Το αμερικανικό επιχειρηματικό περιοδικό «Forbes» και η μεγάλη γερμανική εφημερίδα «Frangfurter Allgemeine Zeitung» συμφωνούν, η Σλοβακία είναι ένας «επενδυτικός παράδεισος». Ο Στιβ Φορμπς, διευθυντής του περιοδικού «Forbes», μάλιστα είναι τόσο ικανοποιημένος που δε διστάζει να δηλώσει ότι «η Σλοβακία είναι έτοιμη να γίνει το επόμενο Χονγκ Κονγκ ή Ιρλανδία, δηλαδή μια μικρή χώρα που είναι μια σημαντική οικονομική δύναμη». Για τους υποστηρικτές του καπιταλισμού μια τέτοια εξέλιξη στην καρδιά της Ευρώπης θα ήταν πραγματικά παραδεισένια, αν και το κόστος για τους εργαζόμενους θα ήταν, το λιγότερο, μεγάλο.

Η Σλοβακία, όπως σημειώνει και ο Φορμπς, βρίσκεται μόλις μερικές ώρες με το φορτηγό από μια αγορά 350 εκατομμυρίων ανθρώπων, ενώ, όπως είναι γνωστό, θα γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης το 2004. Με την ένταξή της αυτή στην κοινή αγορά θα αποτελέσει μια από τις καλύτερες βάσεις για όσους επιθυμούν να κάνουν «δουλιές» με χώρες όπως η Ρωσία ή η Ουκρανία.

Ηδη η εισροή ξένου κεφαλαίου τα τελευταία 4-5 χρόνια είναι σημαντική. Το 1999 οι ξένες άμεσες επενδύσεις ήταν 2 εκατομμύρια δολάρια, ενώ πέρσι το ποσό αυτό έφτασε τα 10 εκατομμύρια δολάρια. Η λίστα των πολυεθνικών που λειτουργούν στη χώρα είναι πραγματικά μεγάλη. Η «Volkswagen» παράγει περίπου 300.000 αυτοκίνητα το χρόνο στη Σλοβακία, ενώ και η «Peugeot» αναμένεται να ξοδέψει περίπου 750 εκατομμύρια δολάρια προκειμένου να χτίσει μονάδα παραγωγής μέχρι το 2006. Παρουσία έχει και η IBM, όπως και η εταιρία παραγωγής ηλεκτρικών συσκευών «Whirlpool» και άλλες πολλές...

Φυσικά οι εταιρίες αυτές και οι λοιποί ξένοι επενδυτές δε βρίσκονται εκεί τυχαία. Η δραστηριότητά τους αποτελεί συνέπεια των «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» που εφαρμόζει η κεντροδεξιά κυβέρνηση συνασπισμού του Μικούλας Ντζουρίντα από το 1998, όταν και εκλέχτηκε για πρώτη φορά (ακολούθησε η επανεκλογή της το 2002). Η κυβέρνηση Ντζουρίντα από την πρώτη κιόλας στιγμή βάλθηκε να εφαρμόσει κατά γράμμα τις πολιτικές αυτές που επιθυμούν οι ξένοι επενδυτές και που διακηρύσσει σε όλες τις γωνιές του πλανήτη το Διεθνές Νομισματικό Ταμεία (τις γνωστές και σαν «θεραπεία σοκ»). Γι' αυτό και είχε άλλωστε από πολύ νωρίς την αμέριστη υποστήριξη τόσο του ΝΑΤΟ όσο και της ΕΕ.

Από το 1998 εφαρμόζεται πρόγραμμα λιτότητας, το οποίο συμπληρώνεται από τις καθιερωμένες σε όλες τις χώρες της περιοχής ιδιωτικοποιήσεις κρατικών εταιριών και βιομηχανιών. Το ποσοστό συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στο ΑΕΠ πλέον ξεπερνάει το 50%, ενώ η ανεργία, που είναι άμεση συνέπεια των ιδιωτικοποιήσεων, φτάνει το 15%. Παράλληλα, η κυβέρνηση όλα αυτά τα χρόνια προσέφερε στους ξένους επιχειρηματίες αλλά και στους εγχώριους μια σειρά από φορολογικά και άλλα κίνητρα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τόσο η συμπίεση του εργατικού κόστους όσο και η μείωση των εισφορών των επιχειρηματιών στα ασφαλιστικά ταμεία.

Και η επίθεση εναντίον των εργαζομένων και των δικαιωμάτων τους δεν έχει τέλος. Η κυβέρνηση αυτή την εποχή εξετάζει νέες μεταρρυθμίσεις προκειμένου, όπως υποστηρίζει, να αυξήσει και άλλο την «ανταγωνιστικότητα της οικονομίας». Χαρακτηριστικά, ετοιμάζει την καθιέρωση ενιαίου φορολογικού συντελεστή (δηλαδή, ίδιου για ανθρώπους και για επιχειρήσεις) της τάξης του 19% (μέτρο που συζητιέται και στην Πολωνία), την παράλληλη αύξηση του ΦΠΑ σε βασικά προϊόντα και, τέλος, την κατάργηση του φόρου επί των κερδών των μετόχων. Ολα αυτά αναμένεται να ισχύσουν από την 1η του Γενάρη του 2004.

Ακόμη, η κυβέρνηση μεταρρύθμισε τον Απρίλη το Εθνικό Σύστημα Υγείας και πλέον οι Σλοβάκοι πρέπει να πληρώνουν 20 κορόνες (περίπου μισό ευρώ) για κάθε επίσκεψή τους στο γιατρό και άλλα τόσα για κάθε συνταγή. Τέλος, στο πρόγραμμα είναι μεταρρυθμίσεις και στο σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με τις οποίες οι Σλοβάκοι θα συνταξιοδοτούνται μετά τα 60 χρόνια και σε ορισμένες περιπτώσεις θα υποχρεούνται να αγοράζουν ιδιωτική ασφάλεια.

Ο μέσος μισθός στη Σλοβακία είναι περίπου 138 ευρώ το μήνα και τα συνδικάτα της χώρας απαιτούν την αύξησή του σε τουλάχιστον 198 ευρώ. Επίσης, διεκδικούν αύξηση της βασικής σύνταξης σε 103 ευρώ το μήνα - ποσό «επιβίωσης». Φυσικά η κυβέρνηση αρνείται, αλλά την ίδια ώρα, σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της Σλοβακίας, ο μέσος πραγματικός μισθός ενός εργαζόμενου στη βιομηχανία μειώθηκε τον τελευταίο χρόνο κατά 3,7%...

Τα μέτρα της κυβέρνησης και οι άσχημες συνθήκες διαβίωσης έχουν φυσικά προκαλέσει την οργή των εργαζομένων. Ηδη στις 26 του Σεπτέμβρη πραγματοποιήθηκε γενική στάση εργασίας για μία ώρα, ενώ πλέον η Συνομοσπονδία Εργατικών Συνδικάτων ξεκίνησε εκστρατεία συλλογής 350.000 υπογραφών που απαιτούνται για τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.

Από την πλευρά της όμως και η κυβέρνηση συνασπισμού έχει προβλήματα. Οχι βέβαια εξαιτίας κάποιας ανησυχίας για τη λαϊκή δυσαρέσκεια, όσο εξαιτίας προσωπικών προβλημάτων και φιλοδοξιών ανάμεσα στα μέλη της. Πρόσφατα ο κυβερνητικός συνασπισμός έχασε την πλειοψηφία του στο Κοινοβούλιο, μετά την αποχώρηση 3 βουλευτών του φιλελεύθερου κόμματος «Συμμαχία Νέων Πολιτών» (ANO) από την κοινοβουλευτική του ομάδα (τώρα η κυβέρνηση διαθέτει 75 βουλευτές σε σύνολο 150). Παράλληλα και ο πρώην υπουργός Αμυνας, Ιβάν Σίμκο, των Χριστιανοδημοκρατών (SDKU) του Ντζουρίντα, ανακοίνωσε ότι δε «νιώθει υποχρεωμένος» να ψηφίσει υπέρ όλων των νομοσχεδίων της κυβέρνησης, ενώ προβλήματα υπάρχουν και στις σχέσεις ανάμεσα στον πρωθυπουργό, Μικούλας Ντζουρίντα, και στον ηγέτη του «ΑΝΟ», εκατομμυριούχο Πάβολ Ρούσκο.

Η κυβέρνηση έχει ανάγκη οποιασδήποτε πλειοψηφίας προκειμένου να περάσει τον προϋπολογισμό που έχει ετοιμάσει για το 2004. Αλλά σε έκτακτη περίπτωση είναι σχεδόν σίγουρο ότι κάποιο από τα δύο μεγαλύτερα αστικά κόμματα της αντιπολίτευσης, «Smer» και «HZDS», θα τον στηρίξει (αν και ο ηγέτης του «Smer», Ρόμπερτ Φίκο, επιθυμεί διακαώς να ανέλθει στην εξουσία). Οσον αφορά στο Κομμουνιστικό Κόμμα Σλοβακίας, οι δημοσκοπήσεις το φέρνουν να αυξάνει το ποσοστό του σε 8,9% από 6,3% και η ενίσχυσή του αποτελεί μονόδρομο για τους Σλοβάκους εργαζόμενους.