ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 9 Σεπτέμβρη 2001
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Γκαλλιτσανό

Δε νομίζω να υπάρχει κανείς από μας που να μην επιθυμεί να επισκεφτεί τα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας. Και επειδή πολλές φορές, τις περισσότερες ίσως, δυστυχώς, η επιθυμίες δεν είναι εφικτές, αναζητήσαμε άλλους τρόπους για να μάθουμε τουλάχιστον τι συμβαίνει εκεί κάτω. Τα νέα είναι ευχάριστα. Από τις εκδόσεις «Αντίκτυπος» κυκλοφόρησε η ελληνική έκδοση του βιβλίου «Γκαλλιτσανό: Η Ακρόπολη της Μεγάλης Ελλάδας» της σειράς Ελληνόφωνα χωριά της Ιταλίας.

Το Γκαλλιτσανό είναι το κατ' εξοχήν ελληνόφωνο χωριό στην Κάτω Ιταλία, αφού το σύνολο των κατοίκων του ομιλούν την γκρεκάνικη διάλεκτο. Πρόκειται για μοναδικό φαινόμενο στον κόσμο, μια γλώσσα να διαρκεί περισσότεροι από 2.500 χρόνια έξω από τη μητρόπολή της. Το βιβλίο όμως αυτό που σας προτείνουμε δεν αναφέρεται μόνον στο παρελθόν. Αποτελεί και ένα χρήσιμο οδηγό για το σήμερα, αρκετά κατατοπιστικό για κάποιον που θέλει να το επισκεφτεί. Για μας δηλαδή. Συγγραφέας είναι ο Φίλιππο Κοντέμι, ενώ τη φιλολογική επιμέλεια έχει η Μάνα των Ελληνόφωνων, όπως την αποκαλούν οι ίδιοι, η Ανζέλ Μεριανού. Επειδή το βιβλίο δε θα το βρείτε σε όλα τα βιβλιοπωλεία, τηλεφωνήστε στο τηλέφωνο 34.25.775

Ανευ σημασίας;

«Κάτι σοβαρό μου έτυχε τελευταία στιγμή» /ειδοποίησες υφαίνοντας διατύπωση ντεμοντέ. «Τα λέμε μιαν άλλη φορά» ύφανες ακόμα/ κι έκλεισε ο αργαλειός/ Μιαν άλλη φορά/ Κατά πού πέφτει αυτός ο δρόμος; Μακριά;/ Είναι κεντρικός διασχίζει τα συνήθη; Μακριά; /Θα πρέπει να 'χω ξαναπάει τον θυμάμαι κάποια πείρα μου αμυδρά/ Μήπως εννοείς εκεί που συναντιούνται/ η ασυνέπεια με την ευκολία;/ Μιλώ γι' αυτές τις δύο που αγαπούν/ και εν γνώσει τους μοιράζονται / τον ίδιο ψεύτη λόγο/ Τέλος πάντων εκεί το ραντεβού/ Δε χανόμαστε/ Στην ίδια μικροσημασία κατοικούμε/ κάπου θα την πετύχω αυτή την« άλλη φορά»/ Ενα δυο τετράγωνα άνθρωπος μεσολαβεί. Αν δεν είναι στο ένα/ θα είναι στο επόμενο ξεχνάμε.

Με εκπληκτικό, ασυνήθιστο και, φυσικά, εξαιρετικό ποιητικό τρόπο, η αγαπημένη μας ποιήτρια, η Κική Δημουλά, στη νέα της συλλογή «Ηχος απομακρύνσεων» (εκδόσεις «Κέδρος»), σημαδεύει τον αναγνώστη και πετυχαίνει με την πρώτη το στόχο της: Την καρδιά. Πονάει η πληγή, που ναι μεν έχει πάψει να αιμορραγεί αλλά που είναι σε πολεμική ετοιμότητα αίμα να στάξει, που είναι συνεχώς σε επιφυλακή, περιμένοντας την πρώτη ευκαιρία για να εκραγεί. Μια φλογερή "Αίτνα" κρύβουμε επιμελώς, στο αριστερό μέρος του στέρνου μας, μια «Αίτνα» αυτοκαταστροφική που αλίμονο όλη τη λάβα της τη ρίχνει μέσα της. Πάνω της... Πέστε μας ειλικρινά, ποιος από εμάς δεν έχει ακούσει αυτό το προσβλητικό, το αναβλητικό, το τραγικά αδιάφορο "τα λέμε άλλη φορά" να προφέρεται από χείλη αγαπημένα; Και όσοι από εμάς ηρέμησαν με τον τίτλο του ποιήματος «Ανευ σημασίας», είναι τυχεροί. Μια ειρωνική διάθεση με γεύση πικραμύγδαλου εμπεριέχεται σ' αυτές τις λέξεις. Δεν το διέκριναν;

Καθ' οδόν: Στη Νέα Ζηλανδία

Οπου και να πας στην Ελλάδα όλο και κάποιον γνωστό θα συναντήσεις που θα σε πληγώσει. Αρκετούς φίλους, πρώην φίλους, φίλους φίλων και γνωστούς των γνωστών, είδαμε φέτος το καλοκαίρι στα νησιά, αλλά και στη στερεά. Γι' αυτό λέμε να πάμε σήμερα μακριά, πολύ μακριά που μοιάζει απίθανο να πέσουμε πάνω στον «απέναντί» μας, στο συνεργάτης μας, στον εφημεριδοπώλη μας, στο θυρωρό μας. Θα «πεταχτούμε» μέχρι την απίστευτη μακρινή Νέα Ζηλανδία. Μας παρασύρει μια καρτ ποστάλ που κρατάμε στα χέρια μας, μια καρτ ποστάλ που μόλις μας άφησε ο ταχυδρόμος και που μας ανασύρει κάποιο τυχοδιωκτικό - ταξιδιωτικό στοιχείο που μέσα μας, επιμελώς κρύβεται.

Ιστορικά

Η ιστορία του εποικισμού της Νέας ζηλανδίας δεν έχει μελετηθεί σε βάθος. Σύμφωνα με ανεξακρίβωτες πληροφορίες, που έχουμε, πολύ πριν μεταναστεύσουν στα νησιά οι πρόγονοι των Μαορί από την κεντρική Πολυνησία μεταξύ του 10ου και του 14ου αιώνα, ζούσαν εδώ διάφορες φυλές, που αργότερα οι περισσότερες εξαφανίστηκαν και μόνο λίγες συγχωνεύτηκαν με τους Μαορί, που σήμερα αριθμούν περίπου τις 280.000 χιλιάδες, ενώ οι Αγγλο - Ζηλανδοί φτάνουν τα 2,5 εκατομμύρια, ελάχιστοι Σκοτσέζοι, Ολλανδοί, Ιρλανδοί, ιθαγενείς των νησιών, Κουκ, Κινέζοι και Ινδοί. Η Νέα Ζηλανδία ανακαλύφθηκε από τον Ολλανδό θαλασσοπόρο Α. Τσάπμαν το 1642 όμως πέρασε ένας αιώνας και κάτι, δηλαδή το 1769 για να εξερευνηθεί από τον Αγγλο Τζ. Κουκ. Οι πρώτοι μόνιμοι οικισμοί των Ευρωπαίων χρονολογούνται από τις αρχές του 19ου αιώνα, ενώ η κατάληψη της γης των Μαορί άρχισε λίγο αργότερα. Το 1839 η Εταιρεία της Γης της Νέας Ζηλανδίας έστειλε στη χώρα την πρώτη οργανωμένη ομάδα αποίκων. Οι άποικοι αυτοί ίδρυσαν τη Γουέλιγκτον. Το 1840, οι Βρετανοί επέβαλαν στους αρχηγούς των Μαορί συμφωνία, με την οποία οι τελευταίοι εκχωρούσαν στη βασίλισσα της Βρετανίας όλα τα δικαιώματα και την κυριαρχία. Το 1843, οι Μαορί άρχισαν ένοπλο αγώνα κατά των Βρετανών αποικιοκρατών που έγινε γνωστός και έμεινε στην ιστορία ως ο Πόλεμος Μαορί.

Ο χρυσός πυρετός

Ο πυρετός του χρυσού άρχισε να ανεβαίνει στη Νότια Νήσο, με αποτέλεσμα να ωθήσει πολλούς χρυσοθήρες να μεταναστεύσουν σ' αυτή «νέα χώρα και μοιραίως ο πληθυσμός διπλασιάστηκε, ενώ η αρπαγή της γης από τους έρημους, τους νικημένους Μαορί, ήταν πια στην ημερήσια διάταξη. Αυτά τα αχανή κομμάτια γης έγιναν φάρμες εκτροφής προβάτων που το 1871 έφταναν να διαθέτουν 10 εκατομμύρια πρόβατα. Το 1893 δόθηκε δικαίωμα ψήφου σε όλους τους κατοίκους, καθιερώθηκε το κατώτατο μειώθηκε η εβδομαδιαία απασχόληση και άρχισε η χορήγηση των συντάξεων. Στα 1907, έτσι συνοπτικά θα πούμε, η ΝΖ έγινε αυτοκυβερνώμενη κτήση, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο αγωνίστηκε στο πλευρό της Μεγάλης Βρετανίας, μα με το πέρασμα του χρόνου οι στενοί δεσμοί με τη Γηραιά Αλβιόνα εξασθένησαν παρ' όλο που πάντα η τελευταία ασκεί επιρροή.

