ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Συνέβησαν το 2001

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»

Την έκπληξη έκανε ο μικρός πίθηκος

Ο Αγιούμου εν δράσει!

Η AI (από τα αρχικά στην αγγλική γλώσσα της Τεχνητής Νοημοσύνης) είναι ένας 25χρονος θηλυκός χιμπατζής, που αποτελεί διασημότητα για τις πνευματικές της ικανότητες, εννοείται συγκριτικά με τους υπόλοιπους πιθήκους. Βρίσκεται στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Πρωτευόντων Θηλαστικών του Πανεπιστημίου του Κιότο στην Ιαπωνία, όπου έχει μάθει να αναγνωρίζει πολλές δεκάδες χαρακτήρες της ιαπωνικής γραφής κάντζι. Ωστόσο, οι επιστήμονες αιφνιδιάστηκαν τον περασμένο Φλεβάρη, όταν ανακάλυψαν ότι ο γιος της AI, ο Αγιούμου, ενδέχεται να μαθαίνει μόνος του να διαβάζει!

Η AI περνάει μέρος κάθε μέρας μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή, όπου συνδυάζει λέξεις με χρώματα και σχήματα, με στόχο να κερδίσει νομίσματα των 100 γεν, για να αγοράσει κολατσιό από έναν αυτόματο πωλητή που βρίσκεται λίγο πιο πέρα. Στις 16 Φεβρουαρίου του 2001, όταν μόνο η βιντεοκάμερα παρακολούθησης κατέγραφε τα γεγονότα, ο ηλικίας μόλις 10 μηνών Αγιούμου, πήδηξε πάνω στο μόνιτορ και ταίριαξε σωστά την ιαπωνική λέξη που αντιστοιχεί στο χρώμα καφέ με ένα καφέ τετράγωνο. «Ηταν καταπληκτικό», λέει ο Τεσούρο Ματσουζάβα, ζωολόγος του ινστιτούτου. «Δεν είχε ποτέ πριν αγγίξει την οθόνη». Οι ερευνητές ελπίζουν τώρα ότι ο Αγιούμου θα συνεχίσει να μαθαίνει απλώς παρατηρώντας τη μητέρα του, χωρίς να χρειαστεί να εκπαιδευτεί από ανθρώπους όπως εκείνη.

Τι έκανε ο Αγιούμου το νόμισμα των 100 γεν που κέρδισε; «Πήγε και αγόρασε σταφίδες από τον αυτόματο πωλητή. Είναι η αγαπημένη του λιχουδιά», λέει ο Ματσουζάβα.

Τελικά ήταν φόνος

Ιταλοί επιστήμονες εξετάζουν το μουμιοποιημένο σώμα του «ανθρώπου των πάγων», που πέθανε σε ηλικία μεταξύ 45 και 47 ετών

Στη δεκαετία που πέρασε από τότε που ανακαλύφθηκε το ηλικίας 5.300 ετών μουμιοποιημένο σώμα του σε έναν παγετώνα στα σύνορα Ιταλίας - Αυστρίας, διατυπώθηκαν διάφορες θεωρίες για τα αίτια του θανάτου αυτού του προϊστορικού Ευρωπαίου. Βρέθηκε πάνω στο βουνό κατά τη διάρκεια μιας φθινοπωρινής καταιγίδας, έπεσε σε μια σχισμή του παγετώνα και πάγωσε, υπέθεσαν ορισμένοι. Οχι, μεταφέρθηκε πάνω στο βουνό την άνοιξη και έγινε το αντικείμενο ανθρωποθυσίας. Μήπως πέθανε από αρθρίτιδα ή υποσιτισμό; Τελικά, πέρσι βρέθηκε άκρη. Ο «άνθρωπος των πάγων» του Τιρόλο, γνωστός και ως Οτζι, σκοτώθηκε από ένα βέλος στην πλάτη.

