...Η πολιορκία κάθεται και περιμένει. Περιμένει καθισμένη

σε μια σαραβαλιασμένη σκάλα και γύρω άγρια η καταιγίδα.

Είμαστε μόνοι, κατάμονοι,

Σαν μεθυσμένοι από τη μοναξιά μας

Κι από κανένα σπάνιο ουράνιο τόξο.

Εχουμε αδέλφια στον κόσμο παντού·

όμορφα αδέλφια· μας αγαπούν. Μας κοιτάζουν και κλαίνε,

και λένε μυστικά: «Αχ και να 'ταν εδώ αυτή η πολιορκία! Θα...»

Μα δεν τελειώνουν την πρότασή τους.

Δεν μας αφήνουν μόνους. Οχι,

δεν μας αφήνουν μόνους...

Με αυτό το απόσπασμα από την «Κατάσταση πολιορκίας» του Μαχμούντ Νταρουίς ξεκινάμε τη στήλη μας σήμερα, καθώς την ώρα που γράφεται, στο Σύνταγμα όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο αντηχούν οι φωνές των διαδηλωτών «Λευτεριά στην Παλαιστίνη»! Τίποτα σημαντικότερο δεν υπάρχει σε αυτούς τους καιρούς από το να βρισκόμαστε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Τίποτα σημαντικότερο για την τέχνη να βρίσκεται στην πλευρά των καταπιεσμένων.

Ηδη καλλιτέχνες απ' όλο τον κόσμο ενώνουν τις φωνές τους για το δίκιο του παλαιστινιακού λαού. Πάνω από 2.000 καλλιτέχνες, ανάμεσά τους οι Τίλντα Σουίντον, Στιβ Κούγκαν, Ασίφ Καπάντια, Πίτερ Μουλάν, Ρόμπερτ Ντελ Νάγια των Massive Attack κ.ά., σε ανοιχτή επιστολή τους καταγγέλλουν τις κυβερνήσεις τους, που «όχι μόνο ανέχονται εγκλήματα πολέμου, αλλά τα βοηθούν και υποκινούν», ενώ αναφερόμενοι στη Γάζα σημειώνουν: «Η Γάζα είναι ήδη μια κοινωνία των προσφύγων και των παιδιών των προσφύγων. Τώρα, με τους χιλιάδες βομβαρδισμούς από αέρα, θάλασσα και ξηρά, οι Παλαιστίνιοι των οποίων οι παππούδες και γιαγιάδες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στην κάννη του όπλου και πάλι καλούνται να φύγουν - διαφορετικά αντιμετωπίζουν συλλογική τιμωρία σε ασύλληπτη κλίμακα. Στερημένοι των δικαιωμάτων, που περιγράφονται από τον υπουργό Αμυνας του Ισραήλ ως "ανθρώπινα ζώα", έχουν γίνει άνθρωποι στους οποίους μπορούν να γίνουν σχεδόν τα πάντα».

Αυτές τις μέρες θυμόμαστε και την εκπληκτική ταινία «200 Μέτρα» του Παλαιστίνιου Αμίν Ναϊφέ, μια από τις ωραιότερες και πιο ουσιαστικές ταινίες των τελευταίων ετών, και κλείνουμε αυτή την εισαγωγή με ένα απόσπασμα από τα λόγια του σκηνοθέτη. «Τα "200 Μέτρα" είναι η ιστορία μου και η ιστορία χιλιάδων Παλαιστινίων, και οι ιστορίες μπορούν σίγουρα να αλλάξουν ζωές. Πιστεύω στη δύναμη του κινηματογράφου και στο πώς αγγίζει τις ζωές μας με μαγικούς τρόπους. Εχω ανάγκη να πω αυτήν την ιστορία. Οι εικόνες του τείχους, των checkpoint και των στρατιωτών είναι μάλλον αυτά που έρχονται πρώτα στο μυαλό κάποιου όταν αναφέρεται η Παλαιστίνη...».

Αυτή η κινηματογραφική βδομάδα έχει δυο σημαντικές ταινίες στις οποίες θα αναφερθούμε παρακάτω, καθώς και το παιδικό animation «Paw Patrol: Η Σούπερ Ταινία» του Καλ Μπρούνκερ και την επανέκδοση της ταινίας «Η Κινέζα» (La Chinoise, 1967) του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ. Τις προηγούμενες μέρες στη σελίδα του Πολιτισμού αναφερθήκαμε τόσο στο 11ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων που ξεκίνησε χτες και θα διαρκέσει έως τις 28 Οκτώβρη, από το οποίο θα επανέλθουμε με ανταπόκριση, όσο και στο «Cinema Made in Italy», που πραγματοποιείται για τρίτη χρονιά στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και θα διαρκέσει από τις 20 μέχρι και τις 25 Οκτώβρη.

Προσεχώς...

Αφιερωμένο στη μουσική είναι το φετινό, 9ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου, που επιστρέφει με πλούσιο πρόγραμμα προβολών, εργαστηρίων, σεμιναρίων, συζητήσεων στρογγυλής τραπέζης, τηλεδιασκέψεων, εκθέσεων και ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων που απευθύνονται σε όλες τις βαθμίδες Εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα του φετινού Φεστιβάλ φιλοξενεί 45 διεθνή ντοκιμαντέρ, 22 ελληνικά και 18 ντοκιμαντέρ για την εκπαιδευτική ζώνη. Το ραντεβού δίνεται από τις 25 Οκτωβρίου έως και τις 5 Νοεμβρίου, στην Καλαμάτα και σε άλλες 8 πόλεις της Πελοποννήσου. Η είσοδος στις προβολές και τις δράσεις είναι ελεύθερη. Για περισσότερα νέα σχετικά με το Φεστιβάλ επισκεφθείτε την ιστοσελίδα peloponnisosdocfestival.com.

Ανακοινώθηκε χτες το πρόγραμμα του 2ου Solidarity Film Festival Killah P στη μνήμη του Παύλου Φύσσα, που θα διεξαχθεί στις 1 - 5 Νοέμβρη 2023 στο Κερατσίνι και τη Δραπετσώνα, τον τόπο που γεννήθηκε και έζησε ο αντιφασίστας καλλιτέχνης. Στο Φεστιβάλ θα προβληθούν 60 ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, με κοινωνικοπολιτική θεματική, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι είχαν υποβληθεί φέτος πάνω από 2.000 ταινίες. Ολες οι πληροφορίες για τις ταινίες που θα προβληθούν καθώς και το ωρολόγιο πρόγραμμα έχουν αναρτηθεί στο παρακάτω link: https://sffkillahp.gr/posts/item/programma. Στη συνέντευξη Τύπου παρευρέθηκε και η Μάγδα Φύσσα, η οποία σημείωσε μεταξύ άλλων: «Ο κινηματογράφος ως μορφή τέχνης και έκφρασης ανέκαθεν βοηθούσε στη διατήρηση της Ιστορίας και αποτύπωνε μνήμες ανέπαφες στον χρόνο. Η χρησιμότητα της τέχνης μέσα από τα οπτικοακουστικά μέσα βοηθάει στη διατήρηση όχι μόνο ιστορικών στοιχείων, αλλά και των συναισθημάτων των ανθρώπων που βιώνουν τα προβλήματα της κάθε εποχής, την οποία εκφράζουν μέσα από τον κινηματογράφο. Οι δημιουργοί αυτοί είναι αρωγοί στην αντιμετώπιση της αμάθειας και στην ελευθερία έκφρασης, η οποία τώρα είναι πιο σημαντική από ποτέ, καθώς βιώνουμε καθεστώτα που θα έπρεπε να είχαν περάσει στα κατάστιχα της Ιστορίας...».

Μετά την ανακάλυψη πετρελαίου στη χώρα των Οσεϊτζ το 1894, η φυλή απέκτησε αμύθητα πλούτη. Αχόρταγοι κερδοσκόποι συγκεντρώθηκαν στην περιοχή και έτσι ξεκίνησε η εκμετάλλευση με την ευλογία της αμερικανικής κυβέρνησης, καθώς οι περιουσίες των αυτοχθόνων ήταν αντικείμενο διαχείρισης λευκών επιτρόπων που ξάφριζαν εκατομμύρια. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, δεκάδες μέλη της φυλής Οσεϊτζ δολοφονήθηκαν μυστηριωδώς, ώστε οι περιουσίες τους να μετακυλήσουν σε παρείσακτους που παντρεύονταν μέλη της φυλής για να έχουν πρόσβαση. Το 1923, το FBI άρχισε μία έρευνα γύρω από τους φόνους, η οποία ήταν η πρώτη υπόθεση ανθρωποκτονιών της υπηρεσίας...

