Η αλήθεια και το μεγαλείο του ΔΣΕ αναδείχθηκαν και μέσα από την εκδήλωση της Περιφερειακής Οργάνωσης των ΑΕΙ Θεσσαλονίκης της ΚΝΕ που έγινε στα τέλη Ιούνη, με θέμα τη μορφωτική δραστηριότητα στον ΔΣΕ.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης προετοιμάστηκαν και παρουσιάστηκαν από μέλη της ΚΝΕ δύο πολύ ενδιαφέρουσες ερευνητικές εργασίες. Οι φοιτητές ετοίμασαν τις συλλογικές αυτές εργασίες με πολύ κόπο και μεράκι. Στόχος τους ήταν, από τη μια μεριά, να αναδειχτεί η ιστορική αλήθεια για τον αγώνα του ΔΣΕ, σε πείσμα της αστικής ιστοριογραφίας που παραχαράσσει το περιεχόμενό του και, από την άλλη, να γίνει γνωστή η ιδιαίτερη πτυχή του Υγειονομικού του ΔΣΕ, που αποδεικνύει τον αφάνταστο βαθμό αυτοθυσίας αλλά και αποτελεσματικότητας που επιτυγχάνεται όταν η επιστήμη μπαίνει στην υπηρεσία του λαού και του αγώνα του.

Κεντρική ομιλήτρια στην εκδήλωση ήταν η Κυριακή Καμαρινού, διδάκτορας Κοινωνιολογίας και μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού «Θέματα Παιδείας». Ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει σήμερα αποσπάσματα από την ομιλία της για τη μορφωτική δραστηριότητα στον ΔΣΕ, θέμα που όπως διευκρίνισε εισαγωγικά η ομιλήτρια, δεν έχει έως σήμερα ερευνηθεί αυτοτελώς.

Κατάμεστη η αίθουσα όπου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση

Η εικόνα που ερχόταν στο ΓΑ ήταν τραγική! Η ύπαιθρος είχε κυριολεκτικά εγκαταλειφθεί. Ο Κ. Σωτηρίου, ένας ακόμη μεγάλος κομμουνιστής παιδαγωγός, πρωτεργάτης της μεταρρύθμισης του Βουνού, για την περίοδο αυτή σημείωνε ότι "η κατάσταση το 1947 ήταν πολύ χειρότερη απ' ό,τι ήταν τον καιρό του πολέμου και της Κατοχής, ότι υπήρχε σκοπιμότητα να μη μείνει λίθος επί λίθου" (...).

-- Η ραδιοφωνική Διαταγή του ΓΑ, στις 29-11-47, με Παραλήπτες το Αρχηγείο Δ. Μακεδονίας και τα υπόλοιπα Αρχηγεία, είναι επίσης αποκαλυπτική: "Μονάδες ΔΣΕ να βοηθήσουν με κάθε μέσο τα ΛΣ:

-- στην επισκευή και ανοικοδόμηση των σχολείων, στην κατασκευή θρανίων, ενίσχυση με γραφική ύλη, ενίσχυση παιδικών συσσιτίων

-- να διατεθούν μαχητές - δάσκαλοι ...συναγωνιστές με ανάλογες γραμματικές γνώσεις, που η απουσία τους δε θα επηρεάσει το έργο του ΔΣΕ, φιλάσθενοι, που στον τομέα αυτόν θα προσφέρουν περισσότερα, τραυματίες". (...)

Με ταχύρρυθμα φροντιστήρια καταρτίζονται μαχητές - εκπαιδευτικοί, προκειμένου να διδάξουν στα σχολεία αυτά. Από τα στοιχεία - ντοκουμέντα που έχουμε στη διάθεσή μας, φαίνεται καθαρά η προτεραιότητα που έδινε το κάθε Αρχηγείο στην υπόθεση αυτή (Ανατ. Μακεδονία - Θράκη, Δ. Μακεδονία). Στην Πελοπόννησο λειτούργησε για δύο περιόδους δίμηνο Φροντιστήριο. Οι απαντητικές επιστολές των υπευθύνων για την Παιδεία πάνω σε ερωτηματολόγια για την καταγραφή της κατάστασης, οι προτάσεις τους για την αποστολή εκπαιδευτικού υλικού και για τη συγγραφή νέων βιβλίων, δείχνουν το μέγεθος της προσοχής που δινόταν από τον επαναστατικό στρατό. Για τη Βόρεια Ελλάδα, στο επεξεργασμένο Αναλυτικό Πρόγραμμα της Λαϊκής Παιδείας για την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας, μπαίνουν πιο απαιτητικά και κρίσιμα ζητήματα, όπως αυτό του σεβασμού και της διδασκαλίας της μητρικής γλώσσας για τους Σλαβομακεδόνες, για την τουρκική μειονότητα και τους Πομάκους. Πραγματοποιούνται παιδαγωγικές συναντήσεις με σκοπό την καταγραφή και κυκλοφορία του εξειδικευμένου γλωσσικού υλικού (Αλφαβητάρι και κείμενα). Δίνονται κατευθύνσεις για Αναλυτικό Πρόγραμμα Φροντιστηρίων και Ωρολόγια Προγράμματα Σχολείων, τα οποία εξειδικεύονται κατά περιοχή από τους μαχητές εκπαιδευτικούς. (...)

