Κατά τη διάρκεια της τέταρτης επανόδου του Ισπανικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (PSOE) στην εξουσία, άρχισαν να δυσκολεύουν τα πράγματα για τον πρωθυπουργό και γενικό γραμματέα του κυβερνώντος κόμματος, Φελίπε Γκονζάλες. Στις περιπτώσεις οικονομικής διαφθοράς (στις οποίες εμπλέκονται ανώτατα στελέχη του PSOE) ήρθαν να προστεθούν μία σειρά σκανδάλων που ανέδειξαν την Ισπανία σε θέμα των πρώτων σελίδων του ξένου Τύπου.

Καμία κυβέρνηση ευρωπαϊκού κράτους δεν έχει καταρρίψει το ρεκόρ σκανδάλων της κυβέρνησης του Φελίπε Γκονζάλες. Αρκεί να αναφέρει κανείς ότι:

- Εχουν περάσει από τις φυλακές ή διώκονται από τη δικαιοσύνη, ο πρόεδρος της Τράπεζας της Ισπανίας, ο επίτροπος της Τράπεζας και η υπεύθυνη του κυβερνητικού δελτίου ενημέρωσης Τύπου.

- Στη φυλακή βρίσκονται ο πρόεδρος της μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας της Ισπανίας και ένας χρηματιστής ο οποίος έλαβε από την κυβέρνηση εκατοντάδες δισεκατομμύρια πεσέτες, με το ένα ή το άλλο συμβόλαιο, για την ίδρυση στη χώρα, του υποκαταστήματος της κουβεϊτιανής επενδυτικής εταιρίας KIO και ο οποίος κατέληξε να αναστείλει τις πληρωμές!

- Ακόμα διώκεται από τη δικαιοσύνη, ενώ αγνοείται η τύχη του εδώ και δέκα μήνες, ο πρώην γενικός διευθυντής της Εθνοφυλακής (το σημαντικότερο αστυνομικό Σώμα της Ισπανίας) που παρέσυρε και μία ομάδα αξιωματικών και ανώτατων στελεχών του παραπάνω Σώματος.

Και ο κατάλογος συνεχίζεται, καθώς αυτό τον καιρό η δικαιοσύνη ερευνά τη συμμετοχή κρατικών ιδρυμάτων στη συγκρότηση και χρηματοδότηση των λεγόμενων Αντιτρομοκρατικών Ομάδων Απελευθέρωσης (GAL), μία τρομοκρατική παρααστυνομική σπείρα, η οποία μεταξύ του 1983 και 1987 προέβη σε τρομοκρατικές ενέργειες ενάντια σε στόχους που πλησίαζαν τη Βασκική Αυτονομιστική Οργάνωση ETA με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 26 άτομα.

Ο δικαστής Μπαλτάσαρ Γκαρθόν - που παραιτήθηκε εδώ και μερικούς μήνες από το βουλευτικό του αξίωμα, που είχε λάβει μέσα από τη λίστα του PSOE και ήρθε δεύτερος ακριβώς πίσω από τον Φελίπε Γκονζάλες - άνοιξε και πάλι την υπόθεση όταν έλαβε επαρκή στοιχεία για την ανάμειξη του υπουργείου Εσωτερικών στη χρηματοδότηση των GAL. Ο δικαστής διέταξε τη φυλάκιση χωρίς αναστολή τριών αρχηγών της αστυνομίας και δύο ανώτατων στελεχών του υπουργείου Εσωτερικών κατά τη διάρκεια της θητείας προηγούμενων υπουργών που είχε διορίσει ο Γκονζάλες.

Οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Το δεξιό κόμμα της αντιπολίτευσης, το Λαϊκό Κόμμα (PP), που από το 1982 δεν έχει ανέβει στην εξουσία, πιέζει συνεχώς τον Φελίπε Γκονζάλες ώστε να υποχρεωθεί ο τελευταίος να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές με την ελπίδα να συμπέσουν με τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές στις 28 Μάη. Ολες οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν μία σοβαρή υποχώρηση του κυβερνώντος PSOE στις κυριότερες πόλεις και την απώλεια των περιφερειακών κυβερνήσεων με εξαίρεση την Εστρεμαδούρα, την Καστίλλη - Λα Μάντσα, δύο από τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές της Ισπανίας.

Από μία άλλη σκοπιά και η αριστερή αντιπολίτευση - ο συνασπισμός Ενωμένη Αριστερά στον οποίο συμμετέχουν το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ισπανίας, σοσιαλιστές που διαφώνησαν με το PSOE, ρεπουμπλικάνοι και ανεξάρτητοι αριστεροί - απαιτεί την παραίτηση του Φελίπε Γκονζάλες, τον οποίο καταγγέλλει ως ένοχο, για δράση ή παράλειψη, σε όλα τα οικονομικά και πολιτικά σκάνδαλα. Ομως, η Ενωμένη Αριστερά κατηγορεί την κυβέρνηση του PSOE κυρίως ότι προκάλεσε την οικονομική κρίση, ευνοώντας στα χρόνια της οικονομικής ανάπτυξης στα μέσα της δεκαετίας του '80 αποκλειστικά την κερδοσκοπική οικονομία...

Πραγματικά! Παρά τη συνολική αύξηση του ετήσιου εισοδήματος στην Ισπανία, το PSOE στάθηκε ανίκανο να δημιουργήσει πραγματικές θέσεις εργασίας ώστε να μειωθεί η δομική ανεργία.

Περίπου το 23% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού βρίσκεται στην ανεργία και η μοναδική "θεραπεία" που εφαρμόζει επίμονα η κυβέρνηση Γκονζάλες είναι η μείωση του κόστους της απόλυσης και η δημιουργία μιας ατελείωτης σειράς παραλλαγών των συμβάσεων ορισμένου χρόνου. Η αντεργατική μεταρρύθμιση που επέβαλε ο Γκονζάλες - και που του στοίχισε μία γενική απεργία στις 24 Γενάρη 1994 - κατέρριψε και άλλο ένα ρεκόρ: Η Ισπανία είναι η ευρωπαϊκή χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό εργαζομένων με σύμβαση ορισμένου χρόνου (περίπου το 40%) και τον τελευταίο χρόνο οι συμβάσεις αορίστου χρόνου δεν άγγιξαν ούτε το 3% του συνόλου! Ετσι, η Ισπανία μετατρέπεται σε μία χώρα με εποχιακούς εργαζόμενους, όπου ο κανόνας θα φτάσει να είναι η ανασφάλεια για τη θέση εργασίας και η εξαίρεση η σίγουρη εργασία.

Ως γνωστόν, το κόμμα του Φελίπε Γκονζάλες, καθώς είναι μειοψηφία, στηρίζεται κοινοβουλευτικά από την καταλωνική και βασκική εθνικιστική Δεξιά. Αυτή η Δεξιά, αντιφρανκική και δημοκρατική, που συγγενεύει με τα ευρωπαϊκά φιλελεύθερα και λαϊκά κόμματα, εκπροσωπεί καλύτερα ακόμα και από το ίδιο το Λαϊκό Κόμμα τον ισπανικό καπιταλισμό και η κοινοβουλευτική στήριξη που παρέχει στην κυβέρνηση του PSOE δεν είναι δωρεάν αλλά τη χρησιμοποιεί για να περάσει την οικονομική και κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης μέσα από όλο και πιο αντιδραστικά μονοπάτια.

Ωστόσο, εάν η δικαστική έρευνα αποδείξει ότι η κυβέρνηση είναι αναμεμειγμένη στη δημιουργία και τη χρηματοδότηση των GAL, ή εάν το PSOE υποστεί μία σκανδαλώδη ήττα στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, τότε θα είναι πρακτικά αδύνατο να συνεχίζουν οι Βάσκοι και Καταλωνοί εθνικιστές να στηρίζουν τον Φελίπε Γκονζάλες. Η μόνη λύση, λοιπόν, για την κρίση θα είναι οι πρόωρες εκλογές.

