Η δεύτερη ερευνητική εργασία που παρουσιάστηκε στην εκδήλωση πραγματευόταν το Υγειονομικό Σύστημα στον ΔΣΕ και την επιμελήθηκαν η ΟΒ Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ και η ΟΒ ΣΕΥΠ του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης.

Τα μέλη της ΚΝΕ από την Ιατρική και τη ΣΕΥΠ ξεκίνησαν την παρουσίασή τους με τα λόγια του Γ. Τζαμαλούκα: «Ο Γράμμος και το Βίτσι έμειναν θρύλος για τον ελληνικό λαό και φόβητρο για τους ντόπιους και ξένους εχθρούς του λαού (...) Η Υγειονομική Υπηρεσία διεξήγαγε μια συνεχή μάχη ενάντια στο θάνατο, για να αποσπάσει από αυτόν τα παλικάρια που προσπαθούσε να αρπάξει (...) Η οργάνωση της Υγειονομικής Υπηρεσίας στο Γράμμο και στο Βίτσι, μέσα σε απίθανες συνθήκες ανυπαρξίας των πάντων, εξασφάλιζε σε θαυμαστό βαθμό την περίθαλψη των τραυματιών και αρρώστων και πετύχαινε την θεραπεία και τον γρήγορο γυρισμό στις μονάδες».

Οπως αναφέρθηκε στη συνέχεια, οι πρώτοι αντάρτες που ανέβηκαν στο βουνό περιποιούνταν μόνοι τους τα τραύματά τους, καθώς οι πιο πολλοί απ' αυτούς είχαν τραυματιστεί και άλλες φορές στον ΕΛΑΣ. Επομένως, είχαν παρακολουθήσει την περιποίηση τραυμάτων και ήξεραν με πρόχειρα μέσα (π.χ. πουκάμισο, κρασί, πανί) να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Παράλληλα, στις αρχές του ΔΣΕ εμφανίστηκαν και οι πρώτοι νοσοκόμοι, οι οποίοι μοιράζονταν στις ομάδες, ακολουθούσαν ως μάχιμοι, πολεμούσαν και μετά τη μάχη ασχολούνταν με την περίθαλψη των τραυματιών. Αυτήν την υποτυπώδη αντάρτικη μορφή είχε η Υγειονομική Υπηρεσία προτού εμφανιστούν οι γιατροί.

Οπως σημείωσαν οι φοιτητές: «Από το καλοκαίρι του 1946, όταν το αντάρτικο άρχισε να αναπτύσσεται, βγήκαν στο βουνό και οι πρώτοι γιατροί. Ανάμεσά τους οι Νίκος Παλιούρας ή Κοκολιός, Βασίλης Δαδαλιάρης, Νώντας Σακελλαρίου, Τάκης Σκύφτης, Γιώργος Τζαμαλούκας και ο Πέτρος Κόκκαλης. Ακόμα, δραστηριοποιήθηκαν και γιατροί που ήρθαν από το εξωτερικό και έχουν μείνει γνωστοί με ψευδώνυμα: ο Τιμπόρ από την Ουγγαρία, ο Μήτσος και ο Θόδωρος από τη Βουλγαρία, ο Ιπποκράτης και ο Αρης από την Πολωνία. Τέλος, αναφέρθηκε και η περίπτωση του Τ. Πετρόπουλου, ο οποίος ήταν γιατρός του κυβερνητικού στρατού και προσχώρησε στις γραμμές του ΔΣΕ».

Η συλλογική αυτή έρευνα στάθηκε ιδιαίτερα στο «θαύμα» της υγειονομικής περίθαλψης στον ΔΣΕ, αφού, όπως ανέδειξε, στο σύνολό τους οι 25 γιατροί και οι λίγοι υγειονομικοί κατάφεραν να περιθάλψουν 12.000 τραυματίες σε Γράμμο και Βίτσι! Και φυσικά, ο μικρός αριθμός του νοσοκομειακού προσωπικού δεν ήταν το μοναδικό εμπόδιο που έπρεπε να ξεπεραστεί. Είχαν ακόμη να αντιμετωπίσουν την έλλειψη ιατροφαρμακευτικού υλικού, τη μεταφορά των βαριά τραυματισμένων, την έλλειψη κατάλληλων χώρων.

