Παπαγεωργίου Βασίλης

Κατ' αρχάς, μείζον θέμα προκύπτει από τον ορισμό της «τρομοκρατίας», ο οποίος αρχικά διατυπώθηκε από την ΕΕ και τώρα επιχειρείται η ενσωμάτωσή του στο ελληνικό δίκαιο. Σύμφωνα με τις προτεινόμενες διατάξεις, μια πράξη θεωρείται τρομοκρατική «όταν γίνεται με τρόπο ή σε έκταση ή υπό συνθήκες που είναι δυνατόν να βλάψουν σοβαρά μια χώρα ή έναν διεθνή οργανισμό και με σκοπό να εκφοβίσει σοβαρά έναν πληθυσμό ή να εξαναγκάσει παρανόμως δημόσια αρχή ή διεθνή οργανισμό να εκτελέσει οποιαδήποτε πράξη ή να απόσχει από αυτήν ή να βλάψει σοβαρά ή να καταστρέψει τις θεμελιώδεις συνταγματικές, πολιτικές, οικονομικές δομές μιας χώρας ή ενός διεθνούς οργανισμού».

Και μόνο μ' αυτή τη ρευστού νοήματος παράγραφο, εύκολα θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν ως «τρομοκράτες», εργαζόμενοι που συμμετέχουν σε μια απεργιακή κινητοποίηση σε οργανισμό κοινής ωφέλειας, σε συμβολικές καταλήψεις κτιρίων, οδών...

Επιπλέον, στην κατηγορία της «τρομοκρατίας» υπάγονται από τούδε και στο εξής ενέργειες όπως «η διακεκριμένη φθορά ξένης ιδιοκτησίας, η διατάραξη της ασφάλειας των συγκοινωνιών, η διατάραξη της ασφάλειας σιδηροδρόμων, πλοίων και αεροσκαφών».

Και με αυτές τις διατάξεις-λάστιχο, μπορεί να θεωρούνται τρομοκράτες ακόμα και οι απεργοί στις «Ολυμπιακές Αερογραμμές», στον ΟΣΕ ή οι λιμενεργάτες. Οι οποίοι σε μια απεργία - και με τη γνωστή «μηχανή» έκδοσης δικαστικών αποφάσεων περί «παράνομων και καταχρηστικών» - οπωσδήποτε θα διαταράσσουν την ασφάλεια των συγκοινωνιών, την ασφάλεια σιδηροδρόμων, πλοίων και αεροσκαφών. Κι αν ακόμα δεν κινηθεί μια τέτοια διαδικασία από τις κυβερνήσεις και τους μηχανισμούς καταστολής, και μόνο ο κίνδυνος οπωσδήποτε θα δρα παραλυτικά για μια μερίδα εργαζομένων. Χώρια το άλλοθι που θα δίνει στις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες για την πάγια απραξία τους.

Ως φύλλο συκής στο νομοσχέδιο ορίζεται και τι δεν είναι τρομοκρατική πράξη. Ετσι, τυπικά δεν ποινικοποιείται κάθε ενέργεια που εκδηλώνεται ως προσπάθεια εγκαθίδρυσης δημοκρατικού πολιτεύματος ή διαφύλαξης ή αποκατάστασής του ή ενέργεια που αποσκοπεί στην άσκηση θεμελιώδους ατομικής, πολιτικής ή συνδικαλιστικής ελευθερίας ή άλλου δικαιώματος που προβλέπεται από το Σύνταγμα ή την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών. Δηλαδή, δήθεν επιχειρείται να τεθούν ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να μη βαφτίζονται τρομοκρατικές ενέργειες επεισόδια κατά τη διάρκεια, π.χ., πολιτικών ή εργατικών κινητοποιήσεων.

