Φέτος τον Απρίλη, το Πανεργατικό Αγωνιστικό Μέτωπο συμπληρώνει 15 χρόνια ζωής και δράσης. Η αναγκαιότητα που επέβαλλε τη συγκρότηση του ΠΑΜΕ, επαληθεύτηκε από την ίδια τη ζωή. Στις 3 Απρίλη του 1999, στην ιδρυτική πανελλαδική Σύσκεψη του ΠΑΜΕ, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, συμμετείχαν 1.500 εκλεγμένοι συνδικαλιστές από πρωτοβάθμιες, δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις όλης της χώρας. 300 από αυτές συμμετείχαν στη σύσκεψη με αποφάσεις των οργάνων τους.

Της συγκρότησης του ΠΑΜΕ προηγήθηκε μια πλατιά, τρίμηνη εξόρμηση σε χιλιάδες τόπους δουλειάς όλης της χώρας, όπου συζητήθηκαν οι βασικές αρχές πάνω στις οποίες θα στηριζόταν το Πανεργατικό Αγωνιστικό Μέτωπο. Στην οργάνωση αυτής της δουλειάς πρωτοστάτησε η Επιτροπή Ανασυγκρότησης του συνδικαλιστικού κινήματος, που συγκροτήθηκε το Γενάρη του 1999 από συνδικαλιστές διαφόρων κλάδων.

Στις εισηγήσεις και τις αποφάσεις της ιδρυτικής Σύσκεψης αναλυόταν η ανάγκη να ανασυγκροτηθεί και να αναζωογονηθεί το συνδικαλιστικό κίνημα σε ταξική κατεύθυνση, σε αντιπαράθεση με τις λογικές της «κοινωνικής συναίνεσης» και με όσους στηρίζουν τη γραμμή της ενσωμάτωσης του κινήματος στις στρατηγικές επιλογές του κεφαλαίου.

Η συγκρότηση του ΠΑΜΕ προκάλεσε τη λυσσαλέα αντίδραση της εργοδοσίας, του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού, των κομμάτων που στηρίζουν τις συνδικαλιστικές πλειοψηφίες. Στη Β' Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΠΑΜΕ, στις 6 Απρίλη 2002, διαπιστωνόταν ότι «από τα πρώτα κιόλας χρόνια της δράσης του, το ΠΑΜΕ δέχτηκε πολλές βρώμικες επιθέσεις από τους φορείς της "κοινωνικής ειρήνης" και ορισμένα ΜΜΕ. Οι βασικές κατηγορίες σε βάρος του ΠΑΜΕ ήταν ότι "διασπά" το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα και ότι αποτελεί ένα μοχλό "επαναστατικής γυμναστικής" κ.λπ.».

Απέναντι σ' αυτή τη βρώμικη επίθεση, στην οποία πρωτοστάτησαν οι δυνάμεις του τότε ΣΥΝ στο συνδικαλιστικό κίνημα, η Συνδιάσκεψη του ΠΑΜΕ απαντούσε: «Το κύριο είναι ότι μέσα στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα συγκρούονται δύο γραμμές: Από τη μια, η γραμμή των "κοινωνικών διαλόγων", η γραμμή των κοινωνικών εταίρων και της υποταγής, που εκφράζουν οι πλειοψηφίες του κυβερνητικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού και, από την άλλη, η γραμμή της ταξικής ενότητας και του αγώνα, που εκφράζει το ΠΑΜΕ.

Απέναντι στην "ενότητα για την υποταγή και τις υποχωρήσεις", που ακολουθούν οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες, εμείς αγωνιζόμαστε να ενώσουμε όλους, χωρίς εξαίρεση, τους εργαζόμενους, με βάση το σε ποια τάξη ανήκουν και να μπουν στον αγώνα με τους στόχους και τις θέσεις που εξυπηρετούν την τάξη τους».

