ΤΕΧΕΡΑΝΗ.-

Το προτεινόμενο κυβερνητικό σχήμα του νέου Ιρανού Προέδρου, Μοχάμαντ Χαταμί, απέσπασε τελικά την αναγκαία ψήφο εμπιστοσύνης του Κοινοβουλίου μετά από 15 ώρες θυελλωδών συζητήσεων.

Το ελεγχόμενο από τους συντηρητικούς ιρανικό Κοινοβούλιο, απροσδόκητα και ανέλπιστα κατά κάποιους αναλυτές, ψήφισε και τις 22 προτάσεις του Χαταμί για τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης, ύστερα από την ολοκλήρωση της επεισοδιακής δεκαπεντάωρης συνεδρίασης. Τουλάχιστον δύο από τις προτεινόμενες υποψηφιότητες του Χαταμί - κυρίως αυτή του Αταολάχ Μοχατζεράνι, που αποτελεί, για τους συντηρητικούς κληρικούς, αμφιλεγόμενη προσωπικότητα - προκάλεσαν αντιπαραθέσεις και επικρίσεις από την πρώτη μέρα της ανακοίνωσης της προτεινόμενης σύνθεσης της νέας κυβέρνησης.

Η πολυπόθητη έγκριση όμως επιτεύχθηκε "αναίμακτα" και ο μετριοπαθής Χαταμί, αμέσως μετά την ψηφοφορία, ευχαρίστησε τους βουλευτές για την εμπιστοσύνη "προς το σύνολο" της κυβέρνησής του.

Τα μέλη που καταλαμβάνουν τα κυριότερα και πιο νευραλγικά υπουργεία είναι άτομα που σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις θα προωθήσουν τις αλλαγές οι οποίες θα εκσυγχρονίσουν το αυστηρά θρησκευτικό κράτος. Ο Αταολάχ Μοχατζεράνι, στη θέση του υπουργού Πολιτισμού και Ισλαμικού Προσανατολισμού, αναμένεται να προωθήσει αλλαγές για τα ΜΜΕ και τις Τέχνες, αίροντας τους περιορισμούς και τις απαγορεύσεις που αφορούν τη διακίνηση ιδεών, μέσω Τύπου, βιβλίων, κινηματογράφου κλπ. Ο Αμπντουλάχ Νουρί, νέος υπουργός Εσωτερικών, θεωρείται φιλελεύθερος, σε ένα πόστο που αποτελεί το "μάτι" για την τήρηση του "ισλαμικού κώδικα" στην κοινωνία του Ιράν. Ο Ντορί Ναχαφαμπαντί, υπουργός Ασφαλείας, αντικαθιστά τον απερχόμενο Αλί Φαλαχιγιάν, που κατηγορείται ως εμπνευστής των επιθέσεων του 1992 στο Βερολίνο. Ο Καμάλ Χαραζί, που κατηγορείται ως φιλοαμερικανός, αναλαμβάνει το υπουργείο Εξωτερικών.

Η έγκριση του κυβερνητικού σχήματος, από ό,τι φαίνεται, θα ισχυροποιήσει τη θέση του Χαταμί και θα τον βοηθήσει να ξεπεράσει τις συμπληγάδες που μπορεί να αντιμετωπίσει από τους συντηρητικούς ισλαμιστές βουλευτές, στην προσπάθειά του να εφαρμόσει αυτή τη μετριοπαθή πολιτική που είχε εξαγγείλει και προεκλογικά, να βγάλει το Ιράν από την απομόνωση όλων αυτών των χρόνων και να ανοίξει τις πύλες για τον εκδημοκρατισμό και τον εκσυγχρονισμό της χώρας.

Οι προσδοκίες είναι μεγάλες και τα πρώτα σημάδια είναι μεν ενθαρρυντικά, αλλά είναι μόνον ενδείξεις. Αποτέλεσμα; Ολες οι χώρες να εκδηλώνουν τη θέλησή τους για πρόοδο στις αναμεταξύ τους σχέσεις αλλά... τηρούν στάση αναμονής. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ δηλώνουν ανοιχτά ότι η νέα κυβέρνηση είναι ευκαιρία, το ίδιο προσβλέπουν και οι αξιωματούχοι της Τεχεράνης, που κάλεσαν τους πρεσβευτές των χωρών της ΕΕ να επιστρέψουν, μια και είναι δεδηλωμένη η πρόθεση της κυβέρνησης Χαταμί "μιας ύφεσης στις σχέσεις του Ιράν με το εξωτερικό"... αφήνοντας να εννοηθεί ότι επιθυμεί τη διευθέτηση αυτής της υπόθεσης.

Η ένταση στις σχέσεις με τις χώρες της ΕΕ, πλην της Ελλάδας, προκλήθηκε από την ανάκληση των πρεσβευτών τους από την Τεχεράνη μετά την απόφαση γερμανικού δικαστηρίου, τον περασμένο Απρίλη, που έκρινε ότι η ιρανική ηγεσία είχε δώσει εντολή για τη δολοφονία, το 1992, τεσσάρων Κούρδων διαφωνούντων σε εστιατόριο του Βερολίνου. Το Ιράν, που είχε απορρίψει κατηγορηματικά τις ευθύνες που του αποδόθηκαν, είχε δηλώσει πως οι πρεσβευτές των κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης μπορούν να επιστρέψουν στην Τεχεράνη, αλλά άφησε να εννοηθεί πως ο Γερμανός πρεσβευτής θα πρέπει να επιστρέψει τελευταίος.

Ομως, ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών εμφανίστηκε δύσπιστος όσον αφορά την επιστροφή στο Ιράν των πρεσβευτών. "Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες δε θα επιστρέψουν στο Ιράν", πρόσθεσε ο Γερμανός εκπρόσωπος Μάρτιν Ερντμαν, όσο η Τεχεράνη δε δίνει ενδείξεις ότι μια τέτοια επιστροφή είναι δυνατή και "προς το παρόν δε διακρίνουμε καμιά τέτοια ένδειξη".

ΜΠΑΝΙΑ ΛΟΥΚΑ.-

Βαθαίνει η κρίση που έχει ξεσπάσει στους κόλπους της σερβοβοσνιακής ηγεσίας. Την ίδια στιγμή, το κλίμα πολιτικής πόλωσης ενισχύεται με τις παρεμβάσεις των πολυεθνικών ΝΑΤΟικών δυνάμεων και των ξένων μεσολαβητών υπέρ της Σερβοβόσνιας Προέδρου, Μπιλιάνα Πλάβσιτς και της απόφασής της για "επίλυση" της κρίσης μέσω της διεξαγωγής πρόωρων γενικών εκλογών τον Οκτώβρη.

Μάλιστα, χτες, "διέρρευσαν" και πάλι φήμες και "σενάρια" που θέλουν τους οπαδούς του πρώην ηγέτη Ράντοβαν Κάρατζιτς να προχωρούν σε ενέργειες ανατροπής της όποιας δύναμης φαίνεται να διαθέτει η Πλάβσιτς, με τις ευλογίες των ΗΠΑ και των διεθνών μεσολαβητών για το Βοσνιακό. Αφορμή για τις παραπάνω φήμες αποτέλεσε η σχετικώς αυξημένη κινητικότητα μικρών ομάδων πολιτών ή αστυνομικών στην Μπάνια Λούκα, αλλά και ο χτεσινός εντοπισμός μεγάλης ποσότητας εκρηκτικών, πυρομαχικών και όπλων σε πέντε τμήματα της σερβοβοσνιακής ηγεσίας από τις πολυεθνικές δυνάμεις.

Οι πληροφορίες περί κινητικότητας μικρών ομάδων στην Μπάνια Λούκα προήλθαν από το διοικητή των "Δυνάμεων Σταθεροποίησης", Τζον Μπλέικλι, ενώ άλλες πηγές πιθανολογούσαν ότι επρόκειτο για αστυνομικούς που καταφθάνουν στη συγκεκριμένη σερβοβοσνιακή πόλη από άλλες περιοχές της σερβοβοσνιακής οντότητας για να εκφράσουν τη συμπαράστασή τους στην Πλάβσιτς. Τώρα, όσον αφορά τα όπλα και τα πυρομαχικά που βρήκαν οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις σε πέντε σερβοβοσνιακά αστυνομικά τμήματα, έγινε γνωστό πως κατασχέθηκαν ποσότητες που θα μπορούσαν "να γεμίσουν τρία με τέσσερα φορτηγά τεσσάρων τόνων"!

Στην επιχείρηση της SFOR μετείχαν 350 στρατιώτες υποστηριζόμενοι από 50 οχήματα, τα περισσότερα τεθωρακισμένα. Η SFOR με τη σημερινή της επιχείρηση απάντησε στη χτεσινή έκκληση της Πλάβσιτς για βοήθεια της διεθνούς αστυνομίας, προκειμένου να συνεχιστούν οι έρευνες και σε άλλα αστυνομικά τμήματα ή κτίρια της αστυνομίας. Σύμφωνα, πάντως, με το διοικητή της "Δύναμης Σταθεροποίησης", Τζον Μπλέικλι, οι πολυεθνικές δυνάμεις "δε συναντούν καμία αντίσταση και η κατάσταση είναι υπό έλεγχο".