Κλίμα, ποταμοί, λίμνες και πανίδα

Η Νέα Ζηλανδία έχει υποτροπικό θαλάσσιο κλίμα, που γίνεται εύκρατο στις ακραίες νοτιότερες περιοχές. Η μέση θερμοκρασία του Ιουλίου είναι 12 βαθμοί Κελσίου, ενώ τον Γενάρη που έχουν καλοκαίρι φτάνει στις 19 βαθμούς Κελσίου. Ολο το χρόνο πέφτουν ασταμάτητα βροχές ενώ το χιόνι βρίσκεται μόνο στα ορεινά. Οι μεγαλύτεροι παγετώνες είναι οι Τάσμαν, Φραγκίσκου Ιωσήφ και Φοξ. Οι ποταμοί και οι λίμνες που πηγάζουν από τα βουνά αποτελούν σημαντική πηγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Ο μεγαλύτερος ποταμός είναι ο Ουαϊκάτο και η μεγάλη λίμνη ονομάζεται Ταουπό. Οσο για τα εδάφη και τη βλάστηση καλύπτονται από ένα κίτρινο χώμα, ενώ οι πεδιάδες του Καντέρμπουρι από γόνιμα μαυροχώματα, και οι λεκάνες της Νότας Νήσου από καστανόχωμα. Σε ποσοστό πάνω από 75% η πανίδα είναι ενδημική και επικρατούν τα πολυετή αλλά και αειθαλή φυτά. Οσο για την πανίδα ο ζωικός κόσμος της Νέας Ζηλανδίας είναι ο αρχαιότερος της Γης. Τα μόνα θηλαστικά είναι οι ποντικοί, τα σκυλιά και νυχτερίδες, ενώ δυστυχώς μεγάλοι πληθυσμοί ζώων έχουν εξαφανιστεί από το ανελέητο ανθρώπινο κυνήγι. Οι προστατευόμενες περιοχές είναι τα εθνικά πάρκα. Το μεγαλύτερο είναι το Φιορντλάντ, στη Νότια Νήσο.

Επιμύθιο

Διαβάζουμε τις λιγοστές φράσεις που μου γράφει η φίλη που βρίσκεται εκεί. «Είναι υπέροχα. Θα ήθελα να ήσουν εδώ». Και εγώ θα το ήθελα, σκέφτομαι, ενώ στα αυτιά, εντελώς απροσδόκητα μου ηχεί το τραγουδάκι που μου ψιθύριζε η καλλίφωνη μάνα μου, όταν ήμουνα μικρή, ήσυχη, αθώα και καλή, τότε: «Θα σε πάρω να φύγουμε, σ' άλλη γη σ' άλλα μέρη, που κανέναν δεν ξέρουμε και κανείς δε μας ξέρει...».

Θα ήθελα να ξαναγινόμουν μικρή; αναρωτιέμαι. Δύσκολη η απάντηση. Ισως για λίγο, μονάχα για να ξανακούσω εκ του φυσικού τη λατρεμένη αυτή φωνή που τόσο μου λείπει και ακόμη για να μη μου φαίνεται η Νέα Ζηλανδία τόσο μακρινή.

Μικρές ιδέες
Μια γωνιά διαφορετική

Διανύουμε τη μεταβατική περίοδο, εκείνη την περίοδο που μοιάζει ήρεμη, θερμή, σοβαρή, στωική και γαλήνια, ενώ ξέρουμε ότι στην ουσία ο χειμώνας καραδοκεί και όπου να 'ναι θα εμφανιστεί. Το φθινόπωρο προχωρεί αργά, αλλά σταθερά και η σκέψη μας που μέχρι αυτή τη στιγμή ήταν «έξω», αρχίζει δειλά δειλά να κόβει βόλτες στο εσωτερικό του σπιτιού μας. Διότι όπως και να το κάνουμε, τώρα που οι μέρες άρχισαν να κονταίνουν, τώρα που το φως έχει λιγότερη διάρκεια και έχει μια δόση μελαγχολίας γινόμαστε πιο εσωστρεφείς. Ομως, παρ' όλο που το βλέμμα είναι στραμμένο μέσα νιώθουμε ότι έχουμε ανάγκη από χρώματα, για να σπάσουμε το γκρίζο του χειμώνα που μας περιμένει. Δε χρειάζονται πολλά λόγια: η φωτογραφία μιλά μονάχη της. Ενα τραπέζι καλυμμένο με ριγέ τραπεζομάντιλο, βιβλία ντυμένα σε διαφορετικές αποχρώσεις, άνθη που από τη φύση τους, έτσι και αλλιώς, δίνουν χρώμα, μια ταπετσαρία με δέντρα και λουλούδια και τέλος μια μεγάλη αλλά απλή πολυθρόνα με πολύχρωμα μαξιλάρια. Ολα αυτά τα μικρά και τόσο εύκολα να αποκτηθούν αντικείμενα δημιουργούν μια γωνιά διαφορετική, αισιόδοξη, φιλική και ζεστή.

Επιχείλιος έρπης

Ο ιός του έρπητα έχει δύο τύπους. Τον επιχείλιο έρπητα, που εμφανίζεται στα χείλη και σπάνια στο εσωτερικό μέρος της στοματικής κοιλότητας, και εκείνος που προσβάλλει τα γεννητικά όργανα.

Συνήθως, ο επιχείλιος έρπης γίνεται αντιληπτός, από έντονη κοκκινίλα στην επιφάνεια του χείλους, η οποία όσο περνάει η ώρα γεμίζει με φουσκάλες άσπρου υγρού. Στη συνέχεια όσο διαρκεί η επώαση του ιού, η φουσκάλα ξεραίνεται, κάνει μια κίτρινη κρούστα και στη διάρκεια μιας βδομάδας εξαφανίζεται, χωρίς να αφήσει σημάδι στο σημείο που αναπτύχθηκε ο έρπης.

Αυτό δε σημαίνει ότι ο ιός εξαφανίστηκε. Παραμένει στο σώμα και επανεμφανίζεται μετά από έντονο στρες, ή κούραση. Καλό είναι όταν ο ιός είναι σε έξαρση, να αποφεύγετε να φιλάτε τους οικείους σας, να πίνετε από το ίδιο ποτήρι νερό και το κυριότερο να μην αγγίζετε την πληγή με τα χέρια σας, ούτε να προσπαθήσετε να αφαιρέσετε την κρούστα. Λίγο οινόπνευμα σε βαμβάκι ανακουφίζει και απολυμαίνει την πληγή, ενώ ο πάγος απαλύνει από το «κάψιμο» Επίσης, υπάρχουν και αρκετές κορτιζονούχες αλοιφές που μπορούν να σας ανακουφίσουν.

Εις υγείαν

Να πάμε στην Αργεντινή, τι λέτε; Μα φυσικά και κάπως μακριά πέφτει αλλά εμείς θα βρούμε έναν ανώδυνο, ανέξοδο και εύκολο τρόπο να μεταφερθούμε εκεί σε λίγα λεπτά της ώρας. Θα χορέψουμε -νοερά- τάγκο, θα περπατήσουμε στις μεγάλες λεωφόρους, θα αναζητήσουμε τα ίχνη της αμφιλεγόμενης Εβίτας, θα διαβάσουμε όλους του μεγάλους συγγραφείς, όπως τον Αλέχο Καρπαντιέ π.χ. και έπειτα θα γυρίσουμε. Πώς; με ένα κοκτέιλ:

Argentina λοιπόν: 1/3 Τζιν, 1/3 Βερμούτ Ντράι, 1/6 Κουαντρό, 1/6 βενεδικτίνη, Λίγες σταγόνες Ανγκοστούρα και 1-2 σταγόνες Μπίτερ Ορεντζ. Ρίχνουμε τα υλικά στο σέικερ, τα χτυπάμε καλά, τα σερβίρουμε, το πίνουμε και αμέσως βρισκόμαστε στο Μπουένος Αϊρες.

Μεξικό: Και εκεί θα βρεθούμε στη χώρα των Ζαπάτα και Χουαρέζ, στη μαγική χώρα, στη χώρα του πλούτου και της αδικίας, στη χώρα με τις υπέροχες μελωδίες, και τις πανέμορφες γυναίκες: Με 3/4 Τεκίλα, 1/8 Χυμός πορτοκαλιού, 1/8 χυμός λεμονιού και μερικές σταγόνες βύσσινο, καθώς μια κουταλιά της σούπας τριπλ σεκ. θα βρέξουμε τα χείλη των ποτηριών με λεμόνι, θα τα βουτήξουμε σε ψιλό αλάτι και θα ανακατέψουμε τα υλικά, πριν τα καταναλώσουμε φυσικά.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