Στις Λαϊκές Δημοκρατίες Γιουγκοσλαβίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας, Βουλγαρίας έγινε σπουδαία μορφωτική - εκδοτική δουλειά στη διάρκεια του Εμφυλίου. Στη διάρκεια του '47 - '49 τυπώθηκαν 30 βιβλία με τιράζ 5 χιλ. κάθε φορά. Μερικοί τίτλοι σχολικών βιβλίων - Αλφαβητάρια στα ελληνικά, στη Σλαβομακεδονική και τα Τουρκικά (με λατινικούς χαρακτήρες), Αναγνωστικά, Γραμματική (το '47), Αριθμητική Α-Β (το '48). Σύντομη μελέτη Νεοελληνικής Ιστορίας (Γ. Ζεύγου). Τυπώθηκαν και λογοτεχνικά βιβλία και βιβλία μαρξιστικής και στρατιωτικής κατάρτισης ("Για το Εθνικό Ζήτημα" του Στάλιν) κ.ά. Για τη διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς μεταφράστηκαν βιβλία από τα ρωσικά για τους ήρωες κομσομόλους, όπως τη θρυλική "Ζόγια" - μια ηρωίδα σαν την Ηλέκτρα μας! (...).

Σημαντική εκπαιδευτική διάσταση της δράσης του ΔΣΕ αποτέλεσαν τα μαθήματα Διαφώτισης, που οργανώνονταν στα χνάρια των πρωτοβουλιών της προηγούμενης περιόδου, όταν σε κάθε χωριό οι σχολικοί χώροι έγιναν κοιτίδες επιμόρφωσης (αλφαβητισμού) και πολιτισμού. Η επαναστατική φύση του ΔΣΕ υπαγόρευσε με μεγαλύτερη επίταση και ένταση την ανάγκη για ποιοτική αναβάθμιση του επιπέδου των μαχητών της νέας κοινωνίας - μια συνθήκη που έγκαιρα είχε διατυπωθεί από τον Ιούλη ακόμη του '45, στη 12η Ολομέλεια, για "ριζική, άμεση στροφή" "στην κατανόηση των μαρξιστικών - λενινιστικών αρχών, της συστηματικής μόρφωσης των μελών του Κόμματος για τον χαρακτήρα του αγώνα".

Στα τέλη του '47 (2/12/47), με απόφαση του δεύτερου κλιμακίου του ΠΓ, το ζήτημα της πολιτικής δουλειάς που πρέπει να ανοίξει στις γραμμές των ανταρτών, θεωρείται σημαντική παράμετρος του επαναστατικού αγώνα. Ο λαϊκός αγωνιστής θα πρέπει να γνωρίζει με σαφήνεια το στόχο και το σκοπό της κάθε του πράξης, να παίρνει δύναμη από τη συλλογικότητα των αποφάσεων μέσα από τη συνειδητή συμβολή του. Στην ειδική μπροσούρα με τίτλο "Ολοι στα άρματα" από τον Ν. Ζαχαριάδη προσδιορίζονται οι τρόποι και οι μέθοδοι της διαφωτιστικής δουλειάς: "Για βασική αποστολή της η διαφώτιση έχει να κατατοπίζει το μαχητή απλά και κατανοητά με συζητήσεις, με ομιλίες, με έντυπα, με νέα μας για την πολιτική κατάσταση, να τον προσανατολίζει σωστά, να λύνει τις απορίες του, να απαντά στα ερωτήματα που του γεννιούνται. Οργανώνει την ψυχαγωγία του πολεμιστή με ομαδικό διάβασμα καλού βιβλίου, με το τραγούδι, το χορό, το θέατρο και το καλό συναγωνιστικό γλέντι". Πράγματι, το οργανόγραμμα κάθε στρατηγείου περιλάμβανε: καθημερινό δελτίο ειδήσεων, δεκαπενθήμερη εφημερίδα, συμβολή στη λειτουργία του ραδιοφωνικού σταθμού για ανταποκρίσεις κ.τ.λ., υλικό προπαγάνδισης (τρικ, προκηρύξεις κ.ά.) και διαλέξεις/ομιλίες.

