Οι συμπληγάδες του ιμπεριαλιστικού πολέμου, που ξέσπασε στην Ουκρανία λίγους μήνες μετά το προηγούμενο 21ο Συνέδριο του Κόμματός μας, συνέτριψε τα σκαριά πολλών ΚΚ, που δεν έφεραν την ανάλογη θωράκιση. Κάποια τα βύθισε στον βούρκο της συνεργασίας με αστικές δυνάμεις και κυβερνήσεις στο όνομα του κάλπικου «αντιφασισμού» και του ψευδεπίγραφου «αντιιμπεριαλισμού», είτε τα άφησε σκέτα συντρίμμια να επιπλέουν, ψελλίζοντας πασιφιστικές ατάκες.

Το Κόμμα μας, το ΚΚΕ, μαζί με έναν ακόμη πυρήνα ΚΚ, αντιπάλεψε αυτήν την κατάσταση και πρωτοστατεί στην ανασυγκρότηση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος. Βρέθηκε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, με την πλευρά των λαών κι όχι των ιμπεριαλιστών, που λύνουν την αλληλοφαγωμάρα τους για τα κέρδη των λίγων, ερειπώνοντας και μακελεύοντας.

Τα κατάφερε χάρη στις αγωνιστικές περγαμηνές, στις ρίζες με την εργατική τάξη, αλλά και γιατί δεν αντιμετωπίζει τη θεωρία μας σαν κάτι το στατικό και αποστεωμένο. Αντίθετα, την επεξεργάστηκε παραπέρα, κατέληξε σε κρίσιμα συμπεράσματα για την Ιστορία, για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα και διαμόρφωσε επαναστατικό Πρόγραμμα. Θωρακίστηκε με τα συμπεράσματα από την πείρα της λαθεμένης στρατηγικής των σταδίων, των αντιφασιστικών μετώπων με αστικές δυνάμεις, τις αιτίες ανατροπής του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και διευκρίνισε τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Αυτά το βοήθησαν να κρατήσει τιμόνι στα δύσκολα. Να μπορέσει να διαφυλάξει την αυτοτελή του στρατηγική, να μη συρθεί στην υπηρεσία του ευρωατλαντικού ιμπεριαλιστικού μπλοκ, που προβάλλει την πάλη δήθεν με τον «αναθεωρητισμό του διεθνούς δικαίου» ή του ευρωασιατικού, που έχει μπει σε τροχιά διαμόρφωσης και προτάσσει μια νέα δήθεν «δίκαιη αρχιτεκτονική διεθνών σχέσεων» και τον «πολυπολικό κόσμο».

Αντέξαμε, αλλά πρέπει να έχουμε συναίσθηση πως αυτή μας η στάση δοκιμάζεται κάθε ώρα. Οι σειρήνες του αποπροσανατολισμού είναι πανίσχυρες και όταν η ενημέρωση δεν γίνεται από τον «Ριζοσπάστη», τον «902», την ΚΟΜΕΠ, αλλά από άλλες πηγές, όταν δεν αφιερώνεται χρόνος για προσωπική μελέτη και αφομοίωση των επεξεργασιών του Κόμματος για την Ιστορία, τον Σοσιαλισμό κ.ά, τότε καραδοκεί το μαύρο φίδι του οπορτουνισμού.

Τα προηγούμενα χρόνια, πριν ακόμη τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία, καυτηριάζαμε την εικόνα ΚΚ, που συμμετείχαν ή στήριζαν κυβερνήσεις της σοσιαλδημοκρατίας, την ιμπεριαλιστική ΕΕ και τις επεμβάσεις του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ σε Αφγανιστάν, Γιουγκοσλαβία, Λιβύη, Συρία κ.ο.κ., καταπίνοντας αμάσητα όλα τα προσχήματα των ιμπεριαλιστών του ευρωατλαντικού μπλοκ. Τώρα, δίπλα σε αυτήν την εικόνα, που εξακολουθεί να είναι ισχυρή στα λεγόμενα «αριστερά ευρωπαϊκά» κόμματα, ήρθε να προστεθεί και η πλευρά των οπορτουνιστών και απολογητών της άλλης πλευράς της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης. Γιατί οπορτουνισμός στις διεθνείς σχέσεις είναι:

