«Αδελφέ μου, νιώθω ότι η καρδιά μου θα μου βγει από το στόμα. Δεν μπορεί να φανταστείς τι σημαίνει να τρέχεις, προσπαθώντας να ξεφύγεις, ώστε να μη σε σκοτώσουν και τότε να ακούς τις κραυγές των παιδιών σου, των δύο γιων σου, που καίγονται ζωντανά και εσύ να μην μπορείς να κάνεις τίποτα απολύτως»... «Τα έκαψαν ζωντανά μέσα στο μικρό φορτηγό μου. Επίσης αποκεφάλισαν τη μητέρα μου, έκοψαν σε κομμάτια τα ανίψια μου. Δεν τα πυροβόλησαν. Τα βασάνισαν, ώστε εμείς να μπορούμε να ακούμε τις κραυγές τους και με σιδεροπρίονο τα έκοψαν κομμάτια, ενόσω ζούσαν».

Ο πόνος αυτού του πατέρα, του Αλμπέρτο, ενός εκ των ελαχίστων επιζώντων της σφαγής των ιθαγενών Ουαγιούου, ελάχιστα «επηρεάζει» την αφήγησή του στην εφημερίδα Ultimas Noticias. Ο λόγος της σφαγής; Απλά, ο τόπος της διαβίωσής τους. Πολύ κοντά στα σύνορα με τη Βενεζουέλα, ένα κρίσιμο γεωστρατηγικά και πολύ πλούσιο κομμάτι κολομβιανής γης. Οι κολομβιανές αρχές αρνούνται πεισματικά την ύπαρξη αυτού του περιστατικού. Ο δημόσιος κατήγορος της γειτονικής πόλης Ρίο Ατσα δηλώνει ότι υπάρχουν πολλές και απτές αποδείξεις για τη δολοφονία δύο προσώπων. Σύμφωνα με το γραφείο Τύπου της Πρώτης Μεραρχίας των Ενόπλων Δυνάμεων, ο στρατός στην περιοχή της Λα Γκουαχίρα το μόνο που κάνει είναι να σπείρει «τους καρπούς της φιλίας με τον πληθυσμό»...

Λίγες μέρες αργότερα από αυτήν την ανείπωτη σφαγή, η εφημερίδα της Κολομβίας El Tiempo θα αποκαλύψει ότι μία νέα τεθωρακισμένη ταξιαρχία, αποτελούμενη από 4 τάγματα και μία ομάδα των Ειδικών Δυνάμεων και 46 τανκς ΑΜΧ-30, έχει εγκατασταθεί στην ευρύτερη περιοχή, με αποστολή την «υπεράσπιση της Κολομβίας» από μία «ενδεχόμενη εισβολή από τη Βενεζουέλα», αλλά ...και την υπεράσπιση των ιθαγενών Ουαγιούου από τις επιθέσεις των «ενόπλων ομάδων»! Η συνήθης πρακτική. Αυτή τη φορά, θύματα οι ιθαγενείς Ουαγιούου: Οι ακροδεξιές παραστρατιωτικές ομάδες επιτίθενται κατά πόλεων, χωριών ή φυλών. Οι σφαγές «εκκαθαρίζουν» το τοπίο. Μετά από λίγο, οι Ενοπλες Δυνάμεις εμφανίζονται προς υπεράσπιση των «πολιτών» και καταλαμβάνουν τις «περιοχές που έχουν πληγεί», ενώ οι παραστρατιωτικές ομάδες απομακρύνονται ανενόχλητες. Φυσικά, παραμένουν εκεί, ελέγχοντας και τρομοκρατώντας...