Το ζήτημα της διαφώτισης αποτέλεσε μια κατεξοχήν εκπαιδευτική πρωτοβουλία και η προτεραιότητα που δόθηκε, αντανακλά τη συνέπεια του ΚΚΕ να υπερασπιστεί το ιδανικό της παιδείας του αγωνιζόμενου προλεταριάτου ακόμη και στις πιο δύσκολες συνθήκες. Αν αναλογιστεί κανείς ότι στις γραμμές του ΔΣΕ δρούσαν κυρίως νεολαίοι 17 έως 25 ετών και πως οι περισσότεροι είχαν ελλιπή σχολική εκπαίδευση, λόγω της ταξικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά και για αντικειμενικούς λόγους, αφού στη διάρκεια της Κατοχής "χάθηκαν" πολλές ώρες και σχολικά έτη, το μορφωτικό άλμα που θα έπρεπε να διανύσει κανείς ώστε να κατανοήσει και να αφομοιώσει τις επιστημονικές μαρξιστικές θεωρίες, προϋπέθετε οργανωμένη εκπαιδευτική παρέμβαση. (...) Το άνοιγμα των πνευματικών οριζόντων των μαχητών αποτυπώθηκε πολύ χαρακτηριστικά στις επιστολές που στάλθηκαν κατά την υποχώρηση, το '49, στο Γενικό Αρχηγείο, όπου οι μαχητές ζητούν να σταλούν σε σχολές και πανεπιστήμια των σοσιαλιστικών δημοκρατιών, κάτι που πραγματοποιήθηκε στο ακέραιο!

Θα πρέπει να σημειωθεί πως εξειδικευμένη διαφωτιστική δουλειά, στην οποία δινόταν ιδιαίτερη βαρύτητα από το Κόμμα, γινόταν στις γυναίκες μαχήτριες. Η πολιτική και ιδεολογική συνειδητοποίηση της γυναίκας θα έπρεπε κυριολεκτικά να υπερπηδήσει το χάσμα της ταξικής/κοινωνικής της καθυστέρησης».

Η συλλογική ερευνητική εργασία της ΟΒ Ιστορικού - Αρχαιολογικού της ΚΝΕ: «Η παραχάραξη της Ιστορίας του ΔΣΕ. Τι μαθαίνουμε στο Ιστορικό, ποια είναι η αλήθεια», που παρουσιάστηκε στην εκδήλωση, είχε ως στόχο να αποκαλύψει το τι διδάσκεται και τι κρύβεται στα πανεπιστήμια σε σχέση με την Ιστορία του ΔΣΕ, το πού στοχεύει η παραχάραξη της Ιστορίας του, αλλά και να αναδείξει την αλήθεια για τον ΔΣΕ.

Οπως σημείωσαν οι φοιτητές, σκοπός της άρχουσας τάξης είναι η καθιέρωση μιας κυρίαρχης ιστοριογραφίας που θα δυσφημεί την ταξική πάλη, τους αγώνες του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Επίκεντρο της επίθεσης αυτής αποτελεί η δεκαετία του 1940 και ιδιαίτερα ο αγώνας του ΔΣΕ. Και όχι τυχαία, αφού πρόκειται για την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, κατά την οποία η αστική τάξη γνώρισε τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την εξουσία της. Και φυσικά γιατί τα διδάγματα από τον αγώνα του ΔΣΕ απαντούν στο σύγχρονο δίλημμα: Υποταγή ή οργάνωση της πάλης και αντεπίθεση.

Στη συνέχεια της παρουσίασης, έγινε αναφορά στους τρόπους με τους οποίους παραχαράσσεται η Ιστορία μέσα στο πανεπιστήμιο. Αναφέρθηκαν στην αστική ιστοριογραφία, η οποία δομείται πάνω στη μεθοδολογική λαθροχειρία και αναπτύσσεται με βάση δύο κυρίαρχα ρεύματα: Το λεγόμενο «Νέο Κύμα», όπου με τη μάσκα της «αντικειμενικότητας», δικαιολογούνται η ταξική εκμετάλλευση και η αστική βία, καταγγέλλεται η λαϊκή ένοπλη πάλη, αναπαράγεται η αντιδραστική - αντικομμουνιστική θεωρία των «δύο άκρων». Και τον αναθεωρητισμό ή αλλιώς «ιστοριογραφία των ηττημένων», το ρεύμα που υποστηρίζει ότι ο χαρακτήρας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ήταν αντιφασιστικός, δηλαδή, αγώνας για την υπεράσπιση της αστικής δημοκρατίας ενάντια στο φασισμό. Για τον αγώνα του ΚΚΕ και του ΔΣΕ για την εξουσία, υποστηρίζει ότι ήταν μάταιος και τυχοδιωκτικός. Συνολικά, υποστηρίζει ότι η αντίθεση στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο σημαίνει πάλη για επιστροφή στην ιμπεριαλιστική «ειρήνη» και όχι ανατροπή του καπιταλισμού που γεννά πολέμους.

Η παρουσίαση στάθηκε ιδιαίτερα στο συγκεκριμένο παράδειγμα από το τμήμα Ιστορικού - Αρχαιολογικού του ΑΠΘ, όπου στη διάρκεια των 4χρονων σπουδών τους οι φοιτητές διδάσκονται την ιστορική περίοδο '46 - '49 μόνο σε ένα μάθημα και σε ένα σύγγραμμα! Πρόκειται για το μάθημα: «Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας» και το σύγγραμμα: «Καχεκτική δημοκρατία, εκλογές και κόμματα, 1946 - 1967» του Η. Νικολακόπουλου. Η συγκεκριμένη ιστορική προσέγγιση κατατάσσεται στο αναθεωρητικό ρεύμα. Κατά τον συγγραφέα, βασική αιτία που οδήγησε στον εμφύλιο πόλεμο ήταν η σύγκρουση της «φιλοβασιλικής» παράταξης με την «ΕΑΜική αριστερά και τα κόμματα του κέντρου» για το πολιτειακό ζήτημα, δηλαδή αν θα υπάρχει αβασίλευτη ή βασιλευομένη δημοκρατία. Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το λάθος της «φιλομοναρχικής παράταξης» ήταν η λευκή τρομοκρατία και η αθέτηση της Συμφωνίας της Βάρκιζας, οι νόθες εκλογές του '46 και η εμμονή της στην επιστροφή του βασιλιά, ενώ από την άλλη, παρουσιάζει ως λάθος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ την αποχή από τις εκλογές και το δημοψήφισμα του 46', επειδή ήθελε ένοπλα να πάρει την εξουσία. Τέλος, υποστηρίζει ότι, με ευθύνη και των δύο, η «δημοκρατία» που εγκαθιδρύθηκε το 1946 ήταν «καχεκτική», γι' αυτό και ανατράπηκε το 1967, δηλαδή δεν ήταν «σταθερή και ισχυρή όπως η σημερινή»...

Το δεύτερο μέρος της εργασίας είχε ως αντικείμενο την ανάδειξη της αλήθειας για τον ΔΣΕ, ζήτημα κρίσιμο ειδικά για τη νέα γενιά που στο μεγαλύτερο κομμάτι της είτε αγνοεί τελείως, είτε διδάσκεται διαστρεβλωμένα - όπως αναδείχτηκε και παραπάνω - τον ηρωικό αγώνα του ΔΣΕ.

Στο κομμάτι αυτό της παρουσίασης, υπογραμμίστηκε το περιεχόμενο του αγώνα του ΔΣΕ, ο οποίος ήταν αναγκαίος, δίκαιος και διεθνιστικός, εξέφραζε τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων ενάντια σε ντόπιους και ξένους εκμεταλλευτές, αποτελεί ακόμα πηγή έμπνευσης, καθώς ο ΔΣΕ υπήρξε ηθικός και πολιτικός νικητής. Εσωσε την τιμή του λαού και του ΚΚΕ, καθώς, όταν 13 μήνες μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, το ΚΚΕ και το λαϊκό κίνημα βρέθηκαν μπροστά στο αμείλικτο δίλημμα, υποταγή ή οργάνωση της πάλης και αντεπίθεση, επέλεξε το δεύτερο.

