Η ελληνική εμπλοκή στη χιτλερικού χαρακτήρα ΝΑΤΟική εισβολή στη Γιουγκοσλαβία είναι δεδομένη και πέρα από κάθε αμφισβήτηση και απορρέει από τη σχέση υποτέλειας που έχει η Ελλάδα με το ΝΑΤΟ. Η εμπλοκή αυτή είναι είτε άμεση με τη συμμετοχή ελληνικών στρατευμάτων είτε έμμεση με την παροχή υποστήριξης στις υπόλοιπες ΝΑΤΟικές δυνάμεις.

Οσον αφορά την άμεση εμπλοκή: Το ελληνικό αντιτορπιλικό "ΚΙΜΩΝ",που είναι εφοδιασμένο με πυραύλους "Πένγκουιν" συμμετέχει στη Μόνιμη Ναυτική Δύναμη Μεσογείου του ΝΑΤΟ, βρίσκεται στην Αδριατική έξω από τις ακτές του Μαυροβουνίου και τα οπλικά του συστήματα, μαζί με τα άλλα ΝΑΤΟικά πλοία, έχουν στραφεί σε γιουγκοσλαβικούς στόχους. Επίσης το ελληνικό αντιτορπιλικό συμβάλλει, μαζί με άλλα, στην κάλυψη των αμερικανικών πλοίων που εξαπολύουν πυραύλους κατά της Γιουγκοσλαβίας.

Στη Βοσνία στις ΝΑΤΟικές δυνάμεις κατοχής συμμετέχει και ελληνικό τάγμα με δύναμη 250 ανδρών, με έδρα την πόλη Βίσοκο, έξω από το Σεράγεβο. Μάλιστα Ελληνες αξιωματικοί έχουν τη διοίκηση όλης της μονάδας "HELUBA" στο στρατόπεδο αυτό, όπου βρίσκονται ακόμα μονάδες από Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Αυστρία και Βουλγαρία.

Στην Αλβανία παραμένει δύναμη τάγματος 250 Ανδρών που στρατοπεδεύει σε βάση στο προάστιο Ισμπερίς των Τιράνων, με αποστολή τη συμβολή στην ανασυγκρότηση του αλβανικού στρατού.

Υπάρχει ακόμα αριθμός Ελλήνων στρατιωτικών παρατηρητών, περίπου 20, που είναι διάσπαρτοι στην ευρύτερη περιοχή της πρώην Γιουγκοσλαβίας, ως παρατηρητές της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΟΑΣΕ.

Και βέβαια, η άμεση εμπλοκή δε σταματάει εδώ. Σε περίπτωση κλιμάκωσης των επιχειρήσεων θα ανοίξει ένας φαύλος κύκλος υποστήριξης των δυνάμεων αυτών με άγνωστη έκβαση.

Από κει και πέρα υπάρχει παροχή διευκολύνσεων και υποστήριξης στις δυνάμεις των άλλων ΝΑΤΟικών χωρών που βομβαρδίζουν τη Γιουγκοσλαβία. Στρατηγικής σημασίας είναι ο ρόλος της βάσης στο Ακτιο από την οποία απογειώνονται τα ιπτάμενα ραντάρ "Aβακς", το "αυτί και το μάτι" του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια. Ελληνικά πληρώματα επανδρώνουν τα "Αβακς" που απογειώνονται και από βάσεις της Ιταλίας και της Γερμανίας. Τα αεροπλάνα αυτά, που απογειώνονται από το ελληνικό έδαφος, μαζί με τους αμερικανικούς δορυφόρους, εντοπίζουν τους επίγειους και εναέριους στόχους επί του γιουγκοσλαβικού εδάφους και καθοδηγούν τα ΝΑΤΟικά μαχητικά και τους πυραύλους στο ολέθριο έργο τους κατά του λαού της Γιουγκοσλαβίας. Ανάλογο ρόλο έχει και η αεροναυτική βάση της Σούδας στην Κρήτη που βρίσκεται σε πολεμική ετοιμότητα.

Την ίδια ώρα το ελληνικό έδαφος και ιδιαίτερα η Κεντρική Μακεδονία με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, αποτελεί το μεγάλο πολεμικό προγεφύρωμα του ΝΑΤΟ. Από την περιοχή έχει διέλθει το μεγαλύτερο μέρος της δύναμης των 10.000 ανδρών και βαρέως οπλισμού που προσωρινά έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή των Σκοπίων, με προορισμό την εισβολή στη Γιουγκοσλαβία. Οι δυνάμεις αυτές στην πορεία θα ενισχυθούν παραπέρα.

Στα πλαίσια αυτής της κλιμακούμενης επιχείρησης προώθησης των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων στην ΠΓΔΜ, μέσω ελληνικού εδάφους, η ελληνική εμπλοκή αποκτά και καθαρά επιχειρησιακά χαρακτηριστικά. Να σημειωθεί ότι η επιχείρηση αυτή είναι σε εφαρμογή των σχεδίων της εποχής του "ψυχρού πολέμου" για διείσδυση του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια και στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, μέσω της, στρατηγικής σημασίας, κοιλάδας του Αξιού ποταμού. Μια τέτοια επιχείρηση προϋποθέτει και αεροπορική κάλυψη που σημαίνει ότι στη Βόρεια Ελλάδα και στον οδικό και σιδηροδρομικό άξονα Θεσσαλονίκη - Σκόπια, ελληνικές δυνάμεις έχουν αναλάβει ρόλο αντιαεροπορικής άμυνας.

Μέσα σε αυτή την κατάσταση ορισμένοι ΝΑΤΟαναθρεμμένοι, επιχειρούν να θριαμβολογήσουν, γιατί τάχα η Ελλάδα προκρίνεται σε σχέση με την Τουρκία από τους Αμερικανούς και της ανατίθεται ρόλος στα πλαίσια των ΝΑΤΟικών πολεμικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια. Αποτελεί δηλαδή, όπως εκτιμούν, μια ντεφάκτο και... ευνοϊκή για την Ελλάδα ενεργοποίηση της νέας δομής του ΝΑΤΟ, με βάση την οποία η επιχειρησιακή ευθύνη στις ΝΑΤΟικές επιχειρήσεις ανατίθεται κατά περίπτωση σε κάποια από τις ΝΑΤΟικές χώρες της περιοχής. Ωστόσο, ασκούνται πιέσεις από τους Αμερικανούς για να επιτραπεί και σε τουρκικά στρατεύματα και εφόδια να διέλθουν από το ελληνικό έδαφος για να εισβάλουν στη Γιουγκοσλαβία. Κατά την τελευταία επίσκεψή του στο ελληνικό υπουργείο Αμυνας ο Ν. Μπερνς το έθεσε και στον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, Μ. Παραγιουδάκη. Ομως δεν αποκλείεται ήδη τουρκικά εφόδια να έχουν περάσει μέσω του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, κάτω από τα μάτια των ελληνικών αρχών.

Κ. Ζ.

Σφυρίζει "αδιάφορα" η ελληνική κυβέρνηση, αλλά δεν είναι δυνατό να αποσείσει τις ευθύνες της για τα ΝΑΤΟικά χτυπήματα κατά της Νέας Γιουγκοσλαβίας. Η ενεργοποίηση, άλλωστε, της στρατιωτικής μηχανής της Συμμαχίας, προϋποθέτει ομοφωνία. Η υπογραφή της ελληνικής κυβέρνησης, λοιπόν, βρίσκεται και αυτή κάτω από το κείμενο που περιγράφει το επιχειρησιακό σχέδιο, το οποίο υλοποιούν αυτή τη στιγμή οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΝΑΤΟική δράση "στηρίζεται" στις ομόφωνες αποφάσεις της Συμμαχίας, οι οποίες ελήφθησαν στις συνεδριάσεις των σχετικών οργάνων της τον περασμένο Οκτώβρη και τον περασμένο Φλεβάρη. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το επιχειρησιακό σχέδιο για το χτύπημα κατά της Ν. Γιουγκοσλαβίας προέβλεπε τέσσερα στάδια δράσης:

Το πρώτο στάδιο προβλέπει πλήγματα από αέρος στο αντιαεροπορικό σύστημα της Γιουγκοσλαβίας.

Το δεύτερο στάδιο προβλέπει πλήγματα σε στρατηγικούς στόχους μέχρι τον 45ο παράλληλο, δηλαδή λίγο βορειότερα από την Πρίστινα.