Οι γιατροί του Γενικού Περιφερειακού Νοσοκομείου του Μπολζάνο, της ιταλικής πόλης όπου φυλάσσεται ο Οτζι, ψάχνοντας για τυχόν σπασμένα οστά ανακάλυψαν σε μια ακτινογραφία τη φτιαγμένη από σχιστόλιθο μύτη του βέλους. Μια αξονική τομογραφία επιβεβαίωσε την παρατήρηση. Σφηνωμένη γύρω στα 2 εκατοστά από τον αριστερό πνεύμονα του Οτζι, η μύτη του βέλους όχι μόνο παρέλυσε το αριστερό του χέρι, αλλά του θρυμμάτισε και την ωμοπλάτη, διαρρηγνύοντας μεγάλες αρτηρίες και οδηγώντας τον στο θάνατο από αιμορραγία μέσα σε μερικές ώρες το αργότερο. Τότε, γιατί χρειάστηκαν γύρω στα 10 χρόνια οι ερευνητές για να προσδιορίσουν την αιτία θανάτου αυτού του προϊστορικού ανθρώπου; Προφανώς, η μύτη του βέλους διέφευγε συνεχώς της προσοχής, γιατί οι ραδιολόγοι έψαχναν για σπασμένα οστά, παραμορφώσεις ή σημάδια κάποιας σοβαρής αρρώστιας και όχι για βέλη.

Το κίνητρο του φόνου θα παραμείνει βέβαια μυστήριο. Ισως στον Οτζι να έστησε ενέδρα κάποιος εχθρός του που προσπαθούσε να του κλέψει τα πρόβατα. `Η μπορεί να πληγώθηκε στη μάχη, λέει ο Ε. Εγκαρτερ Βιγκλ, ο παθολόγος που συντόνισε την επιστημονική μελέτη του ανθρώπου των πάγων. Τα τόξα και τα βέλη ήταν κοινά είδη κυνηγίου εκείνη την εποχή και είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι χρησιμοποιούνταν και σε εχθροπραξίες. Εκείνο που είναι βέβαιο, είναι ότι ο θάνατος του Οτζι δεν προήλθε από φυσικά αίτια.

Μαύρη τρύπα σε ... δίαιτα

Μικρό αλλά όχι ασήμαντο. Επειδή οι μαύρες τρύπες^* καταπίνουν οτιδήποτε βρεθεί στο δρόμο τους, θα περίμενε κανείς να γίνονται συνεχώς όλο και μεγαλύτερες. Μερικοί φιλοσοφούντες βλέπουν και σ' αυτό ένα υποτιθέμενο τέλμα, στο οποίο οδεύει το σύμπαν, με διάσπαρτες μαύρες τρύπες εδώ κι εκεί και τίποτα άλλο. Τον περασμένο Οκτώβρη, Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακάλυψαν μια γρήγορα περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα που χάνει ενέργεια (άρα και μάζα)! Επειδή βρίσκεται μέσα σε ένα έντονο μαγνητικό πεδίο, η περιστροφή της επιβραδύνεται, με αποτέλεσμα να μεταφέρεται ενέργεια στο νεφέλωμα που την περιβάλει. Απ' ό,τι φαίνεται, η φύση δε θα πάψει να εκπλήσσει τους κάθε λογής ιδεαλιστές και μεταφυσικούς με την ικανότητά της να κινείται, να αλληλεπιδρά, να εξελίσσεται και να αναγεννάται.

^* Οι μαύρες τρύπες είναι ουράνια σώματα με τεράστιο βαρυτικό πεδίο, που προκύπτουν μόνο από τη θεωρία και εξ ορισμού δεν μπορούν να παρατηρηθούν απευθείας μιας και τίποτα δεν ξεφεύγει από την έλξη τους, ούτε ακόμα και το φως. Βέβαια, μπορεί να παρατηρηθούν τα φαινόμενα που προκύπτουν σαν αποτέλεσμα της ταχύτατης προσέγγισης της καταπίπτουσας ύλης στον ορίζοντα γεγονότων (την περιοχή γύρω από τη μαύρη τρύπα απ' όπου δεν επιστρέφει τίποτα). Χάρη σε τέτοιες παρατηρήσεις οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει πολλά σημεία στο διαστημικό χώρο (συχνά μάλιστα στο κέντρο των γαλαξιών) όπου μόνο η ύπαρξη μαύρης τρύπας μπορεί να ερμηνεύσει όλα τα παρατηρούμενα στοιχεία.