• να πιστεύεις πως ο πόλεμος των ιμπεριαλιστών μπορεί να αποφευχθεί με διεθνή συστήματα ασφαλείας, συμφωνίες και «πόλους» καπιταλιστικών κρατών, χωρίς την ανατροπή αυτού του βάρβαρου εκμεταλλευτικού καπιταλιστικού συστήματος.
• να πιστεύεις πως μπορεί το οποιοδήποτε καπιταλιστικό κράτος, δηλαδή η μηχανή καταπίεσης της εργατικής τάξης, να είναι δήθεν αντιιμπεριαλιστικό.
• να πιστεύεις πως η Κίνα, όπου διαφεντεύουν τα μονοπώλια με κόκκινες σημαίες, «οικοδομεί τον σοσιαλισμό με αγορά».
• να βλέπεις ως ιμπεριαλιστική δύναμη μόνο τις ΗΠΑ και την ΕΕ, κλείνοντας τα μάτια στις ανερχόμενες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, που πότε ανταγωνίζονται και άλλοτε συνεργάζονται με ΗΠΑ - ΕΕ, για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των δικών τους μονοπωλίων.

Σήμερα η λογική των σταδίων, που έχει οργώσει το έδαφος στον οπορτουνισμό, έχει κάνει ορισμένα ΚΚ να βλέπουν στο αστικό καθεστώς της Βενεζουέλας ως δήθεν «αντιιμπεριαλιστικό παράδειγμα», την ώρα που αυτό διώκει το ΚΚ Βενεζουέλας και άλλους αγωνιστές που αντιτίθενται σε αντιλαϊκά αντεργατικά μέτρα. Κάποια άλλα ΚΚ, που έχουν γίνει απολογητές της ρωσικής αστικής τάξης, κάνουν πως δεν βλέπουν πως εκεί φιλοξενήθηκε με τον πιο επίσημο τρόπο η τελευταία παγκόσμια συνάθροιση φασιστικών αποβρασμάτων, συμπεριλαμβανομένης της «Χρυσής Αυγής». Τέλος, φτάσαμε στο σημείο να υπάρχει ΚΚ, το λεγόμενο Αμερικάνικο ΚΚ, που έκανε προεκλογική εκστρατεία υπέρ του Τραμπ.

Το γεγονός πως στρεβλές, οπορτουνιστικές προσεγγίσεις για τα παραπάνω κυριαρχούν σήμερα σε διάφορα ΚΚ της λεγόμενης «Παγκόσμιας αντιμπεριαλιστικής πλατφόρμας» και του «Παγκόσμιου αντιφασιστικού φόρουμ» δείχνει από την ανάποδη το πού μπορεί να συρθεί ένα ΚΚ εάν δεν βαθαίνει στην κοσμοθεωρία μας. Αυτή η άσχημη κατάσταση έρχεται σαν το τέντζερη, που κυλά για να βρει το καπάκι των οπορτουνιστικών κομμάτων - μελών του «Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς», που είναι οι «αριστεροί» υπέρμαχοι της ΕΕ, στο όνομα μιας δήθεν αταξικής «ενωμένης Ευρώπης» και «κήρυκες» της υποταγής του εργατικού κινήματος στους στόχους και στις διεθνείς συμμαχίες της αστικής τάξης των χωρών τους και της ευρωατλαντικής πλευράς στην ιμπεριαλιστική σύγκρουση.

Σε αντιπαράθεση με όλους τους παραπάνω, το ΚΚΕ, μαζί με τα κόμματα που συμμετέχουν στη «Διεθνή Κομμουνιστική Επιθεώρηση», στην «Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Δράσης» και μερικά ακόμα, με τη στάση τους καταδεικνύουν τη δύναμη της επαναστατικής θεωρίας μας, την ανάγκη μελέτης των σύγχρονων φαινομένων και εξελίξεων, που είναι πλήθος. Είναι φανερό πως όσο αυξάνει η δύναμη της μελέτης και αφομοίωσης από το κομματικό δυναμικό των επεξεργασιών του Κόμματος για διεθνή ζητήματα, την Ιστορία, τον Σοσιαλισμό κ.ά., τόσο αυτό θα μπορεί σαν κυματοθραύστης να σταθεί στην πίεση του κάθε ιδεολογικού αντιπάλου, κάθε αστικής τάξης και ιμπεριαλιστικής συμμαχίας, αποκρούοντας και τον οπορτουνιστικό συρφετό κάθε είδους, που δεν έχει παραιτηθεί από την προσπάθεια να σύρει ένα κόμμα ηρωικό σαν το δικό μας στην ουρά της μιας ή της άλλης αστικής τάξης.

Δεν φτάνει μονάχα να αγαπάς τη Σοβιετική Ενωση, την Κούβα, να ορκίζεσαι στην επανάσταση και στον σοσιαλισμό. Πρέπει να γνωρίζεις και μαχητικά να υπερασπίζεσαι τις νομοτέλειες της επανάστασης και σοσιαλιστικής οικοδόμησης, να είσαι προετοιμασμένος για το τι ακολουθεί όταν αυτές παραβιάζονται.

