Copyright 2019 The Associated |
Από παλιότερη συνάντηση των Τουσκ και Τζόνσον τον φετινό Αύγουστο |
Σε «πόκερ» εξελίσσεται το παζάρι Ηνωμένου Βασιλείου, Γερμανίας και άλλων χωρών της ΕΕ, με στόχο μία συμφωνία που θα επιτρέψει την ομαλή αποχώρηση της Βρετανίας (Brexit) δίχως δυσάρεστες αναταράξεις για μονοπώλια και κυβερνήσεις αμφοτέρων πλευρών.
Ο απερχόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε νωρίτερα χτες η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ με τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, αντέδρασε οργισμένα στη στάση του τελευταίου, γράφοντας σε σχετικό μήνυμά του στο Τουίτερ, απευθυνόμενος στον ίδιο: «Δεν θες συμφωνία, δεν θες παράταση, δεν θες ανάκληση, πού πας;». Ο Τουσκ μάλιστα επέρριψε στον Τζόνσον την ευθύνη πιθανού αδιεξόδου στη διαπραγμάτευση, προειδοποιώντας τον ότι «αυτό που διακυβεύεται δεν είναι ένα ανόητο παιχνίδι φταιξίματος αλλά το μέλλον της Ευρώπης και του Ηνωμένου Βασιλείου, η ασφάλεια και τα συμφέροντα των λαών μας».
Σε ενημέρωση που έκανε σε δημοσιογράφους Βρετανός κυβερνητικός εκπρόσωπος, ισχυρίστηκε ότι η Γερμανίδα καγκελάριος είπε στον Τζόνσον ότι πλέον «είναι εξαιρετικά απίθανη» μία νέα συμφωνία για το Brexit με βάση τις βρετανικές κυβερνητικές προτάσεις. Η ίδια πηγή δήλωσε ότι εάν η τηλεφωνική επικοινωνία αποτυπώνει «μια νέα, καθιερωμένη θέση, τότε σημαίνει ότι μια συμφωνία είναι ουσιαστικά αδύνατη, όχι μόνο τώρα αλλά για πάντα». Ο ίδιος αξιωματούχος κατέληξε: «Η Μέρκελ δήλωσε ότι εάν η Γερμανία ήθελε να αποχωρήσει από την ΕΕ, θα μπορούσε να το κάνει χωρίς πρόβλημα, αλλά το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί να αποχωρήσει χωρίς να αφήσει τη Βόρεια Ιρλανδία σε μια τελωνειακή ένωση και σε πλήρη ευθυγράμμιση για πάντα».
Η γερμανική καγκελαρία αρνήθηκε να σχολιάσει τις παραπάνω πληροφορίες, τονίζοντας με νόημα ότι δεν κάνει σχόλια σε «ιδιωτικές τηλεφωνικές συνομιλίες»...
Ωστόσο, το BBC επικαλούμενο αξιωματούχους της ΕΕ μετέδωσε πως επιφυλάχτηκαν εάν αυτή ήταν όντως η αντίδραση της Γερμανίδας καγκελαρίου, καθώς η τελευταία αφενός δεν χρησιμοποιεί τη φρασεολογία που χρησιμοποίησε ο Βρετανός κυβερνητικός εκπρόσωπος, αφετέρου δεν σταματά να επαναλαμβάνει ότι θα συνεχιστούν οι προσπάθειες για μία συμφωνία για ομαλό Brexit «μέχρι την τελευταία στιγμή»...
Οπως και να 'χει, οι θυελλώδεις συζητήσεις και διαβουλεύσεις συνεχίστηκαν και ανάμεσα στον Μπόρις Τζόνσον και τον Ιρλανδό ομόλογό του, Λίο Βαράντκαρ. Σύμφωνα με τη βρετανική πλευρά, η συζήτηση των δύο ανδρών ήταν «εποικοδομητική» και συμφωνήθηκε να συνεχιστεί «ή την Πέμπτη ή την Παρασκευή στο Δουβλίνο», όπου σχεδιάζει να μεταβεί ο Βρετανός πρωθυπουργός. Ωστόσο, την Παρασκευή, όπως είπε και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, οι ηγέτες της ΕΕ θα αποφασίσουν εάν υπάρχουν περιθώρια για Brexit με συμφωνία ή όχι.
Παράλληλα, χτες εκπρόσωπος του βορειο-ιρλανδικού μικρού κόμματος DUP, που στηρίζει κοινοβουλευτικά την κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον, ανακοίνωσε ότι μια συμφωνία για το Brexit είναι «απίθανο» να επιτευχθεί έως την ανεπίσημη προθεσμία της ερχόμενης Παρασκευής. «Αυτό που πράγματι φαίνεται να προκύπτει είναι ότι οι αρχικές προτάσεις για το λεγόμενο backstop είναι προφανώς κάτι που ορισμένοι πολιτικοί στο Δουβλίνο ιδιαίτερα στην κυβέρνηση ένιωθαν πραγματικά ότι ήταν ο τελικός προορισμός», δήλωσε ο ίδιος, τονίζοντας ότι ...«η Ιρλανδία ανατρέπει ειρηνευτικές συμφωνίες ορόσημο», όπως η ειρηνευτική συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, με το να απορρίπτει την πρόταση της κυβέρνησης Τζόνσον για την αποτροπή αυστηρών μεθοριακών ελέγχων μεταξύ Ιρλανδίας (μέλος ΕΕ) και Β. Ιρλανδίας (τμήμα Ηνωμένου Βασιλείου).