Βισέντε ΟΛΙΒΑΡΕΣ

(Πολιτικός συντάκτης

της εφημερίδας "AVANT", όργανου του ΚΚ Καταλωνίας)

Οι συνοριακές διαφορές ανάμεσα στο Περού και το Εκουαδόρ, που ήρθαν στο προσκήνιο της δημοσιότητας την περασμένη βδομάδα, με τη μορφή των αιματηρών μαχών στη μεθόριο των δύο χωρών, δεν είναι καινούριες. Οι μάχες γύρω από το "Ελ Ορο", την επίμαχη λωρίδα γης των 430 τ. χλμ., έχουν ιστορία τουλάχιστον μισού αιώνα, καθώς από τότε ήταν γνωστό το πλούσιο υπέδαφος της περιοχής (χρυσός, πετρέλαιο, ενώ αργότερα βρέθηκαν κοιτάσματα ουρανίου)...

Η ιστορία φαίνεται πως άρχισε το 1854, οπότε το Εκουαδόρ επαναδιαπραγματεύτηκε το εξωτερικό του χρέος, προσφέροντας ως εγγύηση περιοχές που βρίσκονται ανάμεσα στα ποτάμια Μπομπονάσα και Παστάσα, που υποτίθεται ότι θα γίνονταν αντικείμενο επαναπροσδιορισμού των συνόρων με το γειτονικό Περού.

Το Περού, το οποίο τις "βάφτισε" δικές του, επικαλούμενο τους "Ινδιάνους Βασιλείς" και το συνταγματικό δίκαιο του 1810, θεώρησε πως δόθηκε κατάλληλη ευκαιρία για να παρέμβει στρατιωτικά. Ο ναύαρχος Ραμόν Καστίγια κατέλαβε πρώτα το λιμάνι Γκουγιακίλ το 1858, και ένα χρόνο αργότερα "ολοκλήρωσε" την εισβολή του στο Εκουαδόρ με 8.000 άνδρες και 56 πυροβόλα. Οι στρατιώτες του εγκατέλειψαν το Εκουαδόρ το 1861, αφού υπέγραψε την ειρηνευτική συμφωνία του Μαπασίνγκε.

Μετά από πέντε χρόνια, οι δύο χώρες ζήτησαν τη μεσολάβηση του Ισπανού μονάρχη, για την οποία τίποτε δεν έγινε αμέσως γνωστό.

Καθώς το συνοριακό πρόβλημα παρέμενε εκκρεμές, οι δύο πλευρές θεώρησαν πως δεν έμενε παρά... ο πόλεμος. Η σύρραξη του 1941 κράτησε περίπου ένα χρόνο. Το 1942, η κυβέρνηση του Εκουαδόρ δέχτηκε - βρισκόμενη σε μειονεκτική θέση - να υπογράψει το Πρωτόκολλο του Ρίο ντε Τζανέιρο, που έγινε υπό την εγγύηση των ΗΠΑ, της Αργεντινής, της Χιλής και της Βραζιλίας. Αυτή η συμφωνία καθιέρωνε συγκεκριμένα σύνορα για κάθε χώρα, εκτός από την περιοχή των 78 χλμ στη Σιέρα του Κόνδορα. Οι τέσσερις εγγυήτριες χώρες του Πρωτοκόλλου του Ρίο είχαν σημειώσει από τότε, ότι η μονομερής θέληση μίας εκ των εγγυητριών πλευρών δεν αρκεί για να ακυρώσει τη συνοριακή συμφωνία...

