«Αυτή τη στιγμή το μεγάλο έγκλημα που ετοιμάζεται και για την Παιδεία και κανένα κόμμα δε μιλάει γι' αυτό, δεν αντιπαρατίθεται, είναι όταν θα γίνει ο "Καποδίστριας 2" και οι 1.000 δήμοι θα γίνουν 400 και οι 57 νομαρχίες 12. Θα περάσουν στη νέα διοικητική δομή την Παιδεία, την Υγεία και την Πρόνοια. Κι αυτό θα γίνει με όρους ιδιωτικοποίησης, κατηγοριοποίησης, διάσπασης του ενιαίου χαρακτήρα». Με τον παραπάνω τρόπο εξήγησε, σε συνέντευξή της, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, τη «μεγάλη μεταρρύθμιση» στη διοικητική δομή της χώρας.

Δε χρειάζεται να πάμε μακριά για να καταλάβουμε πώς έχει το σχέδιό τους. Ηδη, έχουν φτιάξει το τοπίο: Θεσμοθέτησαν την «Περιφέρεια» σαν εκπρόσωπο της κεντρικής διοίκησης στην Αυτοδιοίκηση και συνένωσαν Δήμους με τον «Καποδίστρια», ενώ παράλληλα εκχώρησαν αρμοδιότητες στην ΤΑ. Τώρα θέλουν να περιορίσουν, με την περιβόητη «μεταρρύθμιση», τον αριθμό των δήμων και των περιφερειών και παράλληλα τη μεταφορά αρμοδιοτήτων στην ΤΑ. Το έκαναν τμηματικά, τώρα ετοιμάζονται να το κάνουν ολοκληρωμένα.

Ας εξηγήσουμε καλύτερα τι σημαίνει αυτό. Με το πρόσχημα πως το κράτος «δεν μπορεί να είναι επιχειρηματίας», κάνουν το κράτος καλύτερο πλασιέ των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων. Υπονόμευσαν και υποβάθμισαν, για παράδειγμα, τη Δημόσια Υγεία και τη Δημόσια Παιδεία, και τώρα προτείνουν να περάσει στην Αυτοδιοίκηση, όπου ήδη έχουν διαμορφώσει το τοπίο επενδύσεων για τους επιχειρηματίες. Μας προτείνουν δηλαδή μια «πολυ- επίπεδη» διακυβέρνηση, με τη συμμετοχή και των δυνάμεων της αγοράς. Παρουσιάζουν την ανάγκη να υπάρχει ένα κράτος «συντονιστής» που θα απομακρυνθεί από τα δημόσια αγαθά και απλά θα τα... διαχειρίζεται. Στην ουσία με ισχυρότερο ρόλο στη διαμόρφωση των προϋποθέσεων που εξυπηρετούν τις επιχειρήσεις.

Με λίγα λόγια η ΤΑ θα μετατραπεί σε μια τεράστια επιχείρηση που θα πουλά τις υπηρεσίες, μαζί με τις επιχειρήσεις. Εκτός των παραπάνω ο μικρότερος αριθμός δήμων και νομών, θα δίνει τη δυνατότητα να προωθούνται μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες θα έχουν τη δυνατότητα να καλύπτουν τις ανάγκες των εκάστοτε έργων. Θα βγουν απ' το παιχνίδι οι μικροεργολάβοι και θα αναλαμβάνουν έργα μόνο οι πολυεθνικές.

Παράλληλα, σημαίνει ακόμα μεγαλύτερη παρέμβαση στην ΤΑ ώστε να εφαρμόζει, χωρίς αντιρρήσεις, τις ιδιωτικοποιήσεις, την ανταποδοτικότητα, τη φορολογία μαζί με το μεγάλο κεφάλαιο. Την ίδια στιγμή προτείνεται και η δημιουργία των λεγόμενων Μητροπολιτικών Δήμων που θα έχουν σφαιρική ευθύνη για περιοχές ώστε να ελέγχονται καλύτερα στη διαχείριση των προβλημάτων που προκύπτουν. Για να γίνουν όλα αυτά, για να υλοποιείται η πολιτική της κεντρικής εξουσίας, θα απαιτούνται αιρετοί μάνατζερ, λογιστές, διαχειριστές.

Σημαντική πτυχή της όλης «επιχείρησης» είναι η «πολυτέλεια» που θα έχει η κεντρική εξουσία, να μην εισπράττει όλη τη δυσαρέσκεια και τη λαϊκή οργή απ' την αντιδραστική πολιτική. Θα αποπροσανατολίζει για το ποιος φταίει και υποβαθμίζονται οι ευθύνες σε τοπικό επίπεδο. Επιπλέον θα εκτονώνεται η λαϊκή αντίδραση τοπικά.