Το μπερδεμένο κουβάρι του Brexit συνέβαλε χτες στο να υποχωρήσει η στερλίνα κατά 0,7% έναντι του ευρώ, αγγίζοντας το επίπεδο των 89,93 πενών - το χαμηλότερο από τις 9 Σεπτέμβρη.
Τέλος, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε χτες, με κείμενο 155 σελίδων, πως επικαιροποίησε τα σχέδιά της για άτακτο Brexit, δημοσιοποιώντας την «Εκθεση Ετοιμότητας για τη Μη Συμφωνία», που καλύπτει τα βήματα που ελήφθησαν σε θέματα όπως τα σύνορα, τα δικαιώματα των πολιτών, η Ενέργεια, η βιομηχανία και η Βόρεια Ιρλανδία. Εκεί, ανακοινώνεται και η δημιουργία μιας νέας «Μονάδας Στήριξης» προκειμένου να βοηθήσει τους προμηθευτές ιατρικών ειδών να προετοιμαστούν.
Τα Ενεργειακά ήταν το κυρίαρχο ζήτημα στη χτεσινή τριμερή του Καΐρου, ανάμεσα σε Αίγυπτο, Ισραήλ και Ελλάδα. Η Αίγυπτος, εξαιτίας των μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου που βρίσκονται στην ΑΟΖ της (κοίτασμα «Ζορ», το μεγαλύτερο στη λεκάνη της Ανατ. Μεσογείου) και των υποδομών που διαθέτει για την υγροποίηση και μεταφορά του, παίζει ρόλο - κλειδί στην «ολοκλήρωση του ενεργειακού χάρτη της Ανατ. Μεσογείου». Ο σχεδιασμός αυτός περιλαμβάνει το Ισραήλ και την Κύπρο, χώρες που επίσης διαθέτουν κοιτάσματα φυσικού αερίου, αλλά και την Ελλάδα, ως υποψήφιο κόμβο για τη μεταφορά του αερίου στις αγορές της Ευρώπης. Το «καρέ» συμπληρώνουν βέβαια οι ΗΠΑ, που έχουν την «υψηλή κυριότητα» του ενεργειακού σχεδιασμού στην περιοχή. Δεν είναι μάλιστα λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι οι τριμερείς Ελλάδας - Κύπρου με Ισραήλ και Αίγυπτο, αντίστοιχα, ήρθε η ώρα να συγχωνευτούν σε μια ενιαία τετραμερή, με «παρατηρητή» τις ΗΠΑ (4+1, κατά τα πρότυπα του 3+1 Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ).
Το κυρίαρχο στοιχείο όλων αυτών των «συνεργατικών» σχημάτων είναι η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων και η μελλοντική αξιοποίησή τους για την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, στήνοντας ταυτόχρονα «αναχώματα» στη γεωπολιτική επιρροή των Ρωσίας - Κίνας και επεκτείνοντας την «προβολή ισχύος» του ΝΑΤΟ στην ευρύτερη περιοχή, με τη συμμετοχή κρατών που δεν είναι μέλη του. Από μόνες τους τέτοιες «συμμαχίες» περιέχουν το «σπέρμα» της έντασης των ανταγωνισμών, επειδή αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού, με γεωπολιτικές διαστάσεις που ξεπερνούν τα όρια της Ανατ. Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Επιδρούν δηλαδή καθοριστικά σε όλο το πλέγμα της αντιπαράθεσης ΗΠΑ - ΝΑΤΟ κυρίως με τη Ρωσία, από τη Μαύρη Θάλασσα και τα Βαλκάνια, μέχρι τις βόρειες ακτές της Αφρικής. Κατά συνέπεια, η εμπλοκή της Ελλάδας σ' αυτά τα σχήματα την τοποθετεί πιο κοντά στο κέντρο σκληρών αντιθέσεων, λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης και του αναβαθμισμένου ρόλου που φιλοδοξεί να παίξει η ελληνική αστική τάξη στους ενεργειακούς σχεδιασμούς. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ στις διακρατικές συνεργασίες της Ανατ. Μεσογείου και διεκδικεί να κατοχυρώσει το ρόλο του γεωπολιτικού «μεντεσέ» ανταγωνιστικά προς την Τουρκία.
