Βασικοί συνεργάτες του Θ. Μικρούτσικου που πορεύτηκαν μαζί του σε διαφορετικές περιόδους αγγίζουν τις μελωδίες του και συνομιλούν μαζί τους. Προσεγγίζουν μουσικές στιγμές του συνθέτη με τον τρόπο που εκείνος θα ήθελε, μέσα από μια σύγχρονη ματιά, ενσωματώνοντας την τάση του συνθέτη προς τον σύγχρονο αυτοσχεδιασμό. Τραγουδά ο Χρήστος Θηβαίος και συμμετέχουν οι μουσικοί Καλλίστρατος Δρακόπουλος (τύμπανα), Μάξιμος Δράκος (πιάνο), Γιώτης Κιουρτσόγλου (μπάσο), David Lynch (σαξόφωνο, φλάουτο, κρουστά) και Θύμιος Παπαδόπουλος (πνευστά).

Με αφορμή τη συγκεκριμένη συναυλία είχαμε τη χαρά να μιλήσουμε με το «alter ego» του Θ. Μικρούτσικου, τον Θύμιο Παπαδόπουλο. Τον πετύχαμε ανάμεσα σε γραψίματα και παρτιτούρες και μοιράστηκε μαζί μας λεπτομέρειες της συναυλίας, στοιχεία από τον τρόπο δουλειάς του συνθέτη αλλά και με μεγάλη χαρά μας ανακοίνωσε και τα επόμενα «ραντεβού» με τη μουσική του Θάνου.

Με εκκίνηση τις 6 Νοέμβρη το επόμενο διάστημα θα παρουσιαστούν σε διάφορα μέρη συναυλίες με έργα του Θ. Μικρούτσικου. Οπως μας λέει ο Θ. Παπαδόπουλος, «στις 23 Νοέμβρη στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας θα πραγματοποιηθεί συναυλία κλασικής μουσικής από ένα σύνολο μουσικής δωματίου πάνω σε έργα του Θάνου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τα κομμάτια "Νύχτα με Σκιές χρωματιστές" και "Της στιγμής και του απείρου". Το πιο ξεχωριστό, όμως, γεγονός της συναυλίας και παράλληλα το πιο συγκινητικό είναι ότι θα πρωτοπαρουσιαστεί το "Πρώτο κουαρτέτο εγχόρδων". Είναι το τελευταίο έργο του Θάνου, το κύκνειο άσμα του. Αυτήν τη στιγμή που μιλάμε έχω τις πάρτες μπροστά μου. Βλέπω την ημερομηνία. Είναι 18 Απρίλη του 2019. Να φανταστείς δεν γνώριζα το έργο. Μου το έδειξε ο φίλος του, ο Γιάννης Μηλιός μετά το φευγιό του. Και ξέρεις ποιο είναι το πιο εντυπωσιακό; Είναι γραμμένο με τέτοια απίστευτη λεπτομέρεια που δεν φανερώνει την παραμικρή ένδειξη ταλαιπωρίας...

Στη συνέχεια, στα μέσα του Δεκέμβρη με τους τραγουδιστές Μανώλη Μητσιά, Κώστα Θωμαΐδη και Ρίτα Αντωνοπούλου, αγαπημένους φίλους και συνεργάτες του Θάνου, θα δώσουμε δύο συναυλίες στη Σουηδία.

Και, τέλος, στις 21 Δεκέμβρη στο Christmas Theater θα παρουσιάσουμε μαζί με τους Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Μίλτο Πασχαλίδη και Χρήστο Θηβαίο σε μια ενιαία συναυλία τρία εμβληματικά έργα του Θάνου: "Τροπάρια για Φονιάδες", "Εμπάργκο" και "Θάλασσα στη Σκάλα". Ο Θάνος θεωρούσε τα συγκεκριμένα έργα μια τριλογία. "Παρόλη την διαφορετικότητα, ένα νήμα ενώνει Μάνο Ελευθερίου - Αλκη Αλκαίο - Οδυσσέα Ιωάννου", έλεγε. Και να σου πω υπάρχει ένας χαρακτήρας ενότητας σε αυτά τα έργα, ενώ και τα τρία κάνουν ένα νεύμα προς σύγχρονα μουσικά ιδιώματα».

