ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 19 Δεκέμβρη 2025
Σελ. /28
Τα δικαιώματα των συνταξιούχων και το Συνέδριό μας

Είχα γράψει γι' αυτά και στο προηγούμενο Συνέδριο. Για το δικαίωμα των συνταξιούχων να διατηρηθεί το επίπεδο ζωής τους και στη συντάξιμη περίοδο, για το δικαίωμα χρήσης των νέων επιστημονικών ανακαλύψεων, για το αίσχος να αναγκάζονται οι γιατροί σε επιλογή στο κρεβάτι της Εντατικής, ανάμεσα σε αυτούς και τους νέους, για το δικαίωμα στην επικοινωνία με συγγενείς, φίλους, συναδέλφους, συναγωνιστές, συντρόφους, για το δικαίωμα πρόσβασης στον πολιτισμό, ακόμα κι όταν δεν μπορούν να κινούνται μόνοι τους, για το δικαίωμα στον αξιοπρεπή θάνατο στην ώρα του, αυτή που καθορίζει η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος.

Το νόημα της απαίτησης για δημόσια γηροκομεία, που περιέλαβε στις διεκδικήσεις του το συνταξιουχικό κίνημα, περιλαμβάνει μια φροντίδα σε αυτά ανάλογη με τις διαρκώς εξελισσόμενες δυνατότητες που παρέχει η πρόοδος αυτή. Σήμερα πρέπει να συνειδητοποιηθεί από τον λαό πως είναι απαράδεκτο κοινωνικά να επαφίεται η φροντίδα των υπερήλικων στις κερδοσκοπικές ορέξεις των σημερινών οίκων ευγηρίας, που είναι κατά κανόνα κολαστήρια ελάχιστης φροντίδας, δεσίματος σε ένα κρεβάτι με καθετήρα κ.λπ.

Και, βέβαια, ώσπου να ανέβει η κοινωνική και συλλογική συνείδηση, συνοδευόμενη με τα απαραίτητα μέσα, σε βαθμό που να μη θεωρεί ο υπερήλικας πως τον διώχνουν οι δικοί του από το σπίτι του, για να τον ξεφορτωθούν σε ένα γηροκομείο, οφείλουμε να διεκδικούμε το δικαίωμά του να βοηθιέται με επάρκεια, όταν δεν θα το μπορεί μόνος του, για τις καλύτερες δυνατές συνθήκες διαβίωσης στο σπίτι του, χωρίς πόνους, κατακλύσεις, ανυπλησιά για ώρες μετά τις αφοδεύσεις, εγκατάλειψη κ.λπ. Αυτά που συμβαίνουν σήμερα, με τις πενιχρές δυνατότητες που δίνουν οι κατά κανόνα χρησιμοποιούμενες ανειδίκευτες μετανάστριες, σε συνδυασμό με την καταβαράθρωση των συντάξεων, που δεν φτάνουν για την πληρωμή τους.

Ενας επαρκής κοινωνικός προγραμματισμός θα περιλάμβανε και μελέτη, εξέλιξη, παραγωγή μηχανημάτων, που θα έκαναν το κρεβάτι του κατάκοιτου εργαστήριο περιποίησης και εξασφάλισης των καλύτερων ανά πάσα στιγμή συνθηκών διαβίωσής του, σε συνδυασμό με τις υπηρεσίες εξειδικευμένου ατόμου για τη φροντίδα του, για το οποίο οι πολιτικές των σημερινών κυβερνήσεων δεν παρέχουν ούτε το 1/3 των απαραίτητων δαπανών.

Ενας επαρκής κοινωνικός προγραμματισμός θα έπρεπε επίσης να περιλαμβάνει ολόκληρο πλέγμα ιδεολογικής προσαρμογής, ακόμα και ψυχολογικής υποστήριξης, για να αντιμετωπίσουν οι ηλικιωμένοι κι οι υπερήλικες με νηφαλιότητα τις δυσκολίες που συνοδεύουν τα τελευταία τους χρόνια και τη διαδικασία έως τον θάνατο. Να τον αντιμετωπίζουν ψύχραιμα, έχοντας επίγνωση ότι δώσανε το μάξιμουμ που μπορούσαν στην κοινωνία, στα αδέρφια και τους συντρόφους τους, ότι αυτή η συνεισφορά τους μένει αθάνατη, ότι αποτελεί κι αυτή λιθαράκι του αυριανού οικοδομήματος της «Παναθρώπινης Φιλιάς» του Βάρναλη. Και με αυτήν την πεποίθηση να μην τον φοβούνται, αφού «ο Χάρος» δεν παίρνει παρά μόνο το αρρωστημένο άχρηστο κορμί, το οποίο η Επιστήμη και η Φύση δεν μπορούν να το λειτουργούν πλέον.

Οι αναφορές αυτές για τις απαραίτητες συνθήκες διαβίωσης των ηλικιωμένων και υπερηλίκων δεν μπορούν παρά να είναι αντικείμενο διεκδίκησης, όσο υπάρχει το σημερινό απάνθρωπο καπιταλιστικό σύστημα. Και, βέβαια, να είναι ενταγμένες στη διεκδίκηση «συντάξεων και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που να καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες μας». Οπως και στη διεκδίκηση για τη μείωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και στη θαρραλέα συντριβή των γλοιωδών αλλά και δηλητηριωδών επιχειρημάτων, σαν κι αυτό της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, που δεν είναι παρά το 1/10 με 1/20 της φρεναρισμένης, σε σχέση με την παραγωγικότητα, καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Οι συνταξιούχοι, ηλικιωμένοι και υπερήλικες, έχουν αυτά τα δικαιώματα γιατί τα πλήρωσαν στον ενεργό τους βίο, γιατί έδωσαν πολλά για να αναθρέψουν τα παιδιά τους, τα οποία τους το οφείλουν, και με την προσωπική τους συνεισφορά, που έχει και αυτή την αξία της, αλλά κυρίως με τη διεκδίκηση για τους ηλικιωμένους μέρους της τεράστιας υπεραξίας που τους έκλεβαν στον ενεργό τους βίο. Οι συνταξιούχοι έχουν δικαίωμα να κάνουν αυτό που τους ευχαριστεί, να ζουν δημιουργικά εκεί και όπως το θέλουν. Και όταν αρχίσουν οι δυσκολίες της κατάπτωσης, να ζήσουν χωρίς πόνους, όσο γίνεται πιο ευχάριστα ή λιγότερο δυσάρεστα. Στις δυσκολότερες στιγμές, να μην πονάνε, να έχουν επαφή με τους δικούς τους, συγγενείς, συναγωνιστές, συναδέλφους, όσο είναι ζωντανό το μυαλό. Και να αφιερώνεται σε αυτούς το αναλογούν μέρος της επιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης για όλες τις αρνητικές συνέπειες της τελικής κατάπτωσης.

Με την απαραίτητη συμπύκνωση στο πλαίσιο των Θέσεων, θα έβλεπα σε αυτές, ίσως και σαν αδέξιο παράδειγμα, τις παρακάτω σειρές, σε τιτλοφορημένη ενότητα, για την υπόθεση των συνταξιούχων, που περιλαμβάνουν το 30% του πληθυσμού της χώρας μας.

Δείγμα της προϊούσας σαπίλας του καπιταλισμού είναι και η συνεχιζόμενη εγκληματική σταδιακή απαλλαγή των εργοδοτών από τις εισφορές για την υγεία και τη σύνταξη των εργαζομένων. Πρόκειται για τις εισφορές που δίνονται είτε απευθείας από τους εργοδότες, είτε μέσω της συμμετοχής του εργαζόμενου, που θα έπρεπε να έχει μισθό που να αντέχει αυτήν τη συμμετοχή.

Και όπως κάνουμε για όλες τις πλευρές του αγωνιστικού διεκδικητικού κινήματος, οι συνταξιουχικές οργανώσεις πρέπει να ασχοληθούν με τους βασικούς τομείς που καλύπτουν την αναγκαία κοινωνική φροντίδα για τους απόμαχους της δουλειάς, ακόμα και μέσα στο σημερινό πλαίσιο υποχώρησης των δυνατοτήτων του λαϊκού κινήματος να ανατρέψει τις καταστροφικές πολιτικές του μεγάλου κεφαλαίου.

Ο αγώνας για τη διεκδίκηση δημόσιων γηροκομείων πρέπει να συνδυαστεί με τις συνθήκες ζωής σε αυτά, με την επαρκή περιποίηση και φροντίδα. Παράλληλα υπάρχει τεράστιο αντικείμενο διεκδίκησης σχετικά με τη φροντίδα που έχουν ανάγκη οι ηλικιωμένοι που μένουν μέχρι τον θάνατό τους στο σπίτι τους.

Η πρωτοπόρα δραστηριότητά μας στο «Σπίτι του Αγωνιστή» πρέπει να είναι παράδειγμα προς μίμηση. Να ενσωματωθεί με το συνταξιουχικό κίνημα και να επεκταθεί, με προοπτική να καλύψει όλη την Ελλάδα.

Οι διεκδικήσεις μας πρέπει να συνδυάζονται με το όραμα της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας, που θα αντιμετωπίζει αυτές τις καταστάσεις, παρέχοντας τεράστια αναλογία πόρων σε σχέση με τη σημερινή, ώστε να μπορούν οι ηλικιωμένοι να απολαύσουν την ξεκούραση μετά τη σύνταξη, που θα δίνεται όλο και νωρίτερα. Να έχουν δημιουργική ενασχόληση και προσφορά στην κοινωνία, να απολαμβάνουν εκδρομές, πολυποίκιλη ψυχαγωγία, να εξασφαλίζεται η συμμετοχή τους στα πολιτικά και πολιτιστικά δρώμενα.

Οι σύλλογοι των συνταξιούχων οφείλουν να διεκδικούν επιχορηγήσεις για να μπορούν να κάνουν προοδευτικές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, εκδρομές με δημιουργική ξενάγηση, γιορτασμούς και λοιπά. Να ενταχθεί συντονισμένα στο γενικότερο ενδιαφέρον και την ενασχόλησή μας η σημαντική δραστηριότητα των ΚΑΠΗ.


Κώστας Τζατζάνης
ΚΟΒ Κέντρου Νέας Σμύρνης Αττικής του ΚΚΕ

Ο κύκλος με την κιμωλία

Οι εξελίξεις του προηγούμενου διαστήματος, που αποτυπώθηκαν και σε αποτελέσματα αρχαιρεσιών σωματείων, όπως για παράδειγμα στις εκλογές των νοσοκομειακών γιατρών, αποτελούν επιτυχίες του ΚΚΕ και του πολιτικού σχεδιασμού με θετική επίδραση συνολικά στη ζωή του λαού.

Η ενίσχυση της επιρροής του ΚΚΕ στους εκπαιδευτικούς, που αποδείχθηκε στις εκλογές των συνδικαλιστικών τους οργάνων και οι διαδοχικές πρωτιές της «Πανσπουδαστικής» (που δεν αμφισβητούνται από κανέναν, εκτός από τη ΔΑΠ, που συνεχίζει να αυτοπροσδιορίζεται πρώτη) είναι ένδειξη ότι μεγάλο μέρος εκπαιδευτικών, φοιτητών, νέων, αποδέχονται την πολιτική του ΚΚΕ.

Οι άνθρωποι που δίνουν σημασία σε όσα λέει το ΚΚΕ είναι πολλοί και φαίνεται ότι γίνονται περισσότεροι.

Με δεδομένα τα παραπάνω, σχετικά με τις Θέσεις επισημαίνω:

Οι Θέσεις της ΚΕ για το Συνέδριο αναφέρονται στην Απόφαση της ΚΕ για τον νόμο περί «ισότητας στον γάμο και στην από κοινού γονική μέριμνα από ομόφυλα ζευγάρια».

Με τη συγκεκριμένη Απόφασή της η ΚΕ υποστηρίζει ότι 1. Από τη συμπληρωματική λειτουργία άνδρα-γυναίκας στη διαδικασία τεκνοποίησης προκύπτει η αμφίπλευρη σχέση μητρότητας-πατρότητας. 2. Η μητρότητα και η πατρότητα είναι εγγεγραμμένες στο είδος «άνθρωπος» 3. Το παιδί έχει δικαίωμα να μην αποκόπτεται από τη σχέση μητρότητας-πατρότητας 4. Η κοινωνική ευθύνη της μητρότητας και της πατρότητας κατοχυρώνεται νομικά με την κοινή γονική μέριμνα.

Σύμφωνα με την ΚΕ, η μέριμνα και η ευθύνη για το παιδί συνδέονται με τη μητρότητα και την πατρότητα.

Αυτό το θεωρεί τόσο σημαντικό θέμα, όσο θεωρεί, όπως αναφέρεται στην Απόφαση, τον άλλο λόγο που το ΚΚΕ καταψήφισε το νομοσχέδιο, την εμπορευματοποίηση της τεκνοποίησης και της τεκνοθεσίας.

Σε προφανή αντίθεση με τα παραπάνω:

1. Οι Μαρξ και Ενγκελς αναφέρουν στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο: «Πάνω σε ποια βάση στηρίζεται η σημερινή, η αστική οικογένεια; Πάνω στο κεφάλαιο, πάνω στο ατομικό κέρδος. Η οικογένεια αυτή σε ολόπλευρα αναπτυγμένη μορφή υπάρχει μονάχα για την αστική τάξη. Εχει όμως το συμπλήρωμά της στην αναγκαστική έλλειψη της οικογένειας για τον προλετάριο και στη δημόσια πορνεία».

2. Ο Ενγκελς στο «Η καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους» γράφει: «Με το πέρασμα των μέσων παραγωγής σε κοινωνική ιδιοκτησία, παύει η ατομική οικογένεια να είναι η οικονομική μονάδα της κοινωνίας. Το ατομικό νοικοκυριό μετατρέπεται σε κοινωνικό λειτούργημα. Η περιποίηση και ανατροφή των παιδιών γίνεται δημόσια υπόθεση. Η κοινωνία φροντίζει ισότιμα για όλα τα παιδιά, είτε είναι παιδιά νόμιμου γάμου είτε νόθα».

3. Ο Λένιν, σύμφωνα με αυτά που γράφει η Κλάρα Τσέτκιν, λέει: «Με λίγα λόγια, εφαρμόζουμε επισταμένα την απαίτηση του προγράμματός μας, να μεταθέσουμε τις δουλειές του νοικοκυριού και της διαπαιδαγώγησης, των ατομικών νοικοκυριών σε κοινότητες», οπότε, όπως λέει παρακάτω: «Ενώ πάλι για τα παιδιά δημιουργούνται πιο ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξή τους, από ό,τι θα είχαν στο σπίτι».

4. Στο έργο του Μπρεχτ «Ο κύκλος με την κιμωλία», όπως σε παρόμοιους μύθους από τους οποίους έχει εμπνευστεί, ένα παιδί τοποθετείται μέσα σ' έναν κύκλο και ζητείται από δύο γυναίκες να το τραβήξουν από τα χεράκια του με δύναμη, η κάθε μια προς το μέρος της. Οποια καταφέρει να το βγάλει από τον κύκλο, θα το κρατήσει δικό της για πάντα. Στο έργο του Μπρεχτ η βιολογική μητέρα το τραβά με δύναμη, ενώ η γυναίκα που το μεγαλώνει αναδεικνύεται ως η πραγματική του μάνα, δεν θέλει να το πονέσει και το αφήνει. Με αυτόν τον τρόπο ο Μπρεχτ παίρνει θέση στο συγκεκριμένο ζήτημα, ότι η βιολογική σχέση δεν είναι το καθοριστικό κριτήριο για το πώς πρέπει να μεγαλώνει το παιδί.

5. Ακόμα και η ίδια η Απόφαση της ΚΕ αναφέρει ότι με την ένταξη της γυναίκας στη μισθωτή εργασία και την αυτοαπασχόληση «Η μητρότητα ως κύριος κοινωνικός ρόλος της γυναίκας υποχωρούσε, ενώ αναβαθμιζόταν η πατρική ευθύνη, ιδιαίτερα για την εργατική τάξη και τα λαϊκά τμήματα των μεσαίων στρωμάτων της πόλης.

Οι εξελίξεις αυτές αποτυπώθηκαν σε ουσιαστικές αλλαγές στο Δίκαιο (Οικογενειακό, Εργατικό κ.λπ.)» που όπως αναφέρεται παρακάτω: «Αυτά ήταν κατοχυρωμένα στη Σοβιετική Ενωση, πολύ αργότερα στις καπιταλιστικές χώρες, όπως και στην Ελλάδα». Περιγράφεται δηλαδή η μέριμνα για τα παιδιά ως μεταβλητή κατάσταση.

Με βάση όλα αυτά προκύπτει ότι επιδίωξη του ΚΚ πρέπει να είναι η ευθύνη της διαπαιδαγώγησης των παιδιών να είναι συλλογική. Η βιολογική σχέση δεν πρέπει να είναι ο καθοριστικός παράγοντας της ανατροφής των παιδιών, που δεν πρέπει να είναι ιδιωτική υπόθεση, πάνω από όλα για το καλό των ίδιων των παιδιών. Αρα δεν προσανατολίζει σωστά η Απόφαση της ΚΕ, στον βαθμό που ανάγει σε κύριο ζήτημα της ανατροφής τη σχέση μητρότητας - πατρότητας.

Από εκεί και πέρα, εννοείται ότι στον καπιταλισμό, στο σύστημα που τιμωρεί από τη γέννησή του το παιδί που γεννιέται φτωχό και αντιμετωπίζει τις ανάγκες του με κριτήριο την ταξική του θέση, το σύστημα που έχει χωρίσει τους γονείς από τα παιδιά τους με τα 13ωρα και την παρέμβαση που κάνει στη διαμόρφωση της συνείδησης από πολύ μικρή ηλικία, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να ανησυχεί ο λαός και να μην έχει εμπιστοσύνη όταν οι κυβερνήσεις που το υπηρετούν νομοθετούν σχετικά με την οικογένεια.

Επίσης, θα έπρεπε στις Θέσεις και πρέπει να συμπεριληφθεί στην Απόφαση το πολύ σημαντικό ζήτημα της εμπορίας ανθρώπων.

Επιπλέον, το ΚΚΕ, όπως σωστά έχει κάνει την πρόταση για την επίταξη των ιδιωτικών κλινικών ή εναντίον των πλειστηριασμών, θα πρέπει αντίστοιχα να διαμορφώσει προτάσεις και αιτήματα άμεσης ανακούφισης και προστασίας της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων ως ενοικιαστών κατοικίας.

Κλείνοντας, σχετικά με το κεντρικό θέμα του Συνεδρίου, το γεγονός ότι το ΚΚΕ όχι μόνο πρωτοστάτησε στο κίνημα των Τεμπών, αλλά συνέβαλε καθοριστικά στον προσανατολισμό του και στο να αποκτήσει ουσιαστικό περιεχόμενο, να συνδεθεί συνολικά με τα αιτήματα και τη ζωή των εργαζομένων και του λαού, με απεργιακές κινητοποιήσεις, να αναδειχθούν οι πραγματικές αιτίες, να αποκτήσει μαζικότητα και διάρκεια, επιβεβαιώνει την ικανότητά του ως Κόμμα να παρεμβαίνει στις εξελίξεις με βάση τον στόχο του. Αυτά τα γράφω γνωρίζοντας και προσωπικά, ως εργαζόμενος στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, πόσο ενεργά ο μηχανισμός του κράτους και των εταιρειών επιδίωξε και επιδιώκει να μην αναδειχθεί το καπιταλιστικό κέρδος ως η πραγματική αιτία του εγκλήματος και να κρυφτούν οι κίνδυνοι που συνεπάγεται για την ασφάλεια των μεταφορών.

Καλή επιτυχία στο 22ο Συνέδριο του ΚΚΕ!


Φοίβος Καπερώνης



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