Χαρακτηριστικά μιας πραγματικής σύναξης για την εκ νέου κατάθεση δήλωσης συμμετοχής στον αγώνα, πήρε τελικά η εκδήλωση που οργάνωσε η Επιτροπή Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης του ΚΚΕ στο δάσος της Δαδιάς, στη θέση "Κατρατζήδες", με αφορμή τα 80χρονα του ΚΚΕ και τα 52 χρόνια από την ίδρυση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Εκατοντάδες μαχητές και μαχήτριες, όχι μόνο του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, αλλά και πρωταγωνιστές στο χτίσιμο του σημερινού αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου πάλης, νέοι και πρεσβύτεροι, απ' όλες τις γωνιές της περιοχής, κατέφθασαν εκεί μισθώνοντας διπλά και τριπλά πούλμαν ανά πρωτεύουσα νομού, όχι μόνο για μια εκδήλωση τιμής. Μα, κύρια, το έκαναν αυτό αρκετά καθαρό με πλείστες όσες εκδηλώσεις και προσωπικές "καταθέσεις", για να δηλώσουν παρόντες στο σύγχρονο κάλεσμα του ΚΚΕ. Συγκροτημένα έφτασαν εκεί όχι μόνο τα παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ, όχι μόνο οι Κνίτικες και οι Κομματικές Οργανώσεις του ΚΚΕ, αλλά και εκατοντάδες άλλοι φίλοι και συναγωνιστές, αρκετοί από τους οποίους βρίσκονταν μέχρι πρόσφατα σε "αποστρατεία". Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους και μια σειρά άλλοι πολιτικοί παράγοντες της δημόσιας ζωής στην περιοχή.

Η θερμότατη υποδοχή που επιφύλαξαν στον επίτιμο Πρόεδρο του ΚΚΕ Χ. Φλωράκη οι συγκεντρωμένοι και οι δεκάδες προσωπικές, πλέον, δηλώσεις "είμαι εδώ", ήταν η αφορμή ακόμα και για να καθυστερήσει αρκετά η έναρξη του προγράμματος της εκδήλωσης. Το γεγονός ότι μία τεχνική βλάβη δεν επέτρεψε να γίνει ακόμα κι αυτό το καλλιτεχνικό μέρος της εκδήλωσης με χρήση μικροφωνικής εγκατάστασης, αλλά με "ντουντούκες", είναι χαρακτηριστικό του κλίματος που επικρατούσε.

Οταν ο Νίκος Γαρδίκης, εκπρόσωπος της ΚΝΕ, δήλωνε από το βήμα της εκδήλωσης: "δικά μας πρότυπα οι μαχητές, οι αντάρτες που ποτέ δεν ηττήθηκαν και δε θα ηττηθούν όσο θα υπάρχει το τμήμα εκείνο του λαού που θα αντιστέκεται, θα αγωνίζεται και θα παλεύει για τα ίδια ιδανικά", γίνονταν καθαρό πως όχι μόνο τίποτα δεν πάει χαμένο, αλλά και πως η συνέχεια είναι έμπρακτη.

Οταν ο Δημήτρης Κρεωνάς, γραμματέας της Επιτροπής Περιοχής, ανοίγοντας την εκδήλωση σημείωνε: "απαντάμε σε κάθε είδους εκσυγχρονιστές, σε κάθε είδους Μπερνς, Σαντέρ και άλλους. Είναι μακριά νυχτωμένοι! Το ποτάμι δε γυρίζει πίσω! Εμείς από την πολύχρονη ιστορία του Κόμματος, από το ΕΑΜ, το ΔΣΕ, αντλούμε δύναμη, πείρα, παραδείγματα. Συνεχίζουμε σε νέες συνθήκες τον ίδιο ωραίο, δίκαιο και αδικαίωτο αγώνα" και πνιγόταν στο χειροκρότημα, ξέραμε πως η πράξη που επιβεβαιώνει τη διακήρυξη, γίνεται τώρα.

