ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Στο φαύλο κύκλο της κρίσης η παγκόσμια οικονομία

Ο κίνδυνος μιας σημαντικής επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας δεν είναι απλώς ορατός, κατά πολλούς βρίσκεται πλέον «εντός των τειχών». Μια τέτοια εξέλιξη αναδεικνύει τα τρωτά του καπιταλιστικού συστήματος και κυρίως την αδυναμία του να σπάσει το φαύλο κύκλο της κρίσης. Απ' την άλλη, ενισχύει τα πιο επιθετικά στοιχεία του κεφαλαίου στην προσπάθεια να ρίξουν όλα τα βάρη και τις συνέπειες της κρίσης στην εργατική τάξη.

Τον κίνδυνο ραγδαίας επιβράδυνσης στην παγκόσμια οικονομία φέτος επισημαίνει και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών σε κοινή έκθεση των επιτροπών Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων και Εμπορίου και Ανάπτυξης. Στην έκθεση σημειώνεται ότι το πιο ανησυχητικό σημείο στις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις είναι η κρίση που πλήττει την οικονομία των ΗΠΑ, με επίκεντρο την αγορά ακινήτων, το πιστωτικό σύστημα και τη συνεχιζόμενη υποτίμηση του δολαρίου.

Στην έκθεση - που δόθηκε την περασμένη Τετάρτη στη δημοσιότητα - ο διεθνής οργανισμός βλέπει την ανάπτυξη του πλανήτη στο 3,4% φέτος. Προειδοποιεί ωστόσο ότι αν τα τρέχοντα προβλήματα της αμερικανικής οικονομίας δεν αντιμετωπιστούν με επιτυχία, τότε η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη του πλανήτη θα υποχωρήσει σε επίπεδα στασιμότητας, δηλαδή στο 1,6%. Οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ, αν και με αρκετά «διπλωματική» γλώσσα, δεν κρύβουν την έντονη ανησυχία τους, τονίζοντας ότι: «Τα προβλήματα των ΗΠΑ θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια παγκόσμια ύφεση και μια άτακτη προσαρμογή των διεθνών ανισορροπιών». Στο ίδιο μήκος κύματος, δύο κορυφαίες επενδυτικές τράπεζες - η Goldman Sachs και η Merrill Lynch - βλέπουν την ύφεση προ των πυλών στις ΗΠΑ.

Σε υπόμνημά της προς τους πελάτες της η Goldman Sachs εκτιμά ότι η αμερικανική οικονομία θα εισέλθει σε ύφεση το 2008, εξέλιξη που θα αναγκάσει τη Fed να μειώσει τα επιτόκιά της στο 2,5% ως το τρίτο τρίμηνο, από 4,25% σήμερα. Η Merrill Lynch, από την πλευρά της, σε προχτεσινή έκθεσή της, υποστήριξε ότι η αμερικανική οικονομία βρίσκεται ήδη σε ύφεση, επικαλούμενη το άλμα της ανεργίας στο υψηλό διετίας τον Δεκέμβρη (5%). Η Goldman Sachs μάλιστα προβλέπει ότι το αμερικανικό ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 1% σε ετήσια βάση, τόσο το β΄ όσο και το γ΄ τρίμηνο ενώ την ανάπτυξη για ολόκληρο το 2008 την υπολογίζει μόλις στο 0,8%. Βλέπει ακόμη εκτόξευση της ανεργίας στο 6,5% το 2009 έναντι 5% σήμερα.

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι η διαφαινόμενη κρίση προκαλεί και μια σκληρή αντιπαράθεση ανάμεσα στις δύο βασικές σχολές της αστικής πολιτικής οικονομίας. Ετσι, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της έκθεσης του ΟΗΕ, ορισμένοι εμπειρογνώμονες του Οργανισμού υπέδειξαν την «κεϊνσιανή» διέξοδο, δηλαδή την ενίσχυση της ζήτησης μέσω των δημοσίων επενδύσεων σε τομείς όπως η παιδεία, η υγεία και οι υποδομές. Απ' την άλλη, πυκνώνει η αρθρογραφία (κυρίως από τις στήλες των αμερικανικών εντύπων) που υποδεικνύει ως λύση τη μεγαλύτερη ένταση στην προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Αποσιωπώντας και οι μεν και οι δε ότι οι «συνταγές» τους έχουν αποτύχει οικτρά κατ' επανάληψη, αδυνατώντας να αντιμετωπίσουν την κυκλική κρίση.