Με την προσθήκη του παράγοντα Τουρκία η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο σύνθετη. Καθ' ομολογία των Αμερικανών, η Τουρκία παραμένει ένας στρατηγικός σύμμαχος μεγάλης αξίας για το ΝΑΤΟ, μια αδιαμφισβήτητη περιφερειακή δύναμη, με κομβικό ρόλο στη διαμόρφωση του ενεργειακού χάρτη. Αλλά και η ίδια η Τουρκία προειδοποιεί ότι δεν μπορεί ούτε να αγνοηθεί ούτε να παρακαμφθεί. Αντίθετα, η ενεργή συμμετοχή της αποτελεί αντικείμενο παζαριού με ΗΠΑ - ΝΑΤΟ και τις σύμμαχες δυνάμεις στην περιοχή, με βασική προϋπόθεση τη διάρρηξη των σχέσεων με τη Ρωσία και με ανταλλάγματα που «ακουμπάνε», ανάμεσα σε άλλα, τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου. Παίζοντας «στα γεμάτα» σ' αυτό το παζάρι η Τουρκία αμφισβητεί την κυπριακή ΑΟΖ και την ελληνική κυριότητα σε τμήματα της Ανατ. Μεσογείου και του Αιγαίου, προσπαθεί να μπει «σφήνα» στις σχέσεις της Ελλάδας με άλλες γειτονικές χώρες, όπως η Λιβύη. Θέλει μ' αυτόν τον τρόπο να δημιουργήσει τετελεσμένα, που θα τη φέρουν σε πλεονεκτικότερη θέση στη διαπραγμάτευση για το μελλοντικό καθεστώς και το ρόλο της στην περιοχή. Οι ίδιες οι ΗΠΑ διαβεβαιώνουν ότι ο ενεργειακός σχεδιασμός στην Ανατ. Μεσόγειο δεν γίνεται ανταγωνιστικά προς την Τουρκία και ότι υπό προϋποθέσεις η πόρτα των πολυμερών συνεργασιών παραμένει γι' αυτήν ανοιχτή, διακινώντας μάλιστα σενάρια ότι το υπάρχον δίκτυο αγωγών στην Τουρκία θα προτιμηθεί για τη μεταφορά του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αντί της κατασκευής του «East Med», ή άλλων πιο κοστοβόρων λύσεων.
Πίσω επομένως από τα πανηγύρια της κυβέρνησης, όπως προηγουμένως και του ΣΥΡΙΖΑ, ότι με τη συμμετοχή της Ελλάδας σε τέτοια σχήματα αναβαθμίζεται ο ρόλος της στην περιοχή, αλλά και πίσω από την προσπάθεια εφησυχασμού ότι οι πολυμερείς συνεργασίες με ΝΑΤΟικό καπέλο θωρακίζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου από την τουρκική απειλή, ο λαός πρέπει να βλέπει μεγάλους κινδύνους και να ανησυχεί. Ο σχεδιασμός για την Ενέργεια γίνεται με κριτήριο τα κέρδη των μονοπωλίων και όχι για τα λαϊκά συμφέροντα και ανάγκες. Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού ο ελληνικός λαός βλέπει πολύτιμους ενεργειακούς πόρους (π.χ. υδρογονάνθρακες σε Ιόνιο και Αιγαίο) να παραδίνονται στα μονοπώλια και άλλους (π.χ. λιγνίτης) να απαξιώνονται για τα συμφέροντά τους. Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού ο λαός πληρώνει με μεγαλύτερη ενεργειακή φτώχεια την ανάδειξη της χώρας σε «κόμβο» και τη μετατροπή της σε «μπαταρία των Βαλκανίων». Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού ο λαός εμπλέκεται ολοένα και πιο βαθιά σε ανταγωνισμούς που μυρίζουν μπαρούτι, γίνεται μαγνήτης μεγάλων κινδύνων, μεγαλώνουν οι απειλές σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας. Είναι αποκαλυπτικά τα σενάρια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ για συνδιαχείριση του Αιγαίου και της Ανατ. Μεσογείου, η ανοχή τους απέναντι στις προκλήσεις της Τουρκίας, ή το πράσινο φως για την εισβολή στη Συρία.
Αν κάποιος δικαιούται επομένως να πανηγυρίζει για τις ενεργειακές - και όχι μόνο - συμμαχίες της Ελλάδας, αυτή είναι η αστική τάξη, που με την τυχοδιωκτική της εμπλοκή στον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό ανάβει σπίθες που εύκολα μπορούν να γίνουν πυρκαγιά. Ο λαός έχει άλλον δρόμο να βαδίσει. Το δρόμο της αντιιμπεριαλιστικής πάλης, ενάντια στις συμμαχίες του κεφαλαίου, για την απεμπλοκή της χώρας από τα βρώμικα αμερικανοΝΑΤΟικά σχέδια, την αποδέσμευση από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς. Το δρόμο της αλληλεγγύης με τους άλλους λαούς και τα αντιιμπεριαλιστικά κινήματα της περιοχής, για να δυναμώσει η πάλη που θα βάζει εμπόδια στον επικίνδυνο σχεδιασμό και θα φωτίζει την προοπτική της εργατικής εξουσίας, που θα βάλει στο επίκεντρο την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου της χώρας για το συμφέρον και τις ανάγκες του λαού και την ανάπτυξη διακρατικών σχέσεων στη βάση του αμοιβαίου συμφέροντος όλων των λαών της περιοχής.