούσε μια διήμερη "εθνική διάσκεψη" με τη συμμετοχή της "Χαμάς" και προειδοποιούσε άπαντες ότι "όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά", ακόμα και μια νέα εξέγερση. Ταυτόχρονα σχεδόν, στην Ιορδανία Αραβες και μουσουλμάνοι καλούσαν τον μονάρχη Χουσεϊν να τερματίσει την ειρήνη με το Ισραήλ...

ΜΟΣΧΑ (ανταπόκριση ΒΛ. ΜΑΣΙΝ).-

Θετικά εκτίμησε ο Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν τη συνάντησή του στις 18 Αυγούστου με τον Πρόεδρο της Τσετσενίας Ασλάν Μασχάντοφ, κατά την έναρξη της διεθνούς αεροπορικής έκθεσης στην πόλη Ζουκόφσκι, κοντά στη Μόσχα. Και ο Μασχάντοφ εξέφρασε την ικανοποίησή του για τα αποτελέσματα της συνάντησης αυτής. Οπως δήλωσε ο Γιέλτσιν στους δημοσιογράφους, στην "κατιδίαν" συνάντηση έγινε ένα βήμα "αμοιβαίας κατανόησης", επισημαίνοντας παράλληλα ότι δεν ξέρει πώς να χαρακτηρίσει τις μελλοντικές σχέσεις Ρωσίας - Τσετσενίας: "Ανεξαρτησία ή κάπως αλλιώς". Πρόσθεσε ότι "οφείλουμε να σκεφτούμε τα παραπέρα βήματα για την ελευθερία της Τσετσενικής Δημοκρατίας". Θα συσταθεί κοινή επιτροπή για τη σύνταξη της συμφωνίας. Ο Γιέλτσιν εξέφρασε τη βεβαιότητά του ότι σε κάθε περίπτωση "θα υπάρχει κοινός οικονομικός, αμυντικός, αεροπορικός και άλλος χώρος". Από τη μεριά του, ο Μασχάντοφ δήλωσε ότι η Τσετσενία και η Ρωσία "έχουν στρατηγικό συμφέρον σε όλους τους τομείς - πολιτικό, οικονομικό και αμυντικό".

Πρέπει να σημειώσουμε ότι κατά την προετοιμασία της εν λόγω συνάντησης, η τσετσενική πλευρά έχει επανειλημμένα τονίσει ότι πριν απ' όλα θα γίνει λόγος για την αναγνώριση της πλήρους πολιτικής ανεξαρτησίας της Τσετσενίας, για την υπογραφή διακρατικής συμφωνίας και τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με τη Ρωσική Ομοσπονδία. Υστερα απ' αυτό, "αν θέλει ο λαός της Τσετσενίας θα μπορεί να αναθέτει οποιεσδήποτε δικαιοδοσίες στη Ρωσία". Η ρωσική πλευρά, όμως, επιθυμεί την υπογραφή διαφορετικής συμφωνίας - για το διαχωρισμό των δικαιοδοσιών του ομοσπονδιακού κέντρου και της Τσετσενίας, παραχωρώντας, μάλιστα, στην τελευταία ευρεία ανεξαρτησία, αλλά στα πλαίσια της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Σχετικά με τη συνάντηση Γιέλτσιν - Μασχάντοφ υπάρχουν και διαφορετικές εκτιμήσεις. Ετσι, η "Πράβντα - 5" στο κύριο άρθρο της τονίζει ότι "η Μόσχα σκύβει το κεφάλι μπροστά στο Γκρόζνι". "Το Γκρόζνι νίκησε πάλι τη Μόσχα", γράφει η "Νεζαβίσιμαγια Γκαζέτα". "Ξεχνώντας το αίμα του Μπουντιόνοφσκ, τις πλαστές συναλλαγματικές και τις εκρήξεις βομβών στις ρωσικές πόλεις, οι Τσετσένοι ζητούν 260 δισ. δολάρια", αναφέρει η "Κομσομόλσκαγια Πράβντα". Οι Τσετσένοι απαιτούν το ποσό αυτό ως πολεμικές αποζημιώσεις. Η Ρωσία είναι διατεθειμένη να πληρώσει, αλλά θεωρεί υπερβολικό αυτό το ποσό. Ο Μασχάντοφ χαρακτήρισε ως "σκέτη προβοκάτσια" τη δήλωση του γραμματέα του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας Ιβάν Ρίμπκιν, ότι η Ρωσία χορήγησε ήδη στην Τσετσενία 878 δισ. ρούβλια και ανέφερε στον Γιέλτσιν το πόσο των 176 δισ. ρουβλίων, αναγκάζοντας τον τελευταίο να δηλώσει: "Ο διάβολος ξέρει πού πηγαίνουν τα χρήματα" και να προσθέσει ότι θα ελέγχει προσωπικά τις χρηματικές συναλλαγές Μόσχας - Γκρόζνι. Σε συνέντευξη Τύπου στις 19 Αυγούστου ο αναπληρωτής γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, τραπεζίτης και ιδιοκτήτης ΜΜΕ, Μπορίς Μπερεζόφσκι, δήλωσε ότι "η Ρωσία θα χρειαστεί να πληρώσει για τη διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητάς της" και σημείωσε ότι στη Μόσχα δεν υπάρχει ενιαία πολιτική στις σχέσεις με την Τσετσενία. Την ίδια ώρα, οι Τσετσένοι ακολουθούν με συνέπεια την πολιτική τους γραμμή, κερδίζοντας βήμα προς βήμα πόντους από τη γιελτσινική ηγεσία. Ο δε Γιέλτσιν και οι αντιμαχόμενοι οπαδοί του ξεχνούν τα εθνικά συμφέροντα στην πάλη τους για εξουσία και ιδιοκτησία.

Στο μεταξύ, ο Γιέλτσιν επέκρινε έντονα χτες το διευθυντή της τηλεοπτικής εταιρίας ΝΤΒ, Ιγκορ Μαλασένκο και τον Μπερεζόφσκι, γιατί "προσέβαλαν" την τσετσενική ηγεσία. Ο Γιέλτσιν ενοχλήθηκε από τη δήλωση του Μαλασένκο ότι η εταιρία του αναγκάστηκε να πληρώσει λύτρα για την απελευθέρωση των τριών Ρώσων δημοσιογράφων τη Δευτέρα, μετά από 100 ημέρες ομηρίας και κατηγόρησε τον αντιπρόεδρο της Τσετσενίας, Βάχα Αρσάνοφ, ότι έχει ανοίξει "μεγάλη επιχείρηση με τις συλλήψεις ομήρων". Επίσης, ο Μπερεζόφσκι δέχτηκε και άλλη επίθεση από τον πρώτο αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Μπορίς Νεμτσόφ, ο οποίος τον κατήγγειλε από τις στήλες της εφημερίδας "Μοσκόβσκι Κομσομόλετς" ότι μπερδεύει τις επιχειρήσεις του με την πολιτική.