Με το έργο αυτό ο ηθοποιός και συγγραφέας Γιώργος Ηλιόπουλος, μαθητής του Κώστα Καζάκου, αποδεικνύει ότι εξελίσσεται σε ελπιδοφόρο δραματουργό καθώς πέτυχε, με το σοβαρότατο, επίκαιρο και πολιτικό περιεχόμενο, με μύθο και πλοκή, με αρχή, μέση και τέλος, με κορυφούμενες καταστάσεις, με δυνατούς διαλόγους, με συνέπεια στην εξέλιξη των χαρακτήρων του, με στόχο καρδιάς και λογικής, να γράψει ένα έργο που δραματουργικά έχει πλήρη δομή, ενώ προσφέρει στο σύγχρονο θεατή την αισιοδοξία ότι δεν είναι μόνος.

«Είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς αμυντικούς μηχανισμούς που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη φύση . Κάθε άνθρωπος ανάλογα με τις αντοχές και το επίπεδο συνειδητότητας που διαθέτει επιστρέφει σε αυτό ή το αποφεύγει. Το πώς ο καθένας από εμάς διαχειρίζεται το περιεχόμενό του, καθορίζει την εξέλιξη και τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του. Περνώντας τα χρόνια συνειδητοποιώ ότι ο κάθε άνθρωπος αναγνωρίζει και αποδέχεται όση αλήθεια μπορεί να αντέξει».

-- Η παιδική ηλικία διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό την ενήλικη στάση ζωής μας;

«Είναι η πιο σημαντική και πιο επικίνδυνη φάση της ζωής μας. Οι πιο μεγάλες διαστρεβλώσεις και οι πιο ύπουλες ζημίες σε αυτήν την περίοδο της ζωής μας έχουν συμβεί. Είναι η στιγμή που δημιουργούμε το "κουτί" μας. Οι μηχανισμοί δεν έχουν δημιουργηθεί μέσα μας και το αμυντικό σύστημα δεν έχει διαμορφωθεί. Από την άλλη, τα παιδιά - κυρίως σήμερα που η εποχή είναι πιο γρήγορη και πιο άγρια - δέχονται επίθεση από τις πληροφορίες και τα γεγονότα χωρίς να μπορούν να αξιολογήσουν, να εξηγήσουν και να ερμηνεύσουν την πραγματικότητα που διαμορφώνεται γύρω τους. Στις μέρες μας μαθαίνουμε από την πιο τρυφερή ηλικία, τις πιο απάνθρωπες πρακτικές: τον ανταγωνισμό, το τρέξε για να προλάβεις, το μάθε όσο πιο πολλά άσχετα μπορείς, το οπλίσου για να είσαι έτοιμος - γενικά και αόριστα. Ενώ όλο και πιο λίγος χρόνος αφιερώνεται στις βασικές ανάγκες μας: αγάπη, κατανόηση, ασφάλεια, τρυφερότητα και αυτογνωσία. Εχουμε μεγάλη ευθύνη γι' αυτό που ζουν τα παιδιά μας σήμερα και για τον κόσμο που θα τους κληροδοτήσουμε. Δεν μπορούμε να περιμένουμε από τα παιδιά, όταν δεν τους δίνουμε τίποτα».

Γιώργος Ηλιόπουλος

«Είναι η τραγική διαπίστωση του μονομάχου που συνειδητοποιεί πως είναι ζωντανός γιατί σκότωσε άλλους. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς και γενναίοι στην κρίση μας δεν έχουμε παρά να αποδεχτούμε την αποτυχία του κόσμου που φτιάξαμε . Δε διαφέρει σε τίποτα από τις αρένες του παρελθόντος. Οι πανοπλίες έγιναν ARMANI κοστούμια, τα σπαθιά λαπ τοπ, τα νύχια γυαλίστηκαν για να κόβουν πιο βαθιά. Το χειρότερο και το πιο αμήχανο είναι πως σήμερα όλο αυτό το θεωρούμε λογικό! Μεγαλώνουμε τα παιδιά μας με αυτές τις αρχές - αγνοώντας το δικό μας κενό και αδιέξοδο. Είναι σαν να δίνουμε ληγμένο φάρμακο εν γνώσει μας. Οι αρχές που δόξασαν το ανθρώπινο πνεύμα πλέον σήμερα ηχούν παλιομοδίτικες, ξεπερασμένες και μελό. Ζούμε το κεφάλαιο της Ιστορίας που ο Ανθρωπος βρήκε επιτέλους τρόπο να εξολοθρεύσει τον Ανθρωπο».

