RIZOSPASTIS

Κάνοντας μια ιστορική αναδρομή στην ταξική αντιμετώπιση του θέματος της νεανικής παραβατικότητας στη Μ. Βρετανία, στάθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '80 στη διάλυση κοινωνικών δομών - εργατικών κέντρων (youth work services) κ.λπ. σημειώνοντας ότι το κράτος δεν απάντησε με φροντίδα, αλλά με καταστολή.

Αναφερόμενος στην εμπειρία αυτή επισήμανε ότι αντί για κοινωνικές υπηρεσίες και φροντίδα τα παιδιά αντιμετωπίστηκαν και πάλι από το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης ως παραβατικά και προβληματικά.

Στο πλαίσιο αυτό, τη δεκαετία του 1990 εμφανίστηκαν τα ASBOs (antisocial behaviour orders) που μετέτρεψαν την εφηβεία σε μια μονίμως ύποπτη για παραβατική συμπεριφορά κατηγορία του πληθυσμού. Οχι απαραίτητα για την αξιόποινη δραστηριότητά τους αλλά για την πρόθεσή τους και τη φερόμενη αντικοινωνική συμπεριφορά (μεγάλες παρέες, θορυβώδεις δραστηριότητες, καυγάδες κ.λπ.) που δυνητικά θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε αξιόποινη πράξη. Δηλαδή τα παιδιά περιγράφηκαν και αντιμετωπίστηκαν ως εγκληματίες πριν καν εγκληματήσουν.

Μίλησε για την πολιτική που εφαρμόζεται στο Μεταναστευτικό και πώς έχει συμβάλλει στην διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος όπου τα μεταναστόπουλα θεωρούνται από την αρχή της ζωής τους «παραβατικά», η «παραβατικότητα» αποδίδεται σε φυλετική ή κοινωνική καταγωγή με αποτέλεσμα η ένταξη σε ένοπλες ή οργανωμένες ομάδες συνομηλίκων να συνιστά συχνά την μόνη διαθέσιμη μορφή προστασίας, αναγνώρισης και κοινωνικοποίησης, προσθέτοντας ότι πολλές φορές αυτά τα παιδιά λένε ότι κρατούν μαχαίρι επειδή φοβούνται.

Αν η ποινικοποίηση της φτώχειας και της μεταναστευτικής εμπειρίας ήταν το πρώτο στάδιο, το επόμενο είναι η εμπορευματοποίηση της τιμωρίας, είπε στη συνέχεια, αναφερόμενος στις ιδιωτικές φυλακές στις ΗΠΑ και στο σκάνδαλο «Kids for Cash», που δύο δικαστές καταδίκασαν πάνω από 2.000 παιδιά σε αναμορφωτήρια για ασήμαντες πράξεις - σε αντάλλαγμα για μίζες από την εταιρεία που διαχειριζόταν τις ιδιωτικές φυλακές.

Σημείωσε, μεταξύ άλλων, σημειώνοντας ότι τα ίδια τα διεθνή παραδείγματα καταδεικνύουν ότι η ποινικοποίηση της νεανικής συμπεριφοράς και ο στιγματισμός των παιδιών ως «επικίνδυνα» δεν είναι μεμονωμένα ή ατυχή φαινόμενα. Αντανακλούν μια συστημική, ταξικά προσανατολισμένη δυσπιστία του κράτους απέναντι στα παιδιά της εργατικής τάξης.

Και κατέληξε: Να μην ξεχνάμε όταν συζητάμε αυτό το ζήτημα να φοράμε τα ταξικά γυαλιά μας και να θυμόμαστε ότι δεν υπάρχουν παιδιά επικίνδυνα, αλλά υπάρχουν παιδιά σε κίνδυνο, δεν είναι επικίνδυνη η παιδική ηλικία, είναι επικίνδυνο το σύστημα του καπιταλισμού.

RIZOSPASTIS

Οπως σημείωσε εισαγωγικά, η εμπειρία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στη Σοβιετική Ενωση φωτίζει το γεγονός πως και η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος μπαίνει σε νέα βάση. Η παραβατικότητα των ανηλίκων απασχόλησε σε διάφορες ιστορικές φάσεις ανάπτυξης της Σοβιετικής Ενωσης, κυρίως μετά τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, όσο και πάλι έντονα από τις δεκαετίες του '70 - '80.

