Η μεταπολιτευτική περίοδος ήταν ιδιαίτερα σκληρή για τις ατομικές ελευθερίες και τα κοινωνικά δικαιώματα. Αντεργατικοί και αντιδημοκρατικοί νόμοι, αλλά και οι πρακτικές καταστολής του κρατικού μηχανισμού είχαν δημιουργήσει έναν στενό κλοιό γύρω από το λαϊκό κίνημα. Ο πρώτος «αντιτρομοκρατικός» νόμος ήταν ο Ν.774/1978, που έμεινε γνωστός ως νέος «509».

Τι προέβλεπε:

1. Ποινή κάθειρξης για τη συγκρότηση ή τη συμμετοχή σε τρομοκρατική ομάδα, ποινή ισόβιας κάθειρξης σε περίπτωση τέλεσης τρομοκρατικής ενέργειας και θανατική ποινή εφόσον επέρχεται θάνατος του θύματος.

2. Ποινή κάθειρξης μέχρι δέκα ετών για όσους υποθάλπουν τρομοκράτες ή παρασιωπούν και δεν ενημερώνουν την Αστυνομία για μια σχεδιαζόμενη τρομοκρατική ενέργεια. Η διάταξη αυτή δεν αφορούσε τα οικεία πρόσωπα του δράστη.

3. Με ποινή φυλάκισης μέχρι δύο ετών τιμωρείται όποιος δημόσια καθ' οιονδήποτε τρόπο προκαλεί ή διεγείρει το κοινό για την τέλεση τρομοκρατικών ενεργειών ή όποιος εγκωμιάζει μια τρομοκρατική ενέργεια.

4. Οποιος συντέλεσε στην ανακάλυψη ή την εξάρθρωση τρομοκρατικής ομάδας ή στη ματαίωση τρομοκρατικής ενέργειας, απαλλάσσεται από οποιαδήποτε ποινή.

5. Δικαιούται αμοιβής μέχρι 500.000 δραχμών όποιος, χωρίς να είναι αυτουργός ή ηθικός αυτουργός ή συνεργός, συμβάλλει αποτελεσματικά στη σύλληψη επικηρυχθέντος ή μη δράστη.

6. Οποιος συνωμοτεί ή αποπειράται με παράνομες πράξεις να ανατρέψει το δημοκρατικό πολίτευμα, τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη ή κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών. Οι προπαρασκευαστικές ενέργειες τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών.

7. Για την ανάκριση και εκδίκαση των υποθέσεων εφαρμόζεται η προβλεπόμενη από το άρθρο 20 του Ν.663/1977 διαδικασία. Η ανάκριση ολοκληρώνεται μέσα σε προθεσμία ενός μήνα από την ανάθεση της δικογραφίας στον ανακριτή (με δυνατότητα παράτασης για έναν, ακόμη, μήνα). Η εκδίκαση των υποθέσεων ορίζεται μέσα σε 15 μέρες από την υποβολή της δικογραφίας από τον ανακριτή, ενώ οι ισχύουσες προθεσμίες για την κλήτευση ενώπιον του δικαστηρίου, συντέμνονται κατά το ήμισυ.

Με υπόνοιες, συνοπτικές διαδικασίες, αυθαιρεσίες, υποψίες των αρχών, κατάχρηση εξουσίας και κατασκευασμένες κατηγορίες, πολλοί πολίτες βρέθηκαν στο στόχαστρο των διωκτικών αρχών, ταλαιπωρήθηκαν και τελικά τους άφησαν ήσυχους, αφού τους έσυραν σε δίκες και στις φυλακές.

Το Φλεβάρη του 1980 πιάστηκαν οι Κ. Ζηρίνης, Ε. και Χ. Μακρίδου, Μ. Μπαρσέφσκι, Ι. Μπερτράν, Α. Μπογιατζίδου, Ρ. Μ. Μπέρκνερ, Α. Πλατσή, Χ. Κορνηλίου, Β. Σωκράτους, Γ. Τάτση, Θ. Χαραλάμπους, Γ. Χατζάκου και Κ. Χριστοφής, που κατηγορήθηκαν με τις διατάξεις της «αντιτρομοκρατικής» νομοθεσίας. Υστερα από πέντε μήνες αθωώθηκαν οι οκτώ. Οι υπόλοιποι, αφού συμπλήρωσαν 18 μήνες προφυλάκισης, αθωώθηκαν τελεσίδικα το 1985.

Η δεύτερη ενεργοποίηση του νόμου έγινε την ίδια χρονιά, με τη σύλληψη πέντε νεαρών στη Θεσσαλονίκη, ύστερα από υπόδειξη του γιου του γνωστού παρακρατικού Κυνηγού, που έδρασε στην υπόθεση Γ. Λαμπράκη. Κατέληξε σε φιάσκο.

Την ίδια χρονιά πιάστηκαν, στην αρχή σαν μάρτυρες, στα Χανιά οι Α. Λαγκαδινού, Ε. Κώτσου, Γ. Οικονομέας, Β. Κώτσου, Δ. Ιωάννου και Ε. Ευσταθίου. Προφυλακίστηκαν για δυο μήνες κατηγορούμενοι με τις διατάξεις του Ν. 774. Τον Απρίλη της ίδιας χρονιάς απαλλάχτηκαν με βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών.

Το Μάρτη του 1980 πιάστηκαν στη Χαλκίδα τρεις ανήλικοι μαθητές επειδή έκαψαν τα απουσιολόγια του σχολείου τους και κατείχαν αντικοινωνικά βιβλία, όπως το «Ακου ανθρωπάκο» του Β. Ράιχ, ενώ το 1981 οι αδελφές Τσαγκαράκη κατηγορήθηκαν για εμπρησμούς πολυκαταστημάτων και σύσταση τρομοκρατικής ομάδας. Απαλλάχτηκαν με βούλευμα, καθώς δεν υπήρχαν στοιχεία ούτε για την προσαγωγή τους σε δίκη.

Την ίδια χρονιά η Ασφάλεια έπιασε τον Γ. Μπουκετσίδη και κατηγορήθηκε για τον εμπρησμό της Εφορίας στη Νίκαια. Προφυλακίστηκε για οκτώ μήνες και αθωώθηκε το 1983.

Ο δεύτερος «αντιτρομοκρατικός» ήταν ο Ν.1916/90 που εισήγαγε την απαγόρευση της δημοσίευσης των προκηρύξεων, με την επιβολή προστίμων από πέντε έως και εκατό εκατομμύρια δραχμές και αναστολή της λειτουργίας ραδιοτηλεοπτικού σταθμού, σε περίπτωση καταδίκης. Ο τωρινός υπουργός Πολιτισμού Ε. Βενιζέλος, με την ιδιότητα του συνταγματολόγου, μιλούσε για «δοκιμασία του κράτους δικαίου». Υποστήριζε ότι «το "αντιτρομοκρατικό" νομοσχέδιο είναι παραπλανητικό, γιατί δημιουργεί την επικίνδυνη πλάνη πως εάν ως τώρα υπήρχαν οι δικονομικές και άλλες δυνατότητες, που θεσπίζει το νομοσχέδιο, τότε, θα είχαν εκλείψει οι τρομοκρατικές ενέργειες. Αυτό είναι προφανές ότι δεν ισχύει. Κανείς αρμόδιος δεν ισχυρίστηκε πότε ότι παρεμποδίστηκε στο έργο του από τους υφιστάμενους ουσιαστικούς και δικονομικούς ποινικούς κανόνες».

Ο τρομο-νόμος οδήγησε, τελικά, σε διώξεις εκδοτών και διευθυντών εφημερίδων, μετά από δημοσιεύσεις προκηρύξεων τρομοκρατικών οργανώσεων. Τελικά κι αυτός ο νόμος πετάχτηκε στον κάλαθο των αχρήστων, ενώ το διάστημα που ίσχυσε, η δραστηριότητα διαφόρων «οργανώσεων» γνώρισε μεγάλη άνθηση, χωρίς να συλληφθεί κανείς.

ΕΙΝΑΙ χαρά τρανή, είναι ευτυχία ζωής να μπορείς να' σαι όρθιος ύστερα από 58 χρόνια και να γιορτάζεις μια τόσο μεγάλη, κορυφαία στιγμή, όπως είναι η ίδρηση της θρυλικής ΕΠΟΝ, που τιμάμε και γιορτάζουμε τούτες τις μέρες.

ΤΑ ΝΙΑΤΑ της Εθνικής Αντίστασης 70άρηδες και πάνω ΕΠΟΝίτες κι ΕΠΟΝίτισσες, αετόπουλα, να γλεντάνε, να χορεύουν, να τραγουδάνε αντάμα με τους φίλους κι όλους τους προσκαλεσμένους στη γιορτή τη χρονιάτικη της ΠΕΑΦΕ, στο ξενοδοχείο «Τιτάνια».

ΕΒΛΕΠΕΣ στην πίστα ασπρομάλληδες, να βεβαιώνουν νιάτα που σε ξανάφερναν σε χρόνια μακρινά, στης σκλαβιάς τις μαύρες μέρες, όταν καθώς γυρίζαμε από τις πρώτες εκείνες αξέχαστες εκδρομές, στηνόταν ο χορός (με πατριωτικά τραγούδια) στο Σύνταγμα, που σκορπούσαν συγκίνηση στον κόσμο, που ολόγυρα παρακολουθούσε.

ΕΦΕΡΝΕΣ μπροστά στα μάτια τον αξέχαστο εκείνο αντιφασίστα καθηγητή μας, το Νίκο Βέη, να μας απαγγέλλει του Σολωμού και του Κάλβου τραγούδια. Μας ξάφνιαζε συχνά, καθώς μας φανέρωνε του δημοτικού τραγουδιού τη μαγική ομορφιά.

ΘΗΣΑΥΡΟΣ ανεκτίμητος πάντα όλες αυτές οι ιστορικοφιλολογικές παρεκβάσεις, που διάνθιζαν το μάθημα του Ν. Βέη. Ετσι έβρισκε τα πιο ταιριαστά με τη δοκιμασία της χιτλεροφασιστικής Κατοχής, με την μπότα του ξένου κατακτητή, που καθώς χτυπούσε έξω, πάνω στο πεζοδρόμιο, εμείς την ακούγαμε μέσα στη μικρή αίθουσα της Φιλοσοφικής Σχολής.

ΛΑΤΡΕΥΕ ο Ν. Βέης τα δημοτικά τραγούδια κι έτρεχε πολλές φορές να τ' ακούσει στις καθάριες, κρυστάλλινες πηγές τους. Αναζητούσε τραγουδιστάδες, μουσικούς και χορευτάδες και στα πιο μακρινά σημεία της Ελλάδας. Κι όταν γύριζε από τέτοιες εξορμήσεις, έδινε το σήμα του με κάποιο δημοτικό τετράστιχοι. Από τα πιο αγαπημένα του και τούτο:

Να 'μουνα και τραγουδιστής/ δεν ήθελα άλλη χάρη.

Η ΕΠΟΝΙΤΙΚΗ βραδιά τα 'χε όλα αυτά, όπως ακριβώς αυτοί που χόρευαν, αυτοί που τραγουδούσαν τα έδωσαν με το κέφι και τα τινάγματα νέας κοπέλας, νέου παλικαριού που χαίρεται τη ζωή, αυτοί που έκαναν πράξη της ΕΠΟΝ το σύνθημα «Πολεμάμε και τραγουδάμε».

ΝΑΓΥΡΙΣΟΥΜΕ για λίγο στη γιορταστική μας εκδήλωση, στη βραδιά της ΕΠΟΝ, όπως την είδε η σ. Φρόσω Κοττορού σ' ένα δικό της σημείωμα, που το φιλοξενεί η στήλη. «...Ηταν - σημειώνει η παλιά ΕΠΟΝίτισσα - παρόντες όλοι: ο Πορφύριος, ο Δήμος Ρεντής, ο Γ. Τσάμης, ο Κ. Καλαντζής, η Ελένη Αδάμου, όλα μέλη του ΔΣ της ΠΕΑΦΕ, που χάσαμε. Κι ήταν επίσης παρόντες όλοι οι ΕΠΟΝίτες που δε γέρασαν ποτέ... Που έφυγαν πάνω στο άνθος της ηλικίας τους. Που στήθηκαν μπροστά στα εκτελεστικά αποσπάσματα ή που πέσανε με το όπλο στο χέρι, στου Αγώνα κάποιο χαράκωμα.

ΟΛΟΙ τους εκεί επώνυμοι και ανώνυμοι. Μα ήταν κι αυτοί που δεν μπόρεσαν να πάρουν μέρος για άλλους λόγους. «Ηρθα για να δώσω τη συνδρομή μου - λέει ένας συναγωνιστής. Εχω όμως τη γυναίκα μου βαριά άρρωστη και δεν μπορώ να μείνω»...

ΚΑΙ φυσικά δεν ήταν ο μόνος. Μια συναγωνίστρια επίσης άρρωστη στέλνει τα δώρα της για τη γιορτή και τη λαχειοφόρο αγορά. Κι οι προσφορές έχουν καθεμιά και τη δική της πάντα προσωπική φλογερή συνοδευτική υπογράμμιση. Ο συναγωνιστής που μόλις βγήκε από το νοσοκομείο σπεύδει να βεβαιώσει με τη χρηματική προσφορά την παρουσία του. Κι ο σύντροφος που η καλλιτεχνική του προσφορά σφράγισε πλούσια τη «Νέα Γενιά» κι αυτός «παρών» με τις 10 μυθολογίες του.

ΟΛΟΙ «παρόντες», ο καθένας με τον τρόπο του, για να ξαναζήσουν την κορυφαία, την πιο όμορφη, την πιο μεγάλη ώρα της ζωής τους. Και πάντα όρθιοι, οι ασπρομάλληδες ΕΠΟΝίτες μαχητές στο σήμερα.

ΜΑΖΙ με τα νιάτα της ΚΝΕ, που πανάξια συνεχίζουν τη μεγάλη κληρονομιά, που έχει η ΕΠΟΝ. «Παρόντες λοιπόν, καταλήγει η σ. Φρόσω Κοττορού, όλοι σε πείσμα του χρόνου και των εχθρών μας. Μαχητικοί, γιατί δεν τέλειωσαν οι αγώνες του λαού μας... Με τη χρυσή της νιότης πανοπλία, όπως λέει και της ΕΠΟΝ ο ύμνος. Θα ξημερώσουν τα καινούρια χρόνια».

Ανοιχτή εκδήλωση με θέμα «Ο κίνδυνος ενός νέου τρομονόμου» διοργανώνει τη Δευτέρα, 5 του Μάρτη, στο Θέατρο «Καρέζη» η «Δημοκρατική Συσπείρωση για τις λαϊκές ελευθερίες και την αλληλεγγύη».

Στη συγκεκριμένη εκδήλωση - θα ξεκινήσει στις 6 το απόγευμα - έχουν προσκληθεί και θα συμμετάσχουν προσωπικότητες της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας μας, συνδικαλιστές, καθώς και άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών. «Στόχος μας είναι η εκδήλωσή μας να αποτελέσει ένα περαιτέρω βήμα για την έκφραση και συνένωση των δικαιολογημένων ανησυχιών και αντιδράσεων που έχουν προκαλέσει οι προωθούμενες αλλαγές στην ποινική νομοθεσία. Ακόμη πρέπει να επιτευχθεί ο συντονισμός των προσπαθειών για τη ματαίωση προώθησης και ψήφισης ενός νέου τρομονόμου», τονίζει χαρακτηριστικά η «Δημοκρατική Συσπείρωση» στην ανακοίνωσή της.