Το τρίτο στάδιο της επίθεσης προβλέπει μαζικούς βομβαρδισμούς στρατηγικών στόχων σε όλο το έδαφος της Ν. Γιουγκοσλαβίας.

Το τέταρτο στάδιο προβλέπει τη χερσαία εμπλοκή των ΝΑΤΟικών δυνάμεων.

Το επιχειρησιακό σχέδιο, πρέπει να υπογραμμιστεί, υιοθετήθηκε ομόφωνα και η υπογραφή της ελληνικής κυβέρνησης βρίσκεται κάτω από το σχετικό κείμενο.

Οταν, λοιπόν, ξεκίνησε η ΝΑΤΟική μηχανή, η ελληνική κυβέρνηση γνώριζε επακριβώς τι θα συμβεί. Παρ' όλα αυτά, το σχέδιο δεν τηρήθηκε κατά γράμμα. Οπως λένε παράγοντες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, το σχέδιο συμπτύχθηκε. Ηδη, από το πρώτο βράδυ, εξελίχθηκαν, ταυτόχρονα, τα πρώτα δύο στάδια του επιχειρησιακού σχεδίου, γεγονός που περιόρισε τα περιθώρια για διπλωματικές αντιδράσεις και διεξόδους.

Η υλοποίηση του ΝΑΤΟικού σχεδίου, όμως, πρόβαλε τα εφιαλτικά σενάρια, τα οποία η ελληνική κυβέρνηση είχε την υποχρέωση να λάβει υπόψη της πριν βάλει την υπογραφή της. Τα "σενάρια" αυτά έχουν να κάνουν με τη δρομολόγηση της διαδικασίας αλλαγής των συνόρων και μεταβολής της κατάστασης στην περιοχή. Οπως είναι λογικό, τα ορατά, πλέον, επικίνδυνα ενδεχόμενα θορύβησαν την Αθήνα. Μεταξύ παραγόντων του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, άρχισαν να αναζητούνται "κομψοί" τρόποι, ώστε η Αθήνα να μπορέσει να διαφοροποιήσει τη θέση της.

Ο αναπληρωτής υπουργών Εξωτερικών Γ. Κρανιδιώτης ανέλαβε χτες το βράδυ να παρουσιάσει τα πρώτα βήματα αυτής της ελληνικής - εκ των υστέρων - "διαφοροποίησης", η οποία ίσως "καταγράφεται" και για την "τιμή των όπλων" της ελληνικής διπλωματίας.

Πάντως, ο Γ. Κρανιδιώτης, σε χτεσινοβραδινές του δηλώσεις, ζήτησε την άμεση κατάπαυση του πυρός, να σταματήσουν οι βομβαρδισμοί, γιατί οδηγούν, όπως είπε, στην κλιμάκωση. Πρέπει, συνέχισε ο Γ. Κρανιδιώτης, να δοκιμαστεί και πάλι η διπλωματία.

Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, στις δηλώσεις του, ισχυρίστηκε ότι, στο πλαίσιο των οργάνων της Συμμαχίας, "ομοφωνία υπάρχει μόνο σε ό,τι αφορά τα δύο πρώτα στάδια του επιχειρησιακού σχεδίου. Για το πέρασμα στο τρίτο στάδιο, δηλαδή το μαζικό βομβαρδισμό στρατηγικών στόχων σε όλο το έδαφος της Ν. Γιουγκοσλαβίας, σύμφωνα με όσα είπε ο Γ. Κρανιδιώτης, απαιτείται νέα συζήτηση και νέα ομόφωνη απόφαση. Ηδη, όπως είπε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, έχει δοθεί στο μόνιμο αντιπρόσωπο της χώρας μας στο ΝΑΤΟ, εντολή να διατυπώσει επιφυλάξεις". Σε ό,τι αφορά στο τελευταίο στάδιο, ο Γ. Κρανιδιώτης είπε ότι είμαστε επιφυλακτικοί, για να μην πω αρνητικοί, στο ενδεχόμενο ανάπτυξης χερσαίας δύναμης.

Ο αναπληρωτής υπουργός σημείωσε επίσης, τις τρομακτικές συνέπειες για την οικονομική ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής.

Από την προχτεσινή διαδήλωση στους δρόμους της Αθήνας κατά των ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών στη Σερβία