«Δεν έχουμε πρόθεση - τόνισε - να καλλιεργήσουμε μια εξιδανικευμένη εικόνα, γιατί μπορεί ο λαός, με την Οκτωβριανή Επανάσταση, να συνέτριψε την αστική εξουσία, να πήρε στα χέρια του τα "κλειδιά" της οικονομίας και εξουσίας, όμως, καταλαβαίνουμε πως δεν παύουν κοινωνικές παθογένειες που "κληρονομούνται" από την καπιταλιστική κοινωνία. Ούτε με μιας εξαφανίζονται η εγκληματικότητα, η παραβατικότητα των ανηλίκων στις συνθήκες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Αλλωστε, εξακολουθούν να υπάρχουν μορφές ατομικής και ομαδικής ιδιοκτησίας, που αποτελούν βάση για την ύπαρξη εμπορευματοχρηματικών σχέσεων, παραμένουν κοινωνικές ανισότητες, διαστρωματώσεις, αντιθέσεις, διεξάγεται, όπως λέμε η διαπάλη των "φύτρων" του νέου ενάντια στις "επιβιώσεις" του παλιού σε όλες τις σφαίρες της κοινωνικής ζωής.

Ετσι, λοιπόν, κοινωνικά και διαπροσωπικά προβλήματα θα υπάρχουν και στον ανώριμο, πρώιμο κομμουνισμό, δηλαδή στον σοσιαλισμό, που, ωστόσο, θα έχουν διαφορετικές διαστάσεις απ' αυτές στον καπιταλισμό και θα αντιμετωπίζονται και διαφορετικά από το εργατικό, το σοσιαλιστικό κράτος».

Παρουσίασε βασικά σημεία της παρέμβασης για το ζήτημα της ανήλικης παραβατικότητας στην ΕΣΣΔ όπου «παρατήρησαν από τα πρώτα χρόνια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης πως η παραβατικότητα των ανηλίκων συνδέεται με τα κοινωνικά προβλήματα, όπως ήταν π.χ. η ορφάνια, η εγκατάλειψη εκατομμυρίων παιδιών του δρόμου, μετά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη μεγάλη κοινωνική σύγκρουση, στην οποία οδήγησε η αντεπανάσταση και η ξένη ιμπεριαλιστική επέμβαση, μετά τη Σοσιαλιστική Επανάσταση», όπως σημείωσε.

«Στην καλυτέρευση των κοινωνικών συνθηκών έκανε προσπάθεια να ανταποκριθεί το σοσιαλιστικό κράτος, εκτιμώντας πως αντικοινωνικές συμπεριφορές οφείλονται σε τέτοιους παράγοντες», ανέφερε μεταξύ άλλων και πρόσθεσε πως «το βάρος στις συνθήκες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης έπεφτε πρώτα απ' όλα στην προφύλαξη και έπειτα στην αντιμετώπιση και διόρθωση του φαινομένου». Περιέγραψε ως βασικές επιδιώξεις του σοσιαλιστικού κράτους να αναλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στη φροντίδα της ανάπτυξης, της διαπαιδαγώγησης του παιδιού. Να υπάρχουν και να διατίθενται τα μέσα για βαθιά κοινωνικοποίηση μέσα από το δωρεάν και δημόσιο εκπαιδευτικό δίκτυο, την πλατιά πολιτιστική και αθλητική υποδομή προσβάσιμη σε όλα τα παιδιά, κι επιπλέον ένα άλλο παράλληλο δίκτυο κοινωνικοπολιτικών οργανώσεων. Να διαμορφωθεί ένα πλέγμα ειδικών κοινωνιολόγων, ψυχολόγων που θα πρέπει να είναι τόσο αναπτυγμένο, που να μελετάει και να βοηθάει σε κάθε συγκεκριμένη ατομική και ομαδική περίπτωση εκδήλωσης της παραβατικότητας/ εγκληματικότητας των ανηλίκων. Στα παραπάνω προστίθεται το δίκτυο αναμόρφωσης τέτοιων παιδιών, κατά το παράδειγμα των «παιδικών αποικιών», που περιγράφει ο Μακάρενκο και στις οποίες μορφώθηκαν και επανεντάχθηκαν στην κοινωνία εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά.