Associated Press

Τα ποσοστά χορήγησης πολιτικού ασύλου παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, στην πλειοψηφία των αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών. Ενώ πληθαίνουν τα μέτρα και οι μηχανισμοί καταστολής και ελέγχου της κίνησης προσφύγων (όπως και των μεταναστών), με σκοπό την ...«αξιοποίησή» τους ως φτηνά εργατικά χέρια, όποτε, όπως και αν συμφέρει την κυρίαρχη τάξη. Ο ιμπεριαλισμός είναι η αιτία του διωγμού, είτε με την πρόκληση «κυμάτων» προσφύγων που έπονται χρονικά των πολεμικών επιχειρήσεων, είτε ως μόνιμη αιτία ξεριζωμού. Οπως, ασφαλώς, ο ιμπεριαλισμός είναι και η αιτία της εκμετάλλευσης και της αγριότητας που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες, εκτεθειμένοι πολλαπλάσια λόγω του τρόμου που γεννά το καθεστώς παρανομίας στο οποίο εγκλωβίζονται, καθόλου τυχαία...

Την υποκρισία των αστικών κυβερνήσεων αποκαλύπτουν τα ποσοστά χορήγησης πολιτικού ασύλου, καθώς πίσω από δήθεν ...πονετικές και βαρύγδουπες δηλώσεις για την ανάγκη προστασίας των προσφύγων, τα σύνορα ουσιαστικά σφραγίζονται όλο και πιο ερμητικά. Οι κυβερνήσεις της Ελλάδας ακολουθούν την ίδια με τις άλλες καπιταλιστικές χώρες αντιδραστική πολιτική στο ζήτημα της παροχής ασύλου, έτσι που οι πρόσφυγες που έρχονται στη χώρα μας να είναι ανεπιθύμητοι, κυριολεκτικά χωρίς στον ήλιο μοίρα. Είναι χαρακτηριστικό πως την τελευταία πενταετία τα ποσοστά αναγνώρισης προσφυγικού καθεστώτος, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, αντιστοιχούν:

• Για τα έτη 2000 και 2001 περίπου σε 1 στους 10 αιτούντες. (11,2%).
• Για το 2002, σε λιγότερο από (!) ... μισόν αιτούντα στους 100 (0,3%).
• Για το 2003, σε λιγότερο από (!) 1 στους 1.500 (0,06%).
• Για το 2004, και πάλι, σε λιγότερο από μισόν αιτούντα στους εκατό (0,3%).
• Για την περίοδο από Γενάρη έως τον Απρίλη του 2005 σε 1 στους 100 (1%).

Ανησυχητικό επίσης είναι και το ότι, ακόμα και το λεγόμενο συνολικό ποσοστό αναγνώρισης, μέσα στην ίδια 5ετία παρουσιάζει απότομη πτώση. Σημειώνουμε πως στο συνολικό ποσοστό αναγνώρισης περιλαμβάνονται και οι περιπτώσεις που τελούν υπό ανθρωπιστική προστασία (υπό την οποία βρίσκεται ένα άτομο όταν δεν αναγνωρίζεται μεν ως πρόσφυγας, αλλά προστατεύεται με μη επαναπροώθηση στη χώρα αφετηρίας του, επειδή εκτιμάται ότι κινδυνεύει η ζωή του). Τα συγκεκριμένα ποσοστά διαμορφώθηκαν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ως εξής: 2000: 20,1%. 2001: 22,4%. 2002: 1%. 2003: 0,6%. 2004: 0,9%. Από Γενάρη έως Απρίλη 2005: 5%.

Πολιτική «κλειστών συνόρων» εφαρμόζεται ασφαλώς και στις υπόλοιπες χώρες-μέλη της ΕΕ. Αναφέρουμε ενδεικτικά τα ποσοστά χορήγησης ασύλου σε ορισμένες από αυτές, σύμφωνα με όσα στοιχεία είναι διαθέσιμα στην Ετήσια Στατιστική Εκθεση για το 2004 (Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες): Στη Σουηδία το ποσοστό είναι μόλις 1,1%. Στην Πορτογαλία: 3,9%. Στο Βέλγιο: 5,6%. Στην Τσεχία: 7,4%. Στην Ισπανία: 8,6%. Στη Δανία: 8,8%. Στην Ιταλία: 8,8%. Στην Πολωνία: 9,7%. Στην Ιρλανδία: 11,6%. Στο Ηνωμένο Βασίλειο: 19,7%. Σχετικά υψηλά είναι τα ποσοστά σε Αυστρία (45,9%) και Γερμανία (25,8%).

Σημειώνουμε πως οι αιτήσεις εξετάζονται πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια από κρατικούς διοικητικούς φορείς, αλλά και τριτοβάθμια σε δικαστικό επίπεδο, ανάλογα με τη χώρα και την επιμονή του αιτούντος. Τα παραπάνω στοιχεία αφορούν, στην πλειοψηφία τους, την κατάσταση όπως διαμορφώνεται μετά από τη δευτεροβάθμια εξέταση των υποθέσεων (για την Πορτογαλία, την Ιταλία, την Πολωνία, υπάρχουν στοιχεία μόνο για τα αποτελέσματα της πρωτοβάθμιας εξέτασης).

Μια εικόνα της μεταχείρισης των προσφύγων από το ελληνικό κράτος, μπορεί να εισπράξει κανείς με επίσκεψη στα κατά τόπους Τμήματα Αλλοδαπών, όπου οι άνθρωποι αυτοί απευθύνονται για να καταθέσουν αιτήσεις, ή να ανανεώσουν (όσοι λιγοστοί έχουν αποκτήσει) τα χαρτιά που τους επιτρέπουν την προσωρινή παραμονή τους στη χώρα. Ο αυταρχισμός και η κακομεταχείριση (με εξύβριση, ακόμα και χρήση βίας) θεωρείται πλέον ...καθημερινότητα. Ακόμα μία εικόνα της κρατικής αναλγησίας, είναι αποτυπωμένη στα λιμάνια, στις παραθαλάσσιες περιοχές και νησιά, στους εκεί χώρους ή καταυλισμούς, όπου «φιλοξενούνται» οι δεκάδες αλλοδαποί που καθημερινά μπαίνουν στη χώρα μας αναζητώντας προστασία, αλλά και στα Κέντρα Προσωρινής Υποδοχής (ΚΠΥ) προσφύγων.

Σημεία, όπου τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν κατάλληλες υποδομές υγιεινής και ασφάλειας, και όπου στοιβάζονται συχνά πολύ περισσότερα άτομα από όσα προβλέπεται από τη χωρητικότητα των κτιρίων. Εξάλλου, τα οκτώ ΚΠΥ, που σήμερα λειτουργούν στη χώρα μας, χωράνε συνολικά 1.180 άτομα, όταν μόνο το πρώτο τετράμηνο του 2005 κατατέθηκαν 3.487 αιτήσεις για άσυλο. Και να σκεφτεί κανείς πως η Σύμβαση της Γενεύης έχει προσδιορίσει, από το 1951, ότι ένα κράτος που υποδέχεται αιτούντες άσυλο πρέπει να διασφαλίζει σ' αυτούς σίτιση, στέγαση, ενδυμασία, προστασία από ασθένειες κτλ.