Βασική άποψη του Θ. Μικρούτσικου ήταν ότι ο άνθρωπος πρέπει να διευρύνει και να ξεπερνάει τις καταγεγραμμένες δυνατότητές του. Αυτό επιχειρούσε να το κάνει και στη μουσική του. Αναζητούσε πάντα τη διεύρυνση των ορίων στη δημιουργία του, ανανεώνοντας τα τραγούδια και τις μουσικές του μέσα από νέους φακούς, καθώς θεωρούσε ότι η πρωτοπορία είναι μια συνεχής διαδικασία.

«Για εμένα, ως νεαρό μουσικό», μας λέει ο Θ. Παπαδόπουλος, «που συνεργαζόταν με τον Θάνο ήταν τρομερά γοητευτικό να βλέπω πώς ο Θάνος αντιμετώπιζε τη σύνθεση ακόμα και ενός τραγουδιού. Την αντιμετώπιζε με μια οπτική βαθιάς μουσικότητας, ενώ ήθελε να εντάσσει μέσα στη μουσική του διαλέκτους από διάφορα είδη μουσικής. Πίστευε ότι το σύγχρονο αυτί έχει δεχτεί πολλά ακούσματα, άρα μπορούσε να εντάξει διάφορες τεχνοτροπίες σε ένα έργο, διατηρώντας παράλληλα τη φόρμα ενιαία.

Αλλωστε, για τον Θάνο η φόρμα ήταν πολύ σημαντική. Δεν ήταν λίγες οι φορές που θυμόταν τον "δάσκαλό" του, όπως τον έλεγε, τον ποιητή μας Γιάννη Ρίτσο. Το έργο το κάνει ο τρόπος σου, η φόρμα σου. Και θα επιζήσεις της εποχής σου, αν η φόρμα σου περιέχει στοιχεία του μέλλοντος. Δεν θα ασεβήσεις σε αυτό που σου παραδόθηκε, θα το υποδεχτείς και θα το αποδεχτείς. Δεν θα το μιμηθείς. Θα φτιάξεις τον τρόπο σου με στοιχεία μελλοντικά"».

Προσπαθώντας να μας το εξηγήσει ο Θ. Παπαδόπουλος θυμάται ότι «ο Θάνος ήδη από τη δεκαετία του '80 είχε αρχίσει να δίνει άλλα "αρώματα" σε τραγούδια του. Συζητούσε με διάφορους μουσικούς πώς θα παίζονται τα κομμάτια του με έναν πιο εναλλακτικό τρόπο. Μην ξεχνάμε ότι του άρεσε πολύ και ο πειραματισμός.

Ετσι, ενσωμάτωσε μέσα στα τραγούδια του και τη μουσική του στοιχεία της τζαζ. Ηταν η εποχή που έπαιζε μαζί με τους Iskra, τους σπουδαίους Τάκη Φαραζά, Νίκο Τουλιάτο, Ντέιβιντ Λιντς και Γιώργο Φακανά - ένας από αυτούς, ο Λιντς θα είναι μαζί μας και στα "blues του Θάνου". Ταυτόχρονα και στην κλασική μουσική χρησιμοποίησε τζαζ τεχνικές. Χαρακτηριστικό είναι το duo για άλτο σαξόφωνο, αλλά και χρόνια αργότερα το Music Stories για βιμπράφωνο, ορχήστρα εγχόρδων, κλαρινέτο και κρουστά που κυκλοφόρησε από τη θρυλική δισκογραφική εταιρεία των μεγάλων μουσικών της τζαζ Blue Note και συνεργάστηκε με τον Γκάρι Μπάρτον».

