«Είναι αλήθεια, είπε ο Τ. Ερντογάν, ότι υπάρχουν ορισμένα άλυτα προβλήματα ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα. Δεν υπάρχει ένα μαγικό κλειδί, που μπορεί να επιλύσει τις διμερείς μας διαφορές. Αυτό που χρειάζεται είναι η γνήσια βούληση αμφότερων πλευρών για την αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών με υπομονή, προσοχή και καλή πίστη. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι επιθυμούμε ειλικρινώς να καταλήξουμε σε μια δίκαιη, διαρκή και ευθύδικη διευθέτηση όλων των προβλημάτων, με σεβασμό στα αμοιβαία συμφέροντα και των δύο χωρών. Αν οι Ελληνες εταίροι μας αποφασίσουν να αντιμετωπίσουν αυτά τα θέματα κατά τον ίδιο τρόπο, πιστεύω ότι είμαστε σε θέση να αφήσουμε πίσω μας τις διαφορές».

Οταν ρωτήθηκε για τις παραβιάσεις των τουρκικών αεροσκαφών στο Αιγαίο ο Τούρκος πρωθυπουργός θέλησε να επισημάνει:

«Πρώτον, διαφωνώ με την εκτίμηση πως οι δραστηριότητες της τουρκικής στρατιωτικής αεροπορίας αποτελούν την αιτία της έντασης στο Αιγαίο. Οπως γνωρίζετε, οι βασικές πτυχές της αντιπαράθεσης για τον εναέριο χώρο πάνω από το Αιγαίο είναι η συστηματική κατάχρηση της ευθύνης του FiR και η διεκδίκηση της Ελλάδας για τα δέκα ναυτικά μίλια εθνικού εναέριου χώρου, τη στιγμή που το εύρος των χωρικών της υδάτων είναι έξι ναυτικά μίλια, που αμφότερα αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο.

Δεύτερον, η Τουρκία ασκεί ήδη, δίχως την ανάλογη ανταπόκριση, τη μέγιστη δυνατή αυτοσυγκράτηση, όσον αφορά τις στρατιωτικές δραστηριότητές της στο Αιγαίο. Μια συνοπτική αντιπαραβολή των τουρκικών και των ελληνικών δραστηριοτήτων στο Αιγαίο θα αποκαλύψει ένα τεράστιο χάσμα με αναλογία 1 προς 10.

Τρίτον, η Τουρκία εξακολουθεί να εφαρμόζει μονομερώς αρκετούς κανόνες συμπεριφοράς από τον Νοέμβριο του 2001 για να διασφαλίσει την ασφάλεια πτήσεων και να αποφύγει πτήσεις αντιπαλότητας πάνω από το Αιγαίο.

Σύμφωνα με αυτά τα μέτρα, υποβάλλουμε καθημερινά σχέδια πτήσεων στις ελληνικές αρχές, μέσα από νατοϊκούς διαύλους, τα στρατιωτικά αεροσκάφη της Τουρκίας πετούν χωρίς οπλισμό στο Αιγαίο, εκτός αν παρενοχλούνται από ελληνικά μαχητικά και ενεργοποιούν τα συστήματα Αναγνώρισης Φίλιων και Εχθρικών Αεροσκαφών (IFF) στη διάρκεια ολόκληρης της πτήσης τους. Είναι δυστύχημα όταν ορισμένα από αυτά τα μέτρα, αντί να συναντήσουν ανταπόκριση, χρησιμοποιούνται από τα ελληνικά στρατιωτικά αεροσκάφη, προκειμένου να αναχαιτίσουν και να παρενοχλήσουν τα τουρκικά στρατιωτικά αεροσκάφη, που πετούν στο διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου.

Συνεπώς, αν υπάρχει ένταση στο Αιγαίο, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η αναχαίτιση και παρενόχληση των τουρκικών αεροσκαφών στο διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου, είναι η κύρια πηγή της έντασης.

Τελευταίο αλλά όχι έλασσον, η Τουρκία έχει το δικαίωμα και την ελευθερία να πραγματοποιεί πτήσεις πάνω από το διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου. Γι' αυτό δε θα πρέπει να αναμένεται από την Τουρκία να παραιτηθεί της ελευθερίας και του δικαιώματός της να χρησιμοποιεί τα διεθνή ύδατα και το διεθνή εναέριο χώρο στο Αιγαίο, όπως προκύπτει από το διεθνές δίκαιο».

Στην Αθήνα, ο Ελληνας πρωθυπουργός, μετά τη χτεσινή του συνάντηση με τον πρόεδρο της Κομισιόν, υπενθύμισε τις υποχρεώσεις που έχει η τουρκία έναντι της ΕΕ. «Είναι γνωστό ότι η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Είναι όμως σημαντικό και η τουρκική κυβέρνηση να υλοποιεί τους όρους και τις προϋποθέσεις, που τίθενται σε κάθε βήμα της διαδικασίας. Τώρα είναι η ώρα για την Τουρκία να αποδείξει έμπρακτα, ότι μπορεί και θέλει πραγματικά να συμμορφωθεί με το κοινοτικό κεκτημένο. Περιμένουμε από την τουρκική κυβέρνηση να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου να εκπληρώσει τα κριτήρια και τις υποχρεώσεις, όπως έχουν τεθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο Χ. Μπαρόζο σημείωσε: «Εκτιμούμε το πνεύμα συνεργασίας που έχει επιδείξει για το θέμα αυτό η ελληνική κυβέρνηση. Πιστεύουμε ότι είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας και όλης της περιοχής να έχουμε μια σταθερή, δημοκρατική και ευρωπαϊκή Τουρκία. Γι' αυτό, χαιρετίζουμε τη στάση και τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης, που είναι υπέρ των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, με την προϋπόθεση βεβαίως ότι η Τουρκία θα τηρήσει όλες τις αρχές, τις αξίες και τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης».

Associated Press

Ο πρώην και ο νυν...

Ο Κύπριος Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος εξέφρασε την ελπίδα μέσα από την κυριακάτικη ψηφοφορία να δημιουργηθεί νέο κλίμα, που θα βοηθήσει στη δημιουργία των προϋποθέσεων για έναρξη νέου γύρου συνομιλιών για το Κυπριακό. Ο Κύπριος Πρόεδρος επισήμανε, δε, ότι ο νέος γύρος των συνομιλιών για το Κυπριακό πρέπει να είναι πολύ καλά προετοιμασμένος. Ο Τ. Παπαδόπουλος χαρακτήρισε θετική εξέλιξη την αποχώρηση του Ραούφ Ντενκτάς, ωστόσο σημείωσε ότι όποιος και αν είναι στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων η Αγκυρα είναι εκείνη που καθορίζει την πολιτική στα Κατεχόμενα.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κύπρος Χρυσοστομίδης, είπε πως «διανοίγονται κάποιες προοπτικές» και ότι «τα νέα δεδομένα θα αξιολογηθούν επισταμένα από την κυβέρνηση». Ως προς ενδεχόμενη συνάντηση του Προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου με τον κ. Ταλάτ, ο εκπρόσωπος είπε ότι αυτό θα εξαρτηθεί από την πορεία πραγμάτων και πως οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις θα πρέπει να γίνουν στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΕΛ, Αντρος Κυπριανού, χαρακτήρισε αναμενόμενες τις δηλώσεις Ταλάτ και πρόσθεσε ότι «εκείνο, που έχει σημασία, είναι να υπάρξει μια τέτοια στάση από πλευράς της ηγεσίας της τουρκοκυπριακής πλευράς στο σύνολό της, ώστε να μπορέσουν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις, οι οποίες να μας επιτρέψουν να φθάσουμε σε λύση στο Κυπριακό». Επιπλέον, ο Α. Κυπριανού χαρακτήρισε θετικό το γεγονός ότι απομακρύνθηκε ο Ραούφ Ντενκτάς και πρόσθεσε πως «χρειάζεται να δούμε στην πράξη πώς θα συμπεριφερθεί ο Μ. Ταλάτ». Για το ενδεχόμενο συνάντησης του Μ. Ταλάτ με τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο, ο εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ είπε ότι αυτή μπορεί να γίνει κάτω από τις σωστές προϋποθέσεις, «δηλαδή να βρίσκεται κάτω από την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, να είναι ουσιαστική και να στοχεύει στην εξεύρεση λύσης και όχι για σκοπούς εντυπώσεων».

Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Νίκος Αναστασιάδης, κάλεσε τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο να αναλάβει ο ίδιος πρωτοβουλία, για να συναντηθεί, έστω και άτυπα, με τον Μ. Ταλάτ, ενώ είπε ότι οι δηλώσεις ήταν πολύ ενθαρρυντικές και «στέλνουν ένα μήνυμα, που πρέπει να το δοκιμάσουμε». Επιπλέον, ο Ν. Αναστασιάδης ανέφερε ότι με την εκλογή του Ταλάτ ως ηγέτη της τουρκοκυπριακής ηγεσίας τερματίστηκε μια περίοδος αδιαλλαξίας με την απομάκρυνση του Ραούφ Ντενκτάς.

Επιφυλακτική στάση τηρεί η ΕΔΕΚ. Ο πρόεδρος του κόμματος, Γιαννάκης Ομήρου, δήλωσε ότι «η αναμενόμενη επικράτηση του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ δεν πρέπει να δημιουργεί ψευδαισθήσεις για ουσιαστικές αλλαγές στην τουρκική πολιτική». Ο Γ. Ομήρου χαρακτηρίζει θετική την απομάκρυνση του Ραούφ Ντενκτάς και κάλεσε τον Ταλάτ να αποδείξει έμπρακτα ότι επιθυμεί μια δημοκρατική, λειτουργική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, καθώς και να διαφοροποιηθεί από την πολιτική της Τουρκίας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρέτισε την εκλογή του Μ. Ταλάτ ως «επιβεβαίωση της μεγάλης επιθυμίας της τουρκοκυπριακής κοινότητας για επανένωση και πλήρη ενσωμάτωση στην ΕΕ». Σε ανακοίνωση της αντιπροσωπείας της Κομισιόν στην Κύπρο, αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «αναμένεται πως αυτό το αποτέλεσμα θα δημιουργήσει ευοίωνες συνθήκες για επανάληψη των συνομιλιών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών με στόχο τη συνολική λύση του Κυπριακού». Στο σημείο αυτό τονίζεται, μάλιστα, ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραμένει έτοιμη να υποστηρίξει ενεργά όλες τις προσπάθειες για επίτευξη του στόχου αυτού και να διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο σε αυτήν την κατεύθυνση».

Ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ θα αναλάβει την «προεδρία» στα Κατεχόμενα στις 24 Απρίλη, καθώς η θητεία του Ραούφ Ντενκτάς λήγει στις 23 Απρίλη, όπως ανακοίνωσε η «ανώτατη επιτροπή εκλογών».