Η Γυάρος άνοιξε πάλι στις 4 Αυγούστου 1955. Τότε λειτούργησε και το κτίριο των φυλακών. Είχε προηγηθεί η απόδραση από τα Βούρλα στον Πειραιά 27 αγωνιστών, στελεχών του ΚΚΕ. Ετσι 600 κρατούμενοι από διάφορες φυλακές μεταφέρθηκαν στο νησί της Γυάρου. Πολλοί επέστρεψαν να ζήσουν στη φυλακή που είχαν χτίσει κατά την πρώτη περίοδο λειτουργίας (1947-1952). Από τους 600 κομμουνιστές κρατούμενους, οι 50 που θεωρήθηκαν τα σημαντικότερα στελέχη κρατήθηκαν σε πλήρη απομόνωση. Η δεύτερη περίοδος λειτουργίας έκλεισε τον Απρίλη του 1961 και οι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν σε άλλες φυλακές (Αίγινας, Τρικάλων, Χαλκίδας κ.ά.). Από εκείνη την περίοδο είναι οι σελίδες του μικρού παράνομου λευκώματος που δημιούργησαν το 1958 οι 398 λαϊκοί αγωνιστές πολιτικοί κρατούμενοι, τιμώντας τα 40 χρόνια του ΚΚΕ. Γράφουν: «(...) μία η απάντησή μας: Ζήτω το ΚΚΕ. Εμείς έχουμε επίγνωση της αναγκαιότητας της Θυσίας μας. Ζωή και νιάτα και υγεία τα δίνουμε όλα για τον Μεγάλο Σκοπό του Κόμματός μας, για το ιδανικό του Κομμουνισμού».

Ακόμα διαβάζουμε για το ίδιο το Λεύκωμα που κυκλοφόρησε μέσα στη φυλακή:

«Το Λεύκωμα αυτό έγινε στο Κολαστήριο της Γιούρας σαν ελάχιστο δείγμα φόρου τιμής από μέρους μας στα 40χρονα του Κόμματός μας και μαζί της απέραντης αγάπης μας, της ως το Θάνατο αφοσιώσής μας στο ΚΚΕ και στα ιδανικά που ενσαρκώνει.

Γράφτηκε και φιλοτεχνήθηκε κάτω από πολύ αντίξοες για τέτιες εκδόσεις συνθήκες. Μόλις την τελευταία στιγμή εξοικονομήσαμε αυτά τα εφτά φύλλα χαρτιού - απ' αυτό και περιορισμένες οι σελίδες του. Τα περιθώρια χρόνου να δουλευτεί υπήρξαν εξαιρετικά στενά. Και δουλεύτηκε από νύχτα σε νύχτα σχεδόν και με το λίγο φως της φυλακής. Το πρωί έπρεπε να το βρίσκει κρυμμένο. Κι η μέρα να μετριέται με την έγνοια μην πέσει στα χέρια των δεσμοφυλάκων μας και καταστραφεί.

Δουλεύτηκε σε μέρες μάχης, από τις σοβαρότερες της επιβίωσής μας - εδώ και δύο μήνες ο εχθρός μας επέβαλε την εγκύκλιο της πείνας και μας στερεί την ενίσχυση των σπιτιών μας, αυτή που μας κράτησε στη ζωή αυτά τα χρόνια.

Σε ώρα μάχης γιορτάζουμε τα 40χρονα του ΚΚΕ. Μα τι καλλίτερο; Μέρος αυτού του γιορτασμού είναι και το λεύκωμά μας - μικρή εκδήλωση της απροσμέτρητης ευγνωμοσύνης μας προς το Κόμμα μας, που Δάσκαλος και Οδηγητής μας ακάματος είναι στη ζωή και την πάλη μας, εμψυχωτής μας στη δοκιμασία και τις θυσίες που απαιτεί ο άνισος και ανήλεος αγώνας».

Στις σελίδες του ίδιου Λευκώματος περιγράφεται η εγκατάσταση των φυλακισμένων στη φυλακή, τη νύχτα της 4ης Αυγούστου 1955.

«Τέσσερεις Αυγούστου - τι συμβολισμός! 1955, ώρα μία μετά τα μεσάνυχτα βρυκολάκιαζε ξανά η Γιούρα! Αλλά με τη δρακομορφή τώρα των "κτιρίων" της. Νύχτα μόνο μπόραγαν ν' ανοίξουν αυτοί οι τάφοι. Νύχτα μας πέταξε στους βράχους του 4ου όρμου 200 δεσμώτες τ' αρματαγωγό. Με μόνο εφόδιο - τα ρούχα μας τάχαν κρατήσει - μιά βρώμικη παληοκουβέρτα της υπηρεσίας στον ώμο σκαρφαλώσαμε τα κατσάβραχα, ενώ γύρω από τη φάλαγγά μας ξελαρυγγιάζονται μ' αγριοφωνάρες κοντά 200 χωροφύλακες και φύλακες. Οι τελευταίοι κράδαιναν τα παλιά εκείνα μπαμπού της Γιούρρας - τα σκήπτρα τους!

Οι σκουριασμένοι στις καστρόπορτες ρεζέδες τριζοβόλησαν και σκιαγμένα τα ποντίκια γλίστρησαν προς τους υπονόμους αδειάζοντας τους "θαλάμους". Ανατριχίλα σε διαπερνά μπαίνοντας σ' αυτές τις ανθρωποαποθήκες που σε δυό στοιβαχτήκαμε 200, από 100 στον έναν.

(...) το "κτίριο" - γυμνά τούβλα και τσιμέντα (...) Μόνον ένα χαλασμένο μυαλό και μια διεστραμμένη ψυχή, μισανθρώπου, θα έστηνε αυτό το λαβύρινθο της μισαλλοδοξίας - από σχέδιο καμωμένο να ξεμπερδεύει τον άνθρωπο».

Τις μέρες αυτές του Φεστιβάλ επιστρέφει στη μνήμη μας η μορφή του συντρόφου μας Γιώργη Μωραΐτη, που έφυγε από τη ζωή τέτοιες μέρες (24/9) πριν από 7 χρόνια. Αναπολούμε τον σύντροφο Γιώργη ως παράδειγμα αφοσίωσης και προσφοράς στο Κόμμα και στον «Ριζοσπάστη», τον οποίο υπηρέτησε για πολλές δεκαετίες, αφήνοντας ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην εφημερίδα. Τον θυμόμαστε για όλα εκείνα που τον έκαναν έναν ξεχωριστό σύντροφο: Την απλότητα, την ηρεμία του, τον καθαρό λόγο του, την αποφασιστικότητα με την οποία υπερασπίστηκε το Κόμμα σε όλες τις δύσκολες στιγμές. Μαζί με άλλους της ηρωικής γενιάς του, η ζωή και η δράση του συντρόφου Γιώργη είναι για όλους μας σταθερή πυξίδα στα μεγάλα καθήκοντα του Κόμματός μας και στην ευθύνη της δουλειάς στον «Ριζοσπάστη».

• Η σύντροφός του, Ολγα, προσφέρει 100 ευρώ στο ΚΚΕ μέσω της ΚΟΒ «Ριζοσπάστη» - «902.gr».