Κάποιες από τις προαναφερόμενες πρόνοιες είναι προβληματικές από μόνες τους. Για κάποιες φαίνεται τι θα προκαλέσουν, αν εξεταστούν συνδυαστικά, πάντα μέσα στο πλαίσιο ενός οργανωμένου κράτους. Τι σημαίνει, λοιπόν, ο συνδυασμός «αντιπροσωπευτικής δημοκρατικής διακυβέρνησης, πολιτικής ισότητας Ελληνοκυπρίων - Τουρκοκυπρίων, διζωνικότητας και ισότιμου καθεστώτος των συνιστώντων κρατών»;

Το «σχέδιο Ανάν» προβλέπει ότι το αξίωμα του αρχηγού κράτους θα ανατίθεται συλλογικά σε ένα εξαμελές Προεδρικό Συμβούλιο, το οποίο θα ασκεί την εκτελεστική εξουσία. Το Προεδρικό Συμβούλιο θα εκλέγει πρόεδρο και αντιπρόεδρο. Οταν ο πρόεδρος είναι Ελληνοκύπριος, ο αντιπρόεδρος θα είναι Τουρκοκύπριος. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου θα εκπροσωπεί το Προεδρικό Συμβούλιο ως αρχηγός κράτους.

Ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος θα εναλλάσσονται κάθε 20 μήνες, με αναλογία δύο προς ένα. Πρώτος Πρόεδρος του Συμβουλίου σε κάθε θητεία θα είναι το μέλος που προέρχεται από το συνιστών κρατίδιο με το μεγαλύτερο πληθυσμό, δηλαδή Ελληνοκύπριος.

Ωστόσο, στις μεταβατικές ρυθμίσεις του «σχεδίου Ανάν» αναφέρεται ότι στην πρώτη θητεία του Προεδρικού Συμβουλίου, δηλαδή στην πρώτη πενταετία, το αξίωμα του Προέδρου και του Αντιπροέδρου θα αναλαμβάνεται εκ περιτροπής κάθε δέκα μήνες μεταξύ των δύο εκλεγμένων μελών. Δηλαδή, δε θα ισχύει η αναλογική εκπροσώπηση κι αυτό γίνεται σε βάρος της πολυπληθέστερης ελληνοκυπριακής συνιστώσας.

Τα μέλη του Συμβουλίου θα εκλέγονται από το Κοινοβούλιο με ειδική πλειοψηφία για περίοδο πέντε ετών. Το όργανο θα αποτελείται από τέσσερις Ελληνοκύπριους και δύο Τουρκοκύπριους. Το Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο (σ.σ: θα το συναντήσουμε παρακάτω) θα μπορεί να εκλέγει τρία πρόσθετα μέλη, χωρίς αυτά να έχουν δικαίωμα ψήφου. Κι έτσι πάντως, τουλάχιστον το ένα τρίτο των μελών του Προεδρικού Συμβουλίου με δικαίωμα ψήφου και το ένα τρίτο των μελών χωρίς δικαίωμα ψήφου, πρέπει να προέρχονται από κάθε συνιστών κρατίδιο. Αρα το διευρυμένο σχήμα θα είναι τέσσερις Ελληνοκύπριοι με δικαίωμα ψήφου συν δύο άνευ και δύο Τουρκοκύπριοι με δικαίωμα ψήφου συν ένας άνευ.

Κάθε μέλος του εξαμελούς Προεδρικού Συμβουλίου θα είναι επικεφαλής ενός υπουργείου. Τα υπουργεία θα ανατίθενται με απόφαση του Συμβουλίου. Ο επικεφαλής του υπουργείου των Εξωτερικών θα είναι Τουρκοκύπριος και του υπουργείου των Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης Ελληνοκύπριος.

