RIZOSPASTIS

Το νέο νομοσχέδιο αποτελεί τη χαριστική βολή και γκρεμίζει ό,τι απέμεινε από τα θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων που κατακτήθηκαν μέσα από μεγάλους αγώνες της ανθρωπότητας.

Η κατάργηση του 8ωρου και η επέκταση της 13ωρης εργασίας και σε έναν εργοδότη, που μπορεί να φτάσει μέχρι και 78 ώρες εργασίας τη βδομάδα, θα οδηγήσουν τους εργαζόμενους σε πλήρη εξουθένωση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια και την υγεία τους, έχοντας ως συνέπεια την αύξηση των εργατικών «ατυχημάτων» και των επαγγελματικών ασθενειών.

Σύμφωνα με διεθνείς επιστημονικές μελέτες, η ημερήσια εργασία διάρκειας 6 έως 8 ωρών θεωρείται ιδανική για τη διατήρηση της καλής υγείας και της ασφάλειας του εργαζόμενου. Η εφαρμογή επαρκών διαλειμμάτων κατά τη διάρκεια της εργασίας συμβάλλει επιπλέον στη μείωση του σωματικού και ψυχολογικού φόρτου. Η συστηματική εργασία 13 ωρών ημερησίως θεωρείται επικίνδυνη και ανθυγιεινή.

Πλήθος μελετών, όπως του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, τεκμηριώνουν τις επιπτώσεις στην υγεία και τη ζωή των εργαζομένων από τις πολλές ώρες εργασίας. Η υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των 8 ωρών εργασίας συνδέεται άμεσα με την αύξηση των παρακάτω κινδύνων για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων:

- Εργατικών «ατυχημάτων», σοβαρών και θανατηφόρων.

- Καρδιαγγειακών νοσημάτων (υπέρταση, στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικά).

- Ψυχικών διαταραχών όπως άγχος, κατάθλιψη και επαγγελματική εξουθένωση.

- Μυοσκελετικών προβλημάτων.

- Διαταραχών του ύπνου και κόπωσης.

- Εξάντλησης του ανοσοποιητικού συστήματος - μεγαλύτερης ευπάθεια σε λοιμώξεις.

- Πονοκεφάλων, χρόνιας κόπωσης, ζαλάδων.

- Συναισθηματικής εξουθένωσης (burnout).

- Διαταραχών διάθεσης και αυξημένης ευερεθιστότητας.

- Μείωσης της ικανοποίησης από τη ζωή και την εργασία.

- Μείωσης της συγκέντρωσης και της πνευματικής διαύγειας.

- Αύξησης λαθών και ατυχημάτων στον χώρο εργασίας.

Η εργασία 13 ωρών ημερησίως συνεπάγεται:

- Περιορισμό του προσωπικού χρόνου και των κοινωνικών σχέσεων.

- Επιβάρυνση της οικογενειακής ζωής.

- Μειωμένο χρόνο για φυσική άσκηση, ψυχαγωγία ή χαλάρωση.

- Υποβάθμιση συνολικά της ποιότητας ζωής.

Η εντατικοποίηση της εργασίας, οι ατέλειωτες ώρες δουλειάς, οι ελλείψεις σε μέτρα υγείας και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, με αποτέλεσμα την αύξηση των επαγγελματικών κινδύνων, είναι το πραγματικό υπόβαθρο των εργατικών «ατυχημάτων» και των επαγγελματικών ασθενειών.

Αλλωστε οι τραυματισμοί, οι ασθένειες από την κόπωση και τα εργατικά «ατυχήματα» καταγράφονται ιδιαίτερα σε υπερωριακό χρόνο ή σε χρόνο υπερεργασίας, ως αποτέλεσμα της εντατικοποίησης, ενώ την ίδια ώρα οι ελεγκτικές αρχές αποστελεχώνονται.

Σύμφωνα την Εκθεση Απολογισμού, το 2024 αναγγέλθηκαν σχεδόν 17.359 εργατικά «ατυχήματα» και από αυτά τα 48 ήταν θανατηφόρα, ενώ δεν περιλαμβάνονται και δεν καταγράφονται τα παθολογικά και τα τροχαία, όπως επίσης τα εργατικά «ατυχήματα» στα ορυχεία και στον κλάδο των ναυτεργατών.