Το ΚΚΕ θεωρεί πως η οποιαδήποτε Διοικητική Δομή πρέπει να ενισχύει την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, να λειτουργεί προς όφελός τους και να μην εξυπηρετεί το κεφάλαιο. Το ζήτημα είναι ποιος κερδίζει από τις αλλαγές και ποιος χάνει. Η «ανάπτυξη» δε γίνεται με διοικητικές αλλαγές. Το θέμα είναι ποιος ελέγχει την αναπτυξιακή διαδικασία, ποιο είναι το αποτέλεσμά της και ποιος ωφελείται. Υπάρχουν συγκεκριμένες ευθύνες της ανισόμετρης ανάπτυξης της περιφέρειας, όπως και για την ερήμωση της υπαίθρου. Εχει άμεση σχέση με την εφαρμογή της πολιτικής της ΕΕ και των κομμάτων που κυβερνούν.

Η ανάπτυξη προς όφελος του λαού δεν είναι θέμα διοικητικής δομής αλλά διαφορετικής πολιτικής κατεύθυνσης. Το ΚΚΕ επιμένει στον ενιαίο δημόσιο δωρεάν χαρακτήρα βασικών τομέων κοινωνικού περιεχομένου - Υγεία, Παιδεία, Πρόνοια. Στο σχεδιασμό μιας ανάπτυξης ανά τομέα και κλάδο σύμφωνα με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, τις αναπτυξιακές δυνατότητες και προοπτικές προς όφελος των εργαζομένων. Στην ικανοποίηση της οικονομικής επάρκειας νομών και δήμων με ένα σεβαστό ποσοστό απ' τον κρατικό προϋπολογισμό για την υλοποίηση των αρμοδιοτήτων που αναλαμβάνουν.

Αρκετοί δήμοι τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτύξει διάφορες υπηρεσίες κοινωνικής πολιτικής, κυρίως μέσω προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από κονδύλια της ΕΕ και του κράτους. Και ακόμα κι αν σε κάποιους αυτό μπορεί να φαίνονται θετικές τέτοιες δραστηριότητες, η ουσία είναι ότι κυβέρνηση και δήμοι, που υλοποιούν αυτά τα προγράμματα, έχουν έναν συγκεκριμένο στόχο. Να αποποιηθεί το κράτος από την ευθύνη και την υποχρέωση που έχει, να παρέχει δωρεάν όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες Υγείας. Επιπλέον, στόχος τους είναι να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο η επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα αυτό.

Ας δούμε ένα παράδειγμα: Στην Αττική από το 2003 πάνω από 40 Δήμοι και Κοινότητες (σ.σ. στη συνέχεια προστέθηκαν και άλλοι), εκμεταλλευόμενοι την πολιτική εμπορευματοποίησης - ιδιωτικοποίησης και τις τρομακτικές ελλείψεις, αλλά και το γεγονός ότι Κέντρα Υγείας μπορούν να ιδρύουν Δήμοι, ιδιώτες, κοινωνικοί φορείς, δημιούργησαν ένα «Διαδημοτικό Δίκτυο Δομών Υγείας ΟΤΑ». Για τη λειτουργία του Δικτύου, τον πρώτο λόγο έχει ο Δήμος Αμαρουσίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Μαρούσι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει τεράστιες επενδύσεις επιχειρηματιών στον τομέα της Υγείας...

Για κάποιες υπηρεσίες του Δικτύου, οι ασθενείς πληρώνουν «συμβολικό τίμημα». Το Δίκτυο χρηματοδοτείται από τις συνδρομές των μελών του (Δήμοι και ΝΠΔΔ των δήμων και κοινοτήτων), από κρατικές (υπουργεία και ασφαλιστικοί οργανισμοί) και από ευρωενωσιακές χρηματοδοτήσεις και προγράμματα. Τον περασμένο Μάρτη παρουσιάστηκε ένα Σχέδιο Ανάπτυξης με την επωνυμία «Ευ ζην» ύψους 44 εκατ. ευρώ, για το οποίο εκφράστηκε η επιθυμία να χρηματοδοτηθεί από το Δ' ΚΠΣ. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν και ιδιώτες έχει δύο σκέλη: Το περιβάλλον και την πρόληψη. Για τη λειτουργία του προγράμματος χρησιμοποιούνται κυρίως εθελοντές, εργαζόμενοι χαμηλόμισθοι (300 ευρώ το μήνα) και ανασφάλιστοι μέσω των προγραμμάτων απόκτησης εργασιακής εμπειρίας (STAGE) και φοιτητές - σπουδαστές σχολών με ομοειδή αντικείμενα σπουδών.

Ενα άλλο παράδειγμα, είναι ο Δήμος Πετρούπολης. Τον Απρίλη του 2005 πραγματοποιήθηκε πρόγραμμα δωρεάν προληπτικής καρδιολογικής εξέτασης στους 7.500 μαθητές της πόλης. Πέρα από το περιεχόμενο της εξέτασης, αν δηλαδή είναι χρήσιμη ή όχι, αυτό που έχει σημασία είναι πως μέσω τέτοιων προγραμμάτων οι εταιρείες κάνουν μπίζνες, όπως για παράδειγμα τα προγράμματα στοματικής αγωγής από εταιρείες οδοντόκρεμας σε σχολεία.

