Στιγμές συγκίνησης και υπερηφάνειας για την Ιστορία του ΚΚΕ, των λαϊκών αγώνων στην Ελλάδα και του ηρωισμού που εμπνεύστηκε από την πίστη στο δίκιο της εργατικής τάξης, χαρακτήρισαν τις εκδηλώσεις τιμής και μνήμης στις φυλακές της Αίγινας, την περασμένη Κυριακή.

Με κεντρικό σύνθημα «Οι αλύγιστοι της ταξικής πάλης εμπνέουν την πάλη για την αντεπίθεση του εργατικού - λαϊκού κινήματος, για το Σοσιαλισμό», οι Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ του Πειραιά και τα Παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, εδώ και πολλές μέρες, προετοίμαζαν μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια στην εκδήλωση. Στόχος τους ν' αποτελέσει πραγματικά μια πρωτοβουλία που αρμόζει στην περίσταση. Να αναδεικνύει ότι σ' αυτό το νησί του Αργοσαρωνικού, το ΚΚΕ έγραψε χρυσές σελίδες της Ιστορίας του, μέσω των φυλακισμένων μελών του και των εκτελεσμένων ηρώων του. Οτι ο λαός μας κυριολεκτικά μεγαλούργησε όταν εμπιστεύτηκε τη δύναμή του, όταν έκανε δική του υπόθεση την πάλη για την ανατροπή της εκμετάλλευσης, όταν έπαψε να αναθέτει τη ζωή και το μέλλον του σε μεσάζοντες και εκπροσώπους των εκμεταλλευτών του. Οταν έπαψε να διαπραγματεύεται πόσα θα χάσει και με τους κομμουνιστές στην πρώτη γραμμή βγήκε στο προσκήνιο. Μόνο τότε, χωρίς να υπολογίζει θυσίες και κόπο, με όπλο το δίκιο του, άντεξε, έμεινε όρθιος, έδωσε μαθήματα ανυποχώρητης στάσης σε φυλακές και εξορίες, όπως και στην Αίγινα.

Στις εκδηλώσεις, ξεχωριστή ήταν η παρουσία συγγενών εκτελεσμένων και κρατουμένων των φυλακών που δεν είναι πια στη ζωή. Ανθρωποι που ταξίδεψαν από διάφορες περιοχές της χώρας, όπως την Πρέβεζα και τη Λαμία, για να επισκεφτούν τις φυλακές, να περπατήσουν στα χνάρια των προγόνων τους και να αποτίσουν φόρο τιμής στον τόπο που μαρτύρησαν δικοί τους άνθρωποι. Κομπιάζοντας και με βουρκωμένα μάτια, ανταλλάζουν μαρτυρίες και διηγούνται συγκλονιστικές ιστορίες, προκαλώντας σε όλους τη συγκίνηση και το δέος για τις θυσίες των κομμουνιστών. Χαρακτηριστική η μαρτυρία ενός εκ των επισκεπτών, κατά την ξενάγηση στο χώρο των φυλακών, ότι εκεί, σε ηλικία δεκαεννιά ετών, γνώρισε τον πατέρα του. «Εδώ εκτελέστηκε ο πατέρας και ο θείος μου» ήταν άλλη μια αναφορά κατά την κατάθεση στεφάνου στο μνημείο, στο λιμανάκι του Τούρλου, που αποτέλεσε χώρο εκτελέσεων.

Τους ταξιδιώτες που έφτασαν στην Αίγινα, αλλά και τους ντόπιους δίπλα στο χώρο των φυλακών περίμενε μία έκθεση με αρχειακό υλικό σχετικό με τις φυλακές, καθώς και έκθεση βιβλίου. Η βαρβαρότητα του αστικού κράτους, του συστήματος της εκμετάλλευσης και ο ηρωισμός των κομμουνιστών στη σύγκρουση μαζί του αναδεικνυόταν με φωτογραφικό υλικό, πρωτοσέλιδα εφημερίδων και εκδόσεις των φυλακισμένων. Οι πιο νέοι είχαν την ευκαιρία να μάθουν ότι και στις πιο δύσκολες συνθήκες, η μάχη για να ξεπεράσουν οι κομμουνιστές τον εαυτό τους, συνεχίζεται. Για τη μετατροπή των κελιών σε κυψέλες μόρφωσης και πολιτισμού. Για τους αγώνες που δόθηκαν με όλες τις μορφές για τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης. Για την ηρωική απόδραση των κομμουνιστών από τις φυλακές της Αίγινας, το Μάη του 1934, που απέδειξε ότι «όταν οι κομμουνισταί θέλουν, τις καταργούν», όπως έγραφε χαρακτηριστικά εφημερίδα της εποχής.

