ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών

Συνταξιοδοτικά ταμεία υπό κατάρρευση στις ΗΠΑ

Παπαγεωργίου Βασίλης

Σε άμεσο κίνδυνο βρίσκονται οι συντάξεις εκατομμυρίων Αμερικανών εργαζομένων, οι οποίοι είχαν εμπιστευτεί τις εισφορές τους στα συνταξιοδοτικά ταμεία των επιχειρήσεων, όπου εργάζονται.

Σε πρόσφατη έκθεση της εταιρίας MillimaUSA - εταιρίας παροχής συμβουλών σχετικά με συντάξεις και επιδόματα - αποκαλύπτεται ότι τα 100 μεγαλύτερα επιχειρηματικά συνταξιοδοτικά ταμεία παρουσιάζουν έλλειμμα, το οποίο ανέρχεται σε 157 δισεκατομμύρια δολάρια. Μεταξύ αυτών βρίσκονται και τα Ταμεία ορισμένων εταιριών - κολοσσών όπως της General Motors, της IBM και της Ford.

Υπενθυμίζουμε ότι τα «επιχειρηματικά συνταξιοδοτικά ταμεία» είναι ένας ισχυρός θεσμός στις ΗΠΑ. Υποκαθιστούν τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης και οι πόροι τους είναι οι εισφορές που πληρώνουν οι εργαζόμενοι. Δημιουργούνται σε επίπεδο επιχείρησης, η διοίκηση της οποίας έχει το δικαίωμα να διαχειρίζεται κατά το δοκούν τα αποθεματικά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα λειτουργίας τέτοιων Ταμείων είχαμε το 2001, όταν η οικονομική κατάρρευση της μεγάλης ενεργειακής εταιρίας «Enron» συμπαρέσυρε τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των 4.000 εργαζομένων σ' αυτήν.

Η ζημιά των «επιχειρηματικών συνταξιοδοτικών Ταμείων» προσλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις, αν λάβει κανείς υπόψη ότι αυτά τα Ταμεία, το 2000, παρουσίαζαν πλεόνασμα 183 δισ. δολαρίων. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη δραματική πτώση των χρηματιστηριακών μετοχών στις οποίες, οι εταιρίες, είχαν επενδύσει τα αποθεματικά των Ταμείων.

Στην έκθεση της MillimaUSA αναφέρεται ότι τα 100 μεγαλύτερα αμερικανικά συνταξιοδοτικά ταμεία, διέθεταν στα τέλη του 2002 περιουσιακά στοιχεία συνολικού ύψους 732 δισ. δολαρίων. Σημειώνεται ακόμη ότι αυτά τα Ταμεία ζημιώθηκαν συνολικά κατά 340 δισ. δολάρια την τελευταία διετία. Επί του συνόλου των 100 εξεταζόμενων εταιριών, οι 87 παρουσίασαν έλλειμμα το 2002, έναντι 60 το 2001 και μόλις 20 το 2000.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η General Motors, η οποία διατηρεί το ισχυρότερο συνταξιοδοτικό ταμείο στις HΠA, έχασε μέσα στη διετία 25 δισ. δολάρια. Αλλά και η General Electric, μία από τις δεκατρείς επιχειρήσεις με πλεόνασμα, είδε το πλεόνασμά της να μειώνεται δραματικά το 2002 στα 4,5 δισ. δολάρια, κατά 75% χαμηλότερα από τα επίπεδα του 2000.

Οι εξελίξεις αυτές θέτουν σε κίνδυνο τα συνταξιουχικά δικαιώματα εκατομμυρίων εργαζομένων. Ηδη, σε πολλές εταιρίες με παρόμοια προβλήματα οι εργαζόμενοι υποχρεώθηκαν να δεχτούν μεγάλες περικοπές στις συντάξιμες αποδοχές τους. Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό ότι πολλές επιχειρήσεις που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, ζητούν από την αμερικανική κυβέρνηση άμεση, ή έμμεση οικονομική ενίσχυση.

Η υπόθεση των «επιχειρηματικών συνταξιοδοτικών ταμείων» έχει ιδιαίτερη σημασία για τους Ελληνες εργαζόμενους, όπως και για τους εργαζόμενους στα άλλα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αφού το «αμερικανικό μοντέλο» θεωρείται από τους ιθύνοντες της ΕΕ πρότυπο της «μεταρρύθμισης» των συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης. Μάλιστα, το Δεκέμβρη του 2002, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Δημ. Ρέππας, ανακοίνωσε την πριμοδότηση της ιδιωτικής ασφάλισης με τη θέσπιση φορολογικών απαλλαγών προς τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους που θα καταβάλλουν τις εισφορές τους στα «επαγγελματικά Ταμεία».

Εξοπλισμοί «made in Europe»

Ενας νέος γύρος εξοπλισμών αναμένεται να αρχίσει στα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είτε στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, είτε στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας των «τεσσάρων» για τη δημιουργία κοινής στρατιωτικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι νέοι εξοπλισμοί και κατ' επέκταση η αύξηση των πολεμικών δαπανών, δικαιολογούνται από τις «συμβατικές υποχρεώσεις» των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, αλλά και από την ανάγκη «αναθέρμανσης» της οικονομίας των μεγάλων «εταίρων».

Οι «τέσσερις» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Γερμανία, η Γαλλία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο συζητούν το ενδεχόμενο να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές δαπάνες εν όψει της συνάντησης των υπουργών Αμυνας των τεσσάρων χωρών στις 29 Απρίλη, για τη δημιουργία μιας «Ευρωπαϊκής Ενωσης Ασφάλειας και Αμυνας».

Σύμφωνα με το σχέδιο, καθεμία από τις συμμετέχουσες χώρες θα δεσμευτεί να δαπανήσει τουλάχιστον 0,25% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της σε στρατιωτικές επενδύσεις και αμυντικό εξοπλισμό, με σκοπό τον εκσυγχρονισμό των αμυντικών δυνάμεων, αρχής γενομένης από το προσεχές έτος και τουλάχιστον 0,45% του ΑΕΠ μέχρι το 2012 το αργότερο.

Για ορισμένες χώρες, το παραπάνω ποσοστό σημαίνει σημαντική αύξηση. Σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας για τη συμμαχική συμβολή στην Κοινή Αμυνα, η Γερμανία ξόδεψε μόλις το 0,2% του ΑΕΠ της για αμυντικό εκσυγχρονισμό το 2001, η Γαλλία 0,52%, το Βέλγιο 0,07% και το Λουξεμβούργο 0,13%. Αντίθετα, οι ΗΠΑ ξόδεψαν 0,75% του ΑΕΠ τους στην άμυνα το 2001 και η Βρετανία 0,7%.

Ετσι, δεν αποκλείεται τα πρόσθετα βάρη που θα επωμιστούν οι εργαζόμενοι, λόγω της αύξησης των πολεμικών δαπανών, να δικαιολογηθούν και με την ανάγκη της κοινής στρατιωτικής πολιτικής της ΕΕ, ως «αντίπαλου δέους» της αμερικανοβρετανικής στρατιωτικής μηχανής. Για έναν στρατό επεμβάσεων σ' όλο τον κόσμο και καταστολής στο εσωτερικό της Ενωσης.

ΕΤΑΙΡΙΑ - ΓΙΓΑΣ. Την τέταρτη παγκοσμίως πετρελαϊκή εταιρία ως προς την παραγωγή αργού θα δημιουργήσει η συμφωνία στην οποία κατέληξαν τη Δευτέρα οι ρωσικές «Yukos» και «Sibneft» για συγχώνευση των δραστηριοτήτων τους. Η νέα εταιρία, με την επωνυμία «YukosSibneft», συνολικά θα διαθέτει αποθέματα 19,4 δισ. βαρελιών ισοδυνάμου πετρελαίου, μεγαλύτερα από αυτά της Βόρειας Θάλασσας ή του κόλπου Πέρντοε στην Αλάσκα.

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ της «YukosSibneft» θα ανέρχεται σε 2,3 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως, ίση με αυτήν του Κουβέιτ, ενώ θα ελέγχει το 29% της συνολικής παραγωγής ρωσικού αργού. Τα επίπεδα παραγωγής της τη φέρνουν να υποσκελίζει τόσο τον αμερικανικό κολοσσό «ChevronTexaco» όσο και τη γαλλική «TotalFinaElf». Η χωρίς προηγούμενο στα χρονικά της ρωσικής αγοράς συμφωνία δημιουργεί όμιλο που εκτοπίζει από την πρώτη θέση στο εσωτερικό της χώρας τη «Lukoil», ενώ η αρχική χρηματιστηριακή αξία του, ύψους 35 δισ. δολαρίων το φέρει στην έβδομη θέση της σχετικής παγκόσμιας κατάταξης.

ΒΙΜ ΝΤΟΥΙΖΕΝΜΠΕΡΓΚ. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) θα παραμείνει στη θέση του, παρά το ότι λήγει η θητεία του. Η είδηση, που προκάλεσε «ανακούφιση» στις «ανησυχούσες» αγορές, ήρθε μετά την απαντητική επιστολή προς τον πρόεδρο της ΕΚΤ, Βιμ Ντούιζενμπεργκ, την οποία απέστειλε ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, ως προεδρεύων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με την οποία του ζητά να παραμείνει στη θέση του μέχρι να οριστεί διάδοχός του. Το αίτημα έγινε και τυπικά δεκτό.

Η ΠΑΡΑΜΟΝΗ του Β. Ντούιζενμπεργκ στη θέση του προέδρου της ΕΚΤ ήταν απαίτηση σημαντικής μερίδας των πολυεθνικών επιχειρήσεων, αφού ο Ολλανδός τραπεζίτης κρίθηκε ως ιδιαίτερα επιτυχημένος στη διατήρηση της νομισματικής και πιστωτικής πολιτικής στην ΕΕ.