Επ' αυτού ορισμένα ερωτήματα:

- Σε πόσες διαδηλώσεις ή Γενικές Συνελεύσεις συνδικάτων έχουν σταλεί ασφαλίτες να τις παρακολουθούν, ακόμα και οπλοφορώντας;

- Το γεγονός δεν επιβεβαίωσε και ο ίδιος ο προηγούμενος πρωθυπουργός;

- Εγιναν ή όχι συλλήψεις διαδηλωτών, τους οποίους υπέδειξαν σε αστυνομικούς οι ασφαλίτες, ακόμα και ώρες μετά το πέρας της διαδήλωσης;

- Τους έσυραν ή όχι στα κρατητήρια φορτώνοντάς τους ετεροχρονισμένα με την «παράβαση» κάποιων διατάξεων;

- Ποιος εγγυάται ότι αυτό δε θα επαναληφθεί;

- Και ποιος εγγυάται ότι αυτό δε θα επαναληφθεί με το «όπλο» των νέων, ενισχυμένων «αντιτρομοκρατικών» διατάξεων;

Αυξάνονται οι ποινές. Μέχρι και δεκαετής η κάθειρξη για όποιον συμμετέχει σε τρομοκρατική ομάδα, ή όποιον τη στηρίζει με πληροφορίες, υλικά, χρήμα. Αρα η παροχή οικονομικής βοήθειας, ακόμα και με απλό έρανο, σε οργανώσεις ενταγμένες στις γνωστές λίστες της ΕΕ (π.χ. «Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης») τιμωρείται;

Εξάλλου, προβλέπεται τουλάχιστον δεκαετής κάθειρξη για όποιον διευθύνει τρομοκρατική οργάνωση. Ακόμα και αν ένας τρομοκράτης υποπίπτει σε απλό πλημμέλημα - στο συνολικό πλαίσιο της δραστηριότητάς του - του επιβάλλεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών ετών. Το όριο παραγραφής για πράξεις τρομοκρατικές που απειλούνται με ισόβια, ανεβαίνει στα 30 χρόνια.

Προβλέπεται και ευθύνη νομικών προσώπων στην τέλεση τρομοκρατικής πράξης. Μάλιστα, αν γίνει τρομοκρατικό χτύπημα από υπάλληλο εταιρίας και κριθεί ότι έγινε «λόγω αμέλειας ενός από τα διευθυντικά στελέχη... ως προς την εποπτεία ή τον έλεγχο του ιεραρχικά κατώτερου στελέχους» επιβάλλονται εξοντωτικές για την εταιρία ποινές. Επομένως, ανοίγει ή όχι ο δρόμος ώστε οι εργοδότες να ζητούν πλήρη στοιχεία για την πολιτική και κοινωνική συμπεριφορά των υπαλλήλων τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται;

Ακόμα: Για πρώτη φορά τρομοκρατικό αδίκημα θεωρείται ότι μπορεί να τελεστεί και από ένα μεμονωμένο άτομο, και όχι αναγκαστικά από μέλος τρομοκρατικής οργάνωσης. Μπαίνουμε δηλαδή στην εποχή του «ατομικού τρομοκράτη».

Σημειώστε και ότι με το νομοσχέδιο τιμωρούνται πλέον και οι «προπαρασκευαστικές» πράξεις μιας τρομοκρατικής ενέργειας. Ως τέτοιες ορίζονται η διακεκριμένη κλοπή, η ληστεία και η πλαστογραφία. Και αυτή η διάταξη είναι έτσι ρευστή, ώστε να αφήνει «παράθυρο» για να χαρακτηριστούν «τρομοκρατικές» ακόμη και καθημερινές πράξεις δήθεν «ατομικών τρομοκρατών», στην πραγματικότητα φτωχοδιάβολων.

Σε ό,τι αφορά την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην απόφαση - πλαίσιο της ΕΕ για το «ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών - μελών» (δηλαδή την υιοθέτηση και εφαρμογή του) ξεχωρίζουν τα εξής σημεία:

- Η «ανεξάρτητη» δικαιοσύνη: Ουσιαστικά το ευρωπαϊκό ένταλμα αποτελεί κατ' ουσία μια απλοποιημένη διαδικασία προσαγωγής στον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο, όχι πλέον με την παρέμβαση πολιτικών οργάνων, αλλά απευθείας μέσω των εθνικών εισαγγελικών και δικαστικών αρχών. Δηλαδή καταργείται η πολιτική απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης. Για να γίνει η παράδοση ενός «υπόπτου», θα αρκεί μια απόφαση των δικαστικών αρχών. Αυτές επικοινωνούν πλέον απευθείας και κατόπιν ενεργούν χωρίς πολιτικό έλεγχο, με βάση το κείμενο του νομοθετήματος.

