Με ψευτοφτιασιδώματα και νέες φανφάρες περί «αναβάθμισης» η κυβέρνηση συνεχίζει την πολιτική υποβάθμισης των ΤΕΙ, όπως φαίνεται και από το σχέδιο νόμου «Ρύθμιση θεμάτων ανώτατης πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις», που έδωσε χτες στη δημοσιότητα. Στην ουσία, όχι μόνο δεν αντιμετωπίζει το κύριο πρόβλημα των ΤΕΙ, που είναι η ίδια η φυσιογνωμία τους ως ιδρυμάτων β΄ κατηγορίας στην ανώτατη εκπαίδευση, αλλά διαιωνίζει και προβλήματα που δημιουργήθηκαν με το νόμο 2916/01 (της ψευτο- «ανωτατοποίησης»), ιδιαίτερα για το εκπαιδευτικό προσωπικό, όπως, για παράδειγμα, τη διαιώνιση του θεσμού των εκτάκτων - ωρομισθίων, τον αποκλεισμό των καθηγητών προσωποπαγούς θέσης από τα όργανα διοίκησης των ιδρυμάτων.

Από τον τίτλο ακόμα του νομοσχεδίου η κυβέρνηση υπεραμύνεται του αναχρονιστικού διαχωρισμού πανεπιστημιακής - μη πανεπιστημιακής, δηλαδή τεχνολογικής, κατεύθυνσης της ανώτατης εκπαίδευσης, ενώ στην εισαγωγική έκθεση εκφράζει την ικανοποίησή της για την πορεία και την εξέλιξη των ΤΕΙ. Προφανώς η ικανοποίηση αφορά στο ότι τα ΤΕΙ προσεγγίζουν ολοένα και πιο πολύ αυτό που απαιτεί η αγορά, δηλαδή το μεγάλο κεφάλαιο: Φτηνή εργατική δύναμη. Γι' αυτό και δεν παίρνει κανένα ουσιαστικό μέτρο για να μπει τέλος στην υποβάθμιση του εκπαιδευτικού προσωπικού και του εκπαιδευτικού έργου.

Συγκεκριμένα, με τις διατάξεις του νομοσχεδίου:

• Συνιστώνται 600 νέες θέσεις εκπαιδευτικού προσωπικού και 430 θέσεις λοιπού προσωπικού στα ΤΕΙ. Ωστόσο, αν λάβουμε υπόψη ότι οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί στα ΤΕΙ είναι σήμερα περίπου 2.300 και αποτελούν μόνο το 1/4 του συνόλου του εκπαιδευτικού προσωπικού, ενώ τα υπόλοιπα 3/4 είναι ωρομίσθιοι, γίνεται κατανοητό ότι οι 600 θέσεις αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό. Τις τεράστιες ανάγκες που υπάρχουν προσπαθεί να τις καλύψει και με υπερωρίες (!) του μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού
• Στο εδάφιο του νόμου 2916 που έλεγε ότι τα ΤΕΙ διεξάγουν «τεχνολογική έρευνα» προστίθεται η λέξη «εφαρμοσμένη» τεχνολογική έρευνα, αλλά, χωρίς ουσιαστική αναβάθμιση του επιστημονικού επιπέδου και του περιεχομένου σπουδών, οι προσθαφαιρέσεις επιθέτων για την έρευνα, που αντικειμενικά δεν μπορεί να γίνει, παραμένουν χωρίς σημασία
• Εναρμονίζονται ορισμένα επιμέρους λειτουργικά ζητήματα κατ' αντιστοιχία με τα πανεπιστήμια, όπως αντιστοίχιση της κλιμάκωσης της βαθμολογίας του πτυχίου, μετατάξεις, δυνατότητα τρίτου αντιπροέδρου στα μεγάλα ΤΕΙ, ζητήματα εξέλιξης εκπαιδευτικού προσωπικού. Παράλληλα, ορίζεται ότι ο βαθμός του πτυχίου καθορίζεται από τις «διδακτικές μονάδες» (credits), δηλαδή συνιστά ένα άθροισμα αποσπασματικών μαθήσεων και δεν αποτελεί ολοκληρωμένη γνώση ενός αντικειμένου
• Δε λύνεται τίποτα για τους καθηγητές προσωποπαγούς θέσης που τους αφαιρέθηκε το δικαίωμα να συμμετέχουν στη διοίκηση (και στη λειτουργία) των Ιδρυμάτων, ενώ ουσιαστικά, μια και ουδεμία ουσιαστική αναβάθμιση των ΤΕΙ δεν προωθήθηκε, εξακολουθούν να ασκούν τα ίδια εκπαιδευτικά καθήκοντα όπως προηγούμενα. Το μόνο που προβλέπεται είναι να συνταξιοδοτούνται από την αμέσως ανώτερη βαθμίδα, δηλαδή από αυτή στην οποία βρίσκονταν πριν τεθούν σε προσωποπαγή θέση, ενώ δεν τους δίνονται ουσιαστικά κίνητρα για να αναβαθμίσουν τα προσόντα τους
• Μεταφέρεται η ισχύς των άρθρων του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας του ΤΕΙ Ηπείρου για πειθαρχικά θέματα σ' όλα τα ΤΕΙ που δεν έχουν εκδώσει εσωτερικό κανονισμό. Πρόκειται για έναν κανονισμό που θυμίζει ποινικό κώδικα, αφορά το εκπαιδευτικό προσωπικό και ουσιαστικά ανοίγει το δρόμο της ποινικοποίησης ακόμη και της συνδικαλιστικής πολιτικής δράσης, μέσα από γενικές αναφορές, όπως παραβιάσεις των αποφάσεων της συνέλευσης του ΤΕΙ ή μη τήρηση της δεοντολογίας, κλπ. Είναι μέτρο που μπορεί να διαμορφώσει κλίμα ελέγχου και αστυνομοκρατίας, αμφισβητώντας την έννοια της ακαδημαϊκής ελευθερίας και του ασύλου
• Ορίζονται διαδικασίες καθορισμού του περιεχομένου και του προγράμματος σπουδών των Τμημάτων με τρόπο τέτοιο ώστε να είναι ευέλικτα, στο πλαίσιο της συνεχούς προσαρμογής στις ανάγκες της αγοράς που απαιτεί διαρκώς μεταβαλλόμενες καταρτίσεις.