Αντίστοιχο παράδειγμα είναι και αυτό της Παιδείας και τα σχέδιά τους για «αποκεντρωμένο» σχολείο. Η οδηγία της Κομισιόν με τίτλο «Διδασκαλία και Μάθηση προς την κοινωνία της γνώσης» είναι σαφής: «Τα πιο αποκεντρωμένα εκπαιδευτικά συστήματα είναι ταυτόχρονα και τα πιο ευέλικτα, αυτά που προσαρμόζονται πιο γρήγορα και επιτρέπουν να αναπτυχθούν νέες μορφές συμπράξεων και συνεργασιών». Εννοείται, φυσικά, συμπράξεις και συνεργασίες με τις επιχειρήσεις. Θέλουν, δηλαδή, κατηγοριοποιημένα σχολεία, ανάλογα με την περιοχή, τη χρηματοδότηση του εκάστοτε «χορηγού».

Θέλουν σχολεία πιο ταξικά και με ακόμα χειρότερη ποιότητα στην Παιδεία. Είναι φανερό πως τα «αποκεντρωμένα» σχολεία θα υποβαθμίζουν τη γενική Παιδεία και θα προσαρμόζονται σε ό,τι ζητάει η αγορά, ακόμα περισσότερο από σήμερα. Από τη στιγμή που θα θέλουν να εξασφαλίζουν μεγαλύτερη χρηματοδότηση από την ΤΑ και τις επιχειρήσεις, θα έχουν και αντίστοιχες γνώσεις, αντίστοιχες απαιτήσεις από τους μαθητές.

Μάλιστα, εδώ και μήνες ξεκίνησαν οι πρώτες Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για την κατασκευή σχολικών κτιρίων. Ανατίθεται στους ιδιώτες η κατασκευή σχολείων, κερδίζουν σε βάρος της ποιότητας των κατασκευών και φυσικά το κόστος το επιβαρύνονται οι εργαζόμενοι με νέα χαράτσια. Παραχωρείται, επιπλέον, στους ιδιώτες το δικαίωμα μακροχρόνιας χρήσης των σχολικών χώρων, για να αναπτύξουν κάθε είδους «επιμορφωτικές» δραστηριότητες σε συνεργασία με τους τοπικούς και «παραγωγικούς φορείς», που θα απευθύνονται στη σχολική και ευρύτερη τοπική κοινότητα.

Είναι φυσικό ότι το μεγάλο κατασκευαστικό κεφάλαιο θα επωφεληθεί, από το γεγονός ότι τα αναγκαία δημόσια έργα θα ανατίθενται πλέον ομαδοποιημένα και με μεγαλύτερους προϋπολογισμούς, με αποτέλεσμα χιλιάδες μικροί εργολάβοι να αναγκαστούν να βάλουν «λουκέτο», καθώς ούτε τα κεφάλαια θα διαθέτουν, ούτε και τα τυπικά προσόντα (τάξη πτυχίου) για να ανταγωνιστούν τους «μεγάλους».

Επίσης, μέσω του «Καποδίστρια Β'» διευκολύνεται η εκτέλεση έργων με μεγαλύτερη ένταση μέσω ΣΔΙΤ (εκμετάλλευση ιδιαίτερου φυσικού κάλλους περιοχών με ξενοδοχειακές ή αγροτοτουριστικές μονάδες, βιολογικοί καθαρισμοί, διαχείριση νερού κλπ.), τα οποία και πάλι απευθύνονται στο μεγάλο κατασκευαστικό και τραπεζικό κεφάλαιο, ενώ θα χαρατσώνουν διπλά τους δημότες, και για την κατασκευή και για τη χρήση. Ολα αυτά, όπως είναι φυσικό, θα τροφοδοτήσουν ένα νέο γύρο συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης κεφαλαίου στον κατασκευαστικό κλάδο.

Επιπλέον, πρέπει να σημειώσουμε ότι ήδη έχουν κατατεθεί συγκεκριμένες προτάσεις μέσω των οργάνων της Αυτοδιοίκησης για «υλοποίηση υπερτοπικών πολιτικών», όπως χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός, κοινωνική πολιτική, περιβάλλον, διαχείριση απορριμμάτων, μεταφορές, πολιτική προστασίας και ασφάλειας. Μάλιστα, η ηγεσία της ΚΕΔΚΕ (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ) έχει εκφραστεί στο παρελθόν θετικά για αυτό το ενδεχόμενο, θεωρώντας ότι θα δώσει λύση στα προβλήματα των μεγάλων πολεοδομικών συγκροτημάτων.