Το 1949, το Εκουαδόρ διαμαρτυρήθηκε για τη συμφωνία, την οποία αποκήρυξε τυπικά το 1950, θεωρώντας ότι το Πρωτόκολλο του Ρίο "έκλεβε" ένα σημαντικό μέρος του εδάφους του. Ενα χρόνο μετά συγκροτήθηκε μία μεικτή επιτροπή από τις δύο χώρες, που όρισε τα μεταξύ τους σύνορα αφήνοντας στο περιθώριο μία περιοχή 340 τ.χλμ. Η περιοχή αυτή αποτελεί το θέατρο των τελευταίων συγκρούσεων. Από τότε επαναλαμβάνονται διάφορα συνοριακά επεισόδια με πιο σοβαρά τα γεγονότα του 1981, τα οποία διήρκεσαν μόλις τέσσερις ημέρες.

Το 1991, το Κογκρέσο του Εκουαδόρ ψήφισε την ακύρωση του Πρωτοκόλλου του Ρίο. Ο Πρόεδρος της χώρας, Ροντρίγκο Μπόρχα, ζητά τη μεσολάβηση του πάπα στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Το 1992, ο Πρόεδρος του Περού, Αλμπέρτο Φουτζιμόρι, επισκέπτεται το Εκουαδόρ για να διαπραγματευτεί ένα τέλος στο συνοριακό ζήτημα. Το ταξίδι αποτελεί την πρώτη επίσημη επίσκεψη Περουβιανού Προέδρου στην πρωτεύουσα του Εκουαδόρ.

Το 1994, οι πολιτικοί του Εκουαδόρ και τα μέσα ενημέρωσης ζητούν την απομάκρυνση του Περουβιανού πρέσβη, Εδουάρδο Πόνσε, για την αποκάλυψη δημοσκόπησης, που υποστήριζε ότι οι περισσότεροι κάτοικοι της χώρας δέχονται τα σύνορα του Πρωτοκόλλου του Ρίο.

Στις 12 Γενάρη του 1995, το Εκουαδόρ ισχυρίζεται ότι περουβιανά ελικόπτερα υπερίπταντο του εδάφους της χώρας. Στις 26 του μήνα, το Περού υποστηρίζει ότι ένα ελικόπτερο του Εκουαδόρ επιτέθηκε σε περουβιανό συνοριακό φυλάκιο. Στις 27 Γενάρη, το Εκουαδόρ υποστηρίζει ότι τα στρατεύματά του απώθησαν Περουβιανούς στρατιώτες. Στις 28 Γενάρη, το Εκουαδόρ κατηγορεί τις περουβιανές δυνάμεις ότι ξανάρχισαν τις επιθέσεις κατά φυλακίων του και ανακοινώνει ότι τα περουβιανά αεροσκάφη εκδιώχθηκαν από τον εναέριο εθνικό χώρο. Στις 29 Γενάρη, το Εκουαδόρ ανακοινώνει ότι οι περουβιανές δυνάμεις άρχισαν μία μαζική επίθεση κατά των συνοριακών βάσεων του Εκουαδόρ, ενώ το πρωί της περασμένης Τρίτης, οι δύο πλευρές ανακοινώνουν ότι συμφώνησαν στην εφαρμογή εκεχειρίας με ημερομηνία ισχύος το μεσημέρι της περασμένης Τετάρτης και τοποθέτηση στρατιωτικών παρατηρητών στη μεθόριο. Ωστόσο, ο κίνδυνος να επαναληφθούν παρόμοιες συμπλοκές και να χάσουν τη ζωή τους ίσως περισσότερα από τα 31 άτομα του περασμένου εφταημέρου, ελλοχεύει. Ο πόλεμος θα "καραδοκεί" όσο οι δύο πλευρές δεν αποφασίζουν να βρουν μία βιώσιμη, συμβιβαστική λύση...

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

Τα σκάνδαλα της κυβέρνησης Γκονζάλες κάνουν σκυθρωπό το δικαστή Μπαλτάσαρ Γκαρθόν