Κι όταν η Σούλα Βλισίδου, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και κεντρική ομιλήτρια στην εκδήλωση, άρχισε να μιλά με αναφορές στην 80χρονη ιστορία του Κόμματος, στο έπος του ΔΣΕ και αναφερόταν στη στάση των κομμουνιστών στο σήμερα, γινόταν, πλέον, απόλυτα καθαρό, πως αυτές οι εκδηλώσεις, πράγματι, δεν είναι καθόλου, μα καθόλου, μόνο εκδηλώσεις τιμής. Είναι καταθέσεις ψυχής, μα κύρια είναι πράξεις αποφασιστικής συνέχειας ενός αγώνα.

Οι μαχητές και οι μαχήτριες του ΔΣΕ, είπε ανάμεσα σε άλλα η Σ. Βλισίδου, απέδειξαν πως είναι άλλο ζήτημα να μετράς το συσχετισμό για να καθορίσεις τα βήματά σου προς τον τελικό σκοπό και άλλο να επικαλείσαι το συσχετισμό δυνάμεων για να μην κάνεις τίποτα, να υποτάσσεσαι στον αφανισμό. Είναι ένα βασικό συμπέρασμα αυτό, για τους αγώνες μας στις σημερινές συνθήκες, στους σημερινούς αρνητικούς συσχετισμούς της νέας τάξης πραγμάτων.

Ο αγώνας του ΔΣΕ πρέπει να είναι και μέτρο για μας τους νεότερους. Το μέτρο που θα μετράμε καθημερινά τη δική μας προσφορά στην υπόθεση του λαϊκού κινήματος και του Κόμματος.

Το μέτρο που θα μετράμε καθημερινά πόσα χιλιόμετρα κάνουμε, όχι στο βουνό, αλλά από πόρτα σε πόρτα, στη γειτονιά, στο εργοστάσιο, στο γιαπί, στο γραφείο και στο χωράφι, στα μαγαζιά και στις υπηρεσίες, στα σχολεία και στα πανεπιστήμια για να διαδώσουμε τις θέσεις και την πολιτική του Κόμματος με τα δικά μας όπλα, τη συζήτηση, την προκήρυξη, το "Ριζοσπάστη".

Να μετράμε καθημερινά ποια είναι η δική μας συμμετοχή στις σύγχρονες πορείες. Να είναι το μέτρο για το τι δίνουμε καθημερινά για το Κόμμα, για το λαό από την προσωπική μας ξεκούραση, από την οικογενειακή σιγουριά, από το καθημερινό μας βόλεμα. Το μέτρο που θα μετράμε καθημερινά την αντοχή και το ατσάλωμά μας απέναντι στο σύγχρονο αντικομμουνισμό, στην επίθεση του αντίπαλου, στην προσπάθειά του να μας υποτάξει, να μας οδηγήσει σε μικρούς ή μεγάλους συμβιβασμούς.

Οι εκδηλώσεις τιμής σαν τη σημερινή, κατέληξε, θα έχουν πραγματική αξία όταν μετατρέπονται σε δέσμευση ότι εμείς θα συνεχίσουμε πιο αποφασιστικά, πιο μαχητικά τον αγώνα που άλλοι σύντροφοι πριν από μας ξεκίνησαν.

Από την αναφορά της συντρόφισσας στο σήμερα, κρατήσαμε ένα σημείο: "Δεξιοί και ψευτοσοσιαλιστές, ανανεωτές και εκσυγχρονιστές με γλώσσα περισπούδαστη, πολύπλοκη και δήθεν σύγχρονη, προσπαθούν να περάσουν ό,τι πιο παλιό, πιο αντιδραστικό, πιο βάρβαρο γέννησε ο καπιταλισμός στην πορεία του. Αναγορεύουν σε εξέλιξη την οπισθοδρόμηση, βαφτίζουν την ανεργία πρόοδο, την κατάργηση του 8ωρου εκσυγχρονισμό.