Η πείρα του πρώτου τρίχρονου ήταν πολύτιμη. Αξιοποιώντας όλες τις μορφές πάλης, το ΠΑΜΕ πρωτοστάτησε στις μεγαλειώδεις απεργιακές κινητοποιήσεις για την Κοινωνική Ασφάλιση, στις καταλήψεις του υπουργείου Εμπορίου για τις αυξήσεις τιμών στο πετρέλαιο θέρμανσης, της κεντρικής Διοίκησης του ΙΚΑ για τις συντάξεις, του υπουργείου Εργασίας για την Κοινωνική Ασφάλιση.

Επίσης, στη μαζική αντιπολεμική δράση ενάντια στη Νατοϊκή επέμβαση στα Βαλκάνια και το Αφγανιστάν, στις μεγάλες κινητοποιήσεις κατά τον ερχομό του Κλίντον στην Αθήνα. Επίσης, στις διαδηλώσεις της Γένοβας, της Νίκαιας, στη Γενεύη και στις Βρυξέλλες. Κυρίως, εδραίωσε την παρουσία του στους τόπους δουλειάς, επισφραγίζοντας την πλούσια δράση του με το πανελλαδικό συλλαλητήριο τον Οκτώβρη του 2000.

Η Γ' Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΠΑΜΕ έγινε στις 16 και 17 Ιούνη του 2007. Βασικά θέματα ήταν το περιεχόμενο των διεκδικήσεων και οι μορφές πάλης, για τα οποία σημειωνόταν εισηγητικά: «Στην τελευταία δεκαετία η διαπάλη στο εσωτερικό και του συνδικαλιστικού κινήματος επικεντρώνεται στο πώς διαμορφώνονται οι διεκδικήσεις των συνδικάτων. Οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες, οι ηγεσίες που προσκυνούν την ΕΕ και συνεργάζονται με τους βιομήχανους, υποστηρίζουν ότι τα αιτήματα των εργαζομένων πρέπει να είναι "ρεαλιστικά - εφικτά".

(...) Απορρίπτουμε, αποκαλύπτουμε και αντιπαλεύουμε αυτές τις θεωρίες (...) Το πλαίσιο πάλης του ΠΑΜΕ είναι δύναμη στα χέρια της εργατικής τάξης. Είναι εργαλείο που απαιτεί ουσιαστική χρησιμοποίηση. Ποια είναι η λογική που το διαπερνάει; Είναι η εναντίωση στον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, η εναντίωση στην εκμετάλλευση της εργασίας από το κεφάλαιο. Η αντίθεση στους καπιταλιστές και στα κέρδη τους, η σύγκρουση με την αντιλαϊκή πολιτική.

Η εργατιά παράγει τον πλούτο και επιβάλλεται να τον διεκδικήσει. Να τον διεκδικήσει με στόχους πάλης που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της, που μειώνουν το βαθμό εκμετάλλευσης, αλλά δε μένουν σε αυτό. Αμφισβητούν την ίδια την εκμετάλλευση και τη στρατηγική του κεφαλαίου, θέτοντας ζήτημα ανατροπής του καθεστώτος της πλουτοκρατίας, γιατί αυτή είναι η ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης.

Μόνο με αυτή τη γραμμή πάλης, που οδηγεί σε ένα δρόμο ανάπτυξης, που έχει κριτήριο τις ανάγκες, τα συμφέροντα των εργαζομένων και όχι τα κέρδη της πλουτοκρατίας, μπορεί το εργατικό κίνημα να αντισταθεί, να διεκδικήσει και να έχει κατακτήσεις. Σε αυτό το έδαφος πρέπει να πολιτικοποιείται η δράση στο εργατικό κίνημα, για να έχουμε αποτελέσματα στον απεγκλωβισμό δυνάμεων από τον εναγκαλισμό της κυρίαρχης πολιτικής και του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού».

Εκτός από τις Πανελλαδικές Συνδιασκέψεις, καθοριστικό ρόλο στην αποτίμηση και το σχεδιασμό της δράσης του ΠΑΜΕ έπαιξαν και παίζουν οι συνεδριάσεις της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής. Σε μια από τις πρώτες που έγιναν, στις 4 Οκτώβρη 2003, εκτιμήθηκε ότι η δράση του ΠΑΜΕ «σε συνθήκες δύσκολες, σύνθετες κατάφερε να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τις συνδικαλιστικές εξελίξεις».

Η συγκρότηση Γραμματειών του ΠΑΜΕ σε κάθε νομό είχε αρχίσει να αποδίδει καρπούς και γι' αυτό σημειωνόταν με έμφαση: «Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, σημαντικό ρόλο αναλαμβάνουν οι τοπικές Γραμματείες του ΠΑΜΕ, οι οποίες πρέπει να έχουν καθημερινή δράση, με σχέδιο, με στόχους πάλης και που παρεμβαίνοντας θα κινητοποιούν δυνάμεις για όλα τα προβλήματα της εργατικής τάξης και της εργατικής οικογένειας. Θα έχουν σταθερό προσανατολισμό τη διεύρυνση και ισχυροποίηση του ΠΑΜΕ με βάση τις θέσεις και την πλατφόρμα του. Και, βέβαια, ισχυρό ΠΑΜΕ σημαίνει δυνατό μαζικό σωματείο, που έχει γερούς δεσμούς με τα μέλη του, με τους εργαζόμενους και τον κλάδο».

Ακολούθησαν οι συνεδριάσεις της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής, στις 22 Μάη 2004 και στις 7 Ιούνη 2005. Στις 9 Γενάρη 2010, όταν η κρίση είχε χτυπήσει για τα καλά την ελληνική καπιταλιστική οικονομία και είχαν ήδη αρχίσει οι φοβέρες προς τους εργαζόμενους για τα μέτρα που ετοίμαζαν σε βάρος τους, στην εισήγηση προς την Πανελλαδική Συντονιστική Επιτροπής σημειωνόταν μεταξύ άλλων:

«Στην "ημερήσια διάταξη" έχει έρθει η αναγκαιότητα της ανάπτυξης χωρίς τη δράση και την παρουσία των πολυεθνικών και των μονοπωλίων των καπιταλιστών. Στην "ημερήσια διάταξη" έχει έρθει η ανάγκη του κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας, των παραγωγικών και άλλων κλάδων, όχι με κριτήριο το καπιταλιστικό κέρδος, αλλά τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων».

Σημαντικός σταθμός στην πορεία του ΠΑΜΕ και στην κοινή δράση των εργαζόμενων με τους αυτοαπασχολούμενους, τους φτωχούς αγρότες, τη νεολαία και τις γυναίκες από τα λαϊκά στρώματα, υπήρξε η διαμόρφωση του κοινού Πλαισίου Πάλης με τις δυνάμεις της ΠΑΣΥ, της ΠΑΣΕΒΕ, της ΟΓΕ και του ΜΑΣ, το Σεπτέμβρη του 2010. Η κοινή δράση αυτών των δυνάμεων της κοινωνικής συμμαχίας, άνοιξε δρόμους και έδωσε νέα δυναμική στο εργατικό λαϊκό κίνημα.

Στη συνέχεια, στη συνεδρίαση της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής στις 4 Ιούλη 2010, σημειωνόταν με έμφαση ότι «φουντώνουν οι συζητήσεις και η διαπάλη για τις αιτίες της κρίσης με στόχο να παραμείνει αλώβητο το καπιταλιστικό σύστημα, να βρεθούν καινούριοι τρόποι ενσωμάτωσης του εργατικού κινήματος, να καμφθούν αντιστάσεις, να χειραγωγηθούν συνειδήσεις, να μπλοκάρουν αντιδράσεις. Θέλουν να οδηγήσουν τον κόσμο στην αδιαφορία, στην αποχή, στη λογική της αναποτελεσματικότητας, του δε γίνεται τίποτα».

