Ξεκάθαρα δείγματα γραφής για την κατεύθυνση που ακολουθεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ στην Ανώτατη Εκπαίδευση και θα συνεχίσει να ακολουθεί και μέσα από ενδεχόμενες νομοθετικές πρωτοβουλίες, δίνονται για άλλη μια φορά στο πλαίσιο του κυβερνητικού «διαλόγου για την Παιδεία». Ο πρόεδρος της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, Κ. Γαβρόγλου, με τη συναίνεση των ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποταμιού και ΑΝΕΛ, έστειλε ένα ερωτηματολόγιο στους προέδρους όλων των Συμβουλίων των ΑΕΙ, προκειμένου να διαμορφώσει εικόνα για τη διοίκηση των Ιδρυμάτων. Στην πραγματικότητα, όπως φαίνεται ξεκάθαρα από τις ερωτήσεις που επιλέγει να κάνει η κυβέρνηση στις διοικήσεις, αυτό που θέλει να ελέγξει είναι κατά πόσο έχουν προχωρήσει στα ιδρύματα βασικές πλευρές του νόμου - πλαισίου που έχουν να κάνουν με την εντονότερη σύνδεσή τους με τις επιχειρήσεις.

Αρχικά πρέπει να θυμίσουμε ότι η πρόθεση της κυβέρνησης να διατηρήσει τα Συμβούλια Ιδρυμάτων (ΣΙ) και να τα προσανατολίσει εντονότερα στην κύρια αποστολή τους, που είναι η μεγαλύτερη διασύνδεση των Ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις, αφαιρώντας τους κάποιες άλλες δευτερεύουσες αρμοδιότητες που τους έδινε ο νόμος - πλαίσιο, είχε φανεί από το νομοσχέδιο που είχε καταθέσει το υπουργείο Παιδείας το Δεκέμβρη και στη συνέχεια το είχε αποσύρει για να το εντάξει στον «διάλογο». Πρόκειται για εξόφθαλμη προσπάθεια ο προσανατολισμός αυτός να ντυθεί και με το μανδύα του «διαλόγου»: Αποσύρθηκε το νομοσχέδιο, το περιεχόμενό του τίθεται αυτούσιο μέσα στο «διάλογο» (φαίνεται και από τα ερωτήματα του Κ. Γαβρόγλου προς τα Συμβούλια, βλέπε παρακάτω) και από τις απαντήσεις των Συμβουλίων και τη διαδικασία του «διαλόγου» θα προκύψει ως «ώριμο φρούτο» ότι τα Συμβούλια πρέπει να ενισχυθούν νομοθετικά για να παίξουν το ρόλο τους και να εντείνουν τη διασύνδεση των Ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις...

Για του λόγου το αληθές, τα 5 από τα 7 ερωτήματα που θέτει ο Κ. Γαβρόγλου προς τα Συμβούλια των ΑΕΙ είναι:

• Πόσο έχει προχωρήσει η σύνταξη της στρατηγικής ανάπτυξης σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο του Ιδρύματός σας σύμφωνα με το Ν. 4009/2011;
• Ποιες ήταν οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που έχει πάρει το ΣΙ για τη σύνδεση του Ιδρύματος με την κοινωνία και την οικονομία;
• Με ποιους τρόπους και σε τι ύψος ήταν η οικονομική ενίσχυση που εξασφαλίσθηκε για το Ιδρυμα από εξωτερικές πηγές; Ποια ήταν τα εμπόδια που συναντήσατε;
• Σε τι βαθμό έχει προχωρήσει η διαμόρφωση του Οργανισμού και του Εσωτερικού κανονισμού του Ιδρύματος;
• Σε τι βαθμό έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες για την πληρέστερη αξιοποίηση των κληροδοτημάτων του Ιδρύματος;

Με άλλα λόγια, τα ερωτήματα επικεντρώνονται στο κατά πόσον έχουν προχωρήσει τα «μπίζνες πλαν» των Ιδρυμάτων (στρατηγική ανάπτυξη, οργανισμοί, κανονισμοί κ.τ.λ.), η χρηματοδότησή τους από τις επιχειρήσεις (εξωτερικές πηγές) και η ιδιωτικοοικονομική τους λειτουργία (αξιοποίηση κληροδοτημάτων). Τα άλλα 2 από τα 7 ερωτήματα αφορούν απλώς τις σχέσεις των Συμβουλίων με τα άλλα όργανα διοίκησης των Ιδρυμάτων.

Οπως είναι λογικό, απέναντι στα ερωτήματα για τη διασύνδεση των Ιδρυμάτων «με την κοινωνία» και τις εξωτερικές χρηματοδοτήσεις, η πλειοψηφία των προέδρων των Συμβουλίων απαντούν σχεδόν «εν χορώ» ότι συναντούν εμπόδια «λόγω του θεσμικού πλαισίου». Να, λοιπόν, πώς επενδεδυμένο μέσα από τη συναίνεση του «διαλόγου» θα προκύψει το συμπέρασμα ότι χρειάζονται νομοθετικές ρυθμίσεις για τη διευκόλυνση των επιχειρηματικών συνεργασιών των Ιδρυμάτων... Και πολύ απλά η κυβέρνηση θα πει ότι αυτό το ζήτησαν τα ίδια τα Ιδρύματα μέσα από το «διάλογο». Και θα έχει δίκιο. Γιατί τα στελέχη των Συμβουλίων από την αρχή επιλέχτηκαν με αυτό το πνεύμα, να συνδέσουν περισσότερο τα Ιδρύματα με τις επιχειρήσεις. Γι' αυτό και οι πρόεδροί τους θέτουν έντονα θέμα να προχωρήσουν και να εγκριθούν από το υπουργείο τα ΝΠΙΔ στα Ιδρύματα που θα συνενώνουν τις εταιρείες αξιοποίησης της περιουσίας τους κι ένα μέρος των ερευνητικών τους δομών, ώστε μέσω των ΝΠΙΔ να μπορέσουν να προχωρήσουν απρόσκοπτα και οι μπίζνες με τις επιχειρήσεις. Ακόμα, οι πρόεδροι θέτουν και θέμα διακρατικών συμφωνιών και φοροαπαλλαγών προκειμένου να προσελκύσουν επενδύσεις επιχειρήσεων από το εξωτερικό, ενώ σε πολλές περιπτώσεις «γκρινιάζουν» ότι είναι οι Σύγκλητοι που διατηρούν ακόμα την αρμοδιότητα στρατηγικού σχεδιασμού και εξεύρεσης πόρων και γι' αυτό δεν έχουν προχωρήσει επαρκώς αυτά τα θέματα. Γι' αυτό, εξάλλου, το νομοσχέδιο που αποσύρθηκε και θα επανέλθει αναβαπτισμένο από το «διάλογο», έδινε στα Συμβούλια την αρμοδιότητα για τη «στρατηγική ανάπτυξη» και την «εξεύρεση πόρων». Οσο για τα ΝΠΙΔ, αυτά είναι ήδη νομοθετημένα από το νόμο - πλαίσιο και μένει στην κυβέρνηση να προχωρήσει στα Προεδρικά Διατάγματα για την ίδρυσή τους σε κάθε Ιδρυμα...