Η νέα διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), που ολοκληρώνεται την 1η Μάη 2004 με την «ενσωμάτωση» δέκα νέων κρατών - μελών της ΚΑ Ευρώπης, την Κύπρο και τη Μάλτα, αποτελεί στρατηγική επιλογή του μεγάλου ευρωπαϊκού κεφαλαίου για την ενίσχυσή του στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, τη μεγέθυνση και εμβάθυνση της ταξικής εκμετάλλευσης και καταστολής προς νέους λαούς και την επέκταση της γεωστρατηγικής του ισχύος προς την Ασία και την Αφρική.

Οι προς ένταξη χώρες έχουν τεθεί, από το 1997 υπό «εντατική παρακολούθηση» από τις Βρυξέλλες για την «προσαρμογή» στις «κοινοτικές πολιτικές» και τα συμφέροντα της ευρωπαϊκής πλουτοκρατίας, με ασφυκτικές «προενταξιακές διαπραγματεύσεις» για τη λεγόμενη «ενσωμάτωση του κοινοτικού κεκτημένου». Παράλληλα, η ευρωπαϊκή ολιγαρχία προώθησε την πολιτική «ενσωμάτωση» των υπό ένταξη χωρών, με αποκορύφωμα τη «συμμετοχή» τους, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Θεσσαλονίκης (19/20 Ιούνη 2003), στη Διακυβερνητική Διάσκεψη (ΔΔ) επί του «σχεδίου συνταγματικής Συνθήκης».

Η πρώτη, ιστορικά, Σύνοδος Κορυφής της «Ευρώπης των 25» τον περασμένο Δεκέμβρη στις Βρυξέλλες κατέληξε σε φιάσκο, αφού η παλιά «μικρομέγαλη» Ισπανία και η νέα «μικρομέγαλη» Πολωνία εμπόδισαν την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων επί του σχεδίου Ευρωσυντάγματος, καταδείχνοντας ότι στη διευρυμένη ΕΕ έχουν οξυνθεί τα προβλήματα «συνοχής» και έχουν ενταθεί οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις. Πολύ περισσότερο που η διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ συνέπεσε με την επίδειξη ισχύος της αμερικανικής πλανηταρχίας, τις επεμβάσεις στα Βαλκάνια, την κήρυξη του «παγκόσμιου αντι-τρομοκρατικού πολέμου» από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζ. Μπους, τις αυτοκρατορικές εκστρατείες στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, και το «διατλαντικό ρήγμα» εντός του ΝΑΤΟ.

Η εσπευσμένη ένταξη της Πολωνίας, της Ουγγαρίας και της Τσεχίας στο ΝΑΤΟ και η σαφής εκδήλωση φιλοαμερικανισμού της «νέας Ευρώπης» περιέπλεξε τις αρχικές επιδιώξεις του γαλλο - γερμανικού άξονα της ΕΕ για εύκολη και γρήγορη νεοαποικιακή «ενσωμάτωση» των δέκα νέων χωρών. Οπωσδήποτε, η παγκόσμια οικονομική ύφεση και η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, ο «διαρκής πόλεμος» των ΗΠΑ και η κλιμάκωση της στρατοκρατίας και της «αντιτρομοκρατικής» καταστολής στην ΕΕ, επιβάρυναν ακόμη περισσότερο τον αντιλαϊκό χαρακτήρα της διεύρυνσης της ΕΕ, προσθέτοντας επιπλέον δεινά στους ευρωπαϊκούς λαούς, τόσο των 15 κρατών - μελών, όσο και των 10 υπό ένταξη χωρών. Ηδη με άλλοθι τα «οφέλη» της διεύρυνσης η αγροτιά, τόσο της Μεσογείου όσο και της Πολωνίας, καταστρέφεται συστηματικά, η «ανάπτυξη» υποτάσσεται στον παγκόσμιο «ανταγωνισμό» της ευρωπαϊκής πλουτοκρατίας, εξουθενώνοντας τους εργαζόμενους και ο ευρωπαϊκός μιλιταρισμός (...) «δικαιολογεί» τις πολωνικές δυνάμεις κατοχής στο Ιράκ. Στο σύνολο της «Ευρώπης των 25» καταλύονται δημοκρατικές παραδόσεις, διαγράφονται εργατικά κεκτημένα δεκαετιών, στρατοκρατείται η εξωτερική πολιτική και οι διεθνείς σχέσεις.

Η διαδικασία διεύρυνσης που άρχισε στο Λουξεμβούργο το Δεκέμβρη του 1997 «για τη σταθερότητα και την ευημερία όλης της ευρωπαϊκής ηπείρου» συμπεριέλαβε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ελσίνκι (10/11 Δεκέμβρη 1999) «13 υποψήφια κράτη εντός ενιαίου πλαισίου», και «ολοκληρώνεται» την 1/5/2004 με την «ενσωμάτωση ως πλήρων μελών της Ενωσης» των Τσεχίας, Εσθονίας, Κύπρου, Λετονίας, Λιθουανίας, Ουγγαρίας της Μάλτας, της Πολωνίας, της Σλοβενίας και της Σλοβακίας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διεύρυνση της ΕΟΚ/ΕΕ. «Αναπόσπαστο» μέρος της διαδικασίας αποτελούν η Βουλγαρία και η Ρουμανία, και, σύμφωνα με τις αποφάσεις της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών «κοινός στόχος της Ενωσης των 25 είναι να καλωσορίσει τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία τον Γενάρη του 2007 ως μέλη της ΕΕ, εάν είναι έτοιμες». Η διαδικασία διεύρυνσης αφορά άμεσα τη χώρα μας, αφού απειλεί παραγωγικές διαδικασίες και πολιτικά κεκτημένα, θίγοντας το σύνολο της εξωτερικής πολιτικής.

Η διαδικασία ένταξης της Κύπρου μετέτρεψε την εισβολή και κατοχή του 1974 σε εργαλείο «νομιμοποίησης» της «ντε γιούρε» διχοτόμησης, επιτρέποντας και διευκολύνοντας έξωθεν επεμβάσεις σαν το «σχέδιο Ανάν». Παράλληλα ενίσχυσε τις φιλο-ευρωπαϊκές «προσεγγίσεις» της Αγκυρας με αποκορύφωμα την επίσημη ένταξη της Τουρκίας στο «ενιαίο πλαίσιο της διεύρυνσης», με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ελσίνκι (10/11 Δεκέμβρη 1999). Από τότε η επίλυση του Κυπριακού αποτελεί εργαλείο άσκησης εξωτερικής πολιτικής, στα πλαίσια της προενταξιακής ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας: Μετά την αναβάθμιση της Τουρκίας, όλες οι συμφωνίες που έχουν υπογραφεί στα πλαίσια του «νέου δόγματος» και της «νέας δομής» του ΝΑΤΟ, όπως και οι ρυθμίσεις για το λεγόμενο «Ευρω-στρατό» θίγουν τα συμφέροντα του ελληνικού λαού, αμφισβητούν και υποσκάπτουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Οτιδήποτε αφορά στην κυριαρχία στο Αιγαίο και το Κυπριακό, τελεί, πλέον, «νόμιμα» υπό την εποπτεία των ΗΠΑ, τα συμφέροντα της Βρετανίας και τις επιδιώξεις των ευρωπαϊκών «μεγάλων δυνάμεων» από την προενταξιακή ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας.

Η διεύρυνση της ΕΕ, όχι μόνο «μίκρυνε» την Ελλάδα, αλλά και μεγάλωσε τις εκκρεμότητες της εξωτερικής της πολιτικής, αφού η χώρα τελεί, πλέον, υπό δυσμενέστερο και πολυσχιδέστερο συσχετισμό ισχύος. Οι εξελίξεις εντός του 2004 στο Κυπριακό και την «κυριαρχία στο Αιγαίο», θα το αποδείξουν.

Ενώ εδώ τα κόμματα του ευρωμονοδρόμου (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ αλλά και ΝΔ) υποκριτικά ανοίγουν «διάλογο» για θέσπιση δήθεν του 35ωρου, στην ΕΕ εντείνονται οι παραβιάσεις ακόμα και αυτού του 48ωρου! Το φαινόμενο έχει γενικευτεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε ως και όργανα της Ευρωζώνης αναγκάζονται και ψελλίζουν περί ανάγκης λήψης μέτρων. Αλλά με πολλές διαφωνίες, «βάθος χρόνου», και φυσικά σεβασμό στις «ανάγκες της αγοράς για ευελιξία». Απέναντί τους το ΚΚΕ με συγκεκριμένη θέση για 35ωρο - 7ωρο - 5ήμερο, με αύξηση των μισθών και πλήρη καθολική δημόσια κοινωνική ασφάλιση.

Συγκεκριμένα, στο Ευρωκοινοβούλιο συζητείται πρόταση για αναθεώρηση της Οδηγίας 93/104/ΕΟΚ. Με την οδηγία αυτή θεσπίζονται οι 48 ώρες ως η μέγιστη εβδομαδιαία διάρκεια εργασίας. Ομως η βρετανική κυβέρνηση είχε πετύχει την συμπερίληψη εξαίρεσης, που επιτρέπει σε κράτη - μέλη να επιμηκύνουν παραπέρα τον εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας, υπό ορισμένες συνθήκες. Οι προϋποθέσεις όπως ορίστηκαν το 1993 είναι: Η συναίνεση του εργαζομένου, η διαβεβαίωση από πλευράς εργοδοσίας ότι δε θα υποστεί καμία ζημία αν δε δεχτεί να εκτελέσει εργασία μεγαλύτερης διάρκειας και η τήρηση και ενημέρωση από τον εργοδότη ενός αρχείου για όλους τους εργαζομένους που παρέχουν τέτοια εργασία.

Οπως διαπιστώνει η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου (η οποία κάνει και τη σχετική εισήγηση στην Ολομέλεια) ευρεία και συστηματική κατάχρηση της οδηγίας γίνεται κατ' αρχάς στη Βρετανία. Στη Γερμανία, στη Γαλλία και στις Κάτω Χώρες «προσωπικές εξαιρέσεις» προβλέπονται για το νοσοκομειακό προσωπικό, ενώ στο Λουξεμβούργο για τους ξενοδοχοϋπαλλήλους. Η συνήθης πρακτική είναι το συμφωνητικό προσωπικής εξαίρεσης να υπογράφεται από τον εργαζόμενο ταυτόχρονα με τη σύμβαση εργασίας του. Ωστόσο, αυτό - επισημαίνει η Επιτροπή - δημιουργεί αμφιβολίες κατά πόσο ο εργαζόμενος έκανε αυτή την επιλογή χωρίς να δεχτεί πίεση.

Το τι θα αποφασίσει το Ευρωκοινοβούλιο είναι άγνωστο καθώς στην προαναφερόμενη Επιτροπή η πρόταση για αναθεώρηση της Οδηγίας «πέρασε» με οριακή πλειοψηφία (19 έναντι 18). Αλλά και μια πιθανή απόφαση της Ολομέλειας υπέρ της αναθεώρησης δε σημαίνει πολλά. Αλλωστε στην Ευρωζώνη οι αποφάσεις για τα κρίσιμα ζητήματα παίρνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πέραν τούτου, ακόμα κι αν το Ευρωκοινοβούλιο ασπαστεί την προτεινόμενη αναθεώρηση, η ίδια η εισήγηση δίνει χρονική αβάντα για την κατάργηση των «προσωπικών εξαιρέσεων» μέχρι την 1η 2007. Συν το γεγονός ότι και οι εισηγητές ακόμα - εναρμονισμένοι με την πολιτική της ΕΕ - αναγνωρίζουν την «ανάγκη ευελιξίας στην οργάνωση της εργασίας»...

Απέναντι σε όλους αυτούς, τους θιασώτες των ευρωμονοδρόμων και των αποτελεσμάτων τους, στέκει για άλλη μια φορά το ΚΚΕ με συγκεκριμένη την πρότασή του, πρόσφατα κατατεθειμένη στην ελληνική Βουλή, υπό τη μορφή πρότασης νόμου: Μείωση του εργάσιμου χρόνου και καθιέρωση του 35ωρου - 7ωρου - 5ήμερου με αύξηση των μισθών και πλήρη καθολική δημόσια κοινωνική ασφάλιση. Για τους εργαζόμενους στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα προτείνεται το 30ωρο με πενθήμερο και 6ωρο ημερησίως. Ορίζεται επίσης ότι με συλλογικές συμβάσεις είναι δυνατή η ακόμα μεγαλύτερη μείωση του εργάσιμου χρόνου, με ουσιαστικές αυξήσεις στους μισθούς και τα ημερομίσθια των εργαζομένων.