-- Είναι άραγε ο «πάτος» σημείο εκκίνησης για μια νέα αρχή;

«Είμαι - όσο και αν δε φαίνεται - αισιόδοξος τρελός. Αλλωστε, δε θα υπήρχε λόγος να ασχοληθώ με την τέχνη, αν δεν πίστευα πως υπάρχει φως. Παλεύω και εγώ όπως και όλοι οι καλλιτέχνες να το δούμε. Πιστεύω ότι ο πάτος είναι εκκίνηση. Αρκεί να έχεις γερά γόνατα για να σταθείς σε αυτόν και να σπρώξεις δυνατά για να βγεις στην επιφάνεια. Ομως, σήμερα, ο Προκρούστης στα γόνατα σημαδεύει»...

-- Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι σπάνε τα δεσμά τους μόνο μέσα από τη μόρφωση, τη γνώση και τη συλλογική αντίδραση;

«Ακόμα και ο πιο μουδιασμένος άνθρωπος μπορεί να αντιληφθεί την οργή που ξεχειλίζει στην κοινωνία σήμερα. Το ερώτημα που καλείται να απαντήσει κάποιος είναι γιατί δε γίνεται κάτι; Υπάρχει απάντηση. Η οργή μένει οργή, μένει αγανάκτηση. Δεν υπάρχει η ικανότητα να οργανωθεί σε επιχείρημα και κατά συνέπεια σε δράση. Γι' αυτήν την κατάντια σημαντικό ρόλο έχει παίξει το ξεχαρβάλωμα της Παιδείας. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Εχει οργανωθεί. Η εκπαίδευση αντιμετωπίζεται ως μέσο πλουτισμού: Διάβασε να πάρεις πτυχίο να χωθείς! Αυτό λέμε στα παιδιά μας. Κανείς δεν είπε διάβασε για να ανοίξουν τα μάτια σου. Για να καταλάβεις ποιος είσαι και σε ποιον κόσμο ζεις. Τα χρόνια στο σχολείο είναι τα πιο βαρετά, τα πιο καταναγκαστικά της ζωής μας. Ατάλαντοι, κουρασμένοι, βαριεστημένοι δάσκαλοι βασανίζουν και βασανίζονται καθημερινά στα σχολεία. Οταν υπάρχει η εξαίρεση - κάποιος δάσκαλος δηλαδή με όραμα και πάθος για τη δουλειά του, τα παιδιά τον ακολουθούν. Από την άλλη, στο πέρασμα των αιώνων η γλώσσα φθίνει. Οι λέξεις χάνουν το ειδικό τους βάρος. Μοιάζουν με καράβια δίχως έρμα. Εύκολα λέμε: Αγαπώ, σε μισώ γιατί δε νιώθουμε τη δόνηση και το συναισθηματικό φορτίο που ένιωσαν αυτοί που γέννησαν τη λέξη. Μιας που ο άνθρωπος οργανώνει σκέψη και αντίληψη και συνεπώς τη συνείδησή του από τη γλώσσα, αυτή η φθορά έχει συνέπεια στο τρόπο που βιώνει και αντιλαμβάνεται την καθημερινότητά του. Αρα, με τι εφόδια καλούμαστε να δώσουμε τη μάχη για την καλυτέρευση της ζωής μας»;

-- Συχνά, ακούγεται ότι οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες σιωπούν. Από την άλλη, βλέπουμε σημαντικά έργα. Μήπως, τελικά, δεν είναι οι διανοούμενοι που σιωπούν, αλλά η κοινωνία που δεν ακούει πια και η κοινή γνώμη που δεν προσέχει, ούτε αφουγκράζεται, πνιγμένη μέσα στα προβλήματα που της δημιούργησαν οι ισχυροί του κόσμου;

«Ο καλλιτέχνης οφείλει να χτυπά την πόρτα μέχρι να ανοίξει ή μέχρι να σπάσει. Δεν του επιτρέπεται η σιωπή. Δε διαφέρει από τον εργάτη που δουλεύει στο εργοστάσιο, και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό. Ο κόσμος δεκάρα δε δίνει για τα ωραία μας λόγια και για τα βαθυστόχαστα κείμενά μας, αν δε νιώσει ότι είμαστε στο πλάι του. Αν ο καλλιτέχνης το ξεχάσει αυτό, γίνεται βιτρίνα του συστήματος. Βέβαια, στις μέρες μας έχουν χαθεί τα όρια, έχουν μπερδευτεί οι έννοιες και όλοι με κάποιο τρόπο βαφτίζονται διανοούμενοι. Για να το ξεκαθαρίσουμε λοιπόν, διανοούμενος δεν είναι αυτός που κάθεται στη δερμάτινη πολυθρόνα και κάνει αναλύσεις. Διανοούμενος είναι αυτός, που καλείται να αντιληφθεί το αδιέξοδο. Να προσπαθήσει να το αναλύσει, να το πάρει στην πλάτη του. Είναι αυτός που καλείται να δώσει αιχμή στην οργή. Από την άλλη, ο θόρυβος έχει αντικαταστήσει τη μουσική. Οι κραυγές τις λέξεις - τα αυτιά βούλωσαν. Οσα έμειναν ανοιχτά είναι χωρίς στόμα. Ξέρετε η απογοήτευση των παλαιοτέρων γενιών, η πίκρα της αποτυχίας των μεγάλων οραμάτων έγιναν η καλύτερη λοβοτομή. Ο κόσμος θέλει να νετάρει - απλά δεν μπορεί. Εδώ φαίνεται η αναγκαιότητα του καλλιτέχνη. Να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Μετά λύπης μου έχω ακούσει - ακόμα και από ανθρώπους που εκτιμώ, πως ο κόσμος θέλει κάτι χαρούμενο - κάτι να ξεχαστεί. Δε θέλει να του μαυρίζουμε την ψυχή. Φράσεις που ακούμε από διευθυντές καναλιών. Εγώ αυτό που πιστεύω, είναι πως ο κόσμος θέλει να συντονιστεί. Θέλει να ακούσει κάτι αληθινό - κάτι να τον δονήσει. Περιμένει το χέρι που θα τον σκουντήσει. Γι' αυτό πάει στο θέατρο - μιλώ για το αντικείμενό μου - για να δει την αλήθεια».

-- Σε μια κοινωνία της πληροφορικής, της μαζικής, της ισοπεδωτικής κουλτούρας, στην οποία κυριαρχεί και δοξάζεται η εικόνα, λατρεύονται τα τηλεοπτικά είδωλα, μήπως ο λόγος των διανοουμένων έχει χάσει το παραδοσιακό βάρος του και δεν μπορεί να έχει την απήχηση που είχε.

«Ζούμε σε πραγματικά δύσκολες μέρες. Το μέλλον είναι τώρα και η επιστημονική φαντασία είναι πραγματικότητα. Βέβαια, τα πράγματα ποτέ δεν ήταν ρόδινα για την ανθρωπότητα - αυτό λέει η Ιστορία. Αλλά σήμερα καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε μια Εποχή που στο στόχαστρό της έχει τον άνθρωπο. Για να πετύχεις πρέπει να βιομηχανοποιηθείς - πρέπει να κάνεις update και να κατεβάσεις την νεότερη και καλύτερη έκδοση του εαυτού σου. Πρέπει να βάλεις στην άκρη τις ανάγκες σου και να αποδώσεις. Ο χρόνος είναι χρήμα, οι συναισθηματισμοί είναι για τους losers, οι ιδέες για τους αφελείς, η επανάσταση ξεπερασμένο ανέκδοτο. Ο Θαυμαστός νέος κόσμος βασίζεται στην Κίνηση (τρέξε για να μη μείνεις πίσω), στις Συμμαχίες (φρόντισε να είσαι με τους Δυνατούς), στην Παραγωγικότητα (να εύχεσαι να είναι θετικοί οι Δείκτες σου), στον Ανταγωνισμό (ποιος είναι ο αντίπαλος για να πατήσω hit), στη Συγκέντρωση (είσαι αυτά που έχεις) και στην Κατανάλωση (είσαι αυτά που μπορείς να αγοράσεις). Είναι εμφανές πως δεν υπάρχει και πολύς χώρος για την Τέχνη. Κι όμως, τώρα είναι η στιγμή που απαιτείται συσπείρωση δυνάμεων. Είναι η στιγμή που οι καλλιτέχνες οφείλουν να αφουγκρασθούν την κοινωνία και να κάνουν αυτό που τους ζητά: Να μας θυμίσουν αυτό που η εποχή πασχίζει με νύχια και με δόντια να μας κάνει να ξεχάσουμε, την ανθρώπινη φύση μας. Υπάρχει διέξοδος - δεν είναι όλα χαμένα ούτε στημένα - όπως είναι εύκολο να πιστεύουμε. Οι αισθήσεις του καλλιτέχνη πρέπει να οξυνθούν - οφείλει να προσπαθήσει πιο πολύ να βρει το νήμα που μας ενώνει. Δε μιλώ για ισοπέδωση, δε μιλώ για άλωση - μιλώ για μια βαθιά τομή που λέγεται: αφουγκράζομαι - εντοπίζω - παρατηρώ - αισθάνομαι - κατανοώ - τοποθετούμαι - δίνω ή παίρνω τη σκυτάλη»!

Υπενθυμίζουμε ότι «Το Μαύρο Κουτί» παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία - σκηνογραφία του Αντώνη Καλογρίδη. Μουσική: Θοδωρή Οικονόμου. Φωτισμούς: Κατερίνας Μαραγκουδάκη. Παίζουν: Κώστας Καζάκος, Μαίρη Σαουσοπούλου, Παναγιώτα Μιλήτση, Γιώργος Ηλιόπουλος, Ντορέττα Παπαδημητρίου.