Παραθέτουμε τα επίμαχα άρθρα τα οποία επικαλείται ο πρωθυπουργός στην επιστολή του για να γίνει αντιληπτό το τι ζητά.

Συγκεκριμένα:

1. Εφόσον είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της και των κρατών - μελών της, ο ΕΜΣ δύναται να παρέχει στήριξη σταθερότητας σε μέλος του ΕΜΣ, κάτω από αυστηρούς όρους, κατάλληλους για το επιλεγμένο μέσο χρηματοπιστωτικής συνδρομής.

Οι εν λόγω όροι μπορούν να καλύπτουν το φάσμα από ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής έως τη συνεχή τήρηση προκαθορισμένων όρων επιλεξιμότητας.

Το κείμενο της Συνθήκης στα αγγλικά, που αναφέρεται στο Μνημόνιο (MoU)

2. Βάσει της αίτησης του κράτους - μέλους του ΕΜΣ και της κατά την παράγραφο 1 εκτίμησης, το συμβούλιο διοικητών δύναται να αποφασίσει να χορηγήσει, κατ' αρχήν, στήριξη σταθερότητας στο ενδιαφερόμενο μέλος του ΕΜΣ με τη μορφή διευκόλυνσης χρηματοπιστωτικής συνδρομής.

3. Εάν εκδοθεί απόφαση σύμφωνα με την παράγραφο 2, το συμβούλιο διοικητών αναθέτει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή - σε συνεργασία με την ΕΚΤ και, εφόσον είναι εφικτό, από κοινού με το ΔΝΤ - να διαπραγματευθεί με το ενδιαφερόμενο μέλος του ΕΜΣ, Μνημόνιο Κατανόησης (ΜΚ) όπου θα περιγράφονται αναλυτικά οι όροι που θα συνδέονται με τη διευκόλυνση χρηματοπιστωτικής συνδρομής. Το περιεχόμενο του ΜΚ αντικατοπτρίζει τις αδυναμίες που πρέπει να αντιμετωπιστούν και το μέσο χρηματοπιστωτικής συνδρομής που έχει επιλεγεί. Παράλληλα, ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΜΣ καταρτίζει πρόταση συμφωνίας για διευκόλυνση χρηματοπιστωτικής συνδρομής, περιλαμβάνουσα τους όρους και τις προϋποθέσεις χρηματοδότησης, καθώς και την επιλογή των μέσων, που υποβάλλεται στο συμβούλιο διοικητών προς έγκριση. Το ΜΚ συνάδει πλήρως με τα μέτρα συντονισμού των οικονομικών πολιτικών που προβλέπονται στη ΣΛΕΕ, ιδίως με τυχόν πράξεις του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε γνώμης, προειδοποίησης, σύστασης ή απόφασης απευθυνόμενης στο ενδιαφερόμενο μέλος του ΕΜΣ.

4. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογράφει το ΜΚ εξ ονόματος του ΕΜΣ, υπό τον όρο της προηγούμενης τήρησης των προϋποθέσεων που καθορίζονται στην παράγραφο 3 και της προηγούμενης έγκρισης από το συμβούλιο διοικητών.

5. Το συμβούλιο διοικητών εγκρίνει τη συμφωνία για διευκόλυνση χρηματοπιστωτικής συνδρομής στην οποία παρουσιάζονται αναλυτικά οι χρηματοοικονομικές πτυχές της στήριξης σταθερότητας που πρόκειται να χορηγηθεί και, κατά περίπτωση, την εκταμίευση της πρώτης δόσης της συνδρομής.

6. Ο ΕΜΣ θεσπίζει κατάλληλο σύστημα προειδοποίησης για να εξασφαλίσει ότι λαμβάνει εγκαίρως οποιεσδήποτε αποπληρωμές οφείλει το μέλος του ΕΜΣ στο πλαίσιο της στήριξης σταθερότητας.

7. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή - σε συνεργασία με την ΕΚΤ και, εφόσον είναι εφικτό, από κοινού με το ΔΝΤ - επιφορτίζεται με την παρακολούθηση της συμμόρφωσης προς τους όρους που συνοδεύουν τη διευκόλυνση χρηματοπιστωτικής συνδρομής.

