Εκατοντάδες δισεκατομμύρια δραχμές παρακρατημένα αυθαίρετα από τις κυβερνήσεις. Ενίσχυση των δήμων και των κοινοτήτων της χώρας, από τον κρατικό προϋπολογισμό, ουσιαστικά μηδαμινή. Επιτόκια χορηγήσεων - θηλιά στο λαιμό των ΟΤΑ. Πόροι που "αχρηστεύτηκαν" λόγω κυβερνητικής "παρέμβασης". Αλλοι πόροι που διέφυγαν μέσω "απαλλαγών". Αποφάσεις και πολιτικές, που έχουν οδηγήσει στον οικονομικό στραγγαλισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που δεν της επιτρέπουν να λειτουργήσει κανονικά, που αναγκάζουν όλο και πιο συχνά δήμους και κοινότητες να φτάνουν στο σημείο να κατεβάσουν ρολά.

Αυτή η πραγματικότητα, που ήρθε ξανά στην επικαιρότητα αυτές τις μέρες με αφορμή το αδιέξοδο στο οποίο έφτασε ο Δήμος Αιγάλεω, δε γεννήθηκε μόνη της, δεν είναι αποτέλεσμα απλά κάποιων κακών διαχειρίσεων. Εχει πίσω της όλα εκείνα τα στοιχεία της μεθόδευσης για να φτάσουν τα πράγματα εδώ που έφτασαν. Να θυμίσουμε ορισμένα:

Ο κρατικός προϋπολογισμός του 1996 προβλέπει ότι θα δοθούν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση 261.565 εκατομμύρια δρχ. Παρά την πρώτη εντύπωση που δημιουργεί ένα τόσο μεγάλο ποσό, στην πραγματικότητα αυτό είναι εξευτελιστικό σε σχέση με τις ανάγκες. Είναι χαρακτηριστικό πως αποτελεί μόλις το 2,046% του συνόλου του κρατικού προϋπολογισμού. Ποσοστό μικρότερο από το περσινό (2,073%) και από αυτό του 1990 (2,139%). Κι αυτό την ίδια ώρα που, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης, στη χώρα συντελείται κάτι σαν επανάσταση με την περίφημη αποκέντρωση αρμοδιοτήτων του κράτους προς την Αυτοδιοίκηση. Μια αποκέντρωση που αφορά μόνο τη μετάθεση της ευθύνης και δε συνοδεύεται καν από τους αναγκαίους πόρους.

Την ίδια ώρα, οι παρακρατήσεις, που έκαναν αυθαίρετα οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στα ποσά που δικαιούνται σύμφωνα με τους νόμους οι ΟΤΑ κατά την περίοδο 1990-1995, έφτασαν στα 560 δισ. Μαζί με την παρακράτηση που έχει προβλεφτεί για το 1996 θα φτάσουν στα 718,3 δίσ. δρχ. κι αυτά σε ονομαστικές τιμές, που σε πραγματικές σημαίνουν κάτι παραπάνω από 1 τρίσ.!

Χαρακτηριστικές για την κατεύθυνση είναι ορισμένες ακόμα κυβερνητικές επιλογές. Το 1992 καταργήθηκε με το νόμο 2065/92 ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας και επιβλήθηκε στη θέση του το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας. Ενώ ο ΦΑΠ προέβλεπε φορολογικούς συντελεστές ανάλογους με τη συνολική περιουσία του κάθε ιδιοκτήτη ακινήτων, ο ΤΑΠ ευνοεί τη μεγάλη ιδιοκτησία, καθώς η φορολόγηση γίνεται για κάθε ακίνητο ξεχωριστά και δε λαμβάνεται υπόψη το σύνολο της περιουσίας. Ετσι οι μεγαλοϊδιοκτήτες καταβάλλουν τώρα πολύ λιγότερα από ό,τι πριν και τα "σπασμένα" τα πληρώνουν οι μικροϊδιοκτήτες, για τους οποίους δεν υπάρχει καμία απαλλαγή.

Μικρότερο, αλλά υπαρκτό, είναι το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με την απαλλαγή των καταλυτικών αυτοκινήτων από την υποχρέωση καταβολής τελών κυκλοφορίας για 5 χρόνια. Η απαλλαγή, η οποία χάρισε μεγάλα κέρδη στους αυτοκινητοβιομήχανους, λόγω της κατακόρυφης αύξησης στις πωλήσεις καταλυτικών, δημιούργησε πρόσθετες οικονομικές απώλειες στους ΟΤΑ και σύμφωνα με εκτιμήσεις αγγίζουν τα 3 δισ. δρχ.

Στην επικαιρότητα βρίσκεται αυτή την περίοδο και το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ΟΤΑ με τα υψηλότατα επιτόκια των δανείων (19%) που τους χορηγεί το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Οι εκπρόσωποι της ΤΑ έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση τη μείωση των επιτοκίων. Το μόνο που κατάφεραν είναι να αποσπάσουν μία υπόσχεση, χωρίς όμως οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες να ξεκαθαρίσουν πόση θα είναι η μείωση και σε ποιο ύψος θα διαμορφωθεί το νέο επιτόκιο. Ακόμα όμως και αυτή η υπόσχεση, που πάρθηκε εδώ και μήνες, δεν έχει υλοποιηθεί.