«Το Πανεπιστήμιο και το περιεχόμενο της γνώσης στο σύστημα που ζούμε έχουν ταξικό πρόσημο και αποστολή. Η παραχάραξη της Ιστορίας είναι όπλο στα χέρια της αστικής τάξης για να κρατάει το λαό και τη νεολαία υποταγμένους στην εξουσία της. Ο τρίχρονος αγώνας του ΔΣΕ ήταν αναγκαίος, δίκαιος, διεθνιστικός, κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα. Το δίλημμα: υποταγή ή οργάνωση της πάλης και αντεπίθεση υπάρχει και σήμερα. Ο αγώνας του ΔΣΕ δείχνει το δρόμο στο λαό και τη νεολαία να επιλέξουν το δεύτερο», κατέληξαν οι φοιτητές.

Η δεύτερη ερευνητική εργασία που παρουσιάστηκε στην εκδήλωση πραγματευόταν το Υγειονομικό Σύστημα στον ΔΣΕ και την επιμελήθηκαν η ΟΒ Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ και η ΟΒ ΣΕΥΠ του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης.

Τα μέλη της ΚΝΕ από την Ιατρική και τη ΣΕΥΠ ξεκίνησαν την παρουσίασή τους με τα λόγια του Γ. Τζαμαλούκα: «Ο Γράμμος και το Βίτσι έμειναν θρύλος για τον ελληνικό λαό και φόβητρο για τους ντόπιους και ξένους εχθρούς του λαού (...) Η Υγειονομική Υπηρεσία διεξήγαγε μια συνεχή μάχη ενάντια στο θάνατο, για να αποσπάσει από αυτόν τα παλικάρια που προσπαθούσε να αρπάξει (...) Η οργάνωση της Υγειονομικής Υπηρεσίας στο Γράμμο και στο Βίτσι, μέσα σε απίθανες συνθήκες ανυπαρξίας των πάντων, εξασφάλιζε σε θαυμαστό βαθμό την περίθαλψη των τραυματιών και αρρώστων και πετύχαινε την θεραπεία και τον γρήγορο γυρισμό στις μονάδες».

Οπως αναφέρθηκε στη συνέχεια, οι πρώτοι αντάρτες που ανέβηκαν στο βουνό περιποιούνταν μόνοι τους τα τραύματά τους, καθώς οι πιο πολλοί απ' αυτούς είχαν τραυματιστεί και άλλες φορές στον ΕΛΑΣ. Επομένως, είχαν παρακολουθήσει την περιποίηση τραυμάτων και ήξεραν με πρόχειρα μέσα (π.χ. πουκάμισο, κρασί, πανί) να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Παράλληλα, στις αρχές του ΔΣΕ εμφανίστηκαν και οι πρώτοι νοσοκόμοι, οι οποίοι μοιράζονταν στις ομάδες, ακολουθούσαν ως μάχιμοι, πολεμούσαν και μετά τη μάχη ασχολούνταν με την περίθαλψη των τραυματιών. Αυτήν την υποτυπώδη αντάρτικη μορφή είχε η Υγειονομική Υπηρεσία προτού εμφανιστούν οι γιατροί.

Οπως σημείωσαν οι φοιτητές: «Από το καλοκαίρι του 1946, όταν το αντάρτικο άρχισε να αναπτύσσεται, βγήκαν στο βουνό και οι πρώτοι γιατροί. Ανάμεσά τους οι Νίκος Παλιούρας ή Κοκολιός, Βασίλης Δαδαλιάρης, Νώντας Σακελλαρίου, Τάκης Σκύφτης, Γιώργος Τζαμαλούκας και ο Πέτρος Κόκκαλης. Ακόμα, δραστηριοποιήθηκαν και γιατροί που ήρθαν από το εξωτερικό και έχουν μείνει γνωστοί με ψευδώνυμα: ο Τιμπόρ από την Ουγγαρία, ο Μήτσος και ο Θόδωρος από τη Βουλγαρία, ο Ιπποκράτης και ο Αρης από την Πολωνία. Τέλος, αναφέρθηκε και η περίπτωση του Τ. Πετρόπουλου, ο οποίος ήταν γιατρός του κυβερνητικού στρατού και προσχώρησε στις γραμμές του ΔΣΕ».