Ομως, το κρίσιμο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα ΤΕΙ αφορά στην ίδια τη φυσιογνωμία τους και η λύση αυτού του προβλήματος δεν μπορεί παρά να προκύψει από τη συνολική αναδιάρθρωση της εκπαίδευσης και ιδιαίτερα της Ανώτατης.

Δεν μπορεί να υπάρξει αναβάθμιση των ΤΕΙ αν δε συγκροτηθεί Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση με βασική προϋπόθεση την εξασφάλιση του επιστημονικού χαρακτήρα των σπουδών στη βάση του καθορισμού των επιστημονικών αντικειμένων, που θα παρέχει υψηλού επιπέδου μόρφωση, σε συνδυασμό με τις κοινωνικές παραγωγικές ανάγκες οι οποίες προϋποθέτουν ένα στοιχειώδη έστω προγραμματισμό. Σ' αυτή δε χωρούν αναχρονιστικές αντιεπιστημονικές διακρίσεις ανάμεσα σε πανεπιστημιακή και μη κατεύθυνση, ανταγωνισμός και ταξικοί διαχωρισμοί.

Στο πλάι της χρειάζεται να διαμορφωθεί δωρεάν δίκτυο Επαγγελματικών σχολών που θα παρέχουν ολοκληρωμένη γνώση για τα επαγγέλματα που δε χρειάζονται πανεπιστημιακή μόρφωση. Μέσα σ' αυτό το πλέγμα θα αποσαφηνιστεί και ο χαρακτήρας των ΤΕΙ, ο ρόλος κάθε σχολής και κάθε τμήματος.

Η πολυσυζητημένη ρύθμιση, για να μην περνάνε πλέον σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ όσοι δεν έπιασαν το μισό του μέγιστου δυνατού βαθμού πρόσβασης (π.χ. το 10 στα 20) ή το μισό του μέγιστου δυνατού αριθμού μορίων (π.χ. 10.000 στα 20.000), εισάγεται με το νέο νομοσχέδιο για τα ΤΕΙ. Το υπουργείο Παιδείας ισχυρίζεται ότι με αυτό τον τρόπο «διασφαλίζεται το επίπεδο της Ανώτατης Εκπαίδευσης... με την εισαγωγή υποψηφίων που διαθέτουν ένα μίνιμουμ στοιχειωδών γνώσεων». Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν μπορεί να διασφαλιστεί, εάν δεν αναμορφωθεί το περιεχόμενο του σχολείου και της μόρφωσης που παρέχει. Πόσο μάλλον που και οι ίδιες οι σπουδές Ανώτατης Εκπαίδευσης υποβαθμίζονται, στρεφόμενες στην κατάρτιση, σύμφωνα με τη διαδικασία της Μπολόνια που επιβάλλει η ΕΕ και η κυβέρνηση.