Το αμέσως επόμενο πρακτικό αποτέλεσμα αυτών των μεθοδεύσεων, μετά την εμφάνιση του αδιεξόδου, είναι ο εξαναγκασμός των ΟΤΑ να προχωρήσουν σε ευρείας έκτασης ιδιωτικοποιήσεις των υπηρεσιών τους.

Για τα σοβαρά οικονομικά και λειτουργικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δήμοι απευθυνθήκαμε σε δύο από τους κομμουνιστές δημάρχους της Αττικής.Ο δήμαρχος Πετρούπολης, Γιώργος Γιώγος, εκτιμά ότι η κυβέρνηση με την οικονομική πολιτική της έναντι της ΤΑ οδηγεί στην ιδιωτικοποίηση και την ανταποδοτικότητα. Καταγγέλλει, επίσης, το καθεστώς του δανεισμού των ΟΤΑ από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων "με ληστρικό και τοκογλυφικό επιτόκιο". Υπογραμμίζει ότι ο τρόπος κατανομής των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων στους ΟΤΑ οδηγεί σε σκανδαλώδη ανισότητα, καθώς υπάρχουν νομαρχίες που ενισχύονται με 3.000 ανά κάτοικο και άλλες με 25.000. Ετσι, αναφέρει, δημιουργούνται έντονα προβλήματα σε αδικημένες περιοχές, που οδηγούνται σε περαιτέρω υποβάθμιση.

Ο δήμαρχος σημειώνει ότι υπό αυτές τις συνθήκες ο ίδιος αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες στο να λύσει τα προβλήματα της περιοχής του. "Δεν μπορώ να προχωρήσω σε έργα υποδομής, αντιπλημμυρικά, αποχέτευσης και οδοποιίας. Δεν υπάρχει η δυνατότητα για αναπτυξιακό προγραμματισμό και έτσι ακολουθώντας τη μοίρα των υπόλοιπων περιοχών της Δυτικής Αθήνας, η Πετρούπολη βρίσκεται αντιμέτωπη με τη φτώχεια, τη μιζέρια και την υποβάθμιση, στην Αθήνα των 2 και 3 ταχυτήτων", αναφέρει χαρακτηριστικά. Συνεχίζει, λέγοντας ότι ο δήμος προσπαθεί να καλύψει τα λειτουργικά του έξοδα και δεν μπορεί να προχωρήσει ούτε στην ίδρυση και λειτουργία παιδικών σταθμών και ΚΑΠΗ, αναγκαίων για τους δημότες. Καταλήγει, λέγοντας ότι η κυβερνητική κατεύθυνση για επιβάρυνση των δημοτών μπορεί να ανατραπεί με λαϊκό μέτωπο και δυναμική διεκδίκηση των υποχρεώσεων που έχει η κεντρική εξουσία έναντι της ΤΑ. Δηλώνει, μάλιστα, ότι αυτός ο αγώνας είναι μονόδρομος. Από την πλευρά του ο δήμαρχος Ταύρου Παναγιώτης Βακαλόπουλος τονίζει ότι η προσπάθεια, που γίνεται από την κυβέρνηση, για την εφαρμογή των επιταγών της ΕΕ και του Μάαστριχτ, στόχο έχει τη μετατροπή της ΤΑ σε όργανο εφαρμογής της πολιτικής της λιτότητας. Λιτότητας σε βάρος των εργαζομένων και με αντίκτυπο στα οικονομικά και τη δράση της ΤΑ.

Σημειώνει ότι με την αυθαίρετη παρακράτηση σημαντικού μέρους των ΚΑΠ, οι ΟΤΑ είναι υπερχρεωμένοι και αρκετοί, προσπαθώντας να αυξήσουν τα έσοδά τους, επιβάλλουν ανταποδοτικά τέλη για το σύνολο των παρεχόμενων υπηρεσιών τους, ενώ προχωρούν και σε ιδιωτικοποιήσεις. Δηλώνει ότι η πολιτική αυτή έχει επιπτώσεις και στην πραγματοποίηση έργων. Αναφέρει συγκεκριμένα ότι από το δήμο του έχει παρακρατηθεί συνολικά 1 δισ., ποσό με το οποίο θα μπορούσαν να λυθούν όλα τα προβλήματα και να προχωρήσει η εφαρμογή του σχεδίου στον οικισμό Περιβολιών, με διανοίξεις δρόμων, κατασκευή σχολείου και παιδικών σταθμών, πράσινο, πλατεία, παιδικές χαρές και γκαράζ, κάτι που όπως τονίζει θα αναβάθμιζε το δήμο στο σύνολό του. Υπογραμμίζει, τέλος, ότι τα χρήματα που δίνονται σήμερα από τους ΚΑΠ οδεύουν αποκλειστικά στην κάλυψη των λειτουργικών εξόδων του δήμου και δεν υπάρχουν περιθώρια για αναπτυξιακό έργο που θα ωφελήσει τους δημότες και θα βελτιώσει το επίπεδο ζωής τους.

Καθώς τα αδιέξοδα πλέον δεν κρύβονται, καθώς οι δημότες βάζουν όλο και πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη, καθώς η ανάγκη για ανοιχτή αντιπαράθεση με την κυβερνητική πολιτική γίνεται επιτακτική, σοβαρό πρόβλημα υπάρχει με το ρόλο που εμφανίζονται να παίζουν τα συνδικαλιστικά όργανα της Αυτοδιοίκησης, κύρια η Κεντρική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΕΔΚΕ), που δηλώνει εμπράκτως την υποταγή της στις επιταγές της κεντρικής εξουσίας. Αντί να διεκδικήσει τα κονδύλια που οφείλει στους ΟΤΑ η κυβέρνηση, σκύβει το κεφάλι, ανέχεται την κυβερνητική κοροϊδία, δηλώνει πίστη σε υποσχέσεις, που ξαναδόθηκαν, αλλά δεν υλοποιήθηκαν. Και αυτό, ενώ οι ΟΤΑ βράζουν από αγανάκτηση και, ήδη, σε ορισμένα επίπεδα εξετάζεται το ενδεχόμενο δυναμικών κινητοποιήσεων και μαχητικών διεκδικήσεων.

Η προκλητικά φιλοκυβερνητική στάση, που κρατά ειδικά η ηγετική ομάδα της ΚΕΔΚΕ, καταγγέλλεται, ήδη, έστω και στο επίπεδο των διαδρόμων, από αρκετά μέλη της διοίκησης που δηλώνουν εξοργισμένα μετά την τελευταία εξέλιξη. Συγκεκριμένα, στη συνάντηση που είχε την Τετάρτη η Εκτελεστική Επιτροπή της ΚΕΔΚΕ με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, ο Δ. Αβραμόπουλος εμφανίστηκε να αποδέχεται αδιαμαρτύρητα τη νέα κυβερνητική κοροϊδία. Εκανε αποδεκτή την επανάληψη των υποσχέσεων για την καταβολή των επιδομάτων των 15 και 18 χιλιάδων, για τις προσλήψεις προσωπικού, για τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού και τη ρύθμιση των χρεών των ΟΤΑ στα Ασφαλιστικά Ταμεία, "ξεχνώντας" ότι: Για τα επιδόματα των 18 χιλιάδων υπήρξε ακόμα και νομοθετική ρύθμιση που δεν εφαρμόστηκε. Γι' αυτά των 15 χιλιάδων δεν έχει αναγραφεί σχετικό κονδύλι στον προϋπολογισμό. Οτι με το να μην μπορούν οι δήμοι να προσλάβουν προσωπικό, για να καλύψουν τις πάγιες ανάγκες τους, έχουν βρεθεί σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση, καθώς δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Οτι καθημερινά δήμαρχοι και κοινοτάρχες από όλη τη χώρα τηλεφωνούν στην Ενωση και διαμαρτύρονται για το θέμα.

Εντονη δυσφορία μεταξύ των δημάρχων έχει προκαλέσει και το γεγονός ότι στη συνάντηση δεν τέθηκε καν το αίτημα για απόδοση των πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που αυθαίρετα παρακράτησε η κεντρική εξουσία τα προηγούμενα χρόνια.

Μια καλύτερη εικόνα σε ό,τι αφορά την πιθανότητα να υπάρξει κινητοποίηση δημιουργεί η τελευταία απόφαση που πήρε η Διοικούσα Επιτροπή (ΔΕ) της Τοπικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Αττικής την προηγούμενη Τρίτη. Με δεδομένο το τραγικό αδιέξοδο, στο οποίο έχουν περιέλθει πολλοί ΟΤΑ της Αττικής, σε ό,τι αφορά το οικονομικό και τις ελλείψεις προσωπικού, η ΔΕ κατέληξε σε μια κατ' αρχήν γενική εξαγγελία κινητοποιήσεων με αιχμή τα αιτήματα: Να αποδοθούν από την κυβέρνηση οι παρακρατημένοι πόροι που ανήκουν στους ΟΤΑ και να ρυθμιστεί το θέμα των προσλήψεων μόνιμου προσωπικού για την κάλυψη πάγιων αναγκών. Οι επόμενες μέρες θα δείξουν αν αυτή η εξαγγελία θα πάρει το δρόμο για να γίνει πράξη.

Από την πρόσφατη ημερίδα της ΟΓΕ για την παιδεία. Στο βήμα, η Καλλιόπη Μπουντούρογλου

Δήμαρχοι, σε ρόλο επαίτη, στην αίθουσα του υπουργείου Εσωτερικών

Ο δήμαρχος Ταύρου Π. Βακαλόπουλος

Ο δήμαρχος Πετρούπολης Γ. Γιώγος