Σύμφωνα με τη Eurostat, στη χώρα μας καταγράφεται μόλις το 30% - 40% των εργατικών «ατυχημάτων».

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία (ΕU-OSHA), στην Ευρώπη το 98% των θανάτων στην εργασία οφείλονται σε επαγγελματικές ασθένειες και το 2% σε εργατικά «ατυχήματα», όμως στην Ελλάδα δεν δηλώνονται επαγγελματικές ασθένειες.

Σύμφωνα με τον ΕU-OSHA, οι θάνατοι από επαγγελματικές ασθένειες στην Ελλάδα υπολογίζονται σε περίπου 2.500 τον χρόνο!

Σε όλα τα παραπάνω έρχεται να προστεθεί και η συστηματική απαξίωση της Επιθεώρησης Εργασίας, που εκφράζεται με τις μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό, εξοπλισμό και αναγκαίες υλικοτεχνικές υποδομές.

Η Επιθεώρηση Ασφάλειας και Υγείας είναι σήμερα πλήρως υποστελεχωμένη, με ελλείψεις σε επιθεωρητές, διοικητικό προσωπικό και οδηγούς, αφού «είμαστε σχεδόν το 50% από τον προβλεπόμενο αριθμό το 2000 και ο μέσος όρος ηλικίας των επιθεωρητών Ασφάλειας και Υγείας είναι περίπου 55 ετών».

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εκθεσης Απολογισμού του 2024 της Επιθεώρησης Εργασίας, ο αριθμός των επιθεωρητών Ασφάλειας και Υγείας μειώθηκε περαιτέρω, στους 233, από 243 που ήταν το 2023. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε επιθεωρητή Ασφάλειας και Υγείας αναλογεί να ελέγξει 1.509 επιχειρήσεις και 10.773 εργαζόμενους!

Στο νομοσχέδιο έρχεται να προστεθεί το άρθρο 59, το οποίο υποβαθμίζει αυθαίρετα τους γιατρούς της Επιθεώρησης Εργασίας από διευθυντές ΕΣΥ σε βαθμό Β'.

Από το 2017 οι γιατροί αμείβονται με κατηργημένες διατάξεις (ν. 3205/2003, καταργηθείσες με τον ν. 4472/2017), με αποτέλεσμα το παράνομο «πάγωμα» κάθε μισθολογικής εξέλιξης, κατά παράβαση του άρθρου 103 παρ. 4 του Συντάγματος. Η πολιτεία όχι μόνο αγνοεί αλλά νομοθετεί πλέον την άνιση μεταχείριση, αποτρέποντας κάθε ενδιαφέρον νέων γιατρών και οδηγώντας σε περαιτέρω υποστελέχωση (10 γιατροί για 21 θέσεις πανελλαδικά).

Στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο, στο άρθρο 54 προβλέπονται αυστηρές ποινές για τους εργοδότες ή εκπροσώπους αυτών ή τρίτους που παρεμποδίζουν τον έλεγχο των επιθεωρητών και ασκούν βία, είτε λεκτική είτε σωματική, αναγνωρίζοντας ουσιαστικά ότι οι επιθεωρητές Εργασίας εκτίθενται σε κινδύνους κατά τη διενέργεια των ελέγχων. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι υπ' αρ. 377/7.10.2021 και 391/13.5.2022 γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Μεταρρύθμισης Επιδόματος Επικίνδυνης και Ανθυγιεινής Εργασίας περιλαμβάνουν και τους επιθεωρητές Εργασίας ως δικαιούχους, δεν έχει εκδοθεί η προβλεπόμενη ΚΥΑ για τη χορήγησή του στους επιθεωρητές. «Εν ολίγοις, πέρα από τους πλείστους κινδύνους όπου εκτιθέμεθα για την ασφάλεια και την υγεία μας (κίνδυνοι έναντι πτώσης, ηλεκτρικοί κίνδυνοι, κίνδυνοι από κινούμενα μηχανικά στοιχεία των εξοπλισμών εργασίας, κίνδυνοι από έκθεση σε χημικούς, βιολογικούς, φυσικούς παράγοντες κ.λπ.), προστίθενται και οι κίνδυνοι που προέρχονται από την πιθανή άσκηση βίας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων μας και απειλούν τη σωματική μας ακεραιότητα, την ψυχική μας υγεία και. τέλος, ίσως και την ίδια μας τη ζωή!».

Το νομοσχέδιο είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των επιχειρηματικών ομίλων και των μεγαλοεργοδοτών, επισήμανε ο Γιάννης Αναγνώστου, μέλος της Διοίκησης της Ομοσπονδίας Οικοδόμων Ελλάδας, μιλώντας στην Επιτροπή της Βουλής για το αντεργατικό νομοσχέδιο.

Σημείωσε ότι αυτό το συμπέρασμα βγαίνει και από τις τοποθετήσεις των εκπροσώπων των εργοδοτών που προηγήθηκαν (ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ), οι οποίοι εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για το περιεχόμενο του νομοσχεδίου, όπως ο εκπρόσωπος του ΣΕΒ που ομολόγησε κυνικά ότι η κυβέρνηση έλαβε υπόψιν της τις προτάσεις τους, αλλά βγήκαν και παραπονούμενοι ζητώντας περισσότερο «εκσυγχρονισμό»!

Το θετικό στοιχείο του νομοσχεδίου για τον ΣΕΒ, που είναι η μείωση του μη μισθολογικού κόστους με τη μη προσαύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για τις υπερωρίες, εξήγησε ο Γιάννης Αναγνώστου, σημαίνει εκατομμύρια επιπλέον κέρδη για τα αφεντικά και για τους εργαζόμενους μείωση της σύνταξης, του δωροαδειόσημου αλλά και μειωμένα έσοδα για τον ΕΦΚΑ.

Ο Γ. Αναγνώστου υπογράμμισε ότι «ενώ η κυβέρνηση παίρνει συγχαρητήρια από τους εργοδότες, οι εργαζόμενοι έχουν απορρίψει το νομοσχέδιο - έκτρωμα γιατί ζούμε σε μία εποχή που η ανάπτυξη της τεχνολογίας και της επιστήμης μπορεί να φέρει περισσότερο ελεύθερο χρόνο στους εργαζόμενους και όχι να γυρίζουμε πίσω ολόκληρες δεκαετίες και μάλιστα με τους μισθούς πείνας και την ακρίβεια που επικρατεί, να μην μπορούμε να αντεπεξέλθουμε στην κάλυψη των βασικών αναγκών μας».

Ειδικότερα για τον κλάδο των Κατασκευών και της Οικοδομής, ο Γ. Αναγνώστου σημείωσε ότι με βάση το 13ωρο, ένας οικοδόμος θα ξεκινά στις 7 το πρωί και θα τελειώνει μετά τις 13 ώρες δουλειάς, που δεν θα είναι επιλογή, αλλά επιβολή εκ μέρους του εργοδότη, στις 8 το βράδυ.

«Καταλαβαίνει κανείς τι σημαίνει στον κλάδο της οικοδομής ένας εργαζόμενος να είναι πάνω στο μαδέρι για 13 ώρες, όταν ακόμα 8 και 9 ώρες δουλειάς είναι πολλές;», ρώτησε την κυβέρνηση και υπογράμμισε ότι σήμερα, με τις 8 ώρες δουλειάς, τα περισσότερα εργατικά «ατυχήματα» γίνονται στο τέλος της βάρδιας, στη διάρκεια των υπερωριών, γιατί οι εργαζόμενοι είναι κουρασμένοι.

Τόνισε ότι για τους εργαζόμενους το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν έχει τίποτα θετικό, είναι απαίτηση των μεγαλοεργοδοτών. Για τα υπόλοιπα κόμματα, εκτός κυβέρνησης, σημείωσε πως έχουν βάλει το χεράκι τους για το αντεργατικό πλαίσιο που ήδη ισχύει, όπως την κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.

Εφερε ως παράδειγμα την υπογραφή δύο ΣΣΕ από την Ομοσπονδία Οικοδόμων την τελευταία τριετία, τις οποίες όμως η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να τις κάνει υποχρεωτικές για να εφαρμοστούν, επικαλούμενη τον ισχύοντα νόμο.

Καταλήγοντας, τόνισε την ανάγκη οι εργαζόμενοι και ο λαός να δώσουν δυναμική απάντηση στην κυβέρνηση με τη συμμετοχή τους στην απεργία που θα εξαγγελθεί σύντομα ενάντια στο νομοσχέδιο.