Το Προεδρικό Συμβούλιο θα διορίζει τα μέλη της δικαστικής εξουσίας και τους ανεξάρτητους αξιωματούχους: τους δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου, το διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και το Συμβούλιο, το γενικό εισαγγελέα και τον αναπληρωτή γενικό εισαγγελέα, το γενικό ελεγκτή και τον αναπληρωτή γενικό ελεγκτή. Θα προτείνει υποψηφίους ή θα διορίζει μέλη στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τα διεθνή σώματα.

Ως προς τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, το Προεδρικό Συμβούλιο θα προσπαθεί να λαμβάνει όλες τις αποφάσεις του ομόφωνα. Οπου δεν επιτυγχάνεται ομοφωνία, οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία των μελών που ψηφίζουν. Τέτοια πλειοψηφία θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να περιλαμβάνει ένα τουλάχιστον μέλος από το κάθε συνιστών κράτος. Ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος δε θα έχουν νικώσα ψήφο. Δηλαδή αν οι Τουρκοκύπριοι (ή οι Ελληνοκύπριοι, για να είμαστε ακριβοδίκαιοι) δε θέλουν να «περάσει» μια απόφαση, απλά δεν την ψηφίζουν. Η στάση τους ισοδυναμεί με βέτο και όλα μπλοκάρουν. Λειτουργικό και βιώσιμο;

Ως προς το Νομοθετικό Σώμα προβλέπεται η σύσταση Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου. Θα αποτελείται από δύο σώματα, τη Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Καθένα θα απαρτίζεται από 48 μέλη. Η Γερουσία θα απαρτίζεται από ίσο αριθμό γερουσιαστών, 24 Ελληνοκύπριους και 24 Τουρκοκύπριους. Χονδρικά, λοιπόν, τα 2/3 του πληθυσμού θα έχουν ίσο αριθμό γερουσιαστών με το 1/3 του πληθυσμού. Ετσι πάει περίπατο η «αντιπροσωπευτική δημοκρατική διακυβέρνηση», υπέρ της «πολιτικής ισότητας των Τουρκοκυπρίων» και του «ισότιμου καθεστώτος των».

Στη Βουλή των Αντιπροσώπων οι έδρες θα κατανέμονται με βάση τον αριθμό των προσώπων που έχουν την εσωτερική ιδιότητα του πολίτη του κάθε συνιστώντος κράτους. Η κατανομή αυτή αντικατοπτρίζει την πληθυσμιακή υπεροχή του ενός συνιστώντος κράτους έναντι του άλλου. Ωστόσο, το κάθε συνιστών κράτος θα λαμβάνει τουλάχιστον το ένα τέταρτο των εδρών.

Οι εξουσίες του Νομοθετικού Σώματος είναι οι ακόλουθες:

- Να νομοθετεί και να λαμβάνει αποφάσεις σε θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του.

- Να εγκρίνει διεθνείς συνθήκες προς κύρωση.

- Να εκλέγει το Προεδρικό Συμβούλιο και να εποπτεύει τη λειτουργία του.

- Να παραπέμπει με ειδική πλειοψηφία στο Ανώτατο Δικαστήριο καταγγελίες για εξέταση εις βάρος μελών του Προεδρικού Συμβουλίου και των οργάνων των ανεξάρτητων θεσμών για σοβαρές παραβάσεις των καθηκόντων τους ή για σοβαρά εγκλήματα.

- Να υιοθετεί τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό.

Εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά από το Σύνταγμα, οι αποφάσεις του Κοινοβουλίου θα απαιτούν την έγκριση και των δύο Σωμάτων με απλή πλειοψηφία. Στη Γερουσία οι συνήθεις αποφάσεις θα λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία των μελών που παρίστανται και ψηφίζουν, περιλαμβανομένου του ενός τετάρτου των γερουσιαστών που παρίστανται και ψηφίζουν από το κάθε συνιστών κράτος.

