ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Για την υπεράσπιση της γρίπης

Χαίρε, γρίπη, γιατί χάρη σ' εσένα και για κανέναν άλλο λόγο... δεν πήγαν οι Γάλλοι να ψηφίσουν, κι έτσι απέκτησε εραστή η θρυλική Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία, τον Ζαν-Μαρί Λεπέν. Ελάτε, Γάλλοι, μην ντρέπεστε, μην κλαίτε, δεν είναι ούτε το πρώτο ούτε το τελευταίο γουρούνι που θέλετε να κάνετε πρόεδρο. Αλήθεια, ξέρετε ποια είναι η κατάστασή σας, σε ποιο σημείο βρισκόσαστε;

Ακούστε τι λέει για σας ο Γκυ Ντεμπόρ: «Πράγματι οι άνθρωποι αυτοί γελιούνται στα πάντα και δεν μπορούν παρά να παραλογίζονται με ψέματα. Είναι φτωχοί μισθωτοί που νομίζουν πως είναι ιδιοκτήτες, πλανημένοι αδαείς που θεωρούν τους εαυτούς τους μορφωμένους, νεκροί που νομίζουν ότι ψηφίζουν. Πόσο σκληρά τους μεταχειρίστηκε ο τρόπος παραγωγής! Από πρόοδο σε προαγωγή, έχασαν και τα λίγα που είχαν και κέρδισαν κάτι που κανείς δεν επιθυμούσε. Συλλέγουν τις αθλιότητες και τις ταπεινώσεις εκμετάλλευσης του παρελθόντος. Το μόνο στοιχείο που αγνοούν είναι η εξέγερση. Μοιάζουν πολύ με τους δούλους, γιατί είναι μαζικά και στενάχωρα στοιβαγμένοι σε κτίρια άσχημα, θλιβερά και ανθυγιεινά. Γιατί τρέφονται άσχημα με τροφές μολυσμένες και άγευστες, και νοσηλεύονται άσχημα όταν πάσχουν από διαρκώς ανανεούμενες αρρώστιες. Βρίσκονται συνεχώς κάτω από ταπεινωτική παρακολούθηση, ενώ συντηρείται ο εκσυγχρονισμένος αναλφαβητισμός τους και οι θεαματικές δεισιδαιμονίες τους που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των αφεντικών τους. (...) Πεθαίνουν σωρηδόν στους δρόμους, σε κάθε επιδημία γρίπης, σε κάθε καύσωνα, σε κάθε σφάλμα αυτών που νοθεύουν τις τροφές τους, σε κάθε τεχνικό νεοτερισμό, κερδοφόρο για τους διάφορους επιχειρηματίες ενός διάκοσμου του οποίου είναι οι πρώτοι που υφίστανται τις θλιβερές συνέπειες. Οι εξουθενωτικές συνθήκες ύπαρξής τους προκαλούν τον σωματικό, ψυχικό και διανοητικό εκφυλισμό τους».

Με συγκινείτε, Γάλλοι, γι' αυτό θα σας γράψω εν είδει ιατρικής συνταγής δύο γνωμικά: «Κάνε το καλό, ρίξε την ψήφο στο γιαλό», κι ύστερα «απ' το Θεό χαρίσματα πολλά να μη ζητήσεις, μάθε να είσαι μερακλής, το βίο σου να ζήσεις».

Χαίρε, γρίπη, αναστάτωσες το έθνος των Νεοδημοκρατών, αλλά την πάτησες, καλή μου, γιατί υπάρχει κάποιος που αυτή τη στιγμή έχει το προβάδισμα κι από σένα. Δεν είναι άλλος από τον Κωστάκη Καραμανλή. Τι κάνει ο αρχηγός; Εχει το προβάδισμα. Και μετά; Θα έχει για πάντα το προβάδισμα. Μα δεν καταλαβαίνει ο λαός επιτέλους; Εχει πάρει τέτοια φόρα ο Κωστάκης, που και στο θάνατό του πάλι θα θέλει να έχει το προβάδισμα κι ως εκ τούτου και το πλεονέκτημα ότι στην Ανάσταση των Νεκρών θα είναι ο πρώτος.

Χαίρε, γρίπη, γιατί εσύ και μόνο εσύ τρομάζεις τα ανθρωπάκια για όλες τις χρήσεις και κρίσεις. Ανθρωπάκια του ΠΑΣΟΚ που τα σηκώνεις από τη μόνη εκκλησία που γνωρίζουν, την καφετέρια, όπου με το φραπέ στο αριστερό χέρι, μπροστά σε μια βαμμένη ξανθιά, μιλάνε συνέχεια για σεξ. Γι' αυτούς έγραψε το συμβόλαιο με το λαό ο Ανδρέας Παπανδρέου. Σοσιαλισμός κατ' ευφημισμόν. Αχ, αυτός ο Αντρέας, δεν είχε αφήσει περιοχή του επιστητού που να μην κάνει το σχετικό του μαργαριτάρι. Τον θυμήθηκα και τρόμαξα γιατί μέσα στην επιδημία της γρίπης ένας γιατρός βγήκε στην τηλεόραση και είπε ότι ο Αντρέας είναι ζωντανός. Θα το αντέξω κι αυτό όπως τη γρίπη.

Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ

«Σελίδες» της παραδοσιακής μουσικής «βιογραφίας» μας

Στη μνήμη του μεγάλου δασκάλου της παραδοσιακής μας μουσικής Σίμωνα Καρά είναι αφιερωμένη η νέα δισκογραφική κατάθεση του «Καλλιτεχνικού Συλλόγου Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου». Ο σύλλογος, χάρη στην ακούραστη προσπάθεια της ιδρύτριάς του, έχει εκδώσει από το 1981 έξι δίσκους παραδοσιακής μουσικής με τραγούδια Μικρασιάτικα, της ξενιτιάς, Αποκριάτικα, Πασχαλιάτικα κ.ά. Σήμερα προσφέρει ένα διαφορετικό, συλλεκτικό CD με την «Ακολουθία του Νυμφίου - Ορθρος Μεγάλης Τετάρτης (Το Τροπάριο της Κασσιανής)». Μια παραγωγή που διασώζει ένα κομμάτι της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παραδοσιακής μας μουσικής.

Αναφερόμενη στους λόγους που την οδήγησαν σε αυτή την έκδοση, η Δ. Σαμίου εξηγεί: «Πριν από πέντε χρόνια, παρακολουθούσα για πρώτη φορά το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης την Ακολουθία του Νυμφίου στην Καπνικαρέα, σ' αυτό το αριστούργημα της βυζαντινής αρχιτεκτονικής του 11ου αιώνα. Είναι γνωστό πως εκείνο που χαρακτηρίζει την ακολουθία της μέρας αυτής είναι το τροπάριο της Κασσιανής. Αυτό το τροπάριο το διδάχτηκα πριν από πενήντα τουλάχιστον χρόνια από τον αείμνηστο και μοναδικό δάσκαλο Σίμωνα Καρά. Από τότε δεν το ξανάκουσα ποτέ στην εκτέλεση που το είχα διδαχτεί, παρά μόνο στην Καπνικαρέα από τον Γιώργο Ρεμούνδο και το χορό του, ακριβώς όπως το ήξερα, μια και ο Γιώργος υπήρξε μαθητής του δασκάλου. Αμέσως πήρα την απόφαση να σώσουμε αυτό το μουσικό αριστούργημα, που διαρκεί περισσότερο από είκοσι λεπτά, δίνοντας έτσι την ευκαιρία και σε άλλους να το απολαύσουνε». Ψάλλει ο Βυζαντινός Χορός «Οι Καλοφωνάρηδες», σε διδασκαλία - διεύθυνση του Γιώργου Ρεμούνδου.

