Κανείς σε Αθήνα και Λευκωσία δε φαίνεται να τρέφει ψευδαισθήσεις για το σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού το οποίο προσκομίζει ο ΓΓ του ΟΗΕ Κ. Ανάν. Πολλοί, ωστόσο, είναι αυτοί που σκόπιμα επιδιώκουν να συσκοτίσουν το τοπίο.

Η ελληνική κυβέρνηση πρωτοστατεί σε αυτή την επιχείρηση συσκότισης. Η άμεση υιοθέτηση και προβολή των πρώτων μετεκλογικών απόψεων του Ερντογάν περί λύσης του Κυπριακού, σύμφωνα με το ελβετικό συνταγματικό μοντέλο, περιγράφει την αμηχανία της Αθήνας, η οποία αναζητεί εναγωνίως κάποιο σημείο επαφής με την Αγκυρα. Γνωρίζει, βέβαια, πολύ καλά ότι δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Γνωρίζει πολύ καλά πως, μετά τις εκλογές στη γειτονική χώρα, δεν προέκυψε τίποτε περισσότερο από ένα νέο, υπό ομηρία, αρχηγό κόμματος, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει τα βήματα που υπαγορεύει το κατεστημένο που ποτέ δεν έπαψε να κυβερνά στην Τουρκία.

Πολύ σύντομα και ο κύριος Ερντογάν κατανόησε τη «γραμμή» της γραφειοκρατίας του τουρκικού ΥΠΕΞ, την οποία γνωρίζουν πολύ καλά τόσο ο ΓΓ του ΟΗΕ, όσο και οι κυβερνήσεις Αθήνας και Λευκωσίας.

Αλλωστε από το 1974 και έπειτα, η Αγκυρα με υπομονή και επιμονή οικοδομεί την κατοχύρωση των κεκτημένων στο πεδίο της μάχης. Η ύπαρξη δύο ισότιμων κρατών στην Κύπρο παραμένει αδιαπραγμάτευτος στόχος, από τον οποίο δεν υποχώρησε ούτε ένα βήμα, καθ' όλη τη διάρκεια των μακρών διαπραγματεύσεων ο Ρ. Ντενκτάς. Οι αναμενόμενες προτάσεις Ανάν, λοιπόν, όπως όλα δείχνουν, ξεκινούν από την ικανοποίηση του πρώτου στόχου της τουρκικής πλευράς, που δεν είναι άλλος από την αναγνώριση της οντότητας της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ως ισότιμου εταίρου με το κυπριακό κράτος.

Μετά από πολλούς γύρους συνομιλιών το χρόνο, τις αλλεπάλληλες συναντήσεις και επισκέψεις υψηλών αξιωματούχων και απεσταλμένων, η Λευκωσία γνωρίζει, σε γενικές γραμμές, τι έχει να περιμένει από το σχέδιο του Ανάν.

Σύμφωνα με πληροφορίες από πολιτικές και διπλωματικές πηγές σε Αθήνα και Λευκωσία, το αναμενόμενο σχέδιο οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην τερατογένεση ενός μορφώματος που δεν είναι δυνατό να λειτουργήσει. Οπως υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές, στο νέο κυπριακό κράτος θα υπάρχει εκ περιτροπής προεδρία, δύο Βουλές, δύο ιθαγένειες, ένα μεικτό όργανο για τη λήψη των αποφάσεων.

Ολα αυτά μπορούν να περιγραφούν με πιο απλά λόγια: Δύο κράτη στην Κύπρο. Δύο λαοί με τη δική του ιθαγένεια ο κάθε ένας, που εκλέγουν ξεχωριστά τους εκπροσώπους τους. Αυτοί οι εκπρόσωποι εκλέγουν εκ περιτροπής τον πρόεδρο της χώρας και ορίζουν τα εννέα μέλη (έξι Ελληνοκύπριοι, τρεις Τουρκοκύπριοι) που απαρτίζουν το όργανο λήψης των αποφάσεων του Ομόσπονδου (;) κράτους. Για τη λήψη της απόφασης θα πρέπει να συμφωνούν τουλάχιστον οι οκτώ. Δηλαδή απαιτούνται, σε κάθε απόφαση, οι δύο τουλάχιστον ψήφοι από τους τρεις Τουρκοκύπριους.

Είναι μάλλον προφανές, ότι αυτό το μοντέλο, δεν περιγράφει σε καμία περίπτωση μια δίκαιη λύση για το Κυπριακό. Σίγουρα δεν περιγράφει ούτε μια λειτουργική λύση, καθώς η διαδικασία λήψης των αποφάσεων προσκρούει στο σχετικό δικαίωμα αρνησικυρίας της τουρκοκυπριακής μειοψηφίας. Κατά πόσο, λοιπόν, αυτό το μοντέλο μπορεί να είναι βιώσιμο;

Στην Αθήνα, πάντως, ουδείς το πιστεύει. Μάλιστα, προ ημερών, παράγοντας της κυβέρνησης προέβλεπε ότι οδηγούμαστε σε μια λύση μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας η οποία μάλιστα θα προκαλέσει τεράστια εσωτερικά προβλήματα σε Αθήνα και Λευκωσία.

Οι κυβερνώντες σε Αθήνα και Λευκωσία, έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν για τις αρνητικές παρενέργειες μιας λύσης μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας στο Κυπριακό. Είναι αναμενόμενο ότι θα κληθούν να καταβάλουν το πολιτικό κόστος των επιλογών τους τα τελευταία χρόνια. Μα αυτό είναι το λιγότερο. Μια λύση στην Κύπρο μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, στη βάση ενός μοντέλου σαν αυτό που περιγράψαμε παρά πάνω, δημιουργεί πολύ μεγαλύτερα προβλήματα: Πολλαπλασιάζει τα σημεία τριβών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και αντιθέσεις σε πολύ μεγάλο και επικίνδυνο βαθμό.

Μπορεί εύκολα να φανταστεί κανείς πόσο οι δυσκολίες συνεργασίας στο νέο «συνεταιρισμό» μεταξύ των δύο ισότιμων κοινοτήτων στην Κύπρο, θα διαχέονται και θα επηρεάζουν την ατμόσφαιρα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Κι αν μέχρι σήμερα το Κυπριακό ήταν ένα πρόβλημα που εμπόδιζε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τα λειτουργικά προβλήματα της επικείμενης κυπριακής ομοσπονδίας (;) είναι πιθανό να είναι τέτοιας έκτασης και υφής, που θα είναι αδύνατο να μην παρασύρουν στη δίνη τους τις «προστάτιδες» χώρες: Ελλάδα και Τουρκία. Αλλωστε, έχουν μια σειρά εκκρεμότητες ακόμη για να διευθετήσουν. Οπως έσπευσε να υπενθυμίσει με μια λιτή δήλωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, αμέσως μετά την εκλογή του κ. Ερντογάν, «οι θέσεις της Τουρκίας για τις βραχονησίδες του Αιγαίου είναι πάγιες και γνωστές».

Με άλλα λόγια, η περίφημη πολιτική της βήμα προς βήμα προσέγγισης που ακολουθεί η κυβέρνηση Σημίτη, φαίνεται ότι ολοκληρώνει τον κύκλο της. Στην υπόθεση του Κυπριακού, καταλήγει στη «νομιμοποίηση» της διχοτόμησης της Κύπρου. Στα ελληνοτουρκικά, οδηγεί με ταχύτητα στον εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκικό διάλογο στον οποίο θα συζητηθούν κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.