Η τιμή ανάθεσης από τη ΔΕΗ τού υπό κατασκευή Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Μελίτης - Αχλάδας στην περιοχή Φλώρινας αποτελεί παράδειγμα διασπάθισης δημόσιου χρήματος, αφού η κατασκευή δεν έπρεπε να στοιχίσει πάνω από 130 δισ. δρχ, και η ΔΕΗ ανέθεσε το έργο σε όμιλο εταιριών έναντι του ποσού των 179,5 δισ. Δηλαδή, 50 δισεκατομμύρια περισσότερα θα στοιχίσει το έργο στους Ελληνες φορολογούμενους.

Ο λόγος γι' αυτό το τεράστιο «πανωπροίκι» στους κατασκευαστές δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι πίσω από κάποιες κατασκευαστικές εταιρίες του ομίλου βρίσκεται ο πολύς Κοπελούζος, που εκτός των άλλων αντιπροσωπεύει και ρωσικά οικονομικά συμφέροντα στην Ελλάδα. Επειδή, λοιπόν, η ελληνική κυβέρνηση δε φρόντισε να ολοκληρώσει έγκαιρα τον αγωγό φυσικού αερίου στη χώρα, η διανομή του αερίου ρωσικής προέλευσης, που σύμφωνα με τη συμφωνία έπρεπε να αρχίσει το 1999, δεν έχει ξεκινήσει ακόμα. Η ρύθμιση για το «πανωπροίκι» στις κατασκευαστικές εταιρίες του ΑΗΣ Μελίτης, υποστηρίζουν συνδικαλιστικοί κύκλοι της Κοζάνης, έγινε για να αντισταθμιστεί η απώλεια των προμηθευτών φυσικού αερίου...

Ο νέος ΑΗΣ θα είναι ισχύος 330 MW, σε πλήρη λειτουργία, και ο όμιλος των κατασκευαστών απαρτίζεται από τις εταιρίες:

ABB KRAFTWERKE A.G. που είναι επικεφαλής του ομίλου εταιριών με ευθύνη τη μελέτη, κατασκευή, ανέγερση του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού της μονάδας, του συστήματος αποθείωσης της τέφρας, των ηλεκτροστατικών φίλτρων κλπ.

EVT ENERGIE UND VERFAHRENSTECHNIK με ευθύνη μελέτης, κατασκευής ανέγερσης του λέβητα και του συστήματος διακίνησης του λιγνίτη.

V/O TECHNOPROMEXPORT (T.P.E.) με ευθύνη μελέτης, κατασκευής, ανέγερσης της στροβιλογεννήτριας και των βοηθητικών στοιχείων.

ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS A.E. και RAO GAZPROM με ευθύνη μελέτης, κατασκευής, ανέγερσης των έργων Πολιτικού Μηχανικού, του Πύργου Ψύξεως και του συναφούς εξοπλισμού.

Να αναφερθεί ότι εκτός από το έργο που καλύπτει η πιο πάνω σύμβαση θα επακολουθήσει η ανάθεση του φράγματος της Παπαδιάς για την υδροδότηση του σταθμού και ύδρευση -άρδευση όμορων περιοχών. Η συνολική επένδυση, έτσι, θα ανέλθει στα 200 δισ. δρχ. Θα δαπανηθούν δηλαδή 200 δισ. μόνο για μία μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, που θα είναι η ακριβότερη μονάδα που κατασκευάστηκε ποτέ στη χώρα μας.

Εξάλλου, η κατασκευή στον υπό ανέγερση Σταθμό δύο μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα μείωνε κατά πολύ το κόστος παραγωγής της δεύτερης μονάδας, αφού τα απαραίτητα έργα υποδομής που θα στήριζαν τη λειτουργία της δεύτερης μονάδας συμπεριλαμβάνονται στις κατασκευές του έργου που καλύπτει η παρούσα σύμβαση.

Κανείς δεν περίμενε βέβαια η διοίκηση της ΔΕΗ και η κυβέρνηση να εμφορούνται από μακρόπνοους σχεδιασμούς για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας, την ορθολογική αξιοποίηση του δημόσιου χρήματος και την αποτελεσματική λειτουργία των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων.

Η κατασκευή του έργου ξεκίνησε τα τέλη του 1998 με τα έργα Πολιτικού Μηχανικού και προβλέπεται να λειτουργήσει το Φθινόπωρο του 2001. Εχουν όμως παρατηρηθεί καθυστερήσεις στην κατασκευή που καθιστούν αβέβαιο το χρόνο παράδοσης του έργου. Σε συζήτηση που είχαμε, κατά την επίσκεψή μας στο εργοτάξιο, με τον προϊστάμενο του κλιμακίου κατασκευής του έργου, Μιχάλη Δερβενιτάκη, παραδέχτηκε ότι έχουν υπάρξει καθυστερήσεις στην κατασκευή. Υποστηρίζει όμως ότι τα συνεργεία δουλεύουν τώρα «στο φουλ» και στα έργα Πολιτικού Μηχανικού και στα έργα Μηχανολογικού εξοπλισμού. Πιστεύει, όπως είπε, ότι το όλο έργο θα περατωθεί μέσα στα χρονικά όρια της σύμβασης. Θεωρεί, πάντως, ότι η κατασκευή και δεύτερης μονάδας θα ήταν από πολλές απόψεις συμφέρουσα.

Συνδικαλιστικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι έχουν ήδη εκδηλωθεί συντονισμένες προσπάθειες επιβράδυνσης της πορείας των έργων από τους κατασκευαστές που αποσκοπούν μ' αυτόν τον τρόπο να πιέσουν τη ΔΕΗ να δεχτεί αύξηση του αρχικού ποσού της σύμβασης με την αιτιολογία ότι για να προλάβουν πρέπει να πληρώσουν πολλές υπερωρίες και άλλα επιδόματα και, κατά συνέπεια, πρέπει να βάλουν στο χέρι μερικά δισεκατομμύρια ακόμα. Δεν είναι καθόλου απίθανο να πετύχουν τα σχέδιά τους αν ληφθεί υπόψη η γνωστή ενδοτικότητα των δημόσιων επιχειρήσεων και των υπουργείων στις παράλογες αξιώσεις των ...τρωκτικών των μεγάλων έργων.

Η νέα μονάδα, όταν λειτουργήσει, θα πρωτοτυπεί σε δύο, τουλάχιστον, βασικούς τομείς. Θα καίει τοπικό ξυλίτη που θα εξορύσσεται από μικρούς θύλακες με πολύ μικρή επιβάρυνση του περιβάλλοντος και θα διαθέτει σύγχρονο σύστημα ελαχιστοποίησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης βασισμένο στη μέθοδο αποθείωσης των καυσαερίων και ηλεκτροστατικά φίλτρα για την κατακράτηση της ιπτάμενης τέφρας.

Το μεγάλο ερώτημα, όμως, είναι τι γίνεται με τους άλλους 4 ΑΗΣ που λειτουργούν στο λεκανοπέδιο Πτολεμαΐδας - Κοζάνης - Αμυνταίου που ο καθένας διαθέτει από 2 μέχρι 5 ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες, που καμία δε διαθέτει αυτή τη σύγχρονη τεχνολογία. Μέχρι πότε οι μονάδες αυτές θα εξακολουθούν να ρυπαίνουν ανεξέλεγκτα το περιβάλλον της περιοχής μετατρέποντάς το σε σωστή κόλαση για τους κατοίκους του;

Η Φλώρινα, είναι αλήθεια, χρειάζεται την ηλεκτρική ενέργεια του νέου σταθμού και κυρίως την τηλεθέρμανση που θα σημάνει τον τερματισμό της λειτουργίας των ρυπογόνων ατομικών συστημάτων θέρμανσης και φθηνότερη θέρμανση.

Αυτό το τελευταίο όμως προσκρούει στη συντονισμένη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ και την επακόλουθη πολιτική καθορισμού των τιμολογίων στη βάση των κερδοσκοπικών επιδιώξεων των μετόχων. Το εργατικό κίνημα και ο λαός της Φλώρινας, αλλά και της Κοζάνης, συνεπώς έχουν κάθε συμφέρον να συντονίσουν τις ενέργειές τους και αναπτύξουν τον αγώνα τους ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της μεγάλης αυτής δημόσιας επιχείρησης και για την εξυγίανση της λειτουργίας της.

Η Φλώρινα απλωμένη στην πλαγιά του κατάφυτου από αγριοκαστανιές λόφου, ζει πιο πολύ με το παρελθόν και λιγότερο με το παρόν και το μέλλον. Η ανεργία και η εσωτερική μετανάστευση είναι δυο πληγές που αιμορραγούν εδώ και πολλά χρόνια. Δεν είναι καθόλου αισιόδοξο μήνυμα, όταν οι νέοι άνθρωποι ξερριζώνονται απ' τον τόπο που γεννήθηκαν για να γίνουν, όπως και παλιότερα, οικονομικοί μετανάστες στη Γερμανία και στην καλύτερη περίπτωση, «παρκαδόροι» στη Θεσσαλονίκη και σερβιτόροι στα μπαρ και στα ξενοδοχεία της Χαλκιδικής. Λίγοι οι καλότυχοι που παλιότερα βρήκαν δουλιά στη μονάδα της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα. Ενώ, δύσκολη η ζωή γι' αυτούς που, ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες, επιμένουν να ζούνε στην ακριτική αυτή πόλη, δεκαεφτά χιλιόμετρα απ' το χωριό Νίκη, όπου και το φυλάκιο εισόδου - εξόδου της χώρας.

Η ιεράρχηση των προβλημάτων που βασανίζουν τους κατοίκους του ακριτικού αυτού Νομού δεν είναι εύκολη. Αρκεί ν' αναφερθεί ότι τόσο οι γάμοι όσο και οι γεννήσεις σ' ολόκληρο το νομό της Φλώρινας, τελευταία έχουν σημαντικά μειωθεί σε σχέση με παλιότερα χρόνια. Είναι δύο χαρακτηριστικά δείγματα της αδιαφορίας και των επιλογών των κυβερνήσεων του δικομματισμού, για τις τύχες του πληθυσμού της Δ. Μακεδονίας και όχι μόνον.

Απόμεινε η ελπίδα για τον τόπο, που μπορεί να απασχολήσει έναν αριθμό νέων ανθρώπων, η ανάπτυξη του χειμερινού τουρισμού με τη σωστότερη αξιοποίηση της περιοχής γύρω απ' το χωριό Νυμφαίο -53 χιλιόμετρα απ' τη Φλώρινα- σκαρφαλωμένο στις πλαγιές του όρους Βίτσι, που αποτελεί μαζί με το Πισοδέρι χειμερινό παραθεριστικό κέντρο, με σπίτια που διατηρούν πολλά στοιχεία της λαϊκής αρχιτεκτονικής.

Η σύντομη γνωριμία με την ακριτική Φλώρινα αφήνει στον επισκέπτη κάποια πικρία, όταν μάθει ότι λίγο έξω απ' την πόλη στο οικόπεδο ιδιοκτησίας Λουδράκη, βρίσκονται θαμμένα κι εγκαταλειμμένα τα κόκαλα 800 μαχητών του ΔΣΕ κι άλλων δημοκρατών πολιτών που θανατώθηκαν ή θάφτηκαν εκεί, ακόμα και ζωντανοί(!), μετά την αιματηρή μάχη της Φλώρινας στις 12.2.1949. Δεν έγινε, όμως, το ίδιο με τους νεκρούς του κυβερνητικού στρατού της ίδιας μάχης που θάφτηκαν κανονικά στο νεκροταφείο της πόλης.

Παραμένει για χρόνια αναπάντητη η πρόταση της τοπικής οργάνωσης του ΚΚΕ, των παραρτημάτων της ΠΕΑΕΑ και της ΠΕΕΠ προς τους αρμόδιους φορείς για την απαλλοτρίωση, έστω ενός μικρού τμήματος του οικοπέδου, για την κατασκευή και τοποθέτηση μιας πλάκας, που θα συμβολίζει την ανάγκη πραγματικής συμφιλίωσης του λαού μας, αλλά και το σεβασμό απέναντι σε κείνους τους ανθρώπους που έδωσαν τη ζωή τους για μια ανεξάρτητη και δημοκρατική Ελλάδα.

Ακόμη, απ' το 1997, με έγγραφό του, το ΔΣ της ΠΕΕΠ ζήτησε απ' τους υπουργούς Εθνικής Αμυνας και Πολιτισμού την τακτοποίηση του σοβαρού αυτού θέματος, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Την ίδια αδιαφορία έχουν δείξει τόσο οι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο και οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ της περιοχής, γεγονός που δε βοηθάει στη συμφιλίωση του λαού μας και στην ικανοποίηση ενός δίκαιου και ηθικού αιτήματος χιλιάδων οικογενειών, μέλη των οποίων είναι θαμμένα στο οικόπεδο που προαναφέρθηκε.

Αντίθετα, ο επισκέπτης τουλάχιστον ξαφνιάζεται βλέποντας στην κεντρική πλατεία της Φλώρινας, δύο πεδινά πυροβόλα, «λάφυρα» απ' το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, τοποθετημένα σε περίοπτη θέση να διχάζουν και να δηλητηριάζουν τις σχέσεις των κατοίκων. Παραμένουν εκεί πάνω από μισό αιώνα -παρά τις προτάσεις να τοποθετηθούν στο Μουσείο- προκειμένου να καλλιεργείται, όχι μόνο το μίσος ενάντια στο ΔΣΕ αλλά και να μεταφέρεται στις νέες γενιές μια τελείως διαφορετική αντίληψη για το τι έγινε στα χρόνια εκείνα και, κύρια, να αποκρύπτεται ο ρόλος των Αμερικανών και του αντιδραστικού κράτους, που σήμερα εκφράζεται με τη «νέα τάξη πραγμάτων».

Τέλος, η ανεργία που συνυπάρχει με το καπιταλιστικό σύστημα ήταν φυσικό, να δημιουργήσει -όπως μας είπαν νέοι της περιοχής- και το κοινωνικό πρόβλημα των ναρκωτικών, εφ' όσον η πολιτεία δε δείχνει ενδιαφέρον για τη σωστή ανάπτυξη και ψυχαγωγία, για τη δημιουργική δράση και το μέλλον της νεολαίας και των περιοχών αυτών.