Συγκοινωνούντα δοχεία

Δεν πρόλαβε να μετακομίσει από την Ντάουνινγκ Στριτ (την πρωθυπουργική κατοικία) και ο Τόνι Μπλερ ανέλαβε τα νέα του καθήκοντα, σύμβουλος στην τράπεζα «JP Morgan»!

Οπως ανακοινώθηκε από την αμερικάνικη τράπεζα, ο κ. Μπλερ θα είναι σύμβουλος στη γενική διεύθυνση, «κομίζοντας την τεράστια διεθνή εμπειρία του για να προσφέρει στην JP Morgan μια στρατηγική άποψη πάνω σε παγκόσμια πολιτικά ζητήματα και τις νέες αναδυόμενες τάσεις»...

Με δύο λόγια, ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας θα αξιοποιήσει, για λογαριασμό της «JP Morgan» τις διασυνδέσεις, τις γνωριμίες, τις εμπειρίες και τα μυστικά που του πρόσφερε η προηγούμενη θητεία του.

Αν σκεφθεί κανείς ότι η «JP Morgan» δραστηριοποιείται σ' όλο τον κόσμο συνεργαζόμενη με δεκάδες κυβερνήσεις, οι υπηρεσίες του κ. Μπλερ αναμένεται να είναι ιδιαίτερα επικερδείς για τα νέα του αφεντικά.

Ομως δεν είναι μόνον ο κ. Μπλερ που επιλέγει τον κόσμο των επιχειρήσεων μετά την κυβερνητική του θητεία. Δύο χρόνια πριν, ο Γκέρχαρντ Σρέντερ μόλις εγκατέλειψε την καγκελαρία της Γερμανίας, προσελήφθη από το ρωσικό ενεργειακό κολοσσό «Gazprom» ως σύμβουλος για ευρωπαϊκά θέματα.

Βέβαια, από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, πολιτική και επιχειρηματική δραστηριότητα είναι αναπόσπαστα δεμένες. Οπως στην περίπτωση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Ντικ Τσένι, ο οποίος διατηρούσε επί μακρόν και τη θέση του προέδρου στη γνωστή κατασκευαστική εταιρεία «Halliburton».

Το ίδιο βεβαίως ισχύει και στην περίπτωση του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κόλιν Πάουελ, ο οποίος αμέσως μετά την απομάκρυνσή του από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ προσελήφθη ως σύμβουλος σε μεγάλο τραπεζικό όμιλο.

ATITΛO

ΕΥΡΩΕΠΙΤΟΚΙΑ Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που συνεδρίασε την Πέμπτη στη Φρανκφούρτη, άφησε αμετάβλητο το βασικό επιτόκιό της στο 4%, όπως είχε προβλεφτεί από τους περισσότερους οικονομικούς αναλυτές. Επίσης, και η Τράπεζα της Αγγλίας σε αντίθεση με τις προβλέψεις, που έκαναν λόγο για μείωση, διατήρησε στα ίδια επίπεδα το επιτόκιο στο 5,50%. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, εστίασε και πάλι στον αυξημένο κίνδυνο που απειλεί τη σταθερότητα των τιμών, λόγω της έντασης των πληθωριστικών πιέσεων.

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Η «Toyota» ανακοίνωσε την περασμένη Πέμπτη ότι οι πωλήσεις της παγκοσμίως αυξήθηκαν κατά 6% στα 9,37 εκατομμύρια οχήματα, κάτι που τη φέρνει πολύ κοντά με την «General Motors» (GM) στην κούρσα για την πρωτιά. Η GM δεν έχει ανακοινώσει τις ετήσιες πωλήσεις της, αλλά βάσει προγενέστερης εκτίμησης, για το 2007 οι πωλήσεις της αναμένεται να ανέλθουν στα 9,3 εκατομμύρια οχήματα.

ΕΚΛΟΓΕΣ ΗΠΑ Η κούρσα για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2008 θα είναι οι πιο δαπανηρές στην ιστορία τη χώρας, με τους υποψηφίους των δύο κομμάτων να ξοδεύουν περί τα 500 εκατ. δολάρια μέχρι το Νοέμβρη του 2008. Αν στα παραπάνω ποσά προστεθούν τα χρήματα που θα ξοδέψουν οι χαμένοι της κούρσας, οι εθνικές επιτροπές, οι διάφορες πολιτικές ομάδες, τότε σύμφωνα με το περιοδικό «Fortune» το συνολικό κόστος μπορεί να ανέλθει στα 3 δισ. δολάρια