Ειδικά τα στελέχη του Κόμματος και της ΚΝΕ θα πρέπει να μελετούν και τη «Διεθνή Κομμουνιστική Επιθεώρηση», που είναι το διεθνές περιοδικό που βγάζει το ΚΚΕ μαζί με άλλα ΚΚ και υπερασπίζεται τον μαρξισμό - λενινισμό, εξετάζοντας σύγχρονα ζητήματα της ιδεολογικής διαπάλης. Γενικότερα, πρέπει να δίνεται βάση στις τοποθετήσεις της «Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Δράσης», στις παρεμβάσεις του Κόμματός μας σε διεθνή ζητήματα, που διαφωτίζουν για τις εξελίξεις και την επαναστατική γραμμή στις διεθνείς σχέσεις και στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

Η δύναμη του Κόμματός μας και η σταθερότητά του απέναντι σε κάθε δοκιμασία, μπορεί πολλαπλά να ενισχυθεί όταν οι φίλοι, τα μέλη και τα στελέχη του Κόμματος είναι εξοπλισμένα ιδεολογικοπολιτικά και προετοιμασμένα στο κάλεσμα της Ιστορίας, στην πάλη μας για τον Σοσιαλισμό!

Οι Θέσεις της ΚΕ για το 22ο Συνέδριο του Κόμματος επιβεβαιώνουν ότι η διαμόρφωση του Κόμματος με αυτά τα χαρακτηριστικά, με αυτό το Πρόγραμμα και Καταστατικό, δεν αποτέλεσε ούτε αποτελεί ένα μονόπρακτο έργο. Προηγήθηκε μια ολόκληρη πορεία, σκληρή, επίπονη, διαμόρφωσής του, με σημαντικά βήματα στη μαζική πολιτική δράση, έτσι ώστε σήμερα να μπορούμε να στρέψουμε τον φακό στο Κόμμα, στην κατάσταση των δυνάμεών μας, στην ικανότητα και προετοιμασία μας να αντιστοιχιζόμαστε καθημερινά στον κατακτημένο επαναστατικό χαρακτήρα του Κόμματος.

Ενα ζήτημα που απασχολεί και βρίσκεται διαρκώς στο κέντρο της προσοχής μας είναι η ανάδειξη στελεχών και η διαμόρφωσή τους, από την ΚΕ του ΚΚΕ και το ΚΣ της ΚΝΕ έως τα Γραφεία των ΚΟΒ και ΟΒ.

Κρίσιμο στοιχείο στους στόχους που τίθενται, δηλ. στην ικανότητα του Κόμματος να παρεμβαίνει σε όλα τα μέτωπα πάλης από τη σκοπιά του Προγράμματος, να αναπτύσσει τον ιδεολογικοπολιτικό αγώνα μέσα στο κίνημα, να βάζει καθημερινά το λιθαράκι του στη συγκέντρωση της επαναστατικής στρατιάς, είναι η γνώση, το ιδεολογικό - πολιτικό υπόβαθρο, οι ασφαλιστικές δικλίδες που διαμορφώνουμε με βάση τη θεωρία και τις επεξεργασίες μας για την εξασφάλιση της επαναστατικής γραμμής σε κάθε φάση της ταξικής πάλης, ανεξαρτήτως συνθηκών.

Οι δυσκολίες, που εντοπίζονται σ' αυτό το ζήτημα και στο κείμενο των Θέσεων, αποτυπώνονται ποικιλοτρόπως: Στην επεξεργασία, το γράψιμο κειμένων, άρθρων, ανακοινώσεων, στην προπαγάνδα, στην ατομική συμβολή μας στις συλλογικές επεξεργασίες, στην ετοιμότητά μας να παρεμβαίνουμε αποτελεσματικά με τη γραμμή μας στο κίνημα, στη διαπάλη. Π.χ. πώς προωθούμε τη δουλειά με το Πρόγραμμα του Κόμματος αν η προπαγάνδα μας σε έναν χώρο περιορίζεται στην αναγκαία μεν, αλλά όχι αρκετή αντιπαράθεση «θέσεων» για την παιδεία, την υγεία κ.λπ., χωρίς να επιδιώκουμε να κεντράρουμε και στο γιατί χρειάζεται σύγκρουση, γιατί η διέξοδος είναι ο δρόμος της ανατροπής, που απαντάει και «απέναντι σε ποιον», δηλ. στο «τι ανατρέπεις» (καπιταλιστικό σύστημα) και στο «πώς το ανατρέπεις» (με επανάσταση και όχι κοινοβουλευτικά) και για «για ποιον σκοπό το ανατρέπεις», δηλ. για τον επαναστατικό σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.

Ετσι προετοιμάζεις την εργατική τάξη, τον λαό, τη νεολαία. Γιατί μπορεί η επαναστατική κατάσταση, η κατάσταση προσωρινής ισορροπίας ανάμεσα στην αστική και την εργατική τάξη, να εκδηλώνεται αντικειμενικά, η νίκη της όμως δεν προκύπτει εξίσου αντικειμενικά ούτε αυθόρμητα. Χρειάζεται την κατάλληλη προετοιμασία του πρωτοπόρου τμήματος της εργατικής τάξης, την ιδεολογική - πολιτική - οργανωτική προετοιμασία για δράση μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Και ακριβώς αυτή η προηγούμενη δράση του ΚΚ, η ανάπτυξη του εργατικού - λαϊκού κινήματος με αντικαπιταλιστικά χαρακτηριστικά, μπορεί να επιδράσει καταλυτικά.

Επομένως, δεν μπορεί να μιλάμε για δουλειά με το Πρόγραμμα του Κόμματος, αν καταρχήν τα στελέχη δεν το μελετάμε, αν δεν δουλεύουμε με αυτό στην καθημερινή δράση, στην ιεράρχηση, στον σχεδιασμό, στα κριτήρια. Δηλ. και σε ποιον απευθυνόμαστε, με στόχο πώς θα τραβήξουμε τους πιο πρωτοπόρους της εργατικής τάξης, με ποιο πλαίσιο πάλης, τι είδους διαπάλη διεξάγουμε με κριτήριο την επιθετική προβολή των δικών μας ιεραρχήσεων, για να βαθαίνει ο αντικαπιταλιστικός προσανατολισμός, αλλά και το πώς σχεδιάζουμε την αυτοτελή παρέμβαση των κομμουνιστών.

Είναι χαρακτηριστικό πως υπάρχει μια ολόκληρη γενιά στελεχών που έχει ζήσει ως «πρωτεύον» να έχουμε απλώς την πρωτοβουλία στο κίνημα, που προφανώς έχει σημασία και χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να κατακτηθεί. Ωστόσο, αν η πρωτοβουλία δεν δένεται με έντονη διαπάλη με την αστική στρατηγική, τη σοσιαλδημοκρατία, τον ρεφορμισμό, τον οπορτουνισμό -ανεξαρτήτως αν εμφανίζεται ως οργανωμένη πολιτική δύναμη-, που να αποτυπώνεται από τα συνθήματα μέχρι τις διεκδικήσεις, την επιχειρηματολογία κ.λπ., ιδιαίτερα σε κρίσιμες στιγμές, όπως σήμερα, με έντονες τις ανακατατάξεις και τις ρωγμές στο στρατόπεδο του αντιπάλου, θα χάνουμε τον κύριο σκοπό της παρέμβασής μας, τον στόχο που πρέπει να υπηρετεί και το «να έχουμε την πρωτοβουλία».

Γι' αυτό έχει σημασία η αναβάθμιση της συζήτησης στα καθοδηγητικά όργανα, από πάνω μέχρι κάτω, το πώς αξιοποιούμε τον «Ριζοσπάστη», τις επεξεργασίες μας, πώς παρακολουθούμε την επικαιρότητα, ώστε να διαμορφώνονται σταθερά κριτήρια, συγκρότηση.

Η ΚΕ στις Θέσεις ξεχωρίζει - και καλώς - την αντιμετώπιση αντιδραστικών θεωριών, την επαναστατική διαπαιδαγώγηση μελών και στελεχών. Χρειάζεται, κατά τη γνώμη μου, να μας απασχολήσει ιδιαίτερα πώς ο ατομισμός και τα ανάλογα πρότυπα, αντιλήψεις κ.λπ., ο ατομικός δικαιωματισμός ως στοιχείο του υποκειμενικού ιδεαλισμού επηρεάζει τις δυνάμεις μας.

Ορισμένα παραδείγματα:

- Είναι δεδομένο πως η αντοχή, η σταθερότητα, η αταλάντευτη στάση, η μαχητική αντιμετώπιση των δυσκολιών δεν είναι δοσμένα μια κι έξω στην κομματική ζωή. Ολοι κρινόμαστε. Η συστηματική τους καλλιέργεια αφορά σε πλευρές της καθοδηγητικής δουλειάς, της εσωκομματικής ζωής και λειτουργίας, της ιδεολογικοπολιτικής δουλειάς.