Τραγούδια θανάτου και Ανάστασης

Ενόψει του Πάσχα υπενθυμίζουμε το εξαίρετο διπλό άλμπουμ «Τα Πασχαλιάτικα» της Δόμνας Σαμίου, που είχε κυκλοφορήσει πριν λίγα χρόνια επίσης από το Σύλλογό της και περιλαμβάνει δεκάδες «ανοιξιάτικα τραγούδια του θανάτου και της Ανάστασης». Ο πρώτος ψηφιακός δίσκος περιλαμβάνει «Τα τελετουργικά», είκοσι εννέα μουσικά κομμάτια που αναφέρονται στις εκδηλώσεις και τα έθιμα της άνοιξης. Ξεκινώντας από την Καθαρή Δευτέρα καταγράφουν τη Σαρακοστή, τις τελετουργίες και τις κοριτσίστικες γιορτές «του Λαζάρου» και των «Βαΐων» μέχρι τα «μαγικά» τραγούδια της Λαμπρής και της Δεύτερης Μέρας του Πάσχα. Οπως για παράδειγμα το τραγούδι που προέρχεται από το Μελί Ερυθραίας της Μικράς Ασίας: «Χριστός Ανέ - Χριστός Ανέστη μάτια μου/ Χριστός Ανέστη μάτια μου κι έλα να φιληθούμε/, έτσ' είναι μάτια μου, έτσ' είναι κι έλα να φιληθούμε/ πάρε και κλη - πάρε και κλήμα τ' αμπελιού/ πάρε και κλήμα τ' αμπελιού κι έλ' να στεφανωθούμε/. Εβγα να με δεις που ήρθα/ τ' άστρι μ' έφερε τη νύχτα. Ομορφη που 'ναι η Λαμπρή απ' όλες τσι σκολάδες/, που βγάζουν την Ανάσταση μ' ολόχρυσες λαμπάδες/. Βιόλα μου και κατιφέ μου/ δε σ' αλησμονώ ποτέ μου...».

Στα «Τελετουργικά» δεσπόζει το συγκλονιστικό «Μοιρολόι της Παναγίας» όπως έχει ηχογραφηθεί σε 8 διαφορετικές περιοχές (Κύπρο, Θράκη, Μαρμαράς Μ. Ασίας, Φούρνοι Ικαρίας, Ρεϊζντερέ Ερυθραίας Μ. Ασίας, Πόντος, Μπαϊντίρι Μ. Ασίας και Μυτιλήνη). Πρόκειται για έναν «ανθρωποκεντρικό αφηγηματικό θρήνο», που τραγουδιέται από τις γυναίκες γύρω από τον «τάφο» του Χριστού, εκφράζοντας με αυτό τον τρόπο «τη συμπόνια, την ταύτισή τους με τη μητρική, ανθρώπινη πλευρά της Παναγίας».

Σε διαφορετικό κλίμα και μουσικό ύφος ο δεύτερος δίσκος με τίτλο «Χορευτικά» είναι μια πρόσκληση σε γλέντι και χορό. Περιλαμβάνει είκοσι δύο τραγούδια και σκοπούς, που «δοξάζουν τη ζωή και την άνοιξη» και δημιουργούν την κατάλληλη ατμόσφαιρα για μια μοναδική γιορτή, ένα λαμπρό πασχαλιάτικο πανηγύρι. Και σε αυτή τη δισκογραφική δουλιά της Δόμνας Σαμίου, εκτός από τους επαγγελματίες μουσικούς συνεργάτες της, τραγουδούν παιδιά, γυναίκες και άντρες, κάτοικοι των περιοχών όπου καταγράφηκαν τα έθιμα και τα τραγούδια. Ακόμη οι Θανάσης Μωραΐτης, Θεοπούλα Δοϊτσίδη, Λαμπριάνα Αγγούση και Αντώνης Κυρίτσης.

Το υλικό που περιλαμβάνεται στους δύο δίσκους, όπως έχει πει η Δόμνα Σαμίου, είναι αποτέλεσμα πολύχρονης έρευνάς της και καταγραφής από το '60 και μετά. Τα τραγούδια προέρχονται από το δικό της αρχείο (έχει συλλέξει 4.000 τραγούδια), καθώς και από το Λαογραφικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών, όπως είναι το τραγούδι του Ζαφείρη, που αναφέρεται σε ένα πολύ παλιό έθιμο, το οποίο συμβολίζει την ανάσταση της φύσης.

Οι δίσκοι «Τα Πασχαλιάτικα» και η «Ακολουθία του Νυμφίου» διακινούνται από την «Κίνηση Ηχου και Εικόνας».