Αναδείχτηκε η προτεραιότητα που πρέπει να δοθεί στα πρωτοβάθμια σωματεία, «να δυναμώνει ολόπλευρα η λειτουργία των συνδικάτων με τα μέλη τους, να συμβάλλουν τα μέλη τους στην ενίσχυση της δράσης τους ειδικά στους μεγάλους χώρους δουλειάς, με την κατάρτιση σχεδίου για κάθε εργασιακό χώρο. Να ενθαρρυνθούν οι μαζικές συλλογικές αποφάσεις, οι πρωτοβουλίες από τα κάτω, να εκφράζεται έμπρακτα η αλληλεγγύη στους άλλους κλάδους. Να ενταθούν η ετοιμότητα, η επαγρύπνηση και η περιφρούρηση, πολιτική, ιδεολογική, ολόπλευρη».

Παράλληλα, τονιζόταν στην εισήγηση: «Είναι άμεση ανάγκη να μπούμε σε μια περίοδο που θα ενισχυθούν οι σχέσεις του ΠΑΜΕ με την ΠΑΣΥ, την ΠΑΣΕΒΕ, το ΜΑΣ, μεταξύ των ταξικών Ομοσπονδιών, Συνδικάτων και Αγροτικών Συλλόγων. Να προσανατολιστούμε σε μια συντονισμένη και συνδυασμένη δράση. Δημιουργείται μια τραγική κατάσταση για τις εργατικές οικογένειες και τα λαϊκά στρώματα».

Στις 2 Δεκέμβρη 2012, μετά την ψήφιση του 3ου μνημονίου, στη συνεδρίαση της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής, εισηγητικά σημειωνόταν μεταξύ άλλων: «Η κρίση βαθαίνει συνεχώς και πρέπει να είμαστε πανέτοιμοι για το επόμενο διάστημα. Η εργοδοσία θα ρίξει πολύ μεγάλο βάρος στην εφαρμογή των μέτρων κατά επιχείρηση», γι' αυτό «έχουμε υποχρέωση να συμβάλουμε στην επιτάχυνση της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος, φέρνοντας σε πέρας την εμπιστοσύνη που μας δείχνουν οι εργαζόμενοι».

Το Σεπτέμβρη του 2013, το ΠΑΜΕ έδωσε στη δημοσιότητα το κάλεσμα προς τους εργαζόμενους και τα συνδικάτα για την ανασυγκρότηση του κινήματος. Συμπυκνώνοντας την πείρα 15 χρόνων πρωτοπόρας δράσης, στο κάλεσμα σημειώνεται:

«Ο αγώνας για την ανασύνταξη του συνδικαλιστικού κινήματος αποκτά σήμερα εξαιρετική σημασία και πρέπει να αφυπνίσει κάθε τίμιο εργάτη και συνδικαλιστή και ειδικά μπροστά στα νέα εμπόδια που επιχειρεί να ορθώσει η εργοδοσία και η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία (...) Κλάδο τον κλάδο, Σωματείο το Σωματείο, εργοστάσιο το εργοστάσιο να σημάνει συναγερμός συσπείρωσης και αγώνα, να μην εγκλωβιστούν τίμιες εργατικές δυνάμεις στην παγίδα του νέου εργοδοτικού και κυβερνητικού μηχανισμού. Να προχωρήσει η διαδικασία της ανασύνταξης με Συνδικάτα που θα λειτουργούν δημοκρατικά και θα αποκτούν δύναμη από τη συμμετοχή των εργαζομένων στο σχεδιασμό της δράσης τους.

Κύριο και βασικό περιεχόμενο της ανασύνταξης είναι και παραμένει η αλλαγή συσχετισμού δύναμης ανάμεσα στις δυνάμεις που παλεύουν για έξοδο από την κρίση προς όφελος των εργαζομένων και αυτές που δρουν υπέρ του κεφαλαίου, και για τους δύο δε γίνεται. Που παλεύουν για κατάργηση και ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής και των αντεργατικών νόμων και όχι για συνέχιση της ίδιας πολιτικής με άλλη κυβέρνηση. Για ρήξεις και ανατροπές με τα μονοπώλια και την ΕΕ και όχι για διαιώνιση της εξουσίας τους, της εκμετάλλευσης. Για την ικανοποίηση των σύγχρονων εργατικών και λαϊκών αναγκών και όχι για διαχείριση της φτώχειας. Για το δυνάμωμα της διεθνιστικής αλληλεγγύης».