Θρυλική επιστροφή του σπουδαίου Σκορτσέζε με ένα θέμα πολύ διαφορετικό από όσα έχουμε δει έως τώρα, καθώς δείχνει τη γενοκτονία των Ινδιάνων από τους λευκούς, αυτήν τη φορά όχι μέσω του μαστιγίου αλλά μέσω του καρότου... Ο λευκός επίτροπος έχει κερδίσει τον σεβασμό όλης της ινδιάνικης κοινότητας, τους φτιάχνει σχολεία, νοσοκομεία, τους εκπαιδεύει στις συνήθειες της σύγχρονης Αμερικής του '20. Αλλά... μπαίνει πάντα στη μέση αυτή η «αγία» ατομική ιδιοκτησία που δεν τον αφήνει να «αγιάσει»... Οι Ινδιάνοι λόγω του πλούτου τους έχουν ακόμα και φωνή στην κυβέρνηση των ΗΠΑ, που στέλνει τα διαμάντια της (πρώιμο FBI, ναι αυτό του Χούβερ) ώστε να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις και να βρουν τους ενόχους. Λες και δεν ήξερε η κυβέρνηση...

Εντάξει, ο Σκορτσέζε δεν φτάνει το μαχαίρι στο κόκαλο, βρίσκει όμως αφορμή μέσω μιας προσωπικής ιστορίας να ανοίξει το μεγάλο κάδρο της πρόσφατης αμερικάνικης Ιστορίας. Οι βασικοί πρωταγωνιστές Λεονάρντο ντι Κάπριο και Ρόμπερτ ντε Νίρο είναι εκπληκτικοί, αλλά η Λίλι Γκλάντστοουν είναι αποκάλυψη... Δεν χρειάζεται να πούμε για σκηνικά κοστούμια, παραγωγή... Αυτά εννοούνται για μια ταινία του δασκάλου, όμως με το μοντάζ πάλι τσακώθηκε... Ισως επειδή η ταινία θα βγει σε πλατφόρμα, θα μπορούσαμε να καταλάβουμε την ιστορία και σε λιγότερο από 206 λεπτά... Μερικές φορές δεν χρειάζεται να είμαστε τόσο αυστηροί στο σινεμά. Δεν μπορούμε να κάνουμε παραγγελιά ακριβώς το περιεχόμενο που θέλουμε στους σκηνοθέτες. Φτάνει που η γενική ιδέα είναι εξόχως αποκαλυπτική.

Μια αφοσιωμένη, ιδεαλίστρια δασκάλα ξεκινά την πρώτη της δουλειά σε ένα σχολείο. Οταν ένας από τους μαθητές της είναι ύποπτος για μια σειρά από κλοπές, αποφασίζει να διαλευκάνει μόνη της το θέμα. Προσπαθώντας να μεσολαβήσει ανάμεσα σε αγανακτισμένους γονείς, ισχυρογνώμονες συναδέλφους και επιθετικούς μαθητές, έρχεται αντιμέτωπη με τις δομές του σχολικού συστήματος. Οσο πιο απελπισμένα προσπαθεί να τα κάνει όλα σωστά, τόσο πιο κοντά φτάνει στο να σπάσει.

«Θέλαμε να μιλήσουμε για κλοπές, προκαταλήψεις και ψευδείς κατηγορίες. Και το σχολείο είναι ένα εξαιρετικό μοντέλο για να απεικονίσει την κοινωνία στο σύνολό της. Υπάρχει ο αρχηγός κράτους με εξουσία, ο λαός με τη μορφή μαθητών, και ένα όργανο Τύπου μέσω της σχολικής εφημερίδας...», ανέφερε μεταξύ άλλων ο σκηνοθέτης...

Μια καθαρά κοινωνική ταινία με σπάνια και ιδιαίτερα καλογραμμένη σεναριακή δομή και πλοκή που κάθε στιγμή βάζει τους ήρωές της στο «ζύγι», σε τέτοιο βαθμό που όχι μόνο δεν επιτρέπει στον θεατή να ταυτιστεί μαζί τους, αλλά διαρκώς τους αμφισβητεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ο θεατής «δοκιμάζει» τις άμυνες και τα στερεότυπά του... Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν ένα κοινωνικό θρίλερ η περιγραφή της «ζούγκλας του μαυροπίνακα»... Γιατί το σχολείο, ως μικρογραφία της κοινωνίας, δεν μπορεί να ξεφύγει από την κυρίαρχη ηθική του καπιταλιστικού συστήματος και είναι βασικός πυλώνας εμβάπτισης και επιβολής της στο πιο αθώο κομμάτι της ζωής ενός ανθρώπου, την παιδική ηλικία. Σαφώς μιλάμε για μια από τις καλύτερες και πιο άρτιες ταινίες της χρονιάς, τόσο σε περιεχόμενο όσο και σε μορφή, γυρισμένη σχεδόν αποκλειστικά σε έναν χώρο που μένει ανεξίτηλη χάρη και στις δύο εκπληκτικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών. Μην τη χάσετε.