- Εκδοση Ελλήνων: Με το ευρωένταλμα ανοίγει για πρώτη φορά ο δρόμος για την έκδοση Ελληνα στο εξωτερικό (άρθρο 11 παρ. η), αν η «αξιόποινη πράξη» δε διώκεται στην Ελλάδα. Η ρύθμιση έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το Σύνταγμα (άρθρο 5, παρ. 2 εδ. γ), το οποίο απαγορεύει κάθε έκδοση ημεδαπού για πράξη που τελέστηκε στην Ελλάδα.

- Πληθώρα «εγκλημάτων»: Το ευρωπαϊκό ένταλμα δεν εφαρμόζεται με πρόσχημα μόνο την τρομοκρατία. Η έκδοση επιτρέπεται ακόμα και για πλημμελήματα. Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο ορίζει 32 κατηγορίες «αξιόποινων πράξεων», βάσει των οποίων θα γίνεται σύλληψη και έκδοση από χώρα σε χώρα. Ως λόγους σύλληψης και έκδοσης ξεχωρίζουμε τα «εγκλήματα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων», ή τη «δολιοφθορά». Μια κατάληψη των γραφείων της Κομισιόν στην Αθήνα από εργαζόμενους ή ανέργους που παλεύουν για ένα καλύτερο αύριο, πώς θα ερμηνευτεί από τους νομικούς των κρατούντων στις Βρυξέλλες;

Ανάμεσα στις αξιόποινες πράξεις διαβάζουμε ακόμα «την παροχή βοήθειας για παράνομη είσοδο και διαμονή στη χώρα». Ερώτημα: Αν ένας ρωσόφωνος της Βαλτικής, ο οποίος κατάφερε να έρθει στην Ελλάδα και τώρα προσπαθεί να φέρει και την οικογένειά του, κυνηγημένοι ουσιαστικά από καθεστώτα που τους αρνούνται και τις πιο βασικές τους ελευθερίες, θα συλλαμβάνονται, θα επιστρέφονται εν είδει πακέτου και θα τιμωρούνται εκεί απ' όπου πάλεψαν να ξεφύγουν;

Τέλος, ως αξιόποινη πράξη ορίζεται ο «ρατσισμός και ξενοφοβία». Ακούγεται εύηχο, αλλά μήπως έτσι μπορεί να χαρακτηριστεί και μια σειρά μαζικών διαδηλώσεων και εκδηλώσεων ενάντια στον ισραηλινό ιμπεριαλισμό και τα εγκλήματά του κατά των Παλαιστινίων; Αλλωστε έτσι γίνεται ήδη στο εξωτερικό από κύκλους της αμερικανικής κυβέρνησης και της ισραηλίτικης αντίδρασης, οι οποίοι κατηγορούν για «αντισημίτη» όποιον τολμήσει να στηλιτεύσει τις σφαγές αμάχων από τον εβραϊκό στρατό κατοχής.

- Ακόμα και αθώοι: Αίρεται για μια σειρά αδικημάτων ο έλεγχος του διττού αξιόποινου, δηλαδή η πράξη να διώκεται και στη χώρα που ζητά την έκδοση και στην Ελλάδα, από την οποία θα ζητείται η σύλληψη και έκδοση. Ο γενικός αυτός κανόνας παρακάμπτεται για τα εγκλήματα που περιέχονται σε ειδική λίστα και τα οποία τιμωρούνται με ανώτατη ποινή τουλάχιστον τριών χρόνων. Ετσι η Ελλάδα οφείλει να εκδώσει κάποιον ο οποίος κατηγορείται για πράξη η οποία δε θεωρείται έγκλημα στη χώρα μας.

- Ταχείες διαδικασίες: Το σύστημα «ελεύθερης κυκλοφορίας των ποινικών αποφάσεων», όπως κομψά διατυπώνεται, συνεπάγεται διαδικασίες - «εξπρές» για τη σύλληψη και παράδοση σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όχι μόνον κατηγορουμένων αλλά και υπόπτων, ακόμη και για πλημμελήματα. Ο εκζητούμενος παραδίδεται εντός 90 ημερών...