Κόντρα σ' όλο αυτό, είπε η Σ. Βλισίδου, είναι οι κομμουνιστές. Απλοί άνθρωποι που μεταλαμπαδεύουν αντικειμενικές αλήθειες, που αγωνίζονται γι' αυτές. Στα 80 χρόνια του, αυτό ήταν και θα είναι το ΚΚΕ. Οι δικοί μας νεκροί, οι δικοί μας ήρωες, οι δικοί μας ζωντανοί, είναι παιδιά των αγώνων μιας 80χρονης πορείας. Το δικό μας κομμουνιστικό παρελθόν, των ταξικών αγώνων, του Οχτώβρη του '17, του ΕΑΜ και του ΔΣΕ, των σοσιαλιστικών επαναστάσεων, του υπαρκτού σοσιαλισμού, είναι το ίδιο το μέλλον. Ο στόχος. Ο τελικός σκοπός. Ο κομμουνισμός!".

Με μια ομιλία μαχητή προς μαχητή, απευθύνθηκε στους νεότερους, αλλά και τους παλιότερους συντρόφους του αγώνα, ο επίτιμος Πρόεδρος του ΚΚΕ Χαρίλαος Φλωράκης, όταν πήρε τελευταίος το λόγο.

Δεν έκρυψε τη συγκίνηση που ένιωσε, από τους δεκάδες συναγωνιστές και συντρόφους, που τον πλησίασαν, για να του θυμίσουν στιγμές από μια μακρόχρονη πορεία στο βουνό, στην παρανομία, στις φυλακές και την εξορία. "Ενιωσα πολλή ζεστασιά", ήταν η έκφραση που χρησιμοποίησε.

Και παίρνοντας λαβή απ' αυτήν τη ζεστασιά, ζήτησε να τον συγχωρέσουν, γιατί από την ομιλία του θα έλειπε ο πανηγυρικός χαρακτήρας. "Θέλω, είπε, να πω ορισμένα πράγματα, που, κατά τη γνώμη μου, είναι αποφασιστικά για την πορεία του κινήματος".

Μίλησε, βέβαια, και για την επίθεση που δέχεται σήμερα η εργατική τάξη, αναφέρθηκε στην κυβερνητική βία που χρησιμοποιείται για την εφαρμογή αυτής της πολιτικής, στάθηκε στις προσπάθειες διαστρέβλωσης της ιστορίας, που έχουν στόχο "να κλονίσουν την πίστη στο δίκαιο αγώνα, στα οράματα του σοσιαλισμού" και σ' αυτούς που "πάνε να γράψουν την ιστορία, έξω από την πραγματική ιστορία".Ομως, διαβεβαίωσε, "χαμένος ο κόπος τους. Η κοινωνική εξέλιξη δεν πρόκειται να σταματήσει εδώ, στον καπιταλισμό".

"Ακούσαμε, συνέχισε, για τους αγώνες του Κόμματος και του ΔΣΕ, από τους άλλους ομιλητές. Από πού πήγαζε αυτή η αυτοθυσία των απλών μαχητών, των κομμουνιστών; Ηταν γιατί έκφραζαν τους πόθους και το συμφέρον των εργαζομένων, της εργατικής τάξης. Γι' αυτό οι αντίπαλοι δεν μπορούν να σβήσουν το Κόμμα που εκφράζει τα συμφέροντα αυτά".

"Το Κόμμα, είπε, ανοίγοντας το κύριο μέρος της ομιλίας του, είναι σήμερα όρθιο, με ψηλά τα φλάμπουρα και τις σημαίες του και αγωνίζεται. Το λέμε και καμαρώνουμε, ότι έχουμε σωστή πολιτική και η ζωή το επιβεβαιώνει. Δε φτάνει αυτό. Χρειάζεται και δράση αντίστοιχη. Τέτοιες συνάξεις πρέπει να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της δράσης".

"Χρειάζεται, τόνισε, πρώτα - πρώτα να εξαλείψουμε ορισμένες εκδηλώσεις χαλαρότητας. Να εξαλείψουμε μια ιδεολογική άμβλυνση, που, κάτω από την πίεση της άρχουσας τάξης και της προπαγάνδας τους, υπάρχει. Να τηρούμε με ακρίβεια τους κανόνες λειτουργίας μας και αποφασιστικό στοιχείο γι' αυτό είναι η σύνδεσή μας με τις μάζες. Να ανοιχτούμε στον κόσμο. Να απαλλαγούμε από τυχόν αντίληψη ότι μόνο εμείς είμαστε οι καλοί και πέρα από μας δεν υπάρχει κανένας καλός. Να μπορούμε να συζητήσουμε μαζί τους, παίρνοντας υπόψη ότι υπάρχουν και διαφορετικές πολιτικές και ιδεολογικές αντιλήψεις. Δε θα πάμε μόνοι μας στο Μέτωπο".

Και εξηγώντας ότι το αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό δημοκρατικό μέτωπο θα είναι μία συμμαχία εργαζομένων στρωμάτων με κοινούς στόχους, σημείωσε: "Οχι με στόχο το σοσιαλισμό, αυτό είναι ο απώτερος σκοπός, το πρόγραμμα του Κομμουνιστικού Κόμματος. Εμείς θέλουμε μια συμμαχία για την αντιμετώπιση των άμεσων, που πονάνε, όχι μονάχα τους κομμουνιστές, αλλά και τους οπαδούς και των άλλων κομμάτων και παρατάξεων ή και εκείνων που δεν είναι ακόμα ενταγμένοι στο άλφα η βήτα κόμμα".

"Η σύνδεση, λοιπόν, με τις μάζες - συνέχισε - είναι αποφασιστικός παράγοντας, που καθορίζει τη δύναμη και του ίδιου του Κόμματος. Να ανοιχτούμε στον κόσμο, να μιλήσουμε για τα προβλήματα, που επίμονα ζητάνε τη λύση τους".

"Θέλω, είπε σε άλλο σημείο της ομιλίας του, να απαντήσω σε ένα ερώτημα: Πολλά προβλήματα ζητάνε τη λύση τους. Πρέπει κάθε φορά να διαλέγουμε το κύριο, το πρόβλημα που ενδιαφέρει τις πιο πολλές λαϊκές δυνάμεις. Στη βάση αυτή, μπορεί να οικοδομηθεί μια συμμαχία και με άλλες δυνάμεις. Είναι δυνατή η συνεργασία με αστικές πολιτικές δυνάμεις ή κόμματα;".

"Υπάρχουν, απάντησε, δύο κατηγορίες κομμάτων. Μια κατηγορία κομμάτων έχουν γενικό στόχο τη συντήρηση του καπιταλιστικού συστήματος που υπάρχει, άλλα τη βελτίωσή του, άλλα τον εκσυγχρονισμό του και άλλα, που αποβλέπουν σε ορισμένες μεταρρυθμίσεις.

Από την άλλη, υπάρχει το ΚΚΕ, που έχει στο Πρόγραμμά του σαν τελικό σκοπό την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.

Συνεπώς, συνεργασία, συμμαχία του ΚΚΕ με τα άλλα κόμματα, συνεργασία για την επίτευξη του τελικού σκοπού, εξ αντικειμένου δεν είναι δυνατή.

Υπάρχουν, βέβαια, ορισμένα ζητήματα, ζητήματα δημοκρατικών θεσμών, εθνικής κυριαρχίας, δράσης των μονοπωλίων, για τη λύση των οποίων ενδιαφέρονται, πέρα από το ΚΚΕ, και άλλοι. Στη βάση αυτή, αντικειμενικά είναι δυνατή η συγκρότηση ενός πατριωτικού μετώπου. Πολλά, μας διδάσκει η πείρα της 80χρονης δράσης του Κόμματος πάνω στο πρόβλημα αυτό".