Οπως σημειώνουν οι Θέσεις, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με στελέχη που δεν ανταποκρίνονται στα καθήκοντά τους όπως παλιά, κάνουν πίσω στις δυσκολίες, εκφράζουν στοιχεία αποστράτευσης. Εκτός από την αντικειμενική έξαρση ψυχικών νοσημάτων που γεννά η εποχή μας, υπάρχει και η υποκειμενική τάση «ψυχιατρικοποίησης» «φυσιολογικών» συναισθηματικών αντιδράσεων που μπορεί να έχουν για μικρό χρονικό διάστημα (βλ. θλίψη, άγχος, τάση για απομόνωση κ.ά.) Αλλά και η τάση διαχωρισμού της κομματικής από την προσωπική τους ζωή. Αρκετές φορές, όμως, απέναντι σε τέτοια φαινόμενα, η συνήθης συνεργασία με αυτούς τους συντρόφους είναι η διευκόλυνση με τον χρόνο ή τις χρεώσεις τους, το τηλέφωνο κάποιου συντρόφου ψυχολόγου, συμβουλές «αυτοβελτίωσης» μέχρι και καθοδηγητές που παίρνουν χαρακτήρα «life coach». Δηλαδή, τελικά, η ενίσχυση του ατομικού δρόμου, με διάφορες εκφράσεις.

Η ιδιότητα του μέλους και στελέχους του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, όμως, δεν είναι μια μεταφυσική ταυτότητα που σου αφαιρεί χρόνο από τη «ζωή». Ο κομμουνιστής δεν θυσιάζει τη ζωή του. Ισα - ίσα την υπερασπίζεται και τη διευρύνει. Ο χρόνος που αφιερώνουμε στις κομματικές υποχρεώσεις, στην καθοδήγηση Οργανώσεων, οι συλλογικές μας προσπάθειες να πείθουμε, να εμπνέουμε δεν είναι μια «μηχανική αγγαρεία», που μας κλέβει τον χρόνο. Πρέπει να είναι ζωντανό κομμάτι της καθημερινότητας, σχολείο συντροφικότητας και στάσης ζωής. Εκεί μαθαίνουμε, χτίζουμε δεσμούς, επιβεβαιώνουμε κάθε μέρα γιατί διαλέξαμε αυτόν τον δρόμο. Είναι κι αυτό επαναστατική δουλειά. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο κομμουνιστής πρέπει να αγνοεί την ανάγκη για πνευματική και αισθητική καλλιέργεια, για ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων. Κάθε άλλο, χωρίς αυτά η ανθρώπινη ζωή περιορίζεται σε μηχανική επιβίωση, με αυτά ανοίγεται η δυνατότητα για συλλογική ανάπτυξη.

- Τα μέλη και τα στελέχη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ εκπροσωπούμε το Κόμμα όπου σταθούμε κι όπου βρεθούμε. Δεν μπορεί να είναι «ατομικό δικαίωμα» του κάθε στελέχους να κάνει ό,τι θέλει. Διαρκώς η προσωπική μας στάση παραδειγματίζει είτε θετικά είτε αρνητικά τους συντρόφους μας, τον περίγυρο. Αυτό δεν μπορεί να αφορά στενά σε ζητήματα που αφορούν στη χρέωση που έχουμε, στον μαζικό φορέα που παρεμβαίνουμε κ.λπ. Αφορά στη συνολική στάση ζωής μας στη δουλειά, την οικογένεια, τις ερωτικές σχέσεις, τη διασκέδαση, το μορφωτικό και αισθητικό κριτήριο, την ειλικρίνεια, την κομμουνιστική αλληλεγγύη, τους συντροφικούς δεσμούς που αναπτύσσουμε στην οργανωμένη ζωή μέσα στην ταξική πάλη. Γι' αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να έχουν θέση στις γραμμές μας απόψεις όπως «δεν κρίνουμε τις παρέες, τις ερωτικές σχέσεις και το πού αρέσκεται να πηγαίνει ή να διασκεδάζει ένα στέλεχος του Κόμματος, της ΚΝΕ...». Τα αντιδραστικά χαρακτηριστικά ελευθεριότητας, μπορεί να είναι φαινομενικά μικρά, αποτελούν όμως εκφράσεις ατομικού δικαιωματισμού, εκθέτουν σε φιλελευθερισμό, χαλαρότητα, έλλειψη πειθαρχίας κ.ο.κ., στοιχεία διαβρωτικά και επικίνδυνα.