Ανάρπαστη έγινε η ιστορική μπροσούρα που επανέκδοσε η «Σύγχρονη Εποχή». Μια ιστορική έκδοση του 1961, των φυλακισμένων της Αίγινας, με στοιχεία για τη φυλακή και τους κρατούμενους. Είχε φτιαχτεί σε μέγεθος τσέπης για να διακινείται εύκολα, ώστε να καλεί σε εκδηλώσεις αλληλεγγύης.

Την ομιλία του Στέφανου Λουκά ακολούθησε μουσικο-θεατρικό δρώμενο, σχετικό με τη στάση των κομμουνιστών στη φυλακή και στην εκτέλεση. Με εργατικό τραγούδι και αφήγηση, ξεδιπλώθηκε στους παρευρισκόμενους ο ηρωισμός και η αυτοθυσία, όλα εκείνα τα στοιχεία για τα οποία περήφανη μπορεί να είναι η πρωτοπόρα εργατική τάξη και όχι τα παράσιτα οι καπιταλιστές. Η ανάγνωση του γράμματος μελλοθανάτου κατά την ολοκλήρωση της παράστασης ήταν συγκλονιστική:

«Αίγινα, Μάης 1948

Καπαρέλης Στέφανος, προς την ομάδα Συμβίωσης Φυλακών

Αγαπητοί συναγωνιστές! Κανένας προδότης, κανένας δηλωσίας!

Συναγωνιστές, είμαι περήφανος που πάω για τη μεγάλη θυσία, για τη λευτεριά του λαού μας. Εσείς μείνετε ενωμένοι, μονολιθικοί. Σας αφήνω Γεια...

Για τα παιδιά μου δε σας λέω τίποτα. Τα αφήνω στον ελληνικό λαό.

ΖΗΤΩ το ΚΚΕ! ΖΗΤΩ ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας! ΖΗΤΩ ο ελληνικός Λαός. Γεια σας...».

Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στους χώρους της φυλακής κατά ομάδες. Το ΚΚΕ δίνει μάχη για να ολοκληρωθούν τα έργα αποκατάστασης του ιστορικού αυτού χώρου. Πρόσφατη είναι, άλλωστε, η Ερώτηση που κατέθεσαν στην κυβέρνηση για το θέμα οι κομμουνιστές βουλευτές, απαιτώντας μέτρα για την περάτωση των εργασιών, ώστε να είναι προσβάσιμες στο κοινό. Ενόψει της εκδήλωσης, μάλιστα, συνεργεία του Κόμματος και της ΚΝΕ καθάρισαν τα σημεία που είναι επισκέψιμα, ξερίζωσαν τα ξερόχορτα, σκούπισαν και έκαναν ό,τι ήταν απαραίτητο, για να γίνει απρόσκοπτα η ξενάγηση που περιλάμβανε τρεις στάσεις, με πρώτη το χώρο του «επισκεπτηρίου». Οι ξεναγοί αναφέρονται στο ιστορικό του κτιρίου και στέκονται ιδιαίτερα στη μορφωτική - πολιτιστική δραστηριότητα που διεξαγόταν σε συνθήκες κράτησης, προκαλώντας το θαυμασμό των επισκεπτών. Αυτή η προσπάθεια ήταν πρώτης προτεραιότητας για τους πολιτικούς κρατούμενους, φτάνοντας να συγκροτήσουν μυστική βιβλιοθήκη που αριθμούσε 1.000 βιβλία κατά την περίοδο της χούντας. Κατά τις ξεναγήσεις, αναδείχτηκε επίσης ο τρόπος οργάνωσης της ζωής των φυλακισμένων, το κοινό ταμείο, η προσπάθεια για να είναι κοντά στην καθημερινότητα της πάλης έξω από τις φυλακές, αλλά και να μεταφέρεται η κατάσταση των φυλακών έξω, για να εξασφαλίζεται η αλληλεγγύη.