"Υπάρχουν στόχοι και προβλήματα, κατέληξε, που μπορούμε να πάμε πολλοί μαζί να τα αντιμετωπίσουμε. Να λυθούν αυτά κι από κει και πέρα όσοι θέλουν να συνεχίσουν για παραπέρα αλλαγές, για παραπέρα εξελίξεις, θα 'μαστε πάλι στην πρωτοπορία. Τώρα μας ενδιαφέρει να αντιμετωπίσουμε τα άμεσα προβλήματα. Γι' αυτό μη διστάζετε να 'ρθείτε σε επαφή με τον κόσμο".

"Ξεκίνησαν από εδώ 1.800, έφτασαν στο Γράμμο 400!"

Να, λοιπόν, που έχουμε πολλά να μάθουμε ακόμα. Που είναι μακρύς ο δρόμος της γνώσης, τον οποίο χρειάζεται να διανύσουμε, για να μπορούνε τα σχέδιά μας για το μέλλον να πατάνε γερά στα πόδια τους. Την Κυριακή το πρωί, "στη σκιά της Γκύμπραινας",στην καρδιά του δάσους της Δαδιάς, στον Εβρο, για μια ακόμα φορά μείναμε άφωνοι. Οπως κι άλλες φορές, κάτι ξέραμε, κάτι είχαμε ακούσει, κάτι είχαμε διαβάσει... Ξάφνου, όμως, βρεθήκαμε πρόσωπο με πρόσωπο με εκατοντάδες μορφές αγωνιστών, μία προς μία ξέχωρες, ζωντανές μαρτυρίες ενός - 80χρονου για τη χώρα μας - έπους: Της σκληρής διαχρονικής πραγματικότητας που συνιστά η διεξαγωγή της ταξικής πάλης, όταν αυτή γίνεται από μετερίζια πρώτης γραμμής. Κι όταν ο σύντροφός μας Χαρίλαος Φλωράκης - αυτόν συνοδεύαμε σ' αυτήν την αποστολή - είπε "η σύναξή μας είναι μια καινούρια, πιο έντονη, απόφαση, μια διαδήλωση: να συνεχίσουμε!" ξέραμε πια πως ό,τι έλεγε δεν ήταν μόνο δικό του. Του το 'χαν ψιθυρίσει στ' αυτί - άλλοι το φώναξαν - δεκάδες αγωνιστές που ήρθαν κοντά να δώσουν προσωπικά τα "φύλλα πορείας" τους στον καπετάνιο. Καταγράφουμε ό,τι προφταίνει ν' αρπάξει το αυτί: "Με θυμάσαι, ήμουν μάγειρας στην 6η, στην Αίγινα", "ο αδερφός του Καριοφύλη που σκοτώθηκε στη Ρούμελη", "ήρθα Χαρίλαε", "κράτα καπετάνιε, κρατάμε κι εμείς"...

***

Δυο μέρες πριν, περπατώντας στη Βενιζέλου, πλησιάζει ένας Σαλονικιός. "Βουδούρης,πού να με θυμάσαι. Ησουνα το '39 στους τηλεγραφητές κι ήμουνα από κάτω στο ταχυδρομείο. Το '42 οργανώσαμε την πρώτη απεργία". Πώς να μη θυμάται; Ξημέρωμα της 28ης Οκτώβρη του 1940 βάρδια στο τηλεγραφείο παίρνει το πρώτο σήμα από το μέτωπο για την επίθεση των Ιταλών. Η κυβέρνηση το 'μαθε αργότερα. Απ' αυτόν τον νευραλγικό τομέα των "τριατατικών" (Τηλεγραφία, Τηλεφωνία, Ταχυδρομείο) ξεκινούσαν τα πάντα. Η οργάνωση της απεργίας του '42 παλευόταν καιρό. Ξέσπασε μια μέρα όταν έπεσε λιπόθυμος την ώρα της δουλιάς ένας ταχυδρόμος. Ηταν η πρώτη απεργία ενάντια στον κατακτητή σ' όλη την Ευρώπη.