Σε «ειδικά θέματα» θα απαιτείται ειδική πλειοψηφία από τουλάχιστον τα δύο πέμπτα των γερουσιαστών (10) του κάθε συνιστώντος κράτους. Τέτοια θέματα περιλαμβάνουν την έγκριση του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού και την εκλογή του Προεδρικού Συμβουλίου, καθώς και μια σειρά από θέματα που άπτονται ζωτικών ενδιαφερόντων των συνιστώντων κρατών.

Και μόνο η εκλογή του Προεδρικού Συμβουλίου (δηλαδή του ανώτερου οργάνου του νέου κυπριακού κράτους με πρόσωπα - κλειδιά σε κρίσιμα κυβερνητικά πόστα) είναι ένα σημαντικότατο ζήτημα της Κύπρου. Αν με το καθεστώς της ειδικής πλειοψηφίας, τα δύο πέμπτα των Ελληνοκυπρίων ή των Τουρκοκυπρίων μελών του Κοινοβουλίου καταψηφίσουν κάποια πρόσωπα, μπλοκάρει η εκλογή Προεδρικού Συμβουλίου. Χωρίς Προεδρικό Συμβούλιο δε λειτουργεί η «Ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία». Και κράτος που δε λειτουργεί, δεν ονομάζεται κράτος...

Το Ανώτατο Δικαστήριο έργο θα έχει να διαφυλάσσει το Σύνταγμα και να διασφαλίζει τον πλήρη σεβασμό του. Θα επιλύει διαφορές μεταξύ των συνιστώντων κρατών, μεταξύ ενός ή και των δύο συνιστώντων κρατών και της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, και μεταξύ των οργάνων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύνθεσή του. Θα απαρτίζεται από ίσο αριθμό δικαστών από το κάθε συνιστών κράτος, καθώς και από τρεις μη Κυπρίους δικαστές. Δε διευκρινίζεται τι σημαίνει αυτό το «μη Κύπριοι». Υπήκοοι της ΕΕ; Ειδικότερα Βρετανοί; Αμερικανοί; Ελληνες και Τούρκοι; Και σε ποια αναλογία;

Ολοι οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα διορίζονται από το Προεδρικό Συμβούλιο. Αρα, κάθε πλευρά θα κοιτά να διορίσει τους τρεις που αναμένει να εξυπηρετήσει καλύτερα τα συμφέροντά της.

Οι αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα λαμβάνονται ομόφωνα ή, αν αυτό δεν είναι δυνατόν, με απλή πλειοψηφία των Κυπρίων δικαστών. Στην απουσία πλειοψηφίας μεταξύ των Κυπρίων δικαστών, την απόφαση θα παίρνουν οι «μη Κύπριοι» δικαστές. Τουτέστιν, δεν υπάρχει κυρίαρχο κράτος και κυρίαρχος λαός, αλλά ένα προτεκτοράτο που ισορροπεί πάνω σε τεντωμένο σχοινί, με πολλές και δύσκολες αποφάσεις να ταλανίζουν τα δυο μέρη και προστάτιδες δυνάμεις, επιδιαιτητικά να έρχονται για να δίνουν «λύσεις», ουσιαστικά να παίρνουν τις αποφάσεις, ανάλογα βέβαια μα τα συμφέροντά τους.

Για παράδειγμα, έστω ότι συλλαμβάνονται φιλειρηνιστές - αντιιμπεριαλιστές να διαδηλώνουν έξω από τις βρετανικές βάσεις ζητώντας το κλείσιμό τους. Συλλαμβάνονται και οι αποικιοκράτες ζητούν τις αυστηρότερες των ποινών. Οι αρχές του ομοσπονδιακού κράτους διχάζονται ή αργοπορούν να πάρουν μια καταδικαστική απόφαση, φοβούμενες τη λαϊκή αντίδραση. Ζητούν επικουρικά γνωμοδότηση του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Εκεί, τρεις γνωμοδοτούν αθωωτικά και τρεις αντίθετα. Οι τρεις «μη Κύπριοι» τι πιστεύετε ότι θα αποφασίσουν;