Συνομιλίες μεταξύ των αυτονομιστών Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ και αξιωματούχων του Αζερμπαϊτζάν διεξήχθησαν χτες στην αζέρικη πόλη Γέβλακ, παρουσία της ρωσικής στρατιωτικής αποστολής που έχει αναπτυχθεί στο Ναγκόρνο Καραμπάχ μετά το τέλος του πολέμου του 2020, καθώς η Μόσχα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμεσολάβηση για την εκεχειρία που συμφωνήθηκε προχτές.

Η συνάντηση - με βασικό θέμα την «επανένταξη» του Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν και την «ενσωμάτωση» των Αρμενίων που ζουν εκεί - δεν κατέληξε σε συγκεκριμένα αποτελέσματα.

Μετά την εκτεταμένη στρατιωτική επίθεση του Αζερμπαϊτζάν, που μέσα σε ένα 24ωρο ανέτρεψε τις θέσεις των δυνάμεων των αυτονομιστών, η συμφωνία εκεχειρίας προβλέπει την αποχώρηση «των μονάδων και των στρατιωτών των Ενόπλων Δυνάμεων της Αρμενίας» που έχουν απομείνει στον θύλακα καθώς και «τη διάλυση και τον πλήρη αφοπλισμό» των ομάδων του «Στρατού Αμυνας» του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Το Ναγκόρνο Καραμπάχ αναγνωρίζεται διεθνώς ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν, ωστόσο η πλειοψηφία των κατοίκων του είναι Αρμένιοι και ένα μεγάλο μέρος του ελεγχόταν από τη λεγόμενη «Δημοκρατία του Αρτσάχ».

Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο RIA, ο εκπρόσωπος του Αζερμπαϊτζάν δήλωσε ότι είναι δύσκολο να αναμένει κανείς όλα τα προβλήματα ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζάν και τους Αρμένιους του Καραμπάχ να επιλυθούν σε μια συνάντηση. Η αζέρικη προεδρία ανακοίνωσε ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν να συναντηθούν και πάλι σύντομα, ενώ το Μπακού συμφώνησε στο αίτημα να παράσχει επειγόντως τρόφιμα και καύσιμα.

Η αρμενική ηγεσία του Ναγκόρνο Καραμπάχ συμφώνησε κατάπαυση του πυρός με το Αζερμπαϊτζάν, όμως οι λεπτομέρειες, περιλαμβανομένης της παράδοσης των όπλων, θα πρέπει ακόμη να επεξεργαστούν, δήλωσε σύμβουλος του Προέδρου της «Δημοκρατίας του Αρτσάχ».

Ο Ντ. Μπαμπαγιάν υπογράμμισε ότι οι Αρμένιοι του Καραμπάχ αισθάνθηκαν εγκαταλειμμένοι από τη Ρωσία, τη Δύση και την Αρμενία.

«Πληθώρα ερωτημάτων θα πρέπει ακόμη να επιλυθούν. Δεν ξέρουμε τι εγγυήσεις ασφαλείας θα λάβει ο λαός μας. Ανά πάσα στιγμή θα μπορούσαν να μας καταστρέψουν, να εμπλακούν σε γενοκτονία εναντίον μας. Η Δύση σιωπά, η Ρωσία σιωπά, η Αρμενία σιωπά», είπε και πρόσθεσε ότι «η συντριπτική πλειονότητα του λαού εδώ δεν θέλει να ζήσει ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν».

Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, τόνισε ότι οι διαπραγματεύσεις για το μέλλον του θύλακα θα διεξαχθούν «με τη μεσολάβηση» των ρωσικών δυνάμεων που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή.

Μάλιστα χτες ο Πούτιν και ο Αζέρος ομόλογός του, Ιλχάμ Αλίεφ, είχαν τηλεφωνική συνομιλία επισημαίνοντας τη σημασία της εφαρμογής των συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός για το Ναγκόρνο Καραμπάχ «που επιτεύχθηκε με τη βοήθεια του ρωσικού ειρηνευτικού σώματος», ανακοίνωσε το Κρεμλίνο.

Οι δύο ηγέτες συζήτησαν για «τα βήματα που πρέπει να ληφθούν για τη σταθεροποίηση της κατάστασης», ενώ ο Ρώσος Πρόεδρος επισήμανε «τη σημασία του σεβασμού των δικαιωμάτων και της ασφάλειας του αρμενικού πληθυσμού στο Ναγκόρνο Καραμπάχ». «Επιβεβαιώθηκε η ετοιμότητα της πλευράς του Αζερμπαϊτζάν να συνεργαστεί με τις ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις σε αυτά τα θέματα», σύμφωνα με το Κρεμλίνο.

Μάλιστα, συμφώνησαν να εντείνουν την τριμερή διαπραγματευτική διαδικασία Αζερμπαϊτζάν - Ρωσίας - Αρμενίας, για να συνταχθεί «ειρηνευτική συνθήκη» μεταξύ Μπακού και Γερεβάν, για την απεμπλοκή των συγκοινωνιακών συνδέσεων στην περιοχή, την οριοθέτηση των συνόρων Αζερμπαϊτζάν - Αρμενίας.

Στο μεταξύ, ο Αλίεφ ζήτησε συγγνώμη για τον θάνατο στρατιωτών της ρωσικής αποστολής στο Καραμπάχ και ενημέρωσε τον Πούτιν πως ο διοικητής του αζέρικου σώματος, το οποίο ευθύνεται για το συμβάν, έχει παυθεί από τα καθήκοντά του.

Αργότερα το Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε ότι τελικά οι Ρώσοι στρατιώτες της «ειρηνευτικής» δύναμης που σκοτώθηκαν είναι 6, σε δύο χωριστά περιστατικά, κατά τη διάρκεια της επίθεσης του Μπακού στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Σύμφωνα με τη Γενική Εισαγγελία του Αζερμπαϊτζάν, Αζέροι στρατιώτες σκότωσαν 5 Ρώσους στρατιώτες ανοίγοντας πυρ εναντίον του αυτοκινήτου τους, καθώς τους είχαν «μπερδέψει» με Αρμένιους αυτονομιστές. Ενας Ρώσος στρατιώτης σκοτώθηκε επίσης την ίδια μέρα από «άγνωστα μέλη ένοπλων αρμενικών ομάδων», οι οποίες άνοιξαν πυρ εναντίον του αυτοκινήτου του, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Σύμφωνα με τον Αρμένιο διαμεσολαβητή για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, τουλάχιστον 200 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τη στρατιωτική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν και περισσότεροι από 400 τραυματίστηκαν, ενώ περίπου 10.000 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων πολλές γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι, απομακρύνθηκαν από τις εστίες τους. Στον θύλακα ζουν 120.000 άνθρωποι, κυρίως Αρμένιοι, ενώ αρκετοί προχτές κατευθύνθηκαν προς το αεροδρόμιο του Στεπανακέρτ με σκοπό να φύγουν.

Η Ρωσία ανακοίνωσε χτες ότι κατέγραψε 5 παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμ. Μακρόν, ζήτησε από τον Αζέρο ομόλογό του «να δώσει εγγυήσεις για τα δικαιώματα και την ασφάλεια των κατοίκων του Καραμπάχ», ενώ εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του «για την επιλογή που έκανε το Αζερμπαϊτζάν να καταφύγει στη βία».

Στην Αρμενία ξέσπασαν προχτές βράδυ συγκρούσεις μεταξύ αστυνομικών και διαδηλωτών έξω από την έδρα της κυβέρνησης, στο Γερεβάν. Οι συγκεντρωμένοι εκτόξευαν πέτρες και μπουκάλια εναντίον των αστυνομικών, οι οποίοι προχώρησαν σε συλλήψεις. Οι δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν επίσης βομβίδες κρότου - λάμψης και προειδοποίησαν ότι θα λάβουν «ειδικά μέτρα» εάν δεν επανέλθει η τάξη.

Χιλιάδες διαδήλωσαν ζητώντας την παραίτηση του Αρμένιου πρωθυπουργού, Ν. Πασινιάν, κατηγορώντας τον πως η αρμενική κυβέρνηση δεν υπερασπίστηκε το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης κάλεσαν το Κοινοβούλιο να ξεκινήσει «διαδικασία καθαίρεσης» του πρωθυπουργού.