Εχουν μια δουλιά - κι αυτό, στη σημερινή εποχή της ανεργίας, δεν είναι λίγο - αλλά ζουν στην αβεβαιότητα και στην ανασφάλεια. Για τις γυναίκες εμποροϋπαλλήλους της Θεσσαλίας ο λόγος, που «λιώνουν» στο πόδι, με αμοιβές-ψίχουλα, με ωράρια εργασίας καταπώς βολεύει τ' αφεντικά και με το φόβο της απόλυσης να τις «κυνηγάει» συνεχώς. Εκμετάλλευση διπλή, και λόγω της ταξικής θέσης τους, αλλά και λόγω φύλου.

Τα προβλήματα «βουνό» και τα χειρότερα έρχονται: Αποδέσμευση του ωραρίου και περισσότερη δουλιά, χωρίς αύξηση της αμοιβής, απελευθέρωση των απολύσεων. Μπροστά στις νέες επιθέσεις, νιώθουν αδύναμες - πολύ περισσότερο που η συντριπτική πλειοψηφία τους δε μετέχουν στα σωματεία, ενώ η κατάσταση στην οποία έχει οδηγήσει ο εργοδοτικός και κυβερνητικός συνδικαλισμός το κίνημα δεν εγγυάται την προστασία τους - και είναι φοβισμένες.

Η αντίθεσή τους στα νέα αντεργατικά μέτρα προφανής, αλλά αυτό δεν αρκεί για την ταξική συνειδητοποίηση. Γεγονός που εμποδίζει τη συμμετοχή στους ταξικούς διεκδικητικούς αγώνες, ωθεί στη μοιρολατρία και στην παγίδευσή τους στα σύγχρονα αδιέξοδα της ζοφερής πραγματικότητας που βιώνουν.

Αυτά είναι ορισμένα συμπεράσματα που βγαίνουν από την έρευνα, με τη χρήση ερωτηματολογίου, που έκαναν οι γυναικείες οργανώσεις στους Νομούς Τρικάλων, Καρδίτσας και Μαγνησίας και τα οποία παρουσιάζει, σήμερα, ο «Ρ».

Συμπεράσματα που κάνουν επιτακτική την ανάγκη συσπείρωσης των γυναικών στο ταξικό εργατικό κίνημα. Βεβαίως, στα πλαίσια του καπιταλισμού λύση στα προβλήματά τους δεν μπορεί να δοθεί. Η διέξοδος βρίσκεται μόνο στην πάλη για την αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων σε συνδικαλιστικό και πολιτικό επίπεδο, την ανατροπή της εφαρμοζόμενης αντιλαϊκής πολιτικής και την επιβολή της Λαϊκής Εξουσίας και της Λαϊκής Οικονομίας.

Οι απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο σχετικά με την απελευθέρωση του ωραρίου συνοδεύονται από λέξεις και φράσεις, όπως, «εξοντωτικό», «ανέφικτο», «δύσκολο», «πολύ κουραστικό», «απαράδεκτο», «τραγικό», «δε με βολεύει», «δεν υπάρχει προσωπική ζωή», «δε θα με βλέπει η οικογένειά μου», «ό,τι χειρότερο για μια εργαζόμενη».

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ερωτηματολόγιο δόθηκε και σε γυναίκες που εργάζονται σε ιδιωτικά συνεργεία καθαρισμού, η πλειοψηφία των οποίων δεν απάντησαν, φοβούμενες, προφανώς, την «εκδίκηση» της εργοδοσίας, ακόμα κι αν ήξεραν ότι θα τηρηθεί η ανωνυμία τους. Μόλις 15 ήταν οι γυναίκες που έδωσαν απαντήσεις, σύμφωνα με τις οποίες καμία δεν πληρώνεται με βάση τη Συλλογική Σύμβαση - κάποιες, μάλιστα, ρωτούσαν, «τι είναι αυτό;» -, καμία δεν είναι μέλος σωματείου, ενώ ο φόβος της απόλυσης είναι μεγάλος, η αμοιβή φτάνει τα 280 ευρώ το μήνα, δουλεύουν μέχρι 10, 11 και 12 ώρες το Σάββατο και την Κυριακή και καμία δεν είναι ασφαλισμένη.

Για τις διαπιστώσεις της «δουλιάς» που έγινε με το ερωτηματολόγιο και για τις προτάσεις διεξόδου του συνεπούς αγωνιστικού γυναικείου κινήματος μιλούν στον «Ρ» οι πρόεδροι των Συλλόγων Γυναικών-μελών της ΟΓΕ, που δραστηριοποιούνται στους τρεις νομούς.

Η Ντίνα Τσιούβη, πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Τρικάλων, τονίζει: «Διαπιστώνουμε ότι η εργαζόμενη γυναίκα, αναπόσπαστο κομμάτι της εργατικής τάξης, δέχεται οξύτερα τις συνέπειες της πολιτικής που εφαρμόζεται στη χώρα μας. Η αύξηση της ανεργίας, οι ελαστικές σχέσεις εργασίας, η γενίκευση της μερικής απασχόλησης, η κατάργηση της κυριακάτικης αργίας και η διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου είναι μέτρα που δυσκολεύουν τη ζωή της γυναίκας.

Μόνη διέξοδος για να ξεφύγει από το ρόλο που έχουν επιλέξει γι' αυτή, είναι να συμμετέχει με ενεργό τρόπο στο ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, στο Σύλλογο Γυναικών, στους λαϊκούς αγώνες. Η συλλογική δράση, η αντίσταση και η αγωνιστικότητα είναι η μόνη ελπίδα για ν' ανακοπεί ο εργασιακός μεσαίωνας όπου μας οδηγούν».

Η Ντίνα Μπαντή, πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Καρδίτσας, υπογραμμίζει: «Οι γυναίκες εμποροϋπάλληλοι διαπιστώνουν πλέον ότι δυσχεραίνεται η θέση τους σε όλα τα επίπεδα (εργασία, ανυπαρξία ελεύθερου χρόνου για ξεκούραση, κοινωνική ζωή και πολιτική δράση). Ομως, αν και τα οικονομικά προβλήματα που βιώνουν είναι πολύ μεγάλα και δύσκολα καταφέρνουν να αντεπεξέλθουν στις πάρα πολλές υποχρεώσεις, μόνο το 3,6% δηλώνει ότι θα εγκαταλείψει τη δουλιά. Εντυπωσιακά χαμηλό είναι το ποσοστό των εργαζόμενων εμποροϋπαλλήλων που δείχνουν διάθεση αντίστασης, γεγονός που δείχνει το χαμηλό επίπεδο συνείδησης και ουσιαστική ενσωμάτωση στο σύστημα.

Πιστεύουμε πως η απάντηση στην επίθεση που δέχονται τα δικαιώματα πρέπει να είναι μόνο ο συλλογικός και οργανωμένος αγώνας μέσα από τα σωματεία, το γυναικείο και λαϊκό κίνημα».

Η Ρίτσα Ρούση, πρόεδρος του Δημοκρατικού Συλλόγου Γυναικών Μαγνησίας, επισημαίνει: «Ενα μεγάλο μέρος των γυναικών εμποροϋπαλλήλων ζουν με το φόβο της απόλυσης. Αντιλαμβάνονται, όμως, ότι όχι μόνο δεν τους ωφελεί, αλλά τους βλάπτει σοβαρά, απορυθμίζει τον ελεύθερο χρόνο τους και τον οικογενειακό προγραμματισμό τους και ότι η κατάσταση συνεχώς θα χειροτερεύει, όσο συνεχίζεται η αντιλαϊκή πολιτική που εφαρμόζουν οι ελληνικές κυβερνήσεις, η οποία πλήττει βάναυσα τα δικαιώματά τους. Χρειάζεται, επιπλέον, να συνειδητοποιήσουν ότι υπάρχει διέξοδος και αυτή βρίσκεται στο δρόμο της οργανωμένης ταξικής πάλης για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων και για ν' ανοίξουν το δρόμο για ένα καλύτερο μέλλον, προς όφελος της εργαζόμενης γυναίκας και του λαού».

Οι ερωτήσεις που περιλαμβάνονται στο ερωτηματολόγιο των Συλλόγων Γυναικών Τρικάλων, Καρδίτσας, Μαγνησίας και στις οποίες κλήθηκαν να απαντήσουν οι γυναίκες εμποροϋπάλληλοι των τριών νομών, είναι:

1) α. Παντρεμένη;

β. Ανύπαντρη;

γ. Εχεις παιδιά;

2)Πόσα άτομα απασχολεί το κατάστημα που εργάζεσαι;

3)Πώς βλέπεις την απελευθέρωση του ωραρίου;

α. Για την επιβίωση του καταστήματος

β. Για σένα

4)Θα δούλευες περισσότερες ώρες χωρίς επιπλέον αμοιβή, αν σου ζητηθεί;

5)Φοβάσαι την απόλυση;

• Στα Τρίκαλα, στο ερωτηματολόγιο απάντησαν 80 γυναίκες. Το 60% παντρεμένες κι απ' αυτές το 43% με παιδιά, το 50% δουλεύουν σε καταστήματα με 1- 5 υπαλλήλους, το 25% με 6 - 15 και το 25% με 16 - 30. Το 64% απάντησε ότι η απελευθέρωση του ωραρίου θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για το κατάστημα και το 90% για τις ίδιες. Το 90% λέει «όχι» στην περισσότερη δουλιά χωρίς επιπλέον αμοιβή και το 31% δηλώνει πως φοβάται την απόλυση.

* Στην Καρδίτσα απάντησαν 28 γυναίκες. Το 75% παντρεμένες και το 67% με παιδιά, από τις οποίες το 94,6% δουλεύουν σε καταστήματα με 1- 6 υπαλλήλους και το 3,6% από 6 άτομα και πάνω. Στο ερώτημα για την απελευθέρωση του ωραρίου, το 83% απάντησε ότι θα είναι αρνητικές για το κατάστημα και το 89,3% για τις ίδιες. Σημαντικά αυξημένα είναι τα ποσοστά αυτών που αποδέχονται να δουλεύουν περισσότερο χωρίς αύξηση των αποδοχών κι εκείνων που δηλώνουν πως φοβούνται την απόλυση.

• Στη Μαγνησία από τις ερωτηθείσες, (62% παντρεμένες και 80% με παιδιά, η συντριπτική πλειοψηφία τους δουλεύει σε μικρά καταστήματα), το 70% απάντησε ότι η απελευθέρωση του ωραρίου θα έχει αρνητικά αποτελέσματα στο κατάστημα και το 20% θετικά, το 75% αρνητικά για τις ίδιες και το 10% θετικά, ενώ το 90% δεν αποδέχεται την περισσότερη εργασία χωρίς πρόσθετη αμοιβή και το 85% εκδηλώνει τον φόβο για την απόλυση.