Οπως αναφέρει, «η τζαζ δεν ήταν άγνωστη για τον Θάνο. Βέβαια, ήθελε να κρατάει και κράτησε την προσωπικότητα του συνθέτη, όμως ενσωμάτωσε στοιχεία της τζαζ, όπως τον αυτοσχεδιασμό.

Μπορεί τώρα να μιλάμε εμείς έτσι απλά, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πίσω απ' όλα αυτά υπάρχει ένα μεγάλο θεωρητικό οικοδόμημα. Και ο Θάνος το γνώριζε. Μελετούσε. Δεν επαναπαυόταν. Ενημερωνόταν και χρησιμοποιούσε ό,τι ήθελε...

Δηλαδή, ο αυτοσχεδιασμός δεν σημαίνει ότι παίζει κάποιος στον αέρα. Είναι μια δημιουργία της στιγμής και όχι απλά μια τυχαιότητα. Αρα επανερχόμαστε στην αρχική διαπίστωσή μας, ότι προϋποθέτει ισχυρή εργασία πάνω σε αυτό».

Κουβεντιάζοντας στεκόμαστε πάνω σε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από τη δισκογραφία του Θ. Μικρούτσικου, τον «Σταυρό του Νότου» (1979). Ο τρόπος που έπαιζε εκείνα τα τραγούδια στις συναυλίες, από το 1979 και μετά ήταν εξελικτικός - όχι απλά με διαφορετική ενορχήστρωση. Παρεμβάλλονταν αυτοσχεδιασμοί, αναπτυσσόταν μια νέα αρμονική μεταχείριση, μια ρυθμική και μελωδική αλλαγή και, βέβαια, καινούργια ενορχήστρωση. Πρόκειται για μια συνεχώς μεταβαλλόμενη εξελικτική διαδικασία, μία μουσική γλώσσα εν εξελίξει, που, σύμφωνα με τον ίδιο τον συνθέτη, ήταν και ένας από τους λόγους της διαχρονικής επιτυχίας αυτού του έργου. «Επιτομή όλης αυτής της δουλειάς ήταν ο δίσκος "Γραμμές των Οριζόντων" που κυκλοφόρησε στις αρχές της δεκαετίας του '90», αναφέρει ο Θ. Παπαδόπουλος.

Οπως επισημαίνει δεν είναι μόνο οι αυτοσχεδιασμοί: «Είναι και ο ιδιαίτερος αρμονικός τρόπος, η αρμονική προσέγγιση. Είναι τολμηρή ιδέα η ενσωμάτωση δύο διαφορετικών υφών της μουσικής σε ένα τραγούδι. Σαν να ακούς δύο διαφορετικά ηχητικά τοπία που ακούγονται μαζί (π.χ. στοιχεία ατονικής μουσικής και τραγούδι). Τέτοια παραδείγματα είναι η "Γαμμαγραφία" του "Εμπάργκο", η "Ρόζα Λούξεμπουργκ" στα "Τροπάρια για Φονιάδες", ενώ υπάρχουν και στην "Καντάτα για τη Μακρόνησο".

Προφανώς κάτι ήθελε να πει. Να πειραματιστεί αν μπορεί να διηγηθεί ιστορίες μαζί...».

Και επιστρέφοντας στη συναυλία της επόμενης βδομάδας ο Θ. Παπαδόπουλος τονίζει πως «σε αυτό το πνεύμα θα επιχειρήσουμε να παιχτούν κάποια από τα πολλά και αγαπημένα τραγούδια του Θάνου. Θα παραπέμψουμε σε αυτό που ο ίδιος μας έδειξε. "Επέστρεφε", "Κακόηθες Μελάνωμα", "Κουροσίβο", "Καραντί", "Θεσσαλονίκη", "Αμλετ" είναι μερικά μόνα από τα τραγούδια του Θάνου που θα ακουστούν».

Εισιτήρια στο megaron.gr και στο τηλέφωνο 210 72 82 333.

Τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ (φοιτητές, νέοι έως 25 ετών, άνεργοι, ΑμεΑ, 65+, πολύτεκνοι), 16 και 25 ευρώ.