Κι όμως, μέσα σε αυτές τις απίστευτα δύσκολες συνθήκες «Διαμορφώνονται μικρές νοσοκομειακές μονάδες και εγκαταστάσεις, όπως στους Ψαράδες, στο Τρίγωνο, στο Γράμμο, ενώ το Μάη του 1948 κατασκευάζεται το αντάρτικο νοσοκομείο στο Λιανοτόπι και το νοσοκομείο στο Βροντερό που λειτουργεί από τα τέλη του 1948 μέχρι τις αρχές του 1949. Ακόμη, δημιουργήθηκαν σχολές μεσαίων υγειονομικών στελεχών και σχολές νοσοκόμων, οι οποίες διήρκεσαν 5 μήνες και τροφοδοτούσαν με βασικές γνώσεις Ανατομίας, Φυσιολογίας, Μικροβιολογίας, Νοσηλευτικής, Επιδημιολογίας και οργάνωσης Υγειονομικής Υπηρεσίας. Από τις σχολές αυτές αποφοίτησαν 152 αντάρτες, που ονομάστηκαν ανθυπολοχαγοί. Τον πρώτο καιρό, τα φάρμακα ήταν λάφυρα από τον αστικό στρατό. Παράλληλα, το 1948 ο εφοδιασμός καλυτέρευσε και επέτρεπε να γίνονται πολυπλοκότερες χειρουργικές επεμβάσεις καθώς και να ασκείται προληπτική ιατρική με τη χορήγηση φαρμάκων, αντιτυφικών εμβολίων. Συγκροτήθηκε κεντρική φαρμακαποθήκη με όλα τα απαραίτητα φάρμακα, πενικιλίνες, παυσίπονα, εμβόλια, οργανώθηκαν ομάδες αιμοδοτών και η τροφοδοσία των ασθενών. Οργανώθηκε τάγμα τραυματιοφορέων που έπαιρναν διάταξη στους άξονες διακομιδής για να μεταφέρουν όσο πιο γρήγορα τους τραυματίες στα νοσοκομεία του ΔΣΕ, ενώ η μεταφορά των βαριά τραυματισμένων γινόταν κυρίως σε νοσοκομεία της Αλβανίας και της Γιουγκοσλαβίας».

Στη συνέχεια, ακολούθησε ειδικό αφιέρωμα στη ζωή και τη δράση δύο εμβληματικών μορφών του Υγειονομικού του ΔΣΕ, του Γιώργου Τζαμαλούκα και του Πέτρου Κόκκαλη.

Η συλλογική αυτή έρευνα των φοιτητών έκλεισε με τα εξής συμπεράσματα: «Μόνο ένας λαογέννητος επαναστατικός στρατός, όπως ο ΔΣΕ, που είχε βαθιές ρίζες μέσα στο λαό, που ήταν δημιούργημα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας, μπορούσε να αντεπεξέλθει σε όλες τις δυσκολίες και να δημιουργήσει υγειονομικές υπηρεσίες που ο αντίπαλος ούτε να φανταστεί μπορούσε. Ομως, η Υγειονομική Υπηρεσία του ΔΣΕ αναδεικνύει και τον ξεχωριστό ρόλο των επιστημόνων που έθεσαν τη ζωή τους στην υπόθεση της λαϊκής πάλης. Την εποχή εκείνη, ο δρόμος της συνεργασίας με την εξουσία έφτιαχνε πλούτη και καριέρες ή το λιγότερο μια ήσυχη και προσκυνημένη ζωή, ενώ ο δρόμος του αγώνα μπορούσε να οδηγήσει στο εκτελεστικό απόσπασμα, στα κρεματόρια και το θάνατο. Επιστήμονας, λοιπόν, στην υπηρεσία ποιου; Στις μέρες που ζούμε αυτό το δίλημμα είναι επίκαιρο».