Οσο για τα περίφημα ισπανικά τανκς ΑΜΧ-30 προς το παρόν, η τύχη τους αγνοείται. Πάντως, η αγορά τους από την κυβέρνηση του Χοσέ Μαρία Αθνάρ, είχε γίνει γνωστή εδώ και μήνες εξαιτίας των δηλώσεων του επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων της Βενεζουέλας, Ραούλ Μπαντουέλ. Ο Μπαντουέλ, φανερά προβληματισμένος και ανήσυχος, είχε δηλώσει πολύ χαρακτηριστικά ότι «αυτά τα πολύ βαριά άρματα μάχης δεν κάνουν για τη ζούγκλα, είναι όμως ιδανικά να διασχίσουν τον αυτοκινητόδρομο και να φτάσουν στο Καράκας»!

Μέχρι στιγμής, οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι η άφιξή τους για την «περιπολία των συνόρων» θα είναι περίπου στις αρχές Αυγούστου! Δηλαδή, μερικές μέρες πριν από το δημοψήφισμα στη Βενεζουέλα. Τι σατανική σύμπτωση;! Ο Βίκτορ Μανουέλ Βάργκας, ανταποκριτής της El Tiempo στη Μαδρίτη, γράφει χαρακτηριστικά για το θέμα ότι ασκούνται πιέσεις από την κυβέρνηση της Βενεζουέλας προς την κυβέρνηση του Χοσέ Λουίς Θαπατέρο να μην παραδοθούν τα τανκς και να ακυρώσει τη συμφωνία πώλησης, καθώς ο Αθνάρ την είχε υπογράψει λίγο πριν από τις εκλογές του περασμένου Μάρτη. «Η τελική απάντηση στο δημοψήφισμα θα δοθεί από τα τανκς», τονίζει στο άρθρο του ο Βάργκας, δηλαδή εξαρτάται μόνο από έναν παράγοντα, «εάν τελικά παραδοθούν ή όχι».

Η χρονική «σύμπτωση» της παράδοσης των τανκς, μόνο σύμπτωση δεν είναι τόσο γιατί συμπίπτει με το δημοψήφισμα, αλλά γιατί έπεται και της προσπάθειας διείσδυσης ένοπλων παραστρατιωτικών ομάδων από την Κολομβία. Σύμφωνα με πάρα πολλούς αναλυτές, το δημοψήφισμα για την αποπομπή του Τσάβες θα λάβει χώρα, μόνο υπό έναν όρο: Εάν οι ΗΠΑ και η εγχώρια καθεστηκυία τάξη - που εκπροσωπείται από την επονομαζόμενη «αντιπολίτευση» - είναι απολύτως σίγουρες ότι το αποτέλεσμα θα είναι νικηφόρο. Παρά τις προσπάθειες νοθείας και τις πιέσεις και απειλές, η έκβαση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος θα είναι μάλλον νικηφόρα, αλλά για τις δυνάμεις οι οποίες στηρίζουν τη διαδικασία της «μπολιβαριανής επανάστασης». Οπερ, δεν είναι απίθανο να προκληθούν και να δημιουργηθούν εκ νέου συνθήκες αποσταθεροποίησης, ανάλογες με εκείνες του Απρίλη του 2002 ή της «Εθνικής Απεργίας» του Δεκέμβρη της επόμενης χρονιάς.

«Η περιοχή των Ανδεων, από την Κολομβία έως τη Βενεζουέλα, είναι ένα πολύ πιθανό αντικείμενο μιας επέμβασης εκ μέρους των ΗΠΑ, των οποίων τα σχέδια χρειάζονται επειγόντως μια νέα επέμβαση» (Νόαμ Τσόμσκι).

Εξάλλου, οι Κολομβιανές Ενοπλες Δυνάμεις και κυρίως οι ακροδεξιές παραστρατιωτικές ομάδες αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα όλων των προσπαθειών αποσταθεροποίησης και ανατροπής της κυβέρνησης του Ούγο Τσάβες.

Είναι, επίσης, ο ιδανικός συνδυασμός για τη δημιουργία των συνθηκών και του ξεσπάσματος ενός περιφερειακού πολέμου: Ομάδα παραστρατιωτικών διεισδύει σε μία παραμεθόριο κοινότητα, προκειμένου να υπάρξει αντίδραση εκ μέρους των ανταρτών. Στην περίπτωση που οι αντάρτες αντιδράσουν, επεμβαίνει ο κολομβιανός στρατός που τους χτυπά με πολύ βαρύ οπλισμό, ενώ οι παραστρατιωτικοί φεύγουν και διεισδύουν στη Βενεζουέλα. Ο στρατός της Βενεζουέλας προσπαθεί να τους απωθήσει και τα ισπανικά τανκς, στην προσπάθεια να «περιφρουρήσει τα σύνορα», χτυπά τις ένοπλες δυνάμεις της Βενεζουέλας. Το πολεμικό επεισόδιο έχει στηθεί και τα διεθνή ΜΜΕ το παρουσιάζουν ως «επιθετικότητα της Βενεζουέλας» και οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ αρχίσουν τις έκτακτες επίσημες δηλώσεις για το πώς ο Τσάβες άρχισε έναν πόλεμο... Μετά θα είναι θέμα χρόνου, για το πότε αυτός ο πόλεμος Κολομβίας - Βενεζουέλας θα εξελιχθεί σε πόλεμο ΗΠΑ - Βενεζουέλας.

Εξάλλου, τα σχέδια των ΗΠΑ για όλη τη Λατινική Αμερική είναι ανοιχτά διά παν ενδεχόμενο, με την Κολομβία στο επίκεντρο όλων των στρατηγικών κινήσεων, με δική τους άμεση εμπλοκή ή κεκαλυμμένη.

Είναι χαρακτηριστικό ότι χιλιάδες αμερικανικά στρατεύματα και προμηθευτές του στρατού είναι άμεσα εμπλεγμένοι σε πολεμικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις καταστολής εξεγέρσεων σε όλη την επικράτεια της Κολομβίας, στο πλαίσιο του «Πατριωτικού Σχεδίου» και της «Δημοκρατικής Ασφάλειας» του Προέδρου Αλβαρο Ουρίμπε. Κύριος στόχος του Πλαν Πατριότα, η διεξαγωγή ενός βρώμικου και απάνθρωπου πολέμου ενάντια στον κολομβιανό λαό και ειδικά ενάντια στο λαϊκό και συνδικαλιστικό κίνημα, όπως κατήγγειλε, σύμφωνα με το Anncol, ο συνδικαλιστής Ντιέγκο Εσκομπάρ, ο οποίος, μάλιστα, κατέληξε ότι τα σχέδια του αμερικανικού ιμπεριαλισμού συγκλίνουν στη μετατροπή της Κολομβίας στο «Ισραήλ της Λατινικής Αμερικής».

Και όχι μόνον αυτό... μόλις την περασμένη Τετάρτη, η Γερουσία συζητούσε το αίτημα της κυβέρνησης Μπους να αυξήσει σε 800 τον αριθμό των Αμερικανών στρατιωτών και σε 600 τον αριθμό των υπεργολάβων των ΗΠΑ στην Κολομβία, από 400 που είναι το νόμιμο όριο και για τις δύο κατηγορίες, ενώ δεν πρόκειται να τεθεί υπό συζήτηση η εμπλοκή των Αμερικανών σε μάχες, η οποία τυπικά «απαγορεύεται».

«Καλύτερα του αναμενομένου», εξελίσσονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις των δυνάμεων της Κολομβίας εναντίον των ανταρτών, και ο πόλεμος μπορεί να είναι επιτυχής, ακόμη και χωρίς να σταλούν περισσότεροι Αμερικανοί στρατιώτες», δήλωσε, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο στρατηγός Τζέιμς Χιλ, επικεφαλής της Νότιας Διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ. Εντούτοις, υπεραμύνθηκε του σχεδίου διπλασιασμού του προσωπικού των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων στην Κολομβία, καθώς αυτή η αύξηση του νομίμου ορίου θα καθιστούσε ευκολότερο για την Ουάσιγκτον το να υποστηρίξει τις επεκτεινόμενες επιχειρήσεις του στρατού της Κολομβίας. Το Σχέδιο Πατριότα, πρόσθεσε ο Χιλ, έχει στόχο να «μεταφέρει τη μάχη» στο χώρο των παράνομων αντάρτικων στρατών, περιλαμβανομένων των Ενόπλων Επαναστατικών Δυνάμεων της Κολομβίας - FARC.

Τα συνδικάτα, η Πατριωτική Ενωση, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κολομβίας και μη κυβερνητικές οργανώσεις καταγγέλλουν εδώ και καιρό τη συμμετοχή των ντόπιων και ξένων εταιριών στη δημιουργία, χρηματοδότηση και χρήση των εγκληματικών παραστρατιωτικών οργανώσεων στη διευθέτηση εργασιακών διαφορών και εξάλειψη της πολιτικής αντιπολίτευσης που τις καταγγέλλει. Ο «Ρ» παραθέτει στη συνέχεια αποσπάσματα από σχόλιο του Ντικ Εμάνουελσον για το παραπάνω θέμα στην εφημερίδα «Βος» του ΚΚ Κολομβίας.

«Ποιες άλλες εταιρίες χρηματοδότησαν παραστρατιωτικούς; Πότε θα μπουν στο τραπέζι τα χαρτιά της "Κόκα-Κόλα" και της μεταλλευτικής εταιρίας "Ντρούμοντ"; Η "Τσικίτα" δεν αναφέρει πόσο καιρό και με πόσα χρήματα στήριξε την εν λόγω ομάδα. Αλλά δε λέει και ποια από τις τρεις θεωρούμενες από τις ΗΠΑ "τρομοκρατικές" ομάδες έλαβαν τα χρήματα. Οι Επαναστατικές Στρατιωτικές Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC), ο Στρατός Εθνικής Απελευθέρωσης (ELN), ή οι Ενωμένες Ομάδες Αυτοάμυνας (AUC). Θα ήταν τουλάχιστον ασυνήθιστο, μία αμερικανική εταιρία να χρηματοδοτεί μία από τις πρώτες δύο αντάρτικες ομάδες, πόσο μάλλον όταν, όπως αναφέρεται σε επίσημες εκθέσεις, οι παραπάνω αντάρτικες ομάδες εκδιώχθηκαν ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του '90 από την επαρχία Ουραμπά, όπου βρίσκονται οι περισσότερες μπανανοφυτείες της "Τσικίτα".

Μένουν, λοιπόν, μόνο οι λεγόμενες Ενωμένες Ομάδες Αυτοάμυνας (AUC). Αυτή η ομάδα έχει το λίκνο της στο Ουραμπά, απ' όπου προέρχονται και τα αδέρφια Φιντέλ και Κάρλος Καστάνιο, ιδρυτές της κυριότερης αυτής παραστρατιωτικής οργάνωσης.

Η εξήγηση της "Τσικίτα" ηχεί ακόμα πιο παράξενα: "Η οικειοθελής αποκάλυψη γνωστοποιήθηκε στον υπουργό Δικαιοσύνης, επειδή η εταιρία έμαθε ότι αυτές οι ομάδες κηρύχτηκαν τρομοκρατικές και θα αποτελούσε έγκλημα η συνέχιση της υποστήριξής τους".

Τι σημαίνει αυτό, ότι δηλαδή οι υπεύθυνοι της "Τσικίτα" δε γνώριζαν πως οι παραστρατιωτικοί των AUC συντηρούσαν "Μοτσακαμπέσας", οι οποίοι αποκεφάλιζαν εργάτες στις μπανανοφυτείες και στη συνέχεια έπαιζαν ποδόσφαιρό με τα "τρόπαιά" τους; Ξύπνησαν, λοιπόν, μόνο όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ κήρυξε τους παραστρατιωτικούς τρομοκράτες. Ωστόσο, αυτό έγινε τον Απρίλη του 2003, γιατί χρειάστηκε η "Τσικίτα" δεκατρείς μήνες για την αποκάλυψή της;

Στη διάρκεια της δεκαετίας του '90 δολοφονήθηκαν, στο Ουραμπά, χίλια μέλη της Κολομβιανής Αριστεράς, κυρίως της Πατριωτικής Ενωσης. Η πλειοψηφία των δολοφονηθέντων ήταν εργάτες στις μπανανοφυτείες. Οι παραστρατιωτικοί, με τη βοήθεια της 17ης ταξιαρχίας του Στρατού και του στρατηγού Ρίτο Αλέχο ντελ Ρίο, διέπραξαν τις βάρβαρες δολοφονίες, σύμφωνα με στοιχεία οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ενός συνταγματάρχη που συμμετείχε στις επιχειρήσεις. Ο στρατηγός ντελ Ρίο είχε, τότε, συλληφθεί για να αφεθεί αργότερα ελεύθερος, με απόφαση του εισαγγελέα Οσόριο.

Το 1988, ο Εμιλιάνο Γκαετάνο, στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Σιένεγα και εργάτης στις μπανανοφυτείες, είχε ήδη έναν κατάλογο χιλίων εργατών για την επανίδρυση του συνδικάτου μπανάνας. Ομως, δεν τα κατάφερε. Δολοφονήθηκε μαζί με άλλους δύο συντρόφους του. Τρία χρόνια αργότερα πήγα στη Σιένεγα, όπου γινόταν η πρώτη απεργία μετά το 1928 (όταν με διαταγή της "Γιουνάιτιτ Φρουτ Κόμπανι" δολοφονήθηκαν 3.000 εργάτες), αλλά το 1996, στη δεύτερη επίσκεψή μου, είχαν δολοφονηθεί ή εκδιωχθεί βίαια όλα τα συνδικαλιστικά στελέχη. Το 2000, περάσαμε, σχεδόν παράνομα, από τις μπανανοφυτείες, καθώς οι παραστρατιωτικοί ήταν στη Σιένεγα και στη Μαγδαλένα πανταχού παρόντες, σύμφωνα με τον πρόεδρο του συνδικάτου SINTRAINAGRO, Χοσέ Γκέτε. Εκείνη την εποχή υπήρχαν διαπραγματεύσεις για τη "συλλογική σύμβαση" που ωστόσο δεν είχε τίποτε το συλλογικό, παρά μόνο ήταν μία ατομική διευθέτηση μεταξύ εταιρίας και εργαζομένων. Στη συνέχεια, επιστρέφοντας στην Μπογκοτά, έγραψα ένα πεντασέλιδο άρθρο για την εφημερίδα της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Σουηδίας. Δύο βδομάδες αργότερα ο Χοσέ Γκέτε είχε δολοφονηθεί.

Τα νεκροταφεία του Ουραμπά και της Σιένεγα είναι γεμάτα με πτώματα εργατών στις μπανανοφυτείες, θύματα της απληστίας των μετόχων των πολυεθνικών που ποτέ δεν πάτησαν το πόδι τους στις εν λόγω φυτείες, απ' όπου πολλοί εργάτες αναγκάστηκαν να φύγουν για να σώσουν τη ζωή τους.

Η "Τσικίτα" φυσικά θα διαψεύσει ότι χρηματοδότησε παραστρατιωτικούς. Αυτόν τον καιρό, δε, σκέφτεται να εγκαταλείψει την Κολομβία, ενώ, σύμφωνα με τη SINTRAINAGRO, για τις φυτείες της "Τσικίτα" φαίνεται να ενδιαφέρεται ο Σύνδεσμος Κολομβιανών Παραγωγών, "Κολμπάν". Πίσω της αφήνει η πολυεθνική χιλιάδες εργαζόμενους μέσα στην ανασφάλεια. Πάντα όταν οι τιμές στην παγκόσμια αγορά πέφτουν, οι βορειοαμερικανικές πολυεθνικές βρίσκουν ένα πρόσχημα για την αποχώρησή τους και αφιερώνονται πια μόνο στην εμπορική μεσιτεία».