Τις ανάγκες αύξησης της ανταγωνιστικότητας του μεγάλου κεφαλαίου στο περιβάλλον της ΟΝΕ υπηρετεί και ο νέος Προϋπολογισμός για το 2005, που παρουσίασε χτες ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών. Ο «εθνικός» αυτός στόχος υλοποιείται με φορολογικές ελαφρύνσεις προς τις επιχειρήσεις, αναπτυξιακά κίνητρα, με το εκτεταμένο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, αλλά και τα περισσότερα από 32,5 δισ. ευρώ που θα διατεθούν το νέο έτος για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους. Από την άλλη, η εξαγγελθείσα οικονομική πολιτική θα διαιωνίσει και θα οξύνει τα συσσωρευμένα λαϊκά προβλήματα. Η ανεργία, η ακρίβεια, η ιδιωτικοποίηση της Υγείας και της Παιδείας, η συνέχιση των ιδιωτικοποιήσεων σε άλλους τομείς της οικονομίας, τα αυξημένα φορολογικά βάρη, η υποχρηματόδοτηση των κοινωνικών δαπανών και οι ισχνές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις - περί το 3% - θα είναι το -γνώριμο - τοπίο που θα αντιμετωπίσουν τα λαϊκά στρώματα και το 2005. Οι αποκαλούμενες «αδύνατες κοινωνικές ομάδες», όσοι βρίσκονται στο περιθώριο της καπιταλιστικής κοινωνίας, θα πρέπει να βολευτούν με τα ψίχουλα που θα τους μοιράσει η κυβέρνηση μέσω του ΕΚΑΣ και των αγροτικών συντάξεων, των μηχανισμών, δηλαδή, προσαρμογής της φτώχειας, σε ελέγξιμα επίπεδα. Από πουθενά δεν προκύπτει, επίσης, η πολιτική της μείωσης των στρατιωτικών εξοπλισμών (που έχει διακηρύξει η κυβέρνηση) προς όφελος της Παιδείας και της Υγείας, ενώ προβλέπεται ειδικό κονδύλι για τη συμμετοχή της χώρας σε ...ειρηνικές αποστολές! Από την άποψη αυτή, η οικονομική πολιτική, που ανακοινώθηκε χθες από την κυβέρνηση της ΝΔ, αποτελεί αδιατάραχτη συνέχεια της οικονομικής πολιτικής των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ. Ο νέος, πάντως, προϋπολογισμός διακρίνεται και από ένα ακόμα στοιχείο, αυτό της εξυπηρέτησης πολιτικών σκοπιμοτήτων του κυβερνώντος κόμματος, σε περίπτωση που αυτό επιλέξει την προσφυγή σε πρόωρες εκλογές τον ερχόμενο Μάρτη, με αφορμή την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας. Ολα αυτά συνθέτουν το σκηνικό της «ήπιας δημοσιονομικής προσαρμογής σε βάθος χρόνου», με ορίζοντα τριετίας, που εξάγγειλε χτες ο Γ. Αλογοσκούφης.

Η φορολογική επιδρομή κατά των μικρομεσαίων στρωμάτων με τη μορφή της ρύθμισης εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων και των ληξιπρόθεσμων χρεών, οι αυξήσεις στα τέλη κυκλοφορίας, οι παρεμβάσεις στη φορολογία καπνού, αλλά και η εξαγγελθείσα από την κυβέρνηση «ορθολογικοποίηση» των εκπιπτόμενων φορολογικών δαπανών (ιατρικά έξοδα, ενοίκια κατοικιών κλπ.), μαζί με την αύξηση του φορολογικού βάρους από την αύξηση του ΑΕΠ, θα αποτελέσουν τη βάση της νέας κυβερνητικής φοροεπιδρομής.

Τα συνολικά φορολογικά έσοδα προβλέπεται να αυξηθούν περισσότερο από 3 δισ. ευρώ. Από 40,7 δισ. ευρώ το 2004, σε 43,7 δισ. ευρώ το 2005, ή σε ποσοστό 7,4%, όσο περίπου και η προβλεπόμενη άνοδος του ονομαστικού ΑΕΠ, το οποίο αναμένεται να αυξηθεί κατά 7,3%.

Από την επιμέρους ανάλυση των φορολογικών εσόδων προκύπτει ότι οι άμεσοι φόροι προβλέπεται να αυξηθούν κατά 8,6% (από 16,7 δισ. ευρώ σε 18,1 δισ. ευρώ). Ειδικά οι φόροι εισοδήματος κατά 9,5%. Η φορολογία φυσικών προσώπων προβλέπεται να αυξηθεί κατά 8,9% και των επιχειρήσεων κατά 7,8%.

Οι έμμεσοι φόροι προβλέπεται να αυξηθούν κατά 7,2%, από 23,87 δισ. ευρώ σε 25,59 δισ. ευρώ. Ειδικά ο ΦΠΑ, που αναλογεί περίπου στο 35% των συνολικών φόρων, προβλέπεται να αυξηθεί κατά 8,5%. Οι φόροι συναλλαγών (ειδικοί φόροι καυσίμων, καπνού, ποτών, τέλη ταξινόμησης οχημάτων κλπ.) προβλέπεται να αυξηθούν κατά 4,9%, ενώ τα τέλη κυκλοφορίας θα αυξηθούν 9,2%!

Στα όρια του πληθωρισμού, αναμένεται να κινηθούν οι αυξήσεις στους μισθούς των δημόσιων υπαλλήλων το 2005, ενώ, σύμφωνα με τα όσα είπε ο υπουργός, και κατά τι υψηλότερα θα είναι τα ποσοστά προσαρμογής των συντάξεων. Το σχετικό κονδύλι για αποδοχές και συντάξεις της κεντρικής διοίκησης, των νοσοκομείων, των ιδρυμάτων Πρόνοιας και λοιπών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου προβλέπεται να αυξηθεί 5,9% (έναντι 10,5% για το 2004), γεγονός που παραπέμπει σε ονομαστικές αυξήσεις της τάξης του 3-3,5%. Συνολικά, οι πρωτογενείς δαπάνες προβλέπεται να αυξηθούν κατά 5,3%, έναντι 14,6% φέτος, οι δαπάνες για τόκους 2,9% και για χρεολύσια 6,1%.

Για ασφάλιση και περίθαλψη προβλέπεται μια μεσοσταθμική αύξηση της σχετικής δαπάνης κατά 14,5%. Ειδικότερα, οι δαπάνες περίθαλψης αυξάνονται μόλις 3,2% και οι επιχορηγήσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία κατά 16,2%. Αυξημένα κατά 27%, προβλέπονται τα κονδύλια για τον ΟΓΑ. Η λεγόμενη επιχορήγηση προς το ΙΚΑ αναμένεται να κινηθεί στο 0,9% του ΑΕΠ και θα είναι περίπου 1,6 δισ. ευρώ.

Οι αυξήσεις στις δαπάνες για επιχορηγήσεις φορέων περιορίζονται στο 5,4% (5,3% για τους συγκοινωνιακούς φορείς και 6,2% για τις λοιπές επιχορηγήσεις), ενώ οι καταναλωτικές δαπάνες μειώνονται απόλυτα κατά 16,2%.

Από την ανάλυση των δαπανών κατά υπουργείο, αύξηση 14,9% προβλέπεται για το υπουργείο Απασχόλησης, αλλά μόνο 7,2% για το υπουργείο Παιδείας και 6,1% για το υπουργείο Υγείας. Για το Εθνικής Αμυνας προβλέπονται αυξήσεις 5,5%.

Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) για το 2005 προβλέπει δαπάνες 8,1 δισ. ευρώ έναντι 9,6 δισ. ευρώ φέτος. Η μείωση αποδίδεται στις μη επαναλαμβανόμενες Ολυμπιακές δαπάνες. Οι δαπάνες για τα συγχρηματοδοτούμενα με την Ευρωπαϊκή Ενωση προγράμματα προβλέπεται να ανέλθουν στα 5,2 δισ. ευρώ και του εθνικού σκέλους στα 2,9 δισ. ευρώ.

Οικονομική πολιτική στοχοπροσηλωμένη στις ανάγκες και τις αξιώσεις του μεγάλου κεφαλαίου και λιτότητας για τα λαϊκά στρώματα «εξήγγειλε» χτες ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Αλογοσκούφης, παρουσιάζοντας το προσχέδιο Προϋπολογισμού για το 2005. Ο ίδιος, επιχειρώντας να «χρυσώσει το χάπι», ισχυρίστηκε πως πρόκειται για «σχέδιο ήπιας δημοσιονομικής προσαρμογής». Στην πραγματικότητα, τα λαϊκά στρώματα καλούνται να διαβούν ένα ακόμη τούνελ λιτότητας (τριετίας και βλέπουμε...), αυτή τη φορά στο όνομα της κληρονομιάς που άφησαν πίσω τους τα ελλείμματα, οι υπερβάσεις και όλα όσα είναι γέννημα - θρέμμα της εφαρμοζόμενης πολιτικής. Σε αυτή τη φάση η κυβέρνηση επιχειρεί να κερδίσει χρόνο: Σύμφωνα με τον υπουργό, τα φορολογικά μέτρα θα ανακοινωθούν προσεχώς (με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο), η εισοδηματική πολιτική στον «πρέποντα χρόνο», το ίδιο και το ΕΚΑΣ για τους χαμηλοσυνταξιούχους κλπ.

Οι γενικόλογες εξαγγελίες - θα υλοποιηθούν σε ορίζοντα τριετίας - σύμφωνα με τις υπουργικές δηλώσεις περιλαμβάνουν και τα παρακάτω:

• «Αύξηση του αφορολόγητου ορίου για τα νοικοκυριά»: Να σημειωθεί ότι η φορολογική κλίμακα για τα φετινά εισοδήματα (2004) παρέμεινε αμετάβλητη. Ακόμη και με τα δικά τους μέτρα και σταθμά θα περίμενε κανείς ουσιαστικές αυξήσεις στα αφορολόγητα όρια. Οπως προκύπτει, για το 2005 δεν πρόκειται να υπάρξει τίποτα το ουσιαστικό.
• «Εξορθολογισμός φοροελαφρύνσεων»: Το συγκεκριμένο, με βάση και το προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ, σημαίνει πετσόκομμα όποιων από αυτές άφησε όρθιες η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με μοναδική εξαίρεση τους τόκους για στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας. Ετσι παίρνουν πίσω την όποια αύξηση του αφορολόγητου ορίου.
• «Σταδιακή μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις»: Σε αντίθεση με τα προηγούμενα, το συγκεκριμένο έχει απόλυτα διευκρινιστεί (μείωση κατά 10 ολόκληρες μονάδες στα αδιανέμητα κέρδη των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων σε ορίζοντα τριετίας).
• «Αντικειμενοποίηση των φορολογικών ελέγχων»: Είναι γνωστές οι προθέσεις της κυβέρνησης για αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των ΕΒΕ με την εφαρμογή «αντικειμενικών κριτηρίων» για τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών.
• Στην ημερήσια διάταξη παραμένουν οι λεγόμενες διαρθρωτικές αλλαγές. Ο Γ. Αλογοσκούφης είπε πως τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις θα φτάσουν το 1% του ΑΕΠ, δηλαδή για το 2005 θα ξεπεράσουν τα 1,7 δισ. ευρώ.
• Για τις άνωθεν εντολές της ΕΕ: Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για την αποδοχή των κυβερνητικών σχεδιασμών από τις Βρυξέλλες, είπε πως δεν μπορεί να προκαταβάλει τη συζήτηση που θα γίνει στο ΕΚΟΦΙΝ, προσθέτοντας «το κλίμα θα είναι δύσκολο»...

Τον αντιλαϊκό χαρακτήρα των έμμεσων φόρων ανακάλυψε χτες η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, που σαν να μην έχει κυβερνήσει ούτε μια μέρα, σκέφτηκε τώρα τα λαϊκά στρώματα, που θα σηκώσουν το βάρος της κυβερνητικής πολιτικής «με την αύξηση των έμμεσων φόρων που αποτελεί την πιο άδικη μορφή φορολογίας»! Στην ανακοίνωσή του το ΠΑΣΟΚ ...κόπτεται και για την «ακρίβεια», η οποία όπως υποστηρίζει οφείλεται «στη συμπεριφορά των κερδοσκόπων» και «πλήττει τους οικονομικά αδύνατους», αποσιωπώντας ότι οι εργαζόμενοι σήμερα επιβαρύνονται με τις επιπτώσεις από την πολιτική της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ συνολικά.