Από τις εργασίες της Συνόδου στην Κορνουάλη

Στο ίδιο πλαίσιο, στις εργασίες της Συνόδου προσκλήθηκαν και συμμετείχαν η Ινδία, η Νότια Κορέα, η Αυστραλία και η Νότια Αφρική, αντανακλώντας την προσπάθεια για «διεύρυνση» των συμμαχιών απέναντι στο Πεκίνο.

Παράλληλα, καταγράφηκαν και αυτήν τη φορά οι αντιθέσεις και εντός του μπλοκ, μεταξύ άλλων για το «μείγμα» στην ανοιχτή κόντρα, τον ανταγωνισμό και τις μπίζνες με την Κίνα (με Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία να εμφανίζονται πιο «προσεκτικές»), αλλά και στο θέμα της εφαρμογής της συμφωνίας του Brexit σε ό,τι αφορά τη Βόρεια Ιρλανδία.

Στο κοινό ανακοινωθέν της Συνόδου, σε ό,τι αφορά την Κίνα γίνεται λόγος για συλλογική αντιμετώπιση «πολιτικών και πρακτικών που υπονομεύουν τη δίκαιη και διαφανή λειτουργία της διεθνούς οικονομίας» και επαναλαμβάνονται οι εκκλήσεις για «σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των στοιχειωδών ελευθεριών» στην επαρχία Σιντζιάνγκ και στο Χονγκ Κονγκ. Αντίστοιχα, επισημαίνεται η «σημασία διατήρησης ενός ανοιχτού και ελεύθερου Ινδο-Ειρηνικού (...) ειρήνης και σταθερότητας στα Στενά της Ταϊβάν», ενώ διατυπώνεται «σοβαρή ανησυχία για την κατάσταση σε Ανατολική και τη Νότια Κινεζική Θάλασσα» και «σθεναρή αντίσταση σε μονομερείς ενέργειες για την αλλαγή του στάτους κβο». Στην αντιπαράθεση με το Πεκίνο εντάσσεται και η στήριξη σε μια «διαφανή» δεύτερη έρευνα και στην Κίνα για την προέλευση του κορονοϊού.

Αντιδρώντας σε όλα τα παραπάνω, το Πεκίνο, μέσω της κινεζικής πρεσβείας στο Λονδίνο, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Οι μέρες κατά τις οποίες οι παγκόσμιες αποφάσεις υπαγορεύονταν από μια μικρή ομάδα χωρών έχουν παρέλθει (...) Κανείς δεν πρέπει να παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας, η φήμη της Κίνας δεν θα πρέπει να αμαυρώνεται και τα συμφέροντά της να παραβιάζονται».

Σε ό,τι αφορά τη Ρωσία, επαναλαμβάνεται μεν το «ενδιαφέρον» για «σταθερές και προβλέψιμες σχέσεις» και για συνεργασία «όπου υπάρχουν τομείς αμοιβαίου συμφέροντος», την ίδια στιγμή ωστόσο καταγγέλλεται η Μόσχα για «αποσταθεροποιητική συμπεριφορά και κακόβουλες δραστηριότητες», για «παρέμβαση σε δημοκρατικά συστήματα άλλων χωρών» κ.ά., ενώ καλείται η Ρωσία να πάρει μέτρα εναντίον κυβερνοεπιθέσεων που διεξάγονται από την επικράτειά της.

Ο ίδιος ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός, πρώτα από όλα απέναντι στην Κίνα, διαπερνά συνολικά την πλειάδα τομέων και μετώπων τα οποία καλύπτει το πολυσέλιδο κοινό ανακοινωθέν της Συνόδου.

Μεταξύ άλλων:

• Οι ηγέτες του G7, των χωρών που πρωτοστατούν στον «εθνικισμό» και τη «διπλωματία» των εμβολίων, διαβεβαιώνουν πως είναι έτοιμοι να τερματίσουν την πανδημία «έως το 2022», με «δωρεές» 1 δισ. δόσεων εμβολίων «τους επόμενους 12 μήνες» (βλ. περισσότερα στη σελ. 25). Γίνεται επίσης λόγος περί προετοιμασίας για «μελλοντικές προκλήσεις» Υγείας, με αύξηση της παραγωγής εμβολίων και σημαντική μείωση του χρόνου για την ανάπτυξη εμβολίων, θεραπειών και τεστ.
• Επιδιώκουν την «αναζωογόνηση των οικονομιών», προωθώντας σχέδια ανάκαμψης μεγέθους 12 τρισ. δολαρίων από την αρχή της πανδημίας. Αναφέρουν πως θα συνεχίσουν τη στήριξη των οικονομιών τους «όσο χρειαστεί», προωθώντας σχέδια για επενδύσεις σε υποδομές, καινοτομία κ.ά., στηρίζοντας δηλαδή νέα πεδία κερδοφορίας για τους επιχειρηματικούς ομίλους. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο εντάσσονται και τα περί «πράσινης επανάστασης», «πράσινης ανάπτυξης» κ.λπ., που αναφέρονται στο κείμενο.
• Αναφέρονται σε «μελλοντική ευημερία» με υποτιθέμενο «δικαιότερο εμπόριο, σε ένα μεταρρυθμισμένο εμπορικό σύστημα, με πιο ανθεκτική διεθνή οικονομία, πιο δίκαιο διεθνές φορολογικό σύστημα» (το ζήτημα της «μεταρρύθμισης» του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου είναι από τα βασικά μέτωπα στην αντιπαράθεση με το Πεκίνο). Κάνουν επίσης λόγο περί «ιστορικής» απόφασης των υπουργών Οικονομικών του G7 για τη θέσπιση ενός ελάχιστου διεθνούς εταιρικού φόρου ύψους 15% και αναφέρουν ότι θα ληφθεί αντίστοιχη απόφαση κατά τη Σύνοδο των υπουργών Οικονομικών του G20 και του ΟΟΣΑ τον Ιούλη.
• Επιδιώκουν ενίσχυση των «συνεργασιών» τους σε όλο τον πλανήτη, με επενδύσεις στις υποδομές και ένα «new deal» με την Αφρική, πεδίο στο οποίο συγκρούονται με τους αντίστοιχους σχεδιασμούς του Πεκίνου.

Στις πολλές συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο περιθώριο της Συνόδου, ξεχώρισε η συνέχιση της κόντρας μεταξύ ΕΕ και Βρετανίας γύρω από το θέμα της Βόρειας Ιρλανδίας.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπ. Τζόνσον το Σάββατο απείλησε με ενεργοποίηση του άρθρου 16 της συμφωνίας Βρετανίας - ΕΕ, που σε εξαιρετικές περιπτώσεις δίνει τη δυνατότητα στα συμβαλλόμενα μέρη να παύσουν ορισμένες διατάξεις της. Κατηγόρησε την ΕΕ ότι δεν ακολουθεί «ρεαλιστική και σώφρονα πολιτική» στο θέμα των κανονισμών που απορρέουν από τη διμερή συμφωνία για τη μετά Brexit περίοδο. Με αφορμή την κόντρα για την ροή εμπορευμάτων μεταξύ της Ιρλανδίας (χώρα ΕΕ), της Βόρειας Ιρλανδίας (τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου) και του υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου, κάλεσε την ΕΕ να αντιληφθεί πως το Ηνωμένο Βασίλειο «είναι μία χώρα».

Πληροφορίες της εφημερίδας «Telegraph» ανέφεραν και κόντρα μεταξύ του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και του Βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον με αφορμή τη Βόρεια Ιρλανδία.

Σε αυτό το φόντο καταγράφονται διεργασίες και στην πολιτική σκηνή της Βόρειας Ιρλανδίας, με τελευταίο επεισόδιο την κόντρα ανάμεσα στο Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) της «πρώτης υπουργού» της Βόρειας Ιρλανδίας Αρλίν Φόστερ - η οποία παραιτήθηκε επισήμως χτες - και στο «Σιν Φέιν», με αφορμή ένα νομοσχέδιο για την ενίσχυση της ιρλανδικής γλώσσας. Εάν οι διαφορές μεταξύ των δύο κομμάτων δεν επιλυθούν έως τις 26 Ιούνη και δεν αναλάβει μέχρι τότε τη σκυτάλη της πρωθυπουργίας ο προτεινόμενος Πολ Γκίβαν, τότε οι βουλευτικές εκλογές θεωρούνται η πιθανότερη εξέλιξη.

Με «φόρα» από τα παζάρια αναθέρμανσης της ευρωατλαντικής συμμαχίας στο G7, στο ΝΑΤΟ και στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής ΕΕ - ΗΠΑ, ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θα μεταβεί αύριο Τετάρτη στη Γενεύη, όπου θα συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του Βλ. Πούτιν.

Οπως σημείωσε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν, η Σύνοδος Κορυφής ΗΠΑ - Ρωσίας δεν πραγματοποιείται «στο κενό», αλλά μετά τις επαφές Μπάιντεν με τους «συμμάχους» σε ΕΕ - ΝΑΤΟ, με τους οποίους «συλλογικά, όταν συνδυάζουμε τις παγκόσμιες δημοκρατίες, προκύπτει μια απίστευτα ισχυρή δύναμη στρατιωτικά, οικονομικά, πολιτικά, διπλωματικά» και «για την αντιμετώπιση της πρόκλησης από τη Ρωσία και την Κίνα».

Ο Μπάιντεν δήλωσε ότι θα είναι «πολύ σαφής» με τον Πούτιν σχετικά με «τους όρους που πρέπει να εκπληρωθούν προκειμένου να αποκτήσουμε μια καλύτερη σχέση με τη Ρωσία». Ταυτόχρονα οι ΗΠΑ επανέλαβαν πως επιδιώκουν μια «σταθερή» και προβλέψιμη σχέση με τη Ρωσία, αλλά θα απαντήσουν «δυναμικά» σε «επιθετικές ενέργειες». Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός Πρόεδρος θα παραχωρήσει μόνος συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντησή του με τον Πούτιν.

Στο μεταξύ, στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής ΕΕ - ΗΠΑ«οι ηγέτες αναμένεται να ανακοινώσουν την έναρξη ενός πολιτικού διαλόγου υψηλού επιπέδου για τη Ρωσία», δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ΕΕ.

Χτες έγινε και Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Καναδά, μεταξύ της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, του επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ και του Καναδού πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό.

Από την πλευρά του ο Πούτιν δήλωσε ότι δεν βλέπει καμία «σταθερότητα» και «προβλεψιμότητα» από πλευράς ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια, ούτε το 2011 στη Λιβύη, ούτε στο Αφγανιστάν, ούτε στη Μέση Ανατολή και τη Συρία.

Ο Πούτιν σημείωσε ακόμα ότι η Ρωσία είναι έτοιμη για «ανταλλαγή εγκληματιών του κυβερνοχώρου» με τις ΗΠΑ, εφόσον συμφωνήσει και η Ουάσιγκτον. «Το θέμα της κυβερνοασφάλειας είναι ένα από τα πιο σημαντικά αυτήν τη στιγμή, επειδή το κλείσιμο κάθε είδους συστήματος μπορεί να έχει πραγματικά δύσκολες συνέπειες», είπε.

Ο Ρώσος ηγέτης δήλωσε ότι αναμένει η συνάντηση της Γενεύης να βοηθήσει να εγκαθιδρυθεί ένας διμερής διάλογος και να αναζωογονήσει τις προσωπικές επαφές, ενώ πρόσθεσε πως σημαντικά θέματα περιλαμβάνουν τη στρατηγική σταθερότητα, τη Λιβύη και τη Συρία, το περιβάλλον.

Την ίδια ώρα, το αμερικανικό Πεντάγωνο ανακοίνωσε την Παρασκευή τη χορήγηση στρατιωτικής βοήθειας ύψους 150 εκατ. δολαρίων στην Ουκρανία, που περιλαμβάνει ραντάρ αναγνώρισης, συστήματα εντοπισμού τηλεκατευθυνόμενων μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAVs) και εξοπλισμό επικοινωνιών, εκπαίδευση, εξοπλισμό και «συμβουλευτικές» υπηρεσίες στις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις για τη φύλαξη των συνόρων με τη Ρωσία.

Πρόκειται για το υπόλοιπο της στρατιωτικής βοήθειας που έχει εγκριθεί από το Κογκρέσο για φέτος. Τον Μάρτη, οι ΗΠΑ είχαν ήδη αναγγείλει τη χορήγηση στρατιωτικής βοήθειας αξίας 125 εκατ. δολαρίων. Η αμερικανική στρατιωτική βοήθεια στη χώρα έχει ξεπεράσει τα 2,5 δισ. δολάρια από το 2014.

Την Παρασκευή, στο μεταξύ, ένα αμερικανικό πολεμικό πλοίο εισήλθε στη Μαύρη Θάλασσα.

Ταυτόχρονα ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, σε συνέντευξή του δήλωσε ότι θέλει να ακούσει ένα καθαρό «ναι» ή ένα καθαρό «όχι» από τον Αμερικανό Πρόεδρο - τον οποίο πρόκειται να συναντήσει τον Ιούλη στον Λευκό Οίκο - σε σχέση με το Σχέδιο Δράσης για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ενώ κάλεσε τις ΗΠΑ να στηρίξουν οικονομικά την Ουκρανία. Παράλληλα υποστήριξε ότι το μεγαλύτερο τμήμα των ρωσικών στρατευμάτων που είχαν συγκεντρωθεί κατά την άνοιξη κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία δεν έχει αποχωρήσει.

Την ίδια στιγμή συνεχίζονται οι παραβιάσεις της εκεχειρίας στην Ανατολική Ουκρανία και οι φιλορώσοι αυτονομιστές του Λουγκάνσκ κατηγόρησαν τις ουκρανικές δυνάμεις ότι διείσδυσαν στην περιοχή τους και σκότωσαν 5 μαχητές, ενώ το Κίεβο αρνείται την κατηγορία και υποστηρίζει ότι ένας Ουκρανός στρατιώτης σκοτώθηκε στο Ντονέτσκ.

Ρώσοι βουλευτές είχαν αναφέρει την περασμένη βδομάδα το ενδεχόμενο να ενταθούν οι προκλήσεις και οι προβοκάτσιες από την Ουκρανία στο Ντονμπάς, ενόψει της συνάντησης Πούτιν - Μπάιντεν.