Οι εκδηλώσεις, που ολοκληρώθηκαν με κατάθεση στεφάνων στο λιμανάκι του Τούρλου και στο νεκροταφείο της Αίγινας, που αποτέλεσαν τόπους εκτελέσεων, αφήνουν παρακαταθήκη για τις νεότερες γενιές, για τους αγώνες και τις αναμετρήσεις του σήμερα. Οπως είπε η Σωτηρία Αγγελινιάδη, Γραμματέας του ΤΣ Πειραιά της ΚΝΕ, στο χαιρετισμό της: «Με πίστη, αφοσίωση, ανιδιοτέλεια, αυταπάρνηση, όρεξη για μάχη και με σκληρή δουλειά, δίνουμε κι εμείς με τη σειρά μας όρκο στην τάξη μας και το Κόμμα μας. Θα ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καιρών, μέχρι να πάρουν σάρκα και οστά τα όνειρά μας. Για να δικαιωθούν οι θυσίες των ηρώων του λαού μας και των ηρώων συντρόφων μας!».

Συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ, στις φυλακές της Αίγινας, ένα από τα κάτεργα που έχτισαν οι αστοί για να φυλακίζουν τα παιδιά της εργατικής τάξης, πιστεύοντας πως μπορεί να φυλακιστεί η κομμουνιστική συνείδηση αποδίδοντας φόρο τιμής στους αλύγιστους της ταξικής πάλης.

Στις ηρωικές σελίδες των φυλακών της Αίγινας ξεχωρίζει η απόδραση των οχτώ κομμουνιστών το 1934, αλλά και η εκτέλεση των 17 κομμουνιστών στις απαρχές της κορυφαίας στιγμής της ταξικής πάλης στη νεότερη Ελλάδα του ένοπλου αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού.

Το Κόμμα μας άντεξε στην πορεία του χρόνου και συνεχίζει, όρθιο, ζωντανό, να δρα εκφράζοντας με τη στρατηγική του, ό,τι πιο νέο μπορεί να εκφράσει την πορεία της Ιστορίας, της κοινωνικής εξέλιξης, που είναι η προοπτική του κομμουνισμού.

Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες, οι άλλοι αγωνιστές που πάλευαν μαζί με τους κομμουνιστές και έδειξαν απίστευτες αντοχές δεν ήταν τίποτα υπεράνθρωποι. Η αφοσίωση στο επαναστατικό εργατικό κίνημα τους έκανε αλύγιστους απέναντι στον ταξικό εχθρό, δημιούργησε την ανεξάντλητη δύναμη να αντικρίζουν ήρεμοι το εκτελεστικό απόσπασμα των ταξικών αντιπάλων, γιατί η εκτέλεση, ο θάνατος της ζωής τους δεν μπορούσε να δολοφονήσει την πίστη και τη συνείδησή τους.

Το ΚΚΕ άντεξε και αντέχει και θα συνεχίσει να δρα με την ίδια αταλάντευτη πίστη και στο μέλλον, γιατί διατηρεί τον ταξικό χαρακτήρα του, τις αρχές του, στηριγμένο στο μαρξισμό - λενινισμό. Αυτό το αναντικατάστατο όπλο, μαζί με την ενότητα των γραμμών του, τη συνειδητή πειθαρχία των μελών και στελεχών του πάνω στο επαναστατικό Πρόγραμμά του και τις αρχές συγκρότησης και λειτουργίας του, το κάνουν να δρα αταλάντευτα, καθημερινά, μέσα στην εργατική τάξη και τους συμμάχους της.