Στη Βιέννη βρίσκονται από χτες ο διεθνής μεσολαβητής για τη Βοσνία Κάρλος Βέστεντορπ και ο Αμερικανός απεσταλμένος στην πρώην Γιουγκοσλαβία Ρόμπερτ Γκέλμπαρντ, για μια συνάντηση των μελών της ομάδας επαφής την οποία ζήτησε η Ρωσία. Σκοπός της συνάντησης αυτής είναι να οριστεί ο ρόλος του ΟΑΣΕ στις πρόωρες εκλογές που κήρυξε η Μπιλιάνα Πλάβσιτς, κάτι που στηρίζουν όλες οι δυτικές δυνάμεις.

Ενα 48ωρο νωρίτερα, η Πρόεδρος Πλάβσιτς συναντήθηκε με τον Γκέλμπαρντ και τον Βέστεντορπ, το διοικητή της SFOR και της διεθνούς αστυνομίας. Από τις δύο πλευρές ανακοινώθηκε ότι οι διεθνείς μεσολαβητές υποστήριξαν την απόφαση της Πλάβσιτς για πρόωρες εκλογές χαρακτηρίζοντάς την ως την "καλύτερη λύση".

Ωστόσο, "κακές" γλώσσες ξένων παρατηρητών υποστήριζαν ότι η προχτεσινή συνάντηση μεταξύ Πλάβσιτς και ξένων μεσολαβητών έγινε μετά από αίτημα της πρώτης. Το πρακτορείο "Ασοσιέιτεντ Πρες" επικαλούμενο ανώνυμους αξιωματούχους μετέδιδε πως η Μπιλιάνα Πλάβσιτς "έντρομη, ουσιαστικά, ικέτευσε τον Ρόμπερτ Γκέλμπαρντ να τη βοηθήσει στην τρέχουσα κρίση"! "Θα μπορούσε να συλληφθεί με κατηγορίες εγκλημάτων κατά του Συντάγματος", υποστήριξε η ίδια πηγή αναφερόμενη στην απόφαση της Σερβοβόσνιας Προέδρου να προχωρήσει στην προκήρυξη γενικών εκλογών τον ερχόμενο Οκτώβρη, παρά την απαγορευτική απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου στο Πάλε. Ωστόσο, κάτι τέτοιο φαίνεται πως αποφεύχθηκε αφ' ενός εξαιτίας των κατασχεθέντων στοιχείων υποκλοπής τηλεφωνικών συνδιαλέξεων της Πλάβσιτς σε αστυνομικό τμήμα της Μπάνια Λούκα από τις ΝΑΤΟικες δυνάμεις, αλλά και με αφορμή ενδείξεις που φέρουν να έχουν εκφοβιστεί δικαστές του Συνταγματικού Δικαστηρίου από αντιπάλους της Σερβοβόσνιας Προέδρου...

Μετά από αυτά δεν είναι δύσκολο να εξηγηθούν οι ιδιαίτερα "θερμές" προς την πλευρά της Πλάβσιτς δηλώσεις των διεθνών μεσολαβητών και απεσταλμένων των ΗΠΑ για το Βοσνιακό.

Χαρακτηριστικά, ο ύπατος πολιτικός αντιπρόσωπος για τη Βοσνία, Κάρλος Βέστεντορπ, υπογράμμισε πως "η καλύτερη λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το Πάλε είναι η διοργάνωση νέων εκλογών", ενώ ο Αμερικανός απεσταλμένος στην πρώην Γιουγκοσλαβία, Ρόμπερντ Γκέλμπαρντ, πρόσθετε από την πλευρά του ότι οι ΗΠΑ "υποστηρίζουν 100% τη δημοκρατία και την επικράτηση του νόμου". Μάλιστα, ο τελευταίος δεν παρέλειψε να εκφράσει τη "βαθιά ανησυχία" της Ουάσιγκτον για την "αντιδημοκρατική και εγκληματική συμπεριφορά της ομάδας του Πάλε", σκιαγραφώντας έμμεσα τους αντιπάλους της Πλάβτσιτς, που είναι συσπειρωμένοι γύρω από τον ισχυρό άνδρα της Βοσνίας, Μομτσίλο Κράισνικ, στη σερβοβοσνιακή πρωτεύουσα.