***

Στις τρεις μέρες που κράτησε αυτό το ταξίδι, με αφορμή εκδηλώσεις για τα 80χρονα του Κόμματος και τα 52χρονα του ΔΣΕ, απ' την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη, από εκεί στη Χαλκιδική και την Καβάλα κι ύστερα στον Εβρο, στα 2.500 χιλιόμετρα της διαδρομής ακούσαμε πολλά. Είχαν έναν κοινό παρονομαστή: Νους και ψυχή των λαϊκών αγώνων το ΚΚΕ, παραμένει στη συνείδηση του λαού χρεωμένο να βρίσκεται πάση θυσία στην πρώτη γραμμή. Το νέο δημοκρατικό πατριωτικό μέτωπο πού 'βαλε στόχο να κτίσει το Κόμμα, βοηθώντας στη συσπείρωση όλων εκείνων των δυνάμεων που κατανοούν ότι πρέπει να δοθεί αποφασιστική απάντηση στις επιδιώξεις των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού, δεν είναι μια τυπική απόφαση του συνεδρίου. Η ίδια η ζωή, όσα ακούσαμε και σ' αυτό το ταξίδι, προβάλλουν το στόχο για το Μέτωπο, σα μια απαίτηση ζωής πλατιών λαϊκών μαζών, που ενώ κατά καιρούς έχουν εκφραστεί από διάφορες άλλες πολιτικές δυνάμεις, αναζητούν σήμερα τρόπο - χώρο να εκφράσουν την αντίθεσή τους στην κυρίαρχη πολιτική. Γεγονός που χρεώνει τους κομμουνιστές με πρόσθετα άμεσα καθήκοντα.Ο επίτιμος Πρόεδρος του Κόμματος, μιλώντας στην εκδήλωση της Δαδιάς το εντόπισε αυτό - ανάμεσα σε άλλα και με τις εξής φράσεις: "Να ανοιχτούμε πλατιά στον κόσμο.Να απαλλαγούμε από τυχόν αντίληψη ότι μόνο εμείς είμαστε οι καλοί και πέρα από μας δεν υπάρχει κανένας καλός. Να συζητήσουμε με τον κόσμο, παίρνοντας υπόψη ότι υπάρχουν και διαφορετικές πολιτικές και ιδεολογικές αντιλήψεις. Στο Μέτωπο δε θα πάμε μόνοι μας.Θέλουμε τώρα μια συμμαχία για την αντιμετώπιση των άμεσων προβλημάτων που πονάνε όχι μονάχα τους κομμουνιστές, αλλά και τους οπαδούς των άλλων κομμάτων και παρατάξεων ή και εκείνων που δεν είναι ακόμα ενταγμένοι στο άλφα ή βήτα κόμμα. Να ανοιχτούμε στον κόσμο, να μιλήσουμε για τα προβλήματα που επίμονα ζητάνε τη λύση τους. Η σύνδεση με τον κόσμο είναι αποφασιστικός παράγοντας που καθορίζει τη δύναμη και του ίδιου του Κόμματος".

***

Από τη γερόντισσα που ήρθε στην εκδήλωση με την παραδοσιακή φορεσιά της περιοχής, ως τη νεαρή συναδέλφισσα δημοσιογράφο τοπικού μέσου ενημέρωσης που- ζητώντας μια συνέντευξη - δήλωσε πως αισθάνεται δέος μπροστά σ' ό,τι αντιπροσωπεύει το ΚΚΕ, η ίδια αλήθεια πρόβαλε: Είμαστε χρεωμένοι να συνεχίσουμε, πάντα στην πρώτη τη γραμμή, μαζί με αυτό τον κόσμο.

Την ίδια ώρα, τα 500 φύλλα του "οργανωτή και καθοδηγητή της δουλιάς μας", του "Ριζοσπάστη της Κυριακής", που "πρέπει να φτάνει παντού", αλλά έμειναν απούλητα στην περιοχή, γιατί "τα έφερε αργά το πρακτορείο" και ο Ξανθιώτης σύντροφος, που έφυγε από τη συγκέντρωση των μοτοσικλετιστών στην Ηγουμενίτσα, ταξιδεύοντας νύχτα με βροχή, για να 'ναι εκεί, στη Δαδιά, το πρωί της Κυριακής, συνιστούν μια, την ίδια και αυτή, πραγματικότητα: Είμαστε ικανοί για τα πάντα. Τα μικρά και τα μεγάλα.