Ο κομμουνιστής είναι ελεύθερος γιατί αγωνίζεται για να ανατρέψει την ταξική σκλαβιά κάτω απ' οποιεσδήποτε συνθήκες. Κόμμα παντός καιρού λέμε. Απ' αυτό απορρέει και η δύναμη της αντοχής των κομμουνιστών. Δύναμη που αναδεικνύει τις αξίες του αγώνα, της ανιδιοτέλειας στην καθημερινή ακατάπαυστη προσφορά τους, με μόνο αντάλλαγμα τη δικαίωση της εκπλήρωσης του κομματικού καθήκοντος. Πηγή του ηρωισμού του είναι η γνώση ότι η αστική τάξη είναι αχρείαστη στην κοινωνία, έχει γίνει παρασιτική. Ξέρει, όμως, ότι χωρίς επαναστατική πάλη δεν μπορεί να καταργηθεί δεν μπορεί να της αφαιρεθεί η εξουσία και το κουμάντο στην οικονομία.

Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες, οι άλλοι αγωνιστές που συμπορεύονταν με το ΚΚΕ, ως φυλακισμένοι, εξόριστοι, ισοβίτες, μελλοθάνατοι, επέλεξαν να βρεθούν σε τέτοιες συνθήκες και η επιλογή τους αντανακλούσε την περιφρόνηση των Σειρήνων του συστήματος που τους έδιναν υποσχέσεις για θέσεις και προνόμια, αν αποκήρυσσαν τις ιδέες και το Κόμμα τους. Η απάντηση «δεν υπογράφω δήλωση» αυτή η αταλάντευτη στάση έχει ανυπολόγιστη διαχρονική αξία στον αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση από την ταξική σκλαβιά.

Οι σύγχρονες συνθήκες, μπορεί να μην μοιάζουν μ' αυτές που ιστορικά έδωσαν πράξεις ηρωισμού των κομμουνιστών, όπως π.χ. τα βασανιστήρια για να προδώσουν τους συντρόφους τους ή να υπογράψουν δηλώσεις μετανοίας και στάθηκαν όρθιοι ακόμη και μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Αλλά κάθε εποχή έχει το δικό της ηρωισμό.

Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, οι κομμουνιστές, οι φίλοι και οι οπαδοί του ΚΚΕ, βρίσκονται μπροστά σε προκλήσεις που απαιτούν ένταση των προσπαθειών για την ολόπλευρη ανάπτυξη του Κόμματος και του εργατικού - λαϊκού κινήματος.

Η αντεπανάσταση, η προσωρινή ήττα του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, έχει πολλαπλασιάσει τις δυσκολίες απέναντι σε έναν αντίπαλο που μοιάζει ανίκητος αλλά δεν είναι. Σήμερα η προοπτική του σοσιαλισμού - κομμουνισμού, και λόγω της αντεπανάστασης, δεν είναι άμεσα ορατή.

Εχουμε επίσης καθημερινά μπροστά μας νέες δυσκολίες, σύγχρονα προβλήματα, που προκύψανε μετά την εκδήλωση της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και την απότομη επιδείνωση των συνθηκών ζωής των εργαζομένων, που σπρώχνει σε μια τάση ατομικής προσαρμογής σ' αυτές τις δυσμενείς συνθήκες, άρα και δυσκολίες στο τράβηγμα στην οργανωμένη πάλη. Δε μας απογοητεύουν οι δυσκολίες, μας ατσαλώνουν. Η σπορά μένει και θα καρπίσει.

Ας σκεφτούμε: Τι είναι τελικά η προσφορά στο επαναστατικό κίνημα; Η λέξη, από μόνη της, δεν αναδεικνύει τη άλλη πλευρά, η ουσία της οποίας βρίσκεται στο γεγονός ότι πολλά «παίρνει» ο καθένας μας απ' το ΚΚΕ. Παίρνει την ανάπτυξη της προσωπικότητας, που τροφοδοτείται απ' το όραμα μιας άλλης κοινωνίας και τη συλλογική δράση για την πραγματοποίησή του. Αλλά γεμίζει και από την ικανοποίηση της κομμουνιστικής δράσης που ανοίγει το δρόμο για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης. Σ' αυτόν το δρόμο κατακτάμε και την προσωπική μας ευτυχία.

Το ΚΚΕ δρα ώστε να γίνει ο λαός πρωταγωνιστής των εξελίξεων. Οχι με το να συμβάλλει μέσω των εκλογών στην εναλλαγή κομμάτων στην κυβέρνηση. Οπως λέμε με σύνθημα χρειάζεται αλλαγή τάξης στην εξουσία, εργατική, λαϊκή εξουσία.

Επομένως, χρειάζεται καθημερινά να δουλεύουμε για απεγκλωβισμό, χειραφέτηση από την αστική πολιτική, απόσπαση από τα άλλα κόμματα, εργατών και εργατριών, αλλά και δυνάμεων από τους αυτοαπασχολούμενους, τους φτωχούς αγρότες, την οργάνωσή τους στο ταξικό κίνημα, τη σύνδεση αυτής της δουλειάς με το μπόλιασμα του εργατικού, του λαϊκού κινήματος με αντιμονοπωλιακά, αντικαπιταλιστικά χαρακτηριστικά.

Να δουλεύουμε για την οργάνωση της λαϊκής συμμαχίας που θα συγκρούεται με τον ταξικό αντίπαλο έως την ανατροπή του.

Σήμερα στο κίνημα, προκειμένου να έχει αποτελέσματα χρειάζεται να υπάρχει ξεκάθαρη αντίληψη για την αιτία των προβλημάτων, για τους υπαίτιους, τον πραγματικό αντίπαλο που δεν είναι μόνο μια κυβέρνηση, αλλά το κεφάλαιο, η εξουσία του, οι έξωθεν της χώρας σύμμαχοί τους, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ.

Ολ' αυτά καθορίζουν και το περιεχόμενο και την αναγκαιότητα της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος.

Ταυτόχρονα, οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις οξύνονται στην ευρύτερη περιοχή μας. Ο κίνδυνος ενός γενικευμένου πολέμου είναι παρών.

Τι δείχνει η πείρα των 100 χρόνων του ΚΚΕ; Οτι τα συμφέροντα της αστικής τάξης και της εργατικής τάξης, τα συμφέροντα των λαών και των καπιταλιστών, δεν συναντώνται πουθενά, ούτε στον αντιφασιστικό, ούτε στον εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο. Τον Μεταξά τον στήριξαν όλα τα αστικά κόμματα.

Στην Ελλάδα, στον εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο ηγήθηκε η εργατική τάξη με καθοδηγητή το Κόμμα της, το ΚΚΕ, με τους συμμάχους της. Αυτό το γεγονός έβαζε τη σφραγίδα του και στη μεταπελευθερωτική πορεία της Ελλάδας. Είναι γνωστό ότι ένα τμήμα των αστών πήγε στη Μέση Ανατολή με τους Αγγλους, ένα άλλο συνεργάστηκε με τους Γερμανούς στην Ελλάδα και ένα άλλο έμεινε εντελώς αμέτοχο.

Η πάλη για την απελευθέρωση από την ιμπεριαλιστική κατοχή, η πάλη κατά του πολέμου δεν είναι γενικά ένας εθνικός αγώνας, είναι αγώνας ταξικός. Αυτό έδειξαν, ότι δηλαδή ο αγώνας δεν είναι κοινός, εθνικός, οι εξελίξεις του Δεκέμβρη του '44 και αργότερα ο εμφύλιος ταξικός πόλεμος του '46 - '49.

Ο λαός, λοιπόν, δεν μπορεί και δεν πρέπει να εμπιστευτεί την αστική τάξη ότι θα εξασφαλίσει την εδαφική ακεραιότητα σε έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο και κατοχή, όπως έδειξε και η πείρα της Ελλάδας.

Στο ενδεχόμενο, λοιπόν, συμμετοχής της Ελλάδας σε έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο, επιτιθέμενη ή αμυνόμενη, να ξανασκεφτούμε: όχι αν χρειάζονται θυσίες για την εδαφική ακεραιότητα, κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου, αλλά με ποια πλευρά θα πρέπει να είναι ο λαός: Με την εργατική τάξη ή με την αστική; Με τη σημαία των λαών ή με τη σημαία των αστών, είτε είναι αμυνόμενοι είτε επιτιθέμενοι. Η δική μας απάντηση είναι γνωστή: Με τη σημαία των λαών κατά των ιμπεριαλιστών, με τη σημαία της εργατικής τάξης και του επαναστατικού κινήματός της.