Μετά τη Σύνοδο του Τάμπερε, που το 1999 δρομολόγησε την «πολιτική των κλειστών συνόρων», στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών των κρατών - μελών της ΕΕ τον Ιούνη του 2003, επί Ελληνικής Προεδρίας μάλιστα, προχώρησε η πρόταση δημιουργίας ειδικών χώρων σε Μάλτα και Κύπρο, όπου θα συγκεντρώνονται οι αλλοδαποί που μπαίνουν σε χώρες της ΕΕ. Σκοπός, η ελεγχόμενη ροή προσφύγων και μεταναστών, σύμφωνα με τις ανάγκες του κεφαλαίου. Ουσιαστικά, οι ...πύλες της δήθεν δημοκρατικής Ευρώπης, που υποτίθεται ότι προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα, θα ανοίγουν αφού λαμβάνονται υπόψιν οι ανάγκες των επιχειρήσεων σε εργατικά χέρια (όχι μόνο ποσοτικά, αλλά και ποιοτικά, ως προς τις ειδικότητες που χρειάζεται η εργοδοσία). Και όταν ανοίγουν, οι αλλοδαποί εργάτες χρησιμοποιούνται (όπως συμβαίνει, ήδη, άλλωστε) ως σχεδόν τζάμπα εργατική δύναμη, χρησιμοποιούνται ακόμη για να διασπούν την εργατική τάξη και για εντείνουν την εκμετάλλευση, να φτηναίνουν συνολικά την τιμή της εργατικής δύναμης, μέσα από εκβιασμούς, με αποπροσανατολιστικά επιχειρήματα για τις αιτίες της ανεργίας, τις οποίες επικεντρώνουν στους αλλοδαπούς εργάτες και όχι στον καπιταλισμό, κτλ.

Τα χρόνια που ακολούθησαν τη Σύνοδο της Χαλκιδικής, στο πλαίσιο της δημιουργίας κοινής μεταναστευτικής πολιτικής και κοινής πολιτικής ασύλου, στην ΕΕ αποφασίστηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής:

• Ιδρυση Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαχείρισης Συνόρων. Με βασικές αρμοδιότητες το συντονισμό του ελέγχου των κοινοτικών συνόρων, το συντονισμό των ομαδικών απελάσεων πολιτικών προσφύγων και οικονομικών μεταναστών.
• Δημιουργία του σώματος των Αξιωματικών Συνδέσμων Μετανάστευσης (ΑΣΜ): Σχετική εισήγηση, μάλιστα, είχε καταθέσει από το 2002 η ελληνική κυβέρνηση, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σεβίλλης. Τα καθήκοντα των ΑΣΜ είναι η καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης, η συμβολή στη διαχείριση της νόμιμης μετανάστευσης και άλλα.

«Γίνεται μια προσπάθεια "φρουριοποίησης" της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των κρατών - μελών της», σημειώνει στο «Ρ» ο Χρήστος Καράτσαλος, μέλος της «Δημοκρατικής Συσπείρωσης για τις Λαϊκές Ελευθερίες και την Αλληλεγγύη». Τονίζοντας πως η αντιμετώπιση των προσφύγων προβληματίζει ιδιαίτερα τη «Δημοκρατική Συσπείρωση», επισημαίνει: «Μία σειρά από στοιχεία που παλιότερα αποτελούσαν αιτία για χορήγηση ασύλου, δε γίνονται πλέον δεκτά. Οπως το αν στη χώρα από την οποία φτάνει κάποιος διεξάγονται πολεμικές συγκρούσεις».

«Συχνά οι πρόσφυγες παραπλανώνται στις σχετικές υπηρεσίες και δεν καταθέτουν αιτήσεις. Οταν άλλοι που έχουν ζητήσει άσυλο εδώ και χρόνια δε βρίσκουν προστασία ή απελαύνονται, αυτός ο κόσμος που είναι κυνηγημένος δεν υποβάλει αιτήσεις, φοβάται».

Πέρα από τα «στρατόπεδα συγκέντρωσης» που ετοιμάζει η ΕΕ, ακόμα και στην Ελλάδα, πολλοί αιτούντες άσυλο στέλνονται σε χώρους προσωρινής διαμονής, από όπου φεύγουν προς απέλαση. Η απάντηση του υπουργού Δημόσιας Τάξης, σε σχετικά ερωτήματα της «Δημοκρατικής Συσπείρωσης», ήταν πως η αρμοδιότητα ανήκει στο υπουργείο Εσωτερικών, και η αστυνομία, απλά, υλοποιεί τις αποφάσεις. «Κάνουν τους πρόσφυγες "μπαλάκι"».