Μία επαρκής και ανάλογη μορφή συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα πρέπει να ζητείται κατά περίπτωση που λαμβάνεται οικονομική βοήθεια από ένα μέλος του ESM, σύμφωνα με την πρακτική του ΔΝΤ. Η φύση και η έκταση αυτής της συμμετοχής εξαρτάται από το αποτέλεσμα μιας ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους και λαμβάνει δεόντως υπόψη τον κίνδυνο της μετάδοσης και των δυνητικών δευτερογενών συνεπειών σε άλλα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τρίτες χώρες. Εάν, βάσει αυτής της ανάλυσης, συνάγεται το συμπέρασμα ότι ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής μπορεί να αποκαταστήσει ρεαλιστικά το δημόσιο χρέος σε μια βιώσιμη πορεία, το κράτος δικαιούχος του ESM λαμβάνει πρωτοβουλίες με στόχο την ενθάρρυνση των βασικών ιδιωτών επενδυτών να διατηρήσουν την έκθεσή τους.

Σε περίπτωση που συνάγεται το συμπέρασμα ότι ένα μακροοικονομικό πρόγραμμα προσαρμογής δεν μπορεί ρεαλιστικά να επαναφέρει το δημόσιο χρέος σε μια βιώσιμη πορεία, το κράτος δικαιούχος μέλος του ESM υποχρεούται να απέχει από κάθε δραστηριότητα διαπραγματεύσεων καλόπιστα με τους μη επίσημους πιστωτές του για να εξασφαλίσει την άμεση συμμετοχή τους στην αποκατάσταση της διατηρησιμότητας του χρέους.

Η χορήγηση της χρηματοδοτικής ενίσχυσης θα εξαρτάται από τα κράτη του ESM έχοντας ένα αξιόπιστο σχέδιο για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους και την επίδειξη επαρκούς δέσμευσης για τη διασφάλιση επαρκούς και αναλογικής συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Η πρόοδος στην εφαρμογή του προγράμματος θα παρακολουθείται στο πλαίσιο του προγράμματος και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στις αποφάσεις για τις εκταμιεύσεις.

Οι μονοπωλιακοί ανταγωνισμοί και οι κόντρες ανάμεσα σε τμήματα του κεφαλαίου έχουν πλέον εγκατασταθεί στο σκληρό πυρήνα της διαπραγμάτευσης που διενεργεί η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με τους «θεσμούς» της τρόικας. Σε αυτόν τον άξονα, εντάσσονται και οι κόντρες γύρω από τις συνθήκες ρευστότητας στην οικονομία, για τον έλεγχο των ελληνικών τραπεζικών ομίλων, τόσο σε ό,τι αφορά τις επιχειρηματικές δραστηριότητές τους στο εσωτερικό όσο και στην ευρύτερη ζωτική περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης (Βουλγαρία, ΠΓΔΜ, Αλβανία, Ρουμανία και Σερβία), όπου οι ελληνικοί τραπεζικοί όμιλοι δραστηριοποιούνται μέσω θυγατρικών τραπεζών.

Στην ίδια περιοχή, έχουν ισχυρή παρουσία και άλλα ευρωπαϊκά τραπεζικά μονοπώλια, κυρίως αυστριακές τράπεζες, που βέβαια καλοβλέπουν την αύξηση των μεριδίων αγοράς, μέσω και της απόσπασης των θυγατρικών ελληνικών τραπεζών. Η εκδήλωση κραδασμών στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, διευκολύνει αυτούς τους σχεδιασμούς. Υπενθυμίζεται ότι στην αντίστοιχη κρίση της κυπριακής οικονομίας, δόθηκε η χρυσή ευκαιρία σε ελληνικούς τραπεζικούς Ομίλους να βάλουν στο χέρι, και μάλιστα «κοψοχρονιά», τις θυγατρικές των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα...

Το ΔΝΤ, σε πρόσφατη έκθεση, διέβλεπε κινδύνους μετάδοσης της κρίσης στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης, σημειώνοντας ότι το μερίδιο της αγοράς των ελληνικών τραπεζικών ομίλων, διαμορφώνεται στο 14% - 22%. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, ο χρηματοπιστωτικός τομέας των κρατών αυτών θα μπορούσε να επηρεαστεί από φαινόμενα όπως η έλλειψη εμπιστοσύνης προς το τραπεζικό σύστημα, η εκροή καταθέσεων και η πίεση στα νομίσματα των κρατών της περιοχής. Την ίδια ώρα, οι εποπτικές αρχές των κρατών της περιοχής διενεργούν ελέγχους για την αποτροπή φαινομένων εκροών καταθέσεων, οι οποίες μέσω των θυγατρικών εταιρειών θα ήταν ενδεχόμενο να κατευθυνθούν στους μητρικούς ομίλους στην Ελλάδα...

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από την πλευρά της, πρόσφατα, κοινοποίησε επιστολή με την οποία απαγορεύει τις αγορές εντόκων γραμματίων του ελληνικού δημοσίου μέσω ελληνικών θυγατρικών εταιρειών στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Την ίδια ώρα, η ΕΚΤ έχει τη δυνατότητα να απαιτήσει άμεσα την επιστροφή της ρευστότητας που έχει χορηγήσει στις ελληνικές τράπεζες, σε περίπτωση που δεν υπάρχει «πρόγραμμα», δηλαδή μνημόνιο. Πρόκειται για ποσά που υπολογίζονται σήμερα σε 125 δισ. ευρώ (περίπου 70% του ελληνικού ΑΕΠ). Από αυτά, τα 89 δισ. ευρώ αφορούν στη χρηματοδότηση μέσω του «έκτακτου μηχανισμού ρευστότητας» (ELA) που έχει ενεργοποιηθεί, σε αυτή τη φάση, για τις «λιγότερο φερέγγυες» ελληνικές τράπεζες. Εχει τη σημασία του και το γεγονός ότι τα ποσά από τον ELA αποτελούν «πιστωτικό κίνδυνο» αποκλειστικά για την Τράπεζα της Ελλάδας, χωρίς να διαχέονται στο ευρωσύστημα των κεντρικών τραπεζών.

Να σημειωθεί ότι ο νέος κανονισμός της τραπεζικής εποπτείας στην ΕΕ, προβλέπει τη διάσωση των τραπεζών με ίδια μέσα (bail in). Αυτό σημαίνει αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου (εφόσον βέβαια βρεθούν ενδιαφερόμενοι) και στη συνέχεια «κούρεμα» των σημερινών μετόχων, ομολογιούχων αλλά και μεγαλοκαταθετών. Μετά την εξάντληση των παραπάνω μέσων, ενεργοποιούνται τα κρατικά πακέτα διάσωσης (στην περίπτωση της Ελλάδας δεν υπάρχουν) και σε επόμενη φάση το ταμείο διάσωσης των τραπεζών που λειτουργεί στο πλαίσιο της Ευρωζώνης. Σε κάθε περίπτωση, οι τέτοιες εξελίξεις αποτελούν το πεδίο δράσης ελληνικών και των ξένων μονοπωλίων, στο μεταξύ τους ανταγωνισμό για την απόσπαση μεριδίων και επιχειρηματικών κερδών.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης «Standard and Poor's», προχώρησε χτες στην υποβάθμιση των τεσσάρων συστημικών ελληνικών τραπεζών, σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας» (selective default). Η υποβάθμιση, αποδίδεται στην απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να προχωρήσει στην επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων, μετά την άρνηση της ΕΚΤ να αυξήσει το ELA.

Σε αυτά και άλλα αντίστοιχα ζητήματα του κεφαλαίου, εντάσσονται τα παζάρια της συγκυβέρνησης με ΕΕ - ΕΚΤ - ΔΝΤ. Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Αλ. Τσίπρας, ομολόγησε ανοιχτά προχτές στην ΕΡΤ ότι η απόκλιση στα δημοσιονομικά μέτρα (κρατικά έσοδα - δαπάνες) είναι πλέον μηδαμινή...