ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Σημάδια ύφεσης στην αμερικανική οικονομία

Παπαγεωργίου Βασίλης

Τα σημάδια της ύφεσης άρχισαν να γίνονται εμφανή στην οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών. Για πρώτη φορά, την περασμένη βδομάδα, έκθεση του οίκου «Standard & Poor's» έκανε λόγο για το ενδεχόμενο μιας ύφεσης εντός των επόμενων μηνών.

Ορισμένα από τα σημάδια αυτά αφορούν στις μαζικές κατασχέσεις σπιτιών, στις επισφάλειες των δανείων και στο υψηλότατο χρέος, το οποίο αναμένεται να φθάσει στα 10 τρισ. δολάρια το 2009 από 9,13 τρισ. δολάρια που είναι σήμερα.

Αυτήν την περίοδο, η μόνη ελπίδα για την αποτροπή της ύφεσης βρίσκεται στα χέρια της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), η οποία προχώρησε την περασμένη Πέμπτη σε νέα μείωση των επιτοκίων, κατά 0,25%. Είναι η τρίτη στη σειρά μείωση των επιτοκίων στις ΗΠΑ από τον περασμένο Σεπτέμβρη. Το αμερικανικό επιτόκιο μετά τη νέα μείωση έπεσε στο 4,25%.

Ωστόσο, ούτε αυτό το μέτρο φαίνεται ικανό για την ανάσχεση της πορείας της αμερικανικής οικονομίας και την ανακούφιση των εκατομμυρίων των Αμερικανών, για τους οποίους το κόστος του δανεισμού παραμένει πολύ υψηλό.

Στα παραπάνω ήρθε να προστεθεί ένας ακόμη ανησυχητικός δείκτης. Τα εταιρικά κέρδη, σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου, μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά 19,3 δισ. δολάρια το τρίτο τρίμηνο σε σχέση με το προηγούμενο, καθώς τα έσοδα από την εγχώρια αγορά μειώθηκαν κατά 41,2 δισ. δολάρια.

Παρ' όλα αυτά, το πιο ανησυχητικό σημάδι συνεχίζει να έρχεται από την αγορά ακινήτων και τη συνεχιζόμενη κρίση, μια κρίση που χαρακτηρίζεται ως η μεγαλύτερη μετά το τέλος του Β` Παγκοσμίου Πολέμου. Οι πωλήσεις νέων κατοικιών, που είχαν φθάσει στο ζενίθ τον Οκτώβρη του 2005, κατρακύλησαν ραγδαία, ενώ η μέση τιμή για νέα κατοικία υποχώρησε 13% τον Οκτώβρη, μεγαλύτερη μείωση από το 1970, και οι ετήσιες πωλήσεις νέων κατοικιών το Σεπτέμβρη ήταν οι λιγότερες από το 1995.

Αυτές οι οικονομικές εξελίξεις έχουν, φυσικά, οδυνηρές συνέπειες στα φτωχότερα στρώματα. Οι συνέπειες αυτές εκφράζονται με την επιδείνωση της φτώχειας και τη διεύρυνση των ανισοτήτων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας των ΗΠΑ, ο αριθμός των Αμερικανών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας ξεπερνά τα 40 εκατομμύρια. Την ίδια στιγμή, η αμοιβή ενός μέσου διευθυντικού στελέχους είναι 400 φορές μεγαλύτερη από το μισθό του μέσου εργάτη.

Μια άλλη πτυχή της αμερικανικής πραγματικότητας αφορά στο σύστημα της Κοινωνικής Ασφάλισης των εργαζομένων, αφού υπολογίζεται ότι τα τρία τελευταία χρόνια ο αριθμός των Αμερικανών χωρίς ιατρική ασφάλιση αυξήθηκε κατά 3,4 εκατ. και έφτασε στα 47 εκατομμύρια!

Γυναίκες άεργες

Αλλη μια πτυχή της ανισοτιμίας των γυναικών στη χώρα μας, αλλά και στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης αποκαλύπτεται από τα στοιχεία της Eurostat, της επίσημης Στατιστικής Υπηρεσίας της ΕΕ, σχετικά με το ποσοστό των αέργων γυναικών. Δηλαδή, των γυναικών που δεν έχουν καταφέρει να βρουν μια θέση εργασίας, ή υποχρεώνονται να μείνουν εκτός εργασίας εξαιτίας της απουσίας κοινωνικής μέριμνας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό των αέργων γυναικών ηλικίας 15-24 ετών είναι στην Ελλάδα 71,3%!

Αξίζει να σημειωθεί ότι το μέσο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ενωση γι' αυτήν την ηλικιακή κατηγορία γυναικών είναι 59,4%, ιδιαίτερα υψηλό!

Το ποσοστό αέργων γυναικών ηλικίας 55-64 ετών είναι στην Ελλάδα 72% (ΕΕ 59,4%).

Μεγάλο είναι το ποσοστό των αέργων γυναικών και στην ενδιάμεση ηλικιακή κατηγορία, δηλαδή από 25 έως 54 ετών. Στην Ελλάδα υπολογίζεται σε 30,9% ενώ το αντίστοιχο μέσο ποσοστό στην ΕΕ είναι 23,6%.

Τα παραπάνω ποσοστά αποτυπώνουν ένα σημαντικό μέρος της πραγματικότητας που ζουν εκατομμύρια γυναίκες στην Ελλάδα, αλλά και στις υπόλοιπες χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αποδεικνύουν ότι τα στοιχεία για την ανεργία είναι ανεπαρκή και παραπλανητικά, αφού σε ένα μεγάλο ποσοστό οι άεργες δεν καταγράφονται ποτέ στα μητρώα των ανέργων, μια και δεν εργάστηκαν ποτέ.

Ακόμη αξίζει να σημειωθεί ότι ένα μέρος των αέργων γυναικών δηλώνει ότι ενώ θέλει δεν μπορεί να εργαστεί για οικογενειακούς λόγους.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτοί οι λόγοι έχουν να κάνουν με το μεγάλωμα των παιδιών, ή τη φροντίδα των ηλικιωμένων της οικογένειας. Καλύπτοντας, δηλαδή, τις ανεπάρκειες του κράτους σε υποδομές και υπηρεσίες που θα διευκόλυναν τις γυναίκες να εργαστούν.

ΚΙΝΑ - ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ Με τους ταχύτερους ρυθμούς της τελευταίας 11ετίας κινήθηκε το Νοέμβρη ο πληθωρισμός της Κίνας, με τις τιμές καταναλωτή να αυξάνονται κατά 6,9% έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου μετά το 6,5% του Οκτώβρη. Το εμπορικό πλεόνασμα της χώρας εκτινάχτηκε κατά 14,7%, στα 26,3 δισ. δολάρια. Ωστόσο, η πορεία του πληθωρισμού δεν ανησυχεί ακόμα τους ιθύνοντες της κινεζικής οικονομίας, αφού η πορεία των τιμών είναι υπό έλεγχο και δεν απειλεί την πορεία της οικονομικής ανάπτυξης.

ΕΥΡΩΕΠΙΤΟΚΙΑ «Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα ενεργήσει με αποφασιστικό και έγκαιρο τρόπο, προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι παράπλευρες επιπτώσεις από την υψηλότερη τιμή του πετρελαίου δε θα εμφανιστούν», επισημαίνεται στο δελτίο Δεκέμβρη της ΕΚΤ, που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη. Σημειώνεται ότι το μηνιαίο δελτίο ακολούθησε την ανακοίνωση του διοικητή της τράπεζας, Ζαν Κλοντ Τρισέ, για τη νομισματική πολιτική στις 6 Δεκέμβρη, όταν το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια στο 4%.

«ΚΑΡΤΕΛ» ΤΡΑΠΕΖΩΝ Συντονισμένη παρέμβαση πραγματοποιούν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας, η Τράπεζα της Αγγλίας και η Τράπεζα του Καναδά, ούτως ώστε να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της πιστωτικής κρίσης που επηρεάζουν την παγκόσμια οικονομία. Στα 110 δισ. δολάρια θα ανέλθει η «ένεση ρευστότητας» στην παγκόσμια αγορά χρήματος. Πρόκειται για τη σημαντικότερη συνδυασμένη ενέργεια, που έχουν πραγματοποιήσει οι Κεντρικές Τράπεζες.