Η συλλογική αυτή έρευνα στάθηκε ιδιαίτερα στο «θαύμα» της υγειονομικής περίθαλψης στον ΔΣΕ, αφού, όπως ανέδειξε, στο σύνολό τους οι 25 γιατροί και οι λίγοι υγειονομικοί κατάφεραν να περιθάλψουν 12.000 τραυματίες σε Γράμμο και Βίτσι! Και φυσικά, ο μικρός αριθμός του νοσοκομειακού προσωπικού δεν ήταν το μοναδικό εμπόδιο που έπρεπε να ξεπεραστεί. Είχαν ακόμη να αντιμετωπίσουν την έλλειψη ιατροφαρμακευτικού υλικού, τη μεταφορά των βαριά τραυματισμένων, την έλλειψη κατάλληλων χώρων.

Κι όμως, μέσα σε αυτές τις απίστευτα δύσκολες συνθήκες «Διαμορφώνονται μικρές νοσοκομειακές μονάδες και εγκαταστάσεις, όπως στους Ψαράδες, στο Τρίγωνο, στο Γράμμο, ενώ το Μάη του 1948 κατασκευάζεται το αντάρτικο νοσοκομείο στο Λιανοτόπι και το νοσοκομείο στο Βροντερό που λειτουργεί από τα τέλη του 1948 μέχρι τις αρχές του 1949. Ακόμη, δημιουργήθηκαν σχολές μεσαίων υγειονομικών στελεχών και σχολές νοσοκόμων, οι οποίες διήρκεσαν 5 μήνες και τροφοδοτούσαν με βασικές γνώσεις Ανατομίας, Φυσιολογίας, Μικροβιολογίας, Νοσηλευτικής, Επιδημιολογίας και οργάνωσης Υγειονομικής Υπηρεσίας. Από τις σχολές αυτές αποφοίτησαν 152 αντάρτες, που ονομάστηκαν ανθυπολοχαγοί. Τον πρώτο καιρό, τα φάρμακα ήταν λάφυρα από τον αστικό στρατό. Παράλληλα, το 1948 ο εφοδιασμός καλυτέρευσε και επέτρεπε να γίνονται πολυπλοκότερες χειρουργικές επεμβάσεις καθώς και να ασκείται προληπτική ιατρική με τη χορήγηση φαρμάκων, αντιτυφικών εμβολίων. Συγκροτήθηκε κεντρική φαρμακαποθήκη με όλα τα απαραίτητα φάρμακα, πενικιλίνες, παυσίπονα, εμβόλια, οργανώθηκαν ομάδες αιμοδοτών και η τροφοδοσία των ασθενών. Οργανώθηκε τάγμα τραυματιοφορέων που έπαιρναν διάταξη στους άξονες διακομιδής για να μεταφέρουν όσο πιο γρήγορα τους τραυματίες στα νοσοκομεία του ΔΣΕ, ενώ η μεταφορά των βαριά τραυματισμένων γινόταν κυρίως σε νοσοκομεία της Αλβανίας και της Γιουγκοσλαβίας».

Στη συνέχεια, ακολούθησε ειδικό αφιέρωμα στη ζωή και τη δράση δύο εμβληματικών μορφών του Υγειονομικού του ΔΣΕ, του Γιώργου Τζαμαλούκα και του Πέτρου Κόκκαλη.

Η συλλογική αυτή έρευνα των φοιτητών έκλεισε με τα εξής συμπεράσματα: «Μόνο ένας λαογέννητος επαναστατικός στρατός, όπως ο ΔΣΕ, που είχε βαθιές ρίζες μέσα στο λαό, που ήταν δημιούργημα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας, μπορούσε να αντεπεξέλθει σε όλες τις δυσκολίες και να δημιουργήσει υγειονομικές υπηρεσίες που ο αντίπαλος ούτε να φανταστεί μπορούσε. Ομως, η Υγειονομική Υπηρεσία του ΔΣΕ αναδεικνύει και τον ξεχωριστό ρόλο των επιστημόνων που έθεσαν τη ζωή τους στην υπόθεση της λαϊκής πάλης. Την εποχή εκείνη, ο δρόμος της συνεργασίας με την εξουσία έφτιαχνε πλούτη και καριέρες ή το λιγότερο μια ήσυχη και προσκυνημένη ζωή, ενώ ο δρόμος του αγώνα μπορούσε να οδηγήσει στο εκτελεστικό απόσπασμα, στα κρεματόρια και το θάνατο. Επιστήμονας, λοιπόν, στην υπηρεσία ποιου; Στις μέρες που ζούμε αυτό το δίλημμα είναι επίκαιρο».