ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 18 Μάη 2003
Σελ. /32
Το «ισχυρό ευρώ» βλάπτει σοβαρά την ... ευρωζώνη

Παπαγεωργίου Βασίλης

Πριν από τέσσερα χρόνια, όταν το ευρώ έκανε τα πρώτα του βήματα στις διεθνείς αγορές του χρήματος, το Διευθυντήριο των Βρυξελλών διακήρυττε ότι το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα θα γίνει σύντομα το ισχυρότερο νόμισμα στον κόσμο, εκθρονίζοντας το αμερικανικό δολάριο. Σήμερα, όμως, μετά από ένα χρόνο συνεχούς ενίσχυσης του ευρώ έναντι του δολαρίου, οι ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν έχουν καμιά διάθεση να πανηγυρίσουν. Αντίθετα, δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης στη δοκιμαζόμενη οικονομία της ευρωζώνης, στην οποία ανήκουν όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, πλην Σουηδίας, Δανίας και Βρετανίας.

Μέσα σε δώδεκα μήνες, το ευρώ ενισχύθηκε έναντι του δολαρίου κατά 21%. Συγκεκριμένα, στις 16 του Μάη 2002, ένα δολάριο αντιστοιχούσε σε 0,87 ευρώ, ενώ στις 13 του Μάη 2003, ένα δολάριο αντιστοιχούσε σε 1,10 ευρώ. Αυτή η εξέλιξη οφείλεται στο υψηλότατο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ (υπολογίζεται ότι ξεπερνάει τα 500 δισ. δολάρια), στη διαφορά των επιτοκίων ΗΠΑ-ευρωζώνης, στις αμφιβολίες για την ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας. Ως αποτέλεσμα αυτών των τριών παραγόντων, τα κεφάλαια εγκαταλείπουν το δολάριο (το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο στις ΗΠΑ είναι 0,25%) και καταφεύγουν στο ευρώ, αφού το ευρω-επιτόκιο είναι ευνοϊκότερο, περίπου 2,50%.

Η πρώτη και σημαντικότερη δυσάρεστη επίπτωση, από την ενίσχυση του ευρώ, εμφανίζεται στις εξαγωγές των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, κυρίως της Γερμανίας, η οποία βρίσκεται στο χείλος της οικονομικής ύφεσης. Τα εξαγόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα ακριβαίνουν σημαντικά, ενώ, αντιθέτως, τα αμερικανικά φτηναίνουν. Μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, όπως η «Volkswagen», η «Nokia», η «Michelin», ανακοίνωσαν ότι το «ισχυρό ευρώ» έχει αρνητικό αντίκτυπο στα οικονομικά τους αποτελέσματα.

Υπολογίζεται ότι κάθε άνοδος του ευρώ κατά 10% αφαιρεί μιάμιση ποσοστιαία μονάδα από την ανάπτυξη της ευρωζώνης.

Την περασμένη Δευτέρα οι υπουργοί Οικονομίας των κρατών-μελών της ΕΕ, με ανακοίνωσή τους, τόνισαν ότι το «ισχυρό ευρώ» λειτούργησε ως ασπίδα για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων, κυρίως από την αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Δεν μπόρεσαν, όμως, να διασκεδάσουν τις ανησυχίες για την πορεία της οικονομίας. Τρεις μέρες μετά, την Πέμπτη, ανακοινώθηκε από την επίσημη στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την Eurostat, ότι κατά το πρώτο τρίμηνο του 2003, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της ευρωζώνης αυξήθηκε μόλις κατά 0,8% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2002. Ποσοστό που «φλερτάρει» με την ύφεση.

Η εξέλιξη της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου πλήττει κυρίως τις χώρες που έχουν μεγάλο όγκο εξαγωγών, αλλά και εκείνες που παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό ανάπτυξης. Η Γερμανία, η οποία ανήκει και στις δύο κατηγορίες, έχει τις μεγαλύτερες ζημιές. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το ΑΕΠ της Γερμανίας μειώθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2003 κατά 0,8% σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2002. Απόδειξη κρίσης της γερμανικής οικονομίας, η οποία θεωρείται «ατμομηχανή» της οικονομίας της ΕΕ. Τώρα, το Βερολίνο στρέφει το βλέμμα στη διοίκηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προσδοκώντας μια μείωση του ευρω-επιτοκίου.


ΚΕΙΜΕΝΑ:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

«Αντιπληθωρισμός» προ των πυλών

Το φάντασμα του αντιπληθωρισμού πλανιέται απειλητικό πάνω από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία, ενώ έχει στοιχειώσει εδώ και οκτώ χρόνια στην Ιαπωνία. Διεθνείς οργανισμοί, αναλυτές, Τύπος, όλο και πιο συχνά εκφράζουν το φόβο τους για το ενδεχόμενο μιας νέας κρίσης στα μεγάλα καπιταλιστικά κέντρα, ενώ δεν έχει ξεπεραστεί ακόμη η προηγούμενη.

Ο αντιπληθωρισμός ή υποπληθωρισμός είναι το οικονομικό φαινόμενο της μείωσης των τιμών κυρίως των βιομηχανικών προϊόντων, αλλά και των υπηρεσιών. Παρουσιάζεται σε περιόδους κρίσης, όταν οι επιχειρήσεις έχουν συσσωρεύσει προϊόντα τα οποία δεν μπορούν να διαθέσουν στην αγορά εξαιτίας της οικονομικής δυσπραγίας. Ως συνέπεια του αντιπληθωρισμού έχουμε τη μείωση της παραγωγής, το κλείσιμο επιχειρήσεων που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο «ράλι» μείωσης των τιμών, την αύξηση της ανεργίας. Με λίγα λόγια, ο αντιπληθωρισμός είναι ένα ακόμη χαρακτηριστικό στοιχείο του φαύλου κύκλου της καπιταλιστικής κρίσης.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, στη Γερμανία ο τιμάριθμος, το Μάρτη, σημείωσε πτώση κατά 0,8% σε σχέση με το Φλεβάρη. Σήμερα βρίσκεται στο 1,2% και οι αναλυτές περιμένουν νέα πτώση. Την ίδια πορεία ακολουθεί ο τιμάριθμος και στις ΗΠΑ, όπου το Μάρτη ήταν στο 1,5%, ενώ αν αφαιρεθεί το ποσοστό που οφείλεται στη μεγάλη αύξηση της τιμής του πετρελαίου, φθάνει στο 0,8%.

«Με άλλα λόγια, η αμερικανική οικονομία μετά τη φούσκα του χρηματιστηρίου βρίσκεται ήδη σε φάση ασυνήθιστα απότομης μείωσης του πληθωρισμού. Ως αποτέλεσμα, η Αμερική βρίσκεται τώρα κοντύτερα στο χείλος κανονικού αντιπληθωρισμού από όσο βρέθηκε ποτέ στα προηγούμενα 48 χρόνια», σημειώνει ο Στίβεν Ρόουτς, επιφανής αναλυτής της εταιρίας «Morgan Stanley».

Αξίζει τώρα να θυμηθούμε ότι πριν από μια δεκαετία οι «θεράποντες γιατροί» του καπιταλισμού δήλωναν χωρίς καμιά αμφιβολία ότι η σωτηρία βρίσκεται στη μεγαλύτερη μείωση του πληθωρισμού. Τα γιατροσόφια τους τα πλήρωσαν οι εργαζόμενοι πολύ σκληρά. Τώρα ακούνε και πάλι από τους ίδιους ότι ο «ασθενής» κινδυνεύει από τον αντιπληθωρισμό. Μέχρι να βγει η ψυχή του...

ΣΚΑΝΔΑΛΟ. Οι ελβετικές αρχές διεξάγουν έρευνες γύρω από την υπόθεση δωροδοκίας ανώτατων αξιωματούχων του Καζακστάν, που δέχτηκαν αμοιβές από αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρίες πετρελαίου. Ενα από τα ερωτήματα που τους απασχολεί είναι ο ρόλος που διαδραμάτισε πρώην στέλεχος της «Credit Agricole» -μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρώπης - τονίζουν έγκυρα πληροφορημένες πηγές.

ΒΡΩΜΙΚΟ ΧΡΗΜΑ. Πρόκειται για ένα νέο μέτωπο στην ήδη μεγαλύτερη υπόθεση δωροδοκίας που έχουν αναλάβει οι αμερικανικές ανακριτικές αρχές. Η έρευνα των Ελβετών αξιωματούχων περιγράφεται ως υπόθεση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ προσπαθεί να εξακριβώσει εάν η «Mobil Oil» - τμήμα της «Exxon Mobil» - συμμετείχε σε σχέδιο για τη μεταφορά 78 εκατ. δολαρίων (69,4 εκατ. ευρώ) σε ελβετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. Συρρίκνωση για τρίτο συνεχόμενο μήνα καταγράφηκε τον Απρίλη στον τομέα υπηρεσιών της ευρωζώνης με τον, σε εποχικά προσαρμοσμένη βάση, δείκτη της επιχειρηματικής δραστηριότητας στον εν λόγω τομέα που προκύπτει από την έρευνα Reuters-NTC Research να παραμένει στο 47,7, μη σημειώνοντας μεταβολή σε σχέση με το Μάρτη όταν υποχώρησε στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαέξι μηνών. Ο δείκτης παρέμεινε κάτω των 50 μονάδων - που σηματοδοτούν το όριο μεταξύ ανάπτυξης και συρρίκνωσης - για τρίτο συνεχόμενο μήνα.

ΠΑΝΤΟΥ ΜΙΖΕΣ. Βεβαρημένο ποινικό μητρώο φέρεται ότι έχει ο πρώην πρόεδρος του μηχανολογικού γαλλικού ομίλου της «Alstom», Πιερ Μπιλγκέ, o οποίος ανακρίθηκε ως ύποπτος απάτης. Ηδη είχε ομολογήσει ότι διοργάνωσε την εν κρυπτώ καταβολή προμήθειας σε υπουργό. Σύμφωνα με τη «Monde», τα 5,2 εκατομμύρια φράγκα είχαν κατατεθεί σε ελβετική τράπεζα για τον Ετιέν Λεαντρί, ο οποίος διατηρούσε στενές επαφές με τον τότε υπουργό Εσωτερικών Σαρλ Πασκουά, και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στο λογαριασμό του γιου του κ. Πασκουά. O Π. Μπιλγκέ συνελήφθη και ανακρίθηκε στο πλαίσιο έρευνας που διεξάγουν οι γαλλικές εισαγγελικές αρχές, αλλά κατόπιν αφέθηκε ελεύθερος, αφού κατέβαλε εγγύηση 150.000 ευρώ.



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