Κι όμως: Ανάμεσα στη νεαρή μαχήτρια του ΔΣΕ, την Αγαθή,που πεθαίνοντας, είπε στον καπετάνιο "σύντροφε, θέλω να ζήσω! Αγαπάω, καταλαβαίνεις;"και τηΒαϊτσα, που ήρθε ξανά στο βουνό, περπατώντας στα δυο παρότι ξύλινα (τα έχασε από νάρκη τότε), μια κόκκινη κλωστή. Την κρατάμε συνεχίζοντας. Οσοι...

Θ. Λ.

"Δεκαοχτώ με είκοσι χιλιάδες ήταν οι μαχητές και οι μαχήτριες του ΔΣΕ στην Ανατολική Μακεδονία - Θράκη. Δεκατέσσερις, περίπου, χιλιάδες στον Εβρο, απ' όπου "ξαναζωντάνεψε τ' αρματολίκι".

Με πρώτη μάχη εδώ στη Δαδιά,τον Ιούνη του '46, ο ένοπλος αγώνας απλώνεται σε κάθε γωνιά του νομού. Συγκρούσεις και μάχες, ελιγμοί και σαμποτάζ, γεμίζουν σελίδες πολλές της ιστορίας του ΔΣΕ στον Εβρο, που απλώνει τη δράση του και οργανώνει μαχητές στη Ροδόπη, την Ξάνθη, την Καβάλα, τη Δράμα.

Μπορούμε μόνο ενδεικτικά να φέρουμε στη μνήμη μερικά απ' αυτά τα γεγονότα. Να θυμηθούμε τις μάχες και τις επιχειρήσεις του Τυχερού,του Σουφλίου,της Λευκίμμης,της Κοτρωνιάς,των Φερών,του Πέπλου,του Διδίχου,των Μεταξάδων,της Ξυλαγανής στη Ροδόπη. Να θυμηθούμε το Κιμέρι,τον Κένταυρο,το Μυρωδάτο,τα Αβδηρα της Ξάνθης. Τον Ξηριά,την Αβραμηλιά,το Λιθοχώρι της Καβάλας, αλλά και τη Θάσο,τις μάχες στη Χαϊτού και τη Δράμα.

Να ξεχωρίσουμε, όμως, και εκείνη τη μάχη της Κυριακής του Εβρου στις αρχές του Γενάρη του '47, που έδωσε και οπλισμό και τροφοδοσία, αλλά και φτερά στους μαχητές. Να ξεχωρίσουμε τον ελιγμό του Μουκαντέ Πουλιάνας το '48.

Μα, πρώτ' απ' όλα, να ξεχωρίσουμε εκείνη τη μεγάλη πορεία από τον Εβρο στο Γράμμο.

Δύο ταξιαρχίες, 1.800 - 2.000 αντάρτες και αντάρτισσες της περιοχής μας, ξεκίνησαν. Πορεία ατέλειωτη και βασανιστική. Κακουχίες, δυσκολίες, ενέδρες, μάχες, τραυματίες και νεκροί. Εφτασαν 400 στο Γράμμο. Εγραψαν στην ιστορία μια σελίδα ανυπέρβλητου ηρωισμού, αντοχής, πίστης στον αγώνα".

(απόσπασμα από την ομιλία της Σούλας Βλισίδου)

ΑΥΡΙΟ:

Ρεπορτάζ από την εκδήλωση στην Καβάλα και την επίσκεψη στη Χαλκιδική

Πολεμάμε και τραγουδάμε. Στην πράξη. Τι κι αν η μικροφωνική συσκευή δε δούλεψε. "Εμπρός αδέρφια, εμπρός, είναι μαζί μας κι ο καιρός", τραγούδησε ο Γ. Θωμόπουλος, έστω και με "ντουντούκα"!