Δεδομένου ότι σε αρκετά - ιδίως περιφερειακά - Τμήματα ΤΕΙ όλοι οι εισακτέοι έχουν φέτος βαθμούς κάτω από τη βάση, η υπουργός Παιδείας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να κλείσουν κάποια Τμήματα, γεγονός που δείχνει ότι η ίδρυση και η επιβίωση των Τμημάτων υπακούει σε πρόσκαιρες ανάγκες του κεφαλαίου και μικροκομματικές σκοπιμότητες.

Η υπουργός ανακοίνωσε ότι από τον Οκτώβρη θα «ανοίξει» συζήτηση για αλλαγή του συστήματος πανελλαδικών εξετάσεων, ενώ απέκλεισε το ενδεχόμενο εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση χωρίς εξετάσεις. Επίσης, επανέλαβε ότι στα σχέδια του υπουργείου είναι η αλλαγή του νόμου - πλαισίου για τα πανεπιστήμια.

Τέλος, με το νέο νομοσχέδιο παρέχεται η δυνατότητα σε όσους έχουν δικαίωμα μετεγγραφής να επιλέξουν εκτός από το αντίστοιχο Τμήμα που είναι πλησιέστερο στον τόπο κατοικίας των γονέων και εκείνο στο οποίο φοιτά ήδη ένας τουλάχιστον αδελφός ή αδελφή, ώστε να αποφεύγεται η ανάγκη δημιουργίας «τριών σπιτιών».

Ως «Δούρειος Ιππος» για την ιδιωτικοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης της χώρας μας θα λειτουργήσει το «Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας», η ίδρυση του οποίου προβλέπεται με σχετικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης που από χτες συζητείται στο θερινό τμήμα της Βουλής.

Στο εν λόγω πανεπιστήμιο όλοι οι φοιτητές (προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί) θα πληρώνουν δίδακτρα το ύψος των οποίων θα καθορίζει το υπουργείο Παιδείας και η διδασκαλία των μαθημάτων θα γίνεται στα αγγλικά.

Κατά τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης, στόχος της ίδρυσης του «Διεθνούς Πανεπιστημίου» είναι να καταστεί η Ελλάδα από χώρα εξαγωγής φοιτητών σε χώρα εισαγωγής κυρίως από την ευρύτερη γεωγραφική γειτονιά της Ελλάδας, αλλά και από νέους της ελληνικής ομογένειας του εξωτερικού.

Καταψηφίζοντας το νομοσχέδιο, ο εισηγητής του ΚΚΕ Γ. Χουρμουζιάδης τόνισε ότι πρόκειται για δημόσιο πανεπιστήμιο της χώρας το οποίο θα λειτουργεί με βάση την ιδιωτική λογική, αφού και δίδακτρα θα επιβάλλει στους φοιτητές και χρηματοδότηση θα δέχεται από ιδιώτες, αλλά και θα εμπορεύεται τα αποτελέσματα της επιστημονικής του έρευνας. Υπογράμμισε ότι ως προς τη δομή του προσαρμόζεται στην αντιεκπαιδευτική «λογική της Μπολόνια» και θα αποτελέσει «Δούρειο Ιππο» για την ιδιωτικοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Είπε χαρακτηριστικά ότι το νομοσχέδιο έπρεπε να ονομάζεται «πώς να ιδρύσετε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο το οποίο στην ουσία θα είναι ιδιωτικό».

Επί της ουσίας συμφώνησε με το νομοσχέδιο και το ΠΑΣΟΚ -πρόβαλε κάποιες δευτερεύουσες αντιρρήσεις - αφού όπως είπαν οι βουλευτές του